Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 5

[Jacob van den Eynde]

EYNDE (Jacob van den), zoon van Mr. Hugo van den Eynde, Pensionaris van Delft, werd aldaar geboren en waarschijnlijk buitenslands tot meester in de regten bevorderd. Hij werd eerst Pensionaris van het Vrije van Brugge en in de plaats van zijnen vader, tot Pensionaris van Delft benoemd, in welke betrekking wij hem reeds in 1552 ontmoeten, waarin hij tot vele gewigtige zaken gebruikt werd, en die hij, zeer tegen den zin van Burgemeesteren der stad, die ‘hem geerne nog hadden gehouden’ in 1560 verwisselde met het ambt van Pensionaris of Advokaat van Holland, daartoe in de plaats van Adriaan van der Goes aangesteld. Als zoodanig bewees hij den lande gewigtige diensten, en was zelfs bij de Spaanschgezinden geacht, daar hij ook de Roomsche godsdienst getrouw bleef, en, in 1567, den op nieuw gevorderden eed van trouw aan den Koning deed. Zijn ijver voor 's lands vrijheid en voor het gezag der Staten, tegenover de heerschzucht en aanmatigingen der dienaren van den Spaanschen kroon; zijne pogingen om de Spaansche krijgsknechten uit het land te verwijderen en de hooge ambten aan inboorlingen te schenken; het opstellen van het bekende rekwest der Staten van Holland, in 1566 aan de landvoogdes in gediend, dat alles berokkende hem den haat van een Alva en een Vargas. Bij den bloedraad aangeklaagd, werd hij op eene listige wijze door Bossu, bij wien hij ten avondmaal genoodigd was, gevangen genomen en, zonder dat het hem vergund was af-

[p. 300]

scheid van zijne betrekkingen te nemen, op den 20^sten Maart 1568 naar Brussel vervoerd, alwaar hij, eerst in de gevangenis Treurenburg genaamd en naderhand te Vilvoorden, in hechtenis bleef, tot dat hij eindelijk in 1570 van droefheid en hartzeer in de gevangenis overleed. Dat zijn sterven niet in 1569 plaats had is, uit het door den Heer Schinkel in zijne hieronder aangehaalde Bijdragen, genoegzaam gebleken, indien het namelijk waar is, dat hij, zooals bij Schinkel vermeld wordt, twee jaren gevangen gezeten heeft, welk berigt echter wedersproken wordt door de mededeeling van van Bleyswijck, namelijk dat hij slechts één jaar en zes weken in den kerker heeft doorgebragt, en op den 12^den Maart 1569 overleden is. Na zijn overlijden zijn zijne goederen, reeds verbeurd verklaard, aan zijne betrekkingen teruggeven bij sententie van Alva van den 7^den Julij 1571.

Van den Eynde was gehuwd met Elisabeth van Nieuwland, en verwekte bij haar zeven kinderen, waaronder één zoon die volgt.

Zie Bor, Ned. Oorl. B. IV. bl. 209 (148) 210 (149); van Bleyswijck, Beschrijv. van Delft, bl. 774, 775, 802; Wagenaar, Vaderl. Hist. D. V. bl. 375, D. VI. bl. 61, 62, 152, 199, 200, 261-264; van Wijn, Bijv. en Aanm. D. VI. bl. 71; Scheltema, Staatk. Ned. D. I. bl. 336, 337; d'Yvoy van mijdrecht en Beeldsnijder. Verb. en Smeekschrift. der Edel. bl. 76; Schinkel, Geschied- en Letterk. Bijdrag. bl. 1-9.