Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 5

[Geleyn Evertsen]

EVERTSEN (Geleyn), achtste zoon van den Luitenant-Admiraal Cornelis Evertsen, de oude, werd den 22^sten Januarij 1655 geboren. Het voetspoor drukkende van zijne voorvaderen en verdere bloedverwanten, was hij reeds op zijn elfde jaar in de zeedienst getreden, en had zich voornamelijk aan de leiding van zijnen neef, den Vice-Admiraal Cornelis Evertsen, toevertrouwd, wien hij gemeenlijk zijnen Zee-vader noemde. Eerst eenigen tijd ter koop- en ter kaapvaart gevaren hebbende, woonde hij, als Luitenant, de zeeslag van Solesbaay en de drie groote zeeslagen van 1673 bij, en nam in het volgende jaar deel aan den togt van de Ruiter naar de Caraïbische eilanden. Hij was bij den aanslag op Martinique, en werd bij de landing door een geweerkogel in den rug geschoten, welke kogel naderhand, zonder hinder te veroorzaken, met vleesch is begroeid geraakt. In 1679 tot Kapitein benoemd, was hij in 1683 deelgenoot van den ongelukkigen togt naar Gothenburg, hielp als Schout-bij-nacht, waartoe hij in 1685 bevorderd werd, in 1688 Prins Willem III zijne onderneming tegen Koning Jacobus volbrengen, en nam een ijverig deel aan de gevechten tegen de Franschen in 1689 en 1690. In laatstgenoemd jaar diende hij onder den Vice-Admiraal van Almonde, en maakte met hem de reis naar Spanje en de Middelandsche zee, om de koopvaarders te beschermen, den vijand afbreuk te doen en tevens de bruid des Konings derwaarts te brengen. Twee jaren later had hij deel aan de overwinning van La Hogue, was in 1693 werkzaam bij 's lands vloot in het Kanaal, en werd in 1694 met een sterk eskader naar de Middelandsche zee gezonden, waar hij dat jaar, onder Callenburgh, Barcelona hielp ontzetten, in het volgende jaar Palamos hielp beschieten en bij andere ondernemingen tegenwoordig was. Hij werd in 1695 tot Vice-Admiraal benoemd, bevond zich in 1696 weder bij de groote vloot, en woonde in 1700, met van Almonde, den togt naar de Sond bij. Bij het uitbreken van den Succes-

[p. 277]

sie-oorlog werd hem het gebied over een eskader opgedragen, belast met de bewaking der Vlaamsche kust en de bescherming der zeegaten. In 1703 ging Evertsen voor het laatst in zee, toen de naijver van Holland bewerkte dat hij geen opperbevel meer verwierf. De Staten van Zeeland beloonden zijne verdiensten in 1707, na het overlijden van zijnen broeder Cornelis, door hem diens waardigheid van Luitenant-Admiraal op te dragen. Hij leefde vervolgens nog veertien jaren in rust, tot dat hij den 25^sten Julij 1721 op zijne buitenplaats Zeerust, nabij Middelburg, overleed, en den 2^den Augustus met staatsie in de familie grafkelder begraven werd.

Geleyn Evertsen was een man van een uitmuntend karakter, op wien de zinspreuk: Goed rond, goed Zeeuwsch ten volle toepasselijk was. Hij was kloek van ligchaam, deftig van gelaat, openhartig en minzaam van inborst, doch als bevelhebber gestreng en in de dienst naauwgezet. Hij was echter bij allen bemind, en liet, na zijnen dood, ‘een goede lof en eene dierbare gedachtenis na.’ Zijne afbeelding ziet het licht. Hij was tweemalen gehuwd. Eerst met Adriana van der Stringe, dochter van Johan van der Stringe, Ontvanger-Generaal van Zeeland, en van Sara Veth, en daarna met Johanna van Citters, dochter van Aernout van Citters, Ambassadeur aan het Engelsche hof, en van Josina Parduin. Bij geen van beiden heeft hij kinderen gehad.

Zie de la Rue, Staatk. en heldhaftig Zeel. bl. 159-162, Algem. Konst- en Letterb. 1818. D. II. bl. 198; de Jonge, Lev. van Joh. en Corn. Evertsen, geslachtlijst N^o. 2; van Kampen, Vaderl. Karakterk. D. II. St. I. bl. 431, 432; de Jonge, Geschied. van het Ned. Zeewez. D. III. St. II. bl. 452, D. IV. St. I. bl. 176, 240-242, 408, 459, 520, St. II. bl. 2, 237, 394, 558; Muller, Cat. van Portrett. bl. 83.