Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 5

[Warner Hendrik Erkenswijk]

ERKENSWIJK (Warner Hendrik) werd te Assen den 6^den Mei 1741 geboren. Zijn vader, Gilles Erkenswijk, was laatstelijk predikant te Assen. Zijne moeder, Aleida Carsten, was eene vrouw van uitmuntende begaafdheden en deugden. Hij deed zich al spoedig door eenen gunstigen aanleg kennen, en ontving het eerste wetenschappelijk onderwijs op de Latijnsche scholen te Meurs in Kleefsland. In 1757 vertrok hij naar de Hoogeschool te Groningen, woonde er de lessen bij van de Hoogleeraren Schwartz en Rucker, maar vooral van van der Marck, en werd den 28^sten Mei 1761 bevorderd tot meester in de beide Regten, na verdediging van zijn akademisch proefschrift: de Justa interpretatione legum civilium Drenthiae doctrinali. Veel roem verwierf hij zich door de zamenstelling van dit geschrift, hetwelk toen vooral was, en nu nog is, van blijvend belang voor de kennis van het oude Drentsche regt.

Na het verlaten der Hoogeschool vestigde Erkenswijk zich als Advokaat te Assen, en vervulde die betrekking gedurende tien jaren met veel lof, waartoe zijn eerlijk en onbaatzuchtig karakter en zijne bekwaamheden hem in staat stelden. De drukke regtspraktijk was hem evenwel op den duur te lastig, en hij zag naar een ander standpunt in de maatschappij uit. Ten jare 1771 werd hij Schultes en Geregtschrijver van Ruinen. Beide posten had hij ruim vijf jaren op eene waardige wijze vervuld, toen hij in 1776 tot Raad en Landschrijver van Drenthe benoemd werd. Hoog was het standpunt waar hij nu op stond, groot was de invloed dien hij uitoefende, maar vele ook de werkzaamheden die van hem geëischt werden. Bijna twintig jaren lang nam hij die betrekking op eene allezins voortreffelijke wijze, en tot algemeen nut en genoegen, waar. Onrustige tijden werden door hem als zoodanig beleefd, en wat hem ook eene andere partij in publieke, doch naamlooze, geschriften verweet, hij behield nogtans zijne gematigdheid, antwoordde met waardigheid en deed de tegenpartij verstommen door zijne regtschapenheid.

Toen in 1791 de loffelijke Etstoel in Drenthe door een Hof van Justitie vervangen werd, benoemde de Erfstadhouder Erkenswijk tot eersten Raad in dat Hof, met behoud van den titel van Raad en Landschapschrijver honorair, terwijl hij in die kwaliteit de politieke functien van het Landschrijversambt, zoo ter staatsvergadering als elders, in den Landschappe zou blijven bekleeden, terwijl door den Erfstadhouder bijzon-

[p. 202]

der aan de Staten werd aanbevolen om daarvoor te zorgen, dat Erkenswijk bij deze veranderingen geen geldelijk nadeel had.

Bij de omwenteling van 1795 werd Erkenswijk, de Oranje partij toegedaan zijnde, van zijnen post ontzet, en leefde als een eenvoudig burger te Meppel, tot in het laatst van het jaar 1801, toen, ten gevolge van de Staatsregeling van den 16^den October van laatstgenoemd jaar, het Hof van Justitie in Drenthe hersteld en Erkenswijk tot Voorzitter benoemd werd; hij vestigde zich nu weder met der woon te Assen, en bekleedde eenige, doch niet vele, jaren, ongestoord het voorzitterschap van Drenthe's geregtshof.

Bij de inlijving in 1811, werd het Hof van Justitie in Drenthe vernietigd, en daarvoor eene Arrondissements regtbank van eersten aanleg in de plaats gesteld. Erkenswijk werd Vrederegter van het Kanton Assen. Deze post nam hij, ondanks zijne reeds klimmende jaren en verstoken van alle hulpmiddelen, die alleen in de Fransche taal aanwezig waren, waar, niet alleen met den grootsten ijver en ware belangstelling, maar hij doorgrondde weldra zoodanig den eigenlijken aard en het belang van de betrekking van Vrederegter, dat dit, gevoegd bij zijne beproefde rechtschapenheid en kunde, te weeg bragt, dat hij een Vrederegter was, zoodanig als het keizerrijk, hoe groot dan ook, er niet velen zal hebben bevat. Na de herstelling van ons vaderland, neigde Erkenswijk naar rust. Hij verkreeg dien in 1815 door zijn eervol ontslag, en mogt nog bijna vijf jaren dien rust genieten, tot dat hij op den 14^den Januarij 1820 overleed. Zijn lijk werd vervoerd naar Borger, en zonder praal in eene grafkelder van naastbestaanden bijgezet.

Zie Boekz. der gel. wereld. 1777. b. bl. 216-219; Vaderl. Hist. ten vervolg. op Wagenaar; D. XXI. bl. 322, D. XXIV. bl. 287; Drentsche Volks Alm. 1839, bl. 75-108, door ons hier gevolgd; Drenthe in vluglige omtrekk. geschetst door drie podagrist. D. II. bl. 125.