Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[IJsbrand van Diemerbroeck]

Diemerbroeck (IJsbrand van) werd geboren te Montfoort den 13^den December 1609. Zijn vader, Gijsbertus, was Burgemeester aldaar, en zijne moeder heette Magdalena Sasse of Sassia. Na te Utrecht zich in de gronden der wetenschappen geoefend te hebben, vertrok hij naar de Hoogeschool te Leiden, waar hij van Daniel Heinsius in de letteren, Caspar Barlaeus in de wijsbegeerte en van Otto Heurnius in de geneeskunde, de lessen ontving, en er een ijverig gebruik van maakte. Hij deed vervolgens eene reis naar Frankrijk, en verkreeg te Angers den doctoralen graad in de wijsbegeorte en geneeskunde. In het vaderland teruggekeerd, zette hij zich te Nijmegen als geneesheer neder, waar hij weldra partij kon trekken van zijne kunde; want het jaar 1636 en 1637 was een vreeselijk jaar voor die stad De pest toch maaide aldaar meer dan 6000 menschen weg. Op één dag werden er eens twee en zestig lijken begraven: Hij wijdde zich dan ook met zelfopoffering geheel toe aan het welzijn zijner medeburgers, en had het geluk ook door zijn toedoen die epidemie te zien verdwijnen, en het resultaat zijner opgedane ondervinding door den druk bekend te maken. In 1649 werd hij als buitengewoon Hoogleeraar der genees- en ontleedkunde naar Utrecht beroepen, en den 7^den April 1651 tot gewoon Hoogleeraar in die vakken aangesteld, waarbij die bijzonderheid plaats had, dat, aangezien hij een aanhanger van Arminius was, de overheid verklaarde deze benoeming niet in strijd te achtten met de besluiten waarbij bepaald was, dat aan niemand eenen eerepost of dergelijke zou worden opgedragen, tenzij hij tot de belijders der zuiverder, verbeterde godsdienst behoorde. Zijne praktijk en bovenal zijne

[p. 163]

lessen lokten een groot aantal studenten derwaarts. Van Diemerbroeck overleed den 17^den November 1674, en de beroemde Graevius hield eene lijkrede op hem. Hij was gehuwd te Utrecht den 17^den October 1642 met Elizabeth van Gessel, waarbij hij een zoon, Tiemannus, verwekte, die later Apotheker te Utrecht geweest is. De afbeelding van van Diemerbroeck ziet het licht. Hij schreef de volgende werken:

De peste libri quatuor, truculentissimi morbi historiam ratione et experientia confirmatam exhibentes, Arnh. 1644. Amst. 1645. 4^o. Dit werk werd te Genève met andere geneeskundige verhandelingen in 1721 in 4^o. uitgegeven. In 1711 werd hetzelve vertaald onder den titel:

Tractaat over de Pest, Amst. 1711. 8^o.

Oratio de reducenda ad medicinam chirurgia, Utr. 1649. fol.

Disputationem practicarum pars prima et secunda, de morbis capitis et thoracis, Utr. 1664. 12^o.

Anatome corporis humani plurimis novis inventis instructa variisque observationibus et paradoxis, cum medicis, tum physiologicis adornata. Utr. 1672. 8^o. Genève, 1679. 4^o. Lugd. Bat. 1679. 4^o. cum fig. in het Fransch, 1695. 4^o.

Tractatus de variolis et morbillis.

Historia rarissimorum morborum et vulnerum.

Zijne werken zijn, na zijnen dood, door zijnen genoemden zoon bijeenvergaderd en uitgegeven onder den titel van:

Opera omnia anatomica et medica, cum fig. Utr. 1685. fol. Genève, 1687. 2 vol. 4^o.

Zie Burman, Traject. Erud., p. 87-89; Ferwerda, Catal. Univ. D. I. St. I. bl. 131, St. II. bl. 277. St. VII. bl. 44; Arrenberg, Naamreg. van Ned. Boek.; Van Kampen, Geschied. der Ned. Lett. en Wetensch. D. I. bl. 319, die hem verkeerdelijk Job noemt; Biograph. Univ. T. VI. p. 177; Ali Cohen, Oude en Middelgeschied. van de geneesk. bl. 414, 449, 454, 515, 518; A. van der Boon, Cz. Geschied. der ontdekk. in de ontleedk. van den Mensch, bl. 43, 106, 114, 120, 131, 190; Muller, Cat. van Portrett. bl. 71.