Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 4

[Nardus Dersjant]

DERSJANT (Nardus) werd den 5^den April 1783 te Delft geboren. Zijn vader, een gering timmerman aldaar, was afkomstig uit een geslacht dat om het geloof uit Frankrijk gevlugt was. Als jongeling wijdde hij zich aan den onderwijzersstand en was als kweekeling en ondermeester werkzaam aan een der stadsscholen, onder het bestuur van den Heer Sas.

Bij den lagen trap, waarop toen het onderwijs in ons Vaderland stond, en bij de weinige middelen ter opleiding destijds aanwezig, trachtte hij zich door eigene oefening tot zijne gewigtige betrekking voor te bereiden.

In 1804 trad hij in zijne geboortestad als onderwijzer eener bijzondere school op, en werd in 1806 dringend uitgenoodigd de betrekking van Hoofdonderwijzer aan de toen opgerigte school der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen te Delft te aanvaarden.

Met al den ijver, voor de zaak van het onderwijs hem eigen, voerde hij eene door hem zelven uitgedachte leerwijze in, die zich door doelmatigheid en deugdelijkheid allezins onderscheidde van de destijds bestaande, en werkte daardoor zoodanig mede aan de hervorming en verbetering van het onderwijs, dat hem eene waardige plaats toekomt in den rei van die verdien-

[p. 124]

stelijke mannen, die, zonder juist schoolwerkjes te schrijven, het vaderland duurzaam aan zich verpligt hebben.

Toen in 1811, ten gevolge van onze inlijving in Frankrijk, het onderwijs in de Fransche taal op de scholen verpligtend werd gemaakt, kreeg Dersjant aanvankelijk hulp door zekeren emigrant Frére, doch maakte zich weldra die taal zelf eigen.

Zijn onderwijs, zoo regt ontwikkelend en vormend voor het leven, droeg de schoonste vruchten, en het was voor zijne kweekelingen eene krachtige aanbeveling bij hunne intrede in de wereld, onderwijs genoten te hebben in de school van den waardigen Dersjant.

Ruimschoots viel hem dan ook de algemeene goedkeuring ten deel, en menigmaal mogt zijn onderwijs den lof van de kundigste mannen wegdragen; terwijl hem een en andermaal de hooge tevredenheid van 's lands regering kenbaar werd gemaakt.

Bijna vijftig jaren was Dersjant en altijd met denzelfden ijver en geestdrift voor de belangen van het onderwijs bezield geweest, toen hij zijne betrekking nederlegde; en hoewel hij het halve eeuwfeest zijner ambtsaanvaarding niet in functie mogt herdenken, aangenaam, en tot algemeen genoegen, werd de alom geachte man bij het nederleggen zijner bediening verrast door een blijk van de hooge goedkeuring van Z.M. Koning Willem III, bestaande in de zilveren medaille met het daarin gegraveerde: voor langdurige en vruchtbare ambtsvervulling; terwijl het hoofdbestuur van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen hem insgelijks eene zilveren medaille vereerde.

Zoo was de loopbaan van Dersjant als onderwijzer. Wat hij als mensch en vriend was, kunnen alleen zij getuigen die in naauwere betrekking tot hem stonden. Zijne vriendschap werd zelfs in de aanzienlijkste kringen zijner vaderstad hooggeschat; terwijl teregt van hem mag gezegd worden, dat de edelste grondbeginselen hem bezielden en de drijfveer zijner daden waren.

De tijding van zijn plotseling afsterven, op den 17^den November 1854, riep eensklaps de herinnering aan zijn verdienstelijk leven voor den geest, en deed op nieuw zijnen lof van de lippen van zijne talrijke voormalige leerlingen vloeijen.

Dersjant's naam moet naast dien van Wester, van Prinsen en van zoo vele anderen in dankbaar aandenken gehouden worden.

Uit medegedeelde berigten bijeengebragt.