Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[p. 1131]

[Hendrik van Bra]

BRA (Hendrik van) of Henricus á Bra, geboren te Dockum den 20 September 1555, was de zoon van Lubbert van Bra, Geneesheer in genoemde stad, afkomstig uit een eerlijk Oostfriesch geslacht, en van Anna van Besten, een meisje van aanzien uit het graafschap Bentheim. Hij begon zijne letteroefeningen in de plaats zijner geboorte, vervolgens ging hij naar Norden in Oost-Friesland, om zich verder te bekwamen, en van daar naar Keulen, om in de Geneeskunde te studeren, alwaar hij twee jaren doorbragt. Nadat zijn vader tijdens zijn verblijf aan deze Hoogeschool gestorven was, vertrok hij eerst naar Bazel, destijds zeer beroemd door de Hoogleeraren in de Geneeskunde Theodorus Zwingerus, Felix Platterus, Henricus Pantaleon en Nicolaus Stephanus, toen naar Weenen en vervolgens, na verloop van drie jaren, weder naar Bazel. Door eenige huiselijke zaken te Dockum teruggeroepen, oefende hij daar voor eenen korten tijd de praktijk uit want sedert reisde hij naar Italië, en bleef een jaar te Rome, waar hij de openbare lessen hoorde van den geleerden wijsgeer en geneeskundige Alexander Trajanus Petronius. Uithoofde van de pest, die in de jaren 1577 en 1578 door geheel Italië woedde, verliet hij Rome, en bezocht ter loops de Hoogescholen van Sienna, Florence en Ferrare, doch toefde iets langer te Boulogne. Na dus twee jaren in Italië te zijn verbleven, trok hij naar Frankrijk, en bezocht er eenige Hoogescholen, inzonderheid die van Parijs; doch de burgergeschillen, die er tot eenen openbaren oorlog waren uitgebarsten, beletteden hem naar Montpellier te gaan; maar hij begaf zich naar Geneve, waar hij eenige maanden uitrustte, en reisde voor de derde maal naar Bazel, waar hij in 1580 tot Doctor in de Geneeskunde werd bevorderd. Eindelijk in Friesland teruggekeerd, oefende hij twee jaren de praktijk te Leeuwarden, vanwaar hij te Kampen als Stads-Doctor werd beroepen. Gedurende omtrent acht jaren dezen post waargenomen hebbende, trok hij naar Dockum in die zelfde hoedanigheid. De liefde tot zijne vaderstad was de sterkste drijfveer, die er hem heen voerde; deze drijfveer was echter niet bestand tegen de voordeelen, die hem in 1593 overhaalden, om op nieuw naar Kampen te trekken, alwaar hij bleef tot in 1603, toen de Regering van Zutphen hem den post van Doctor van het geheele Graafschap opdroeg; diensvolgens vestigde hij zich te Zutphen, waar hij ook schijnt te zijn overleden. Zijne werken getuigen, dat hij zeer geleerd was en veel gelezen had. Hij was in de Roomsche Godsdienst geboren en opgevoed; doch tot Doctor gepromoveerd zijnde, geraakte hij aan het weifelen, en was niet zoodra te Dockum van zijne reizen teruggekeerd, of hij aanvaardde de geloofsbelijdenis der Hervormden. Wilhelmus Baudartius, Predikant te Zutphen⁽¹⁾, was een van zijne gemeenzaamste vrienden. van Bra heeft geschreven en door den druk gemeen gemaakt:

(1) Zie over dezen hiervoor bl. 177-183.

[p. 1132]

Medicamentorum simplicium et facile parabilium ad calculum, enumeratio: et quomodo iis utendum sit, brevis Institutio. Franeq. 1589. 16^o. 1591. 16^o.

Medicamentorum simplicium et facile parabilium ad Icterum et Hydropem Catalogus: et quomodo sis utendum Lugd. Bat. 1590. 12^o. 1597, 1599. 12^o.

De novo quodam Morbi genere (de Varen) Frisiis, Westphalis et Geldris peculiari observato; una cum D. Joannis Heurnii ad eam responsione, gevoegd achter de Observationes Medicae van Pieter Foreest lib. XIX et XX p. 414. Lugd. Bat. 1595. 8^o. Francof. 1619 fol.

De Curandis Morbi Veneris per Medicamenta simplicia et facile parabilia lib. II. Arnh. 1603. 16^o. Leovard, 1616. 16^o.

Catalogus Medicamentorum simplicium et facile parabilium adversus Epilepsiam, et quomodo iis utendum sit, brevis Institutio. Arnh. 1603. 12^o, 1605 12^o. welk werkje is opgedragen aan de Regering en de burgers van Dockum.

Catalogus Medicamentorum simplicium et facile parabilium Pestilentiae veneno adversantium Antonii Sneebergeri Tigurini; recognitus et multorum remediorum accessione adauctus opera et studio Henrici à Bra. Franeq. 1605. 12^o met eene opdragt aan de Staten van Friesland, gedagteekend uit Zutphen in de maand Maart 1604. Editio altera Leov. 1616. 12^o.

Zie Hoogstraten en Brouërius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb.; v(an) H(eussen) en v(an) R(hijn), Kerk. Outh. D. V. St. I. bl. 102; Kok, Vaderl. Woordenb.; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Biogr. Nation.; Biogr. Univ.