Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Abraham Bon]

BON (Abraham), zoon van Johannes Bon, werd den 23sten April 1793 te Rotterdam geboren. Zijn vader, een opregt vereerder der Toonkunst, ontdekte reeds vroegtijdig de kiem van het genie, dat in zijnen zoon sluimerde. En daar hij nu, door tijdsomstandigheden en misschien ook door zijne bemoeijingen in de verdeeldheden, die destijds ons Vaderland beroerden, en die hem zijne broodwinning deed veronachtzamen, zich bij gemis aan bezigheden, geheel aan de vorming van het talent zijns kinds konde toewijden, nam hij daarmede reeds eenen aanvang, toen deze even vier jaren ond was. De viool was het instrument dat hij zich daartoe verkoos, en zijn streven bestond voornamelijk daarin, om den leerling een denkbeeld van voordragt in te prenten, hetgeen dan ook spoedig in het spel van den kleinen virtuoos doorstraalde. Hij maakte snelle en groote vorderingen en door het hooren van mannen als Bode, Kiesewetter en Fraenzl verkreeg hij groote technieke vaardigheid, terwijl zijn ziel van hun verheven spel vervuld werd. Later legde hij er zich meer op toe, om, door den omgang met beroemde zangers zijne voordragt te veredelen, en dit was zijne hoofdeigenschap; zoodat men gerustelijk van hem zeggen kan, dat hij nimmer eenen anderen onderwijzer had dan zijn genie, hetwelk hem steeds den regten weg deed inslaan. Wat nu zijn spel zelve betreft, was behalve de grootste zuiverheid, vaardigheid, duidelijkheid en edelen toon, een gevoelvolle voordragt zijn doel; zoodat hij, in den volsten zin, zanger op de viool was. Eens gevraagd zijnde, waaraan hij die kiesche voordragt te danken had, die hem steeds bezielde, antwoordde bij aan het hooren van Italiaansche zangers, en voornamelijk Grassini. Ook was hij nimmer eentoonig, en wist de verschillende Compositiën, met zoo veel verscheidenheid van manier, ten gehoore te brengen, dat, had men zich niet door het gezigt van het tegendeel overtuigd, men zou gewaand hebben, in ieder stuk eenen verschillenden virtuoos te hooren. Vooral

[p. 818]

muntte hij uit in de voordragt bij kwartetten, waarin hij voortreffelijk moet hebben uitgeblonken. Voorts was hij uitmuntend ripienist, accompagneerde bij bescheiden, en was een geroutineerd orkestmeester. Ook als mensch moet hij vele goede hoedanigheden bezeten hebben, hoewel zijn ongelukkig humeur, door geen goede opvoeding getemperd, zeker meer dan de wangunst, die men er de schuld van geeft, zal hebben bijgedragen, om zijnen levensloop ongelukkig te doen zijn. Zoo werd hij dan in zijne geboorteplaats, in plaats van aan zijn hoofdinstrument, de viool, als tweede hoornist, met eene karige bezoldiging in het orkest geplaatst en kort daarop deze betrekking hem ook weder ontnomen. Om te leven moest hij zich bij een reizend tooneelgezelschap verbinden, en ware het niet dat de kunstlievende d'Argenson, destijds Prefekt te 's Hertogenbosch zijnen invloed had gebezigd, om hem als Trompetter bij de gendarmerie te doen inlijven (in welke betrekking hij echter nimmer dienst heeft gedaan) zoo zou hij misschien in het hart van Rusland zijn graf hebben gevonden. Door grievende en vernederende behandeling, stug, en door schadelijke omgang, overmoedig geworden, wilde hij niemands hulp inroepen, en, bij verandering van zaken in 1813, geen kans ziende, om in die bange tijden door zijne kunst zich het noodige onderhoud te verschaffen, diende hij eerst als halvemaan-blazer Majoor en naderhand als hoornist, bij een der nieuw opgerigte Bataillons. Na het overlijden echter van den nieuwen Orkestmeester te Rotterdam, werd hij aldaar teruggeroepen, en, in zijne plaats aangesteld. Van zijne verpligting in deze betrekking kweet hij zich goed, en zijn overheerlijk talent bragt menigeen in verrukking, doch, de band was eenmaal verbroken, en zijn onverzettelijk humeur, alsmede de laster, welke feilen in hem verzon (of ten minste vergrootte), verbitterden het publiek en ook hem; zoodat hij na weinige jaren zijne betrekking nederlegde, en naar Antwerpen vertrok. Hier verbleef hij tot in het laatst van 1830, en keerde nogmaals terug naar zijne geboorteplaats; doch zijne gezondheid was geknakt en zijne geestdrift verbroken. Naar ligchaam en ziel verzwakt, bleef hij aldaar nog voortsukkelen en overleed in het laatst van Mei 1834 aan de gevolgen der Cholera.

Zie Nederlandsche Muzijkaal Tijdschrift, 1841 bl. 73.