Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Bernardus Blok]

BLOK (Bernardus), geboren te Macassar in 1755, werd na zich aan de Hoogeschool te Leiden op de Regtsgeleerdheid te hebben toegelegd, tot Doctor in de beide regten bevorderd. In het jaar 1779 werd hij Secretaris van Enkhuizen en daar hij de zijde der Patriotten hield in 1782 Voorzitter van het Patriottisch Genootschap. Later was hij Commies der Finantiën en werd in 1785 Secretaris van het Collegie van gecommitteerde Raden van Holland en West-Friesland. Hij was zeer ijverig werkzaam in het oprigten van het Noord-Hollandsch vliegend legertje. Na de onwenteling van 1787 verzocht hij echter aan Gecommitteerde Raden eenige tijd van het waarnemen zijner bediening te mogen verschoond worden, ter oorzake van het gevaar, dat hem boven het hoofd hing. Dan uit een Staatsbesluit der Staten van Holland, bij hetwelk Blok personeel als Minister ter verantwoording werd opgeroepen, ten volle begrepen hebbende, dat men hem, naar den loop der dingen in die dagen, aan vervolgingen wilde blootstellen, voldeed hij wel aan het gegeven bevel, maar verzocht tevens verlenging van zijn verlof, om eerst den uitslag van de raadplegingen op zijne verantwoording af te wachten. Gecommitteerden Raden vonden echter goed, om, vóór op zijn laatste verzoek een besluit te nemen, den Stadhouder daarover te raadplegen, die daar op te kennen gaf, ‘dat het hem was voorgekomen, dat, voor zooverre de Heer Blok zich niet kan vleijen met die agting en dat vertrouwen, hetwelk tot eene gepaste uitoefening zijner bedieningen noodig waren, zodra hy van den staat der raadpleegingen omtrent zijn Persoon, op de eene of andere wijze, kennis bekomen mogt, hij waarschijnlijk wel wenschen zou, om ten einde de rust bij de Ingezetenen te bevorderen, en alle gevaar voor zich zelven voor te komen, zyn ontslag te bekomen: alzo een onbepaald verlof van afwezigheid te veel ongelegenheden en belemmeringen zou opleveren, in eenen Post als die van Secretaris van Gecommitteerde Raaden; en een beslissende orde, om binnen eenen bepaalden tyt weder te keeren, gelegenheid zou kunnen geeven, tot verregaande ongeregeldheden, ja, zelfs tot gevaarlijke attentatiën tegen zijn persoon en leven.’ Met dezen voorslag strookte wonderwel de aanbieding door Blok, korten tijd daarna, aan Gecommitteerde Raden gedaan: ‘dat hy wel zou overhellen, om, onder voorbehoud van schikkingen, die billijk gevorderd konden worden, zijn Post van Secretaris in handen van hun Ed. Mog. te resigneeren; gelyk hy, zo hun Ed. Mog. hem op eene eerlyke en redelyke wyze geliefden te gemoet te komen, ook volkomen gereed was, om den Post van

[p. 651]

Commies der Finantiën mede te resigneeren.’ Ten gevolge van deze brief en den evengemelde raadslag des Stadhouders, vonden Gecommitteerde Raden goed, Blok eenvoudig zijn ontslag te verleenen en als Secretaris en naderhand mede als Commies der Fitiën, onverminderd de raadplegingen der Staten over zijne verantwoordelijkheid, met vrijlating om zich ter behoorlijker plaatse te vervoegen, zoo bij meende eenige verzoeken te mogen doen, om de wedergave van zijn ambtgeld of andere stukken geldzaken betreffende, met bijvoeging, van gunstig te zullen acht slaan op een toekomend verzoek tot teruggaven van zijn ambtgeld. Blok hield na dit alles aan zich, om van zoodanige middelen gebruik te maken, als hem overig was tot het verkrijgen van een regt hem op die wijze ontzegd. Hij ondernam naderhand, naar Frankrijk uitgeweken, een regtsgeding zoo in Braband als in Frankrijk, doch door de Staatkundige omstandigheden geheel vruchteloos. In 1788 werd hij zelfs wegens zijne politieke gedragingen uit Holland, Zeeland, Friesland en Utrecht gebannen.

Na de omwenteling van 1795 in het Vaderland teruggekeerd werd hij benoemd tot een der provisioneele representanten van het volk van Holland en kort daarop tot Lid van het Commité tot de zaken van de Marine. Ook ter Nationale Vergadering afgevaardigd, bekleedde hij in 1796 het ambt van Voorzitter, erwijl hij mede als Lid tot onderscheidene commissiën benoemd werd. In 1806 werd hij aangesteld tot Fiskaal op het eiland Curaçao; van daar in 1809 naar Java vertrokken, werd hij er Sekretaris van den Gouverneur-Generaal Daendels. In 1812 in het Vaderland teruggekeerd zag hij zich later aangesteld tot Lid der Arrondissements-Regtbank te Alkmaar, waar hij den 29sten Julij 1818 overleed. Hij was gehuwd met Johanna Cornelia Vaillant.

Er bestaat een vrij zeldzame gedenkpenning tot zijne eer geslagen in 1785.

Zie Vaderl. Hist. ten vervolge op Wagenaar, D. V. bl. 328, D. XIV. bl. 412, D. XV. bl. 126, 215 en 281, D. XX. bl. 97-100, 206-212, D. XXX. bl. 20, D. XXXI. bl. 240-252, D. XXXIV. bl. 389-405 en 411, D. XXXV. bl. 86 en 131, D. XXXVI. bl. 119, 130, 184, 296-299 en 313, D. XXXVII. bl. 83, 252-254; C. van der Aa, Geschied. van den Oorlog 1793-1803, D. I. bl. 353 en 354, D. IV. bl. 77 en 78.