Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Richard Bleek]

BLEEK (Richard), geboren in 1670 te 's Gravenhage, waar zijne ouders deelgenooten van den Nederduitschen schouwburg waren en hem ook tot Tooneelspeler zochten op te kweeken, had daar echter weinig lust in, en wilde liever Schilder worden, waarom hij, al de tijd, die hij kon uitwoekeren, bezigde, om eerst bij Niklaas Haring, en vervolgens bij Theodorus van der Schuur te leeren teekenen. Groot behagen had hij in het historieschilderen, ten welken einde hij zich op de Akademie naarstig naar het leven oefende, daar echter dit schildervak veel tijd vereischt om er een meester in te worden, en nog meer doordien Bleek vroegtijdig gehuwd was, zag hij daar van af, maar legde zich op het portretschilderen toe, in de hoop van daaruit, meer voordeel te trekken; doch dit ging te 's Gravenhage zoo vlot niet, als hij wel wenschte, daarom vertrok hij naar Engeland ten einde aldaar zijn geluk te beproeven. Zich te Londen nedergezet hebbende, raakte hij onder de Duitsche kooplieden bekend, voor wie hij vele portretten schilderde. Dikwijls heeft hij den togt naar Engeland herhaald, latende zijne vrouw, zoo als hij voorgaf, om het duur leven te Londen, te 's Gravenhage blijven, doch de ware rede was, dat hij niet al te goed met zijne wederhelft overweg kon.

In het jaar 1695 of 1696 was zijn reis naar Londen zeer rampspoedig, want met de paketboot willende oversteken, werd deze door eenen Franschen Kaper aangetast, en daar zij zich niet willende overgeven, maar zich dapper verweerde, kreeg zij, na eenige schoten over en weder, een kogel onder water, die zoo vinnig trof, dat zij

[p. 607]

met man en muis zonk. Bleek, die goed zwemmen kon, hield zich met anderen, die insgelijks daarin ervaren waren, boven, en zwom naar het kaperschip toe, maar het scheepsvolk, even als waren het woeste en wreede tijgers, stiet en sloeg die ongelukkigen van boord, tot dat het grootste gedeelte verdronken of doodgeslagen was. Dit afgrijsselijk schouwspel duurde langer dan een uur. Daar Bleek, die goed Fransch sprak, en Roomschgezind was, onder zijn bidden en smeken om lijfsgenade, alle de hem bekende Heiligen aanriep, scheen zulks de versteende harten van deze monsters te vermurwen, en hen te bewegen, om hem, benevens nog twee of drie anderen, uit het water op te nemen, en van eene anders gewisse dood te redden. Aldus te naauwernood het leven van die hachlijken togt afgebragt hebbende, kwam hij naakt en berooid te 's Gravenhage terug, waar hij ditmaal slechts kort verbleef, en, geenszins door zijnen rampspoed afgeschrikt, weldra de reis naar Engeland hervatte. Hier bleef hij tot in 1705, wanneer hij op nieuw naar Holland overstak, en ditmaal wel een jaar te 's Gravenhage vertoefde, gedurende welke tijd hij een uitmuntend schoorsteenstuk voor den Griffier Fagel schilderde, en eenige portretten die uitgelezen schoon waren; hierop ging hij Londen weder opzoeken, en deed nogmaals, doch voor de laatste maal een reis naar 's Gravenhage, waar hij ditmaal vele portretten schilderde, en onder anderen dat van den kunstschilder Roepel, hetwelk buitengemeen wel getroffen, en in alle deelen uitmuntend schoon uitviel, hoewel zich het origineel in het geheel niet voordeelig voor een kunstenaar opdeed.

Eindelijk vertrok Bleek met zijn geheele gezin naar Londen, waar hij tot zijne dood toe verbleef, en in het jaar 1727 nog leefde, zijn penseel verschafte hem daar ruime bezigheid, en hij had veel te doen met portretschilderen, zoodat hij ruim zijn bestaan vond, terwijl hij het geen zijn noeste ijver hem bezorgde, spaarzaam verteerde. Behalve twee dochters, toen reeds uitgehuwd, had hij nog een zoon die volgt.

Richard Bleek wiens beeldtenis voorkomt bij van Gool, Nieuwe Schouwb. der Nederl. Kunsts. en Schilder. D. I. bl. 374. leefde zeer ingetogen, zag weinig menschen, en kwam op geene gezelschappen, dan alleen, daar hij een groot liefhebber en kunstig beoefenaar der muzijk was, op een wekelijksch concert; en niettegenstaande zijne huisvrouw, door haar wrevelig en norsch humeur, zijn leven in geenen deele vervrolijkte, droeg hij deze vreesselijke huisplaag met geduld, en kon zich onder zijne kinderen vermaken, met een vrolijk deuntje te spelen. Voorts was hij bij uitstek naarstig en spaarzaam, daarbij een braaf mensch, die door allerlei geoorloofde middelen het welzijn van zijn huisgezin trachtte te bevorderen.

Zie van Gool, Nieuwe Schoub. der Nederl. Kunsts. en Schilder. D. I. bl. 374-378; de Chalmot, Biogr. Woordenb.; Immerzeel, Levens en Werken der Kunsts.