Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Eerste en tweede stuk

[Joos van Trappen gezegd Banckert]

BANCKERT (Joos van Trappen gezegd), een der moedigste zeehelden uit het tweede tijdvak van den oorlog tegen Spanje. Hij was te Vlissingen geboren, omstreeks het begin der zeventiende eeuw, en was denkelijk een zoon van Michiel van Trappen, gezegd Banckert, een ouder broeder van den voorgaande, die van 1587-1607 als Kapitein ter zee diende, en ter vrouwe gehad heeft, eerst Helena Arondeus en daarna Françoise Durpion. Joos door zijne ouders tot een ambacht bestemd, gevoelde geen rust aan land, ging als gemeen matroos naar zee en klom, door moed en braafheid, spoedig op tot den rang van Kapitein ter zee, die hij in 1624 bekwam. Hij was tegenwoordig bij het veroveren der zilvervloot in 1628, en had toen het bevel over het schip de Neptunus, van 24 stukken. In 1629 was hij een der Kapiteins die onder den Admiraal Loncq naar Brazilie werd gezonden tot den aanslag op Pernambucq. Doch hij is vooral beroemd om zijne daden tegen de Duinkerker zeeroovers. Eens sloeg hij met zijn schip alleen tegen 13 Duinkerkers, van welken hij drie in den grond schoot en zich zoo uit hunne handen redde. Later tusschen twee vijandelijke schepen beklemd en zich niet willende overgeven, zette hij zijn oudsten zoon (men meent dat deze de naderhand zoo beroemde Admiraal Adriaan Banckert was) met de lont bij het kruid, met bevel om er den brand in te steken, zoodra hij het beval en met de bedreiging dat hij hem anders den kop zou kloven; doch hij geraakte nog gelukkig uit het gedrang. In 1637 streed hij als Kommandeur van vier schepen tegen zeven Duinkerkers, en veroverde twee schepen en één fregat, die hij te Vlissingen opbragt. Bij den hevigen slag tegen de zelfde vijanden, onder den Admiraal Maarten Harpertszoon Tromp, had Banckert onder hem het bevel als Vice-Admiraal. Roemvol en gezegend was het einde van dezen slag, waarin de Duinkerksche vloot een geducht verlies leed. Tot loon van zijn moedig gedrag ontving Banckert, even als Tromp, eene gouden keten met medaille ter waarde van twee duizend gulden. Ook deelde hij in den roem der overwinning die Tromp, in het jaar 1639, op de Spaansche vloot onder Engeland behaalde.

Tot Admiraal over de West-Indische vloot verkoren ging hij in Februarij 1646 daarheen onder zeil; kwam, na verschillende onheilen van tegenwind, storm en muiterij, te Olinda, waar hij alles in nood en wanorde vond. Van daar naar St. Francisco gezeild, werd het eiland Taparipa door de Nederlanders gewonnen, doch kort daarna door de Portugezen heroverd. Banckert behaalde nog eene overwinning in de baai van Todos los Santos waar hij van zeven Portugescha schepen een in den grond schoot en vijf nam. Niet lang daarna nam hij nog vier schepen van den vijand, daarmede

[p. 96]

eindigde de loopbaan van hem, dien men om zijne kloekmoedigheid den Geessel der Spanjaarden en schrik der Portugezen noemde. Hij stierf op de terugreis, in 1647, den roem nalatende van een der beste zeeofficieren van zijne tijd te zijn geweest. Men opende en zoutte, naar het gebruik van die tijden, het lijk en ofschoon hij zeer zwaarlijvig geweest was en sterk riekte, wilden zijne zonen, die beide aan boord waren, niet gedogen dat de kist over boord gezet werd. Hieruit ontstond zulk eene verschrikkelijke stank, dat alle gezouten spijzen op het schip smakeloos werden. Hij was gehuwd geweest met Adriana Jans die hem drie zonen schonk, Adriaan van Trappen, gezegd Banckert, die volgt; Joos van Trappen, gezegd Banckert, als Kapitein ter zee gesneuveld in 1653 en Johan van Trappen, gezegd Banckert, die mede hierachter volgt. Men vindt 's mans afbeeldsel door Udemans en door eenen andere zonder naam des plaatsnijders.

Zie de La Rue, Staatk. en Heldh. Zeel. bl. 127-131; Commelijn, Leven van Fred. Hend. D. I, bl. 38, volg. D. II, bl. 32; Halma, Tooneel der Vereen. Nederl. van Haren, Geuzen uitg. van Bilderdijk bl. 228; van Wijn, Nalez. op de Vaderl. Hist. van Wagenaar, D. II, bl. 236 en 237; Kok, Vaderl. Woordenb., D. V, bl. 86-90; Chalmot, Biogr. Woordenb., D. II, bl. 79-82; Biogr. Nationale; van Kampen, Vaderl. Karakt., D. II, bl. 275; Aanh. op het Woordenb. van Kunsten en Wetens. door G. Nieuwenhuis; Engelbert Gerrits, Heldend. ter Zee, D. I, bl. 332; de Jonge, Nederl. Zeew. D. I.