Yang. Jaargang 10
(1974)– [tijdschrift] Yang– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 99]
| |
I - Voorstelling van het veeM1 (meisje 1): Ik ben...... (eigen naam) , ik tel....... (lentes) , ik vul de eentonigheid van mijn dag op met...... Wat me het meest in deze mannenmaatschappij tegen de borst stoot....... verdomme weer zo'n mannenuitdrukking, tegen de borsten stuit is.......
M2 (meisje 2): Ik ben...... (eigen naam) , ik ben....... jaar, ik heb....... als beroep gekozen. Ik begrijp er geen fluit van...... jesses weer zo'n mannenuitdrukking, ik begrijp er geen moer van waarom mannen altijd en overal alles moeten te zeggen hebben, waarom moeten het steeds weer mannen zijn die............
M3 (meisje 3): Ik ben......., ik ben nu....... jaar, als vrouw werk ik....... Deze mannenheerschappij begint serieus op mijn kloten te werken... god, weer een mannenuitdrukking, op mijn heupen te werken vooral als je ziet dat.................................. M4 (meisje 4): Ik ben......, ik tel...... lentes, ik studeerde...... en nu ben ik...... Ik heb mijn buik vol van een maatschappij beheerst door mannen en waarin wij............................................................... J1 (jongen 1): Ik ben....... ik ben....... jaar oud, omdat je om in leven te blijven bijna verplicht bent een of ander beroep uit te oefenen koos ik dat van....... De uitbuiting van de vrouw in deze | |
[pagina 100]
| |
maatschappij is een feit dat zich op alle vorige gebieden manifesteert en toch kunnen ook wij mannen er iets aan doen bijvoorbeeld door........... J2 (jongen 2): Ik ben......., ik ben....... jaar, dagelijks ben ik aktief als....... Ook ik geef toe dat er aan de verdeling tussen mannen en vrouwen dringend iets moet veranderen, misschien kunnen wij mannen reeds proberen........................................................ | |
II. De enquête van het publiek(muziek - danspasjes - ritmies spreken)
2J: WIJ zijn IN opdracht VAN de PUBLICITEITSAFDELING van DE firma LULLIKUT en ZONEN op ENQUETE gestuurd MET de OPDRACHT te ACHTERHALEN op WELKE gebieden EN niveau's DE hedendaagse VROUW zoal VERDRUKT wordt. DAT verwacht U wellicht NIET van EEN publiciteitsagent MAAR de PUBLICITEITSAGENTEN van DE firma LULLIKUT en ZONEN zijn NIET van HET verderfelijk SOORT geldkloppers VOOR hun FIRMA, nee HOOR, de PUBLICITEITSAGENTEN van DE firma LULLIKUT en ZONEN menen HET goed met hun VROUWELIJK kliënteel, EN willen HEN zeker GEEN waren OPDRINGEN die ZE niet NODIG hebben, WIJ willen ENKEL te WETEN komen WAAR er NOG zwakke PLEKKEN zijn, WAAR andere GEWETENLOZE firma's DE VROUWEN eventueel ZOUDEN kunnen TREFFEN J1: en wij willen hen voor zijn J2: kollega J1: wij willen dat beletten 2J: INDERDAAD wij KOMEN met DE beste BEDOELINGEN op U af, WIJ willen EVENTUEEL samen MET u ZOEKEN waar WE de HEDENDAAGSE geëmancipeerde VROUWEN nog HET beste KUNNEN aanspreken OM haar DEGELIJKE, uitgeteste, WAARDEVOLLE en ABSOLUUT noodzakelijke PRODUKTEN op TE dringen J2: Kollega | |
[pagina 101]
| |
J1: aan te prijzen J2: uiteraard 2J: GRAAG willen WIJ ook UW mening OVER dit ERG nijpend, NETELIG, uitgesproken BELANGRIJK, en VOORAL pijnlijk PROBLEEM. Laat MAAR HOREN, U zegt, WIJ noteren J1: Jazeker meneer J2: u vroeg het woord mevrouw J1: nee, zegt u maar J2: ik luister juffrouw J1: wilt u even herhalen mevrouw 2J: WIJ DANKEN U, geacht publiek, VOOR UW SPONTANE, maar weliswaar korte, DOCH ERG GEAPPRECIEERDE MEDEWERKING, u zult er, MEDE DOOR UW NAAR WAARDE GESCHATTE ADVIESEN, de blijvende vruchten van dragen. ALS BLIJVEND AANDENKEN, aan de wetenschappelijke vorsers, VAN DE FIRMA LULLIKUT EN ZONEN, kregen wij helemaal en speciaal voor u mee, VAN ONZE EVENEENS GEWAARDEERDE VADER, dit klein, maar FIJN, geschenkje. (ze gooien een waardeloos geschenkje de zaal in)
ONTHOU voor EENS en VOOR altijd, UW merk IS lullikut VAN de WERELDBEROEMDE en GEWAARDEERDE firma (samen) LULLIKUT EN ZONEN.
(de meisjes poseren in erg verleidelijke houdingen voor reklamefoto's bij het produkt ‘LULLIKUT’)
J1: meisjes steek ze vooruit J2: daar heb je ze voor J1: onze eerste publieke konfrontatie J2: met het publiek van teater....... J1: gaf ons meteen de eerste garanties J2: voor het welslagen van onze kampanje J1: met een paar goed gekozen J2: maar toch denderend kommersjiële J1: reklameslogans J2: wordt LULLIKUT, je het van het 2J4M: (op muziek)
WAAR MEN GAAT LANGS VLAAMSE WEGEN? HUIS OF HOEVE? FLAT OF WOON. KOMT MEN LULLIKUT WEER TEGEN, STAAT DE VERPAKKING TEN TOON. LULLIKUT (en | |
[pagina 102]
| |
dan op een loopje) JE HET VAN HET. LULLIKUT, EEN ECHTE VERLEIDELIJKE VROUW NEEM HET. LULLIKUT, wooow | |
III. Het rode boekje van de vrouwJ1: De eerste dag schiep god de vrouw en hij zag dat het goed was J2: De tweede dag schiep god de man uit een rib van de vrouw, en hij zag dat het goed was J1: Maar de man kon van de appel niet blijven en moest eens proeven, heel eventjes, dan reikte hij de appel aan de vrouw en de vrouw at ervan dat het haar lustte J2: god verbande de vrouw en de man uit het aards paradijs en samen maakten ze kindertjes J1: meisjes en jongentjes J2: zo kreeg de geschiedenis belangrijke en bekende dochters van GOD J1s: Abela en Kaina J2: Noa J1: Mozesa J2: Jesusa J1: Maoa J2: Nikita J1: en net als Maoa het schreef voor haar Chinese volk J2: zo schreven andere vrouwen voor hun volk, het rode boekje J1: het rode boekje voor de vrouw. 4M: copyright 1972 bij uitgeversmaatschappij sonneville press pvba orchideeënlaan 3, 8200 Sint-Andries-Brugge, wettelijk depotnummer D/1972/0661024. Printed in belgium. Eerste druk: november 1972 M1:
(de anderen fluisteren verder het bovenstaande) het rode boekje van de vrouwen werd voor alle vrouwen geschreven
M2:
(idem) voor de jonge en ook voor de minder jonge
M3:
(idem) voor de gehuwde en de vrijgezelinnen
M4:
(idem) voor de minnaressen en de bijzitten
M1:
(idem) voor de arbeidsters en voor zij die
| |
[pagina 103]
| |
thuiswerken M2:
(idem) voor alle andere trouwens ook
M3:
(idem) het rode boekje van de vrouwen vertelt wat wij leven
M4:
(idem) het rode boekje vertelt wat wij leven
M1:
(idem) het rode boekje vertelt wat wij voelen
M2: Sommige zaken zullen je misschien te overdreven lijken M3: Andere zaken zullen je misschien wel te eenvoudig lijken M4: Andere zaken weer zullen je waarschijnlijk te onwaarschijnlijk lijken M1: Nochtans beleefden wij al deze zaken 4M: het is het leven van de vrouwen M1: indien het niet het jouwe is M2: dan is het dat van je zuster M3: dat van je buurmeisje M4: of dat van je kollega J1: We zullen u nu enkele momenten uit dergelijke levens spelen J2: We zullen misschien wel uw leven spelen M1: nee wees niet verschrikt mevr., u blijft zitten M2: meneer we zullen u niet helemaal uitkleden, heus niet M3: waarom zou u bang zijn van de waarheid M4: u kan er misschien ook om lachen 4M: dat is uw recht | |
IV. Sietuasie één: bij de dokterM2: Ik ben achttien jaarenhalf, bijna negentien dus, en sinds twee jaar verloofd met Fransies J2: Ik ben eenentwintig en sinds twee jaar verloofd met Fransien M2: Om zeker te zijn en vooral niets te rieskeren neem ik de pil J2: Omdat haar ouders er niets zouden van merken hou ik ze evenwel bij me M2: we zien elkaar toch elke dag J2: zo hoeft Fransien geen gevaar te lopen M2: vroeger kreeg ik de pil van een vriendin van me, Riets heeft nu zelf een jongen en ze heeft ze dus | |
[pagina 104]
| |
zelf nodig J2: daardoor zitten wij dus zonder pillen. M2: je kan ze bij een apoteker niet krijgen zonder doktersvoorschrift J2: dus wij naar een dokter toe J1: Goeiemiddag, ga zitten JM2: dank u J1: bent u hier al eerder geweest? M2: nee meneer J1: dan zal u ook geen dossier en geen fiche hebben, ik zal er een aanleggen M2: zoals u wilt J1: wat mankeert er eigenlijk aan? het kiekenskot? J2: we willen graag kontraceptieve pillen voor Fransien J1: zozo, u bent toch getrouwd hoop ik M2: nee meneer dat zijn we niet, maar ik heb niet de... J1: hoe oud bent u juffrouw M2: negentien J1: mooi zo, en u jongeman? J2: ik word volgende maand eenentwintig J1: ook mooi en nu wilt u... M2: mag ik u vragen wat dat ermee te maken heeft dokter, wij komen u om raad en om de pillen die voor mijn lichaam medies verantwoord zijn, en u begint morele bezwaren te uiten J1: zijt ge niet beschaamd? J2: waarvoor dan wel? J1: dat meisje is nog onvolwassen J2: ze is bijna negentien J1: en wat zeggen haar ouders daarvan, o ja die hebben er wellicht niets aan te zeggen M2: dat heeft er inderdaad ook niets mee te maken het is mijn leven en mijn lichaam J1: het zal een mooi leven worden dat van jullie twee, luister eens hier kinderen M2: we zijn geen kinderen meer J2: laat hem maar lullen dan weten we straks tenminste waarvoor we betalen. J1: een leven en een huwelijk bereid je voor in alle sereniteit en in alle respekt voor elkaar M2: waar heb ik dat nog gehoord J2:
(eventueel) in de godsdienstles
| |
[pagina 105]
| |
J1: het spijt me heel erg maar ik kan u die pillen niet voorschrijven, probeer een andere gewetenloze kollega van me en maakt het ook maar in orde met jullie geweten
J2: Fransien is bij geen andere dokter geweest M2: wie weet hoeveel ik er nog had moeten bezoeken voor we kregen wat we wilden J2: wie weet hoeveel zedepreken we nog hadden moeten aanhoren M2: Fransies is ondertussen dan soldaat geworden, twaalf maanden J2: in Duitsland, elke maand een keer naar huis, voor een lang weekend M2: een paar dagen met elkaar naar bed gaan als de zon goed zat J2: en dan weer naar Duitsland naar je kamer M2: ik thuis met een kaars J2: ik tussen mijn bovenste laken en mijn deken J1: Godverdomme wilde nu wa weten M3: waarom windt ge u weeral zo op? J1: jaamaar godverdomme, hoe zoudt ge zelf zijn M3: zet u neer en vertel op J1: houd u vast, fransies zijn lief zit vol M3: 't is nie waar he J1: 't is maar al te waar M3: en de geestigaard zit in duitsland J1: godverdomme M3: hij mag 't er oprecht fier op zijn J1: 't is een schande voor heel de familie en voor duwe erbij M3: en hij heeft zelfs geen diploma J1: ... M3: dat hij zelfs geen diploma heeft J1: dat is ook mijn schuld zeker M3: nee maar hij kan misschien bij u komen werken in 't fabriek J1: ja, 'k weet niet of mijnen baas dat zal willen zo ne vuilaard M3: ge kunt toch proberen, ne keer een woordeke ten beste doen of zo J1: ge kent hem ook he, katolieker dan de paus als | |
[pagina 106]
| |
't zijn knechten aangaat. Hij zit zelf wel bij de hoeren, maar van zijn werkvolk zal hij zelfs geen onwettig kind verdragen M3: Fransies moest ook altijd 't haantje de voorste zijn J1: onthou wat da 'k zeg, hij zal nie weten waarin of waaruit M3: hij heeft het in bed wel geweten J1: hoe wilde zeggen M3: wel waarin of waaruit J1: ach ja godverdomme... ge kunt er nog mee lachen ook gij
M4: nu zijner verschillende mogelijkheden. de meest voor de hand liggende is. schrik niet geacht publiek, de meest voor de hand liggende is
J2: waarom hebt ge dat gedaan Fransien? M2: ik was ten einde raad J2: ik begrijp het gewoonweg niet M2: moeder kende een adres en ze wilde dat ik er naartoe ging J2: waar was dat M2: in een kafé in dendermonde J2: maar hebben ze dan godverdomme geen respekt voor uw lichaam, en voor uw kinderen later, als dat nu nog mogelijk zal zijn M2: ze heeft haar breinaalden ontsmet in zeer straffe jenever J2: waarom heb je 't niet door een dokter laten doen, er zijn er 13. hier zelfs in de stad... M2: 't is bij de wet verboden, dat weet je ook J2: nee 't is beter van uw lichaam naar de duivel te laten helpen, door zo'n kannibaalswijf M2: het is mijn schuld niet Fransies, ik moest mee, anders staken ze mij in een verbeteringsgesticht zeiden ze J2: dat kunnen ze niet meer, je bent meer dan achttien | |
[pagina 107]
| |
M2: dat kunnen ze wel, ouders kunnen alles J2: waarom ben je niet naar Nederland gegaan of naar Engeland? M2: Rita had dat ook gezegd, ze zei dat er bij Release mensen waren die adressen hadden, en dat er eventueel wel iemand zou meegaan met mij, maar ik heb het niet durven zeggen thuis J2: kon je dan niet alleen gaan M2: waar zou ik het geld gehaald hebben, het kost minstens zesduizend frank en thuis hebben ze het geld niet J2: 't zijn natuurlijk weer dezelfde die straffeloos abortus kunnen laten plegen voor 't werkvolk mag het niet omdat ze 't niet kunnen betalen, maar de rijken zijn wel op de hoogte van de achterpoortjes en hebben geld genoeg om overal terecht te komen. (op als echte feministen)
M4: Als je veel geld hebt kan je inderdaad ook veel meer, dat is een feit dat door de tijd nog niet is vervaagd. De vrouw van de fabrieksdirekteur moet haar lichaam niet laten verknoeien door een engeltjesmaakster, de vrouw van de fabrieksarbeider mag kreveren. M1: Is het u ook nog niet opgevallen dat dergelijke wetten uitsluitend door de mannen worden gemaakt. De mannen regeren vanuit hun gekreëerde machtspositie het normensisteem van de tot onderdanigheid gedwongen vrouwen. M4: maar eens zal dat moeten veranderen M1: eens zal het veranderen 4M: we zullen ervoor vechten | |
V. Sietuasie twee: de porre (met een westvlaams aksent voor 2J)J1: he wacht, zie je die daar J2: ja, maar ik ken ze, ik heb ze gisteren gezien in de les van Deprover J1: ze zit toch niet in ons jaar? J2: nee, maar de eerste kandidatuur moraal heeft samen met ons psychologie J1: 't is dus een groentje? | |
[pagina 108]
| |
J2: waarschijnlijk wel J1: wat doen we dus commilito? J2: toeslaan J1: zeg we volgen geneeskunde he, voorlaatste jaar J2: afgesproken dokter J1: dag porre M1: dag studentjes J2: hoho, zo minachtend M1: en porre dan? J2: dat is de naam die alle studentinnetjes aan de universiteit dragen, dat weet je misschien nog niet... J1: nee want je bent een groene porre he J2: hoe groen is mijn dal? 2J: hahahahaha M1: jullie vinden jullie eigen moppen nogal denderend he, nou laat ik u dit zeggen, ik ben meer gewoon. J2: dat is nogal dubbelzinnig niet commilito, de juffrouw is meer gewoon. J1: van boven of van onder J2: 't is maar een zeggen hoor J1: jaja, we zijn altijd bereid in te springen waar de behoefte zich voordoet M1: de behoefte ligt heus helemaal anders, wees daar maar van overtuigd J1: oh, misschien een ingenieur, burgerlijk of scheikundig, nee burgerlijk geeft meer aanzien J2: of een dokter, dan moet je nog een jaartje wachten op ons hoor schatje M1: noem me geen schatje J2: hoe dan wel, poes? konijntje? M1: waarop voelen jullie eigenlijk de nood om me aan te spreken, als ik naar de universiteit gekomen ben, he lieve heren studenten, dan is dat niet om een man te komen zoeken en ik wil dan ook door jullie niet telkens geobsedeerd worden door de idee ‘zou dat een man zijn voor haar?’ Ik wil zelf ontdekken wat ik van mijn leven kan en wil maken J2: ben je aangesloten bij dolle mina? J1: of moeten we meneer tegen je zeggen, ben je voor de (gebaar)
M1: nee, maar totnogtoe was ik het nog altijd die er | |
[pagina 109]
| |
een jongen uitpakte en niet omgekeerd, maar dat kunnen jullie blijkbaar niet goed verkroppen he, veroveraars in de dop, jagers in het slecht seizoen. J1: de debatavond van de vrijzinnige studenten is in het auditorium C, probeer het daar maar eens M1: de t-dansant van Moeder Corona is in ‘de Zolder’ ga daar maar je kans wagen J1: die was niet op haar tong gevallen he J2: commilito, een slechte dag maakt nog geen slechte lente J1: wat zei ze van die t-dansant? J2: he kijk daar es (studentinnen haasten zich over de scene)
J2: is dat niet het meisje van jan J1:
(idem) piet
J2: daan J1: giel J2: pim J1: tom J2: wim J1: gieljom J2: alexander 4M: ik ben voorlopig niemands meisje ik ben voorlopig niemands bezit en wens dat ook niet te worden J2: ze heeft kompleksen J1: ze is frigied J2: tussen die benen zou ik wel eens willen liggen zuchten J1: het zweet van die borsten zou ik wel es graag likken J2: heb jij al met een vrouw geslapen J1: ja natuurlijk al zoveel keer J2: eerlijk? J1: wel toch nu en dan al een keer J2: tien keer? J1: nee J2: minder? J1: ja J2: vijf? J1: och hou op met zagen, ik heb nog nooit met een vrouw geslapen, is het nu goed J2: wind u niet op, ik ook niet | |
[pagina 110]
| |
4M: hahahahahahahaha J2: willen we eens wedden? J1: waarvoor? J2: voor een bak tuborg J1: waarvoor? J2: dat ik haar maagdenvlies steel J1: jij 't is een zware buit voor een eerste diefstal J2: wedden? J1: ben je geld beu? J2: kom op, wedden? J1: ok, maar meebrengen of niet tellen he 4M: kom, kom, gulpje openmaken, slipje openmaken, vodje uitschudden, lulletje strijken, mooi rechtopstaan, oogjes sluiten, rokje heffen, slipje uittrekken, kutje voelen... ja, ja, kom, kom, kom dan toch 2J: aaaaaaah 4M: en dan trek ik je rits met een ruk weer dicht hahahahahaha haha M1: mijn kut is voor de lul die ik erin wil M2: mijn kut is voor de sensatie die ik erin wil M3: mijn kut is voor het genot dat ik erin wil M4: mijn kut is voor het sperma dat ik erin wil 4M: wij eisen voor onszelf de vrijheid en de verbeelding van onze liefde M1: en wij zullen ze verkrijgen M2: is het nu niet dan later M3: maar in elk geval wel M4: daar zijn wij hartsgrondig van overtuigd 4M: desnoods ... zullen wij ervoor vechten. | |
VI. Sietuasie drie: het slippertjeJ1: dat daar is Yvette Hoefmans, 23 jaar, ongehuwd, een knappe poes als je 't mij vraagt, iets dat best wel eens te versieren valt M4: Meneer Severs, ik ben ingegaan op deze advertentie in de krant, waaruit blijkt dat uw firma een sekretaresse zoekt. M2: dat is Raoul Severs, 32 jaar, gehuwd, kinderloos, direkteur van een kleine fabriek met een twintigtal arbeiders en enkele bedienden | |
[pagina 111]
| |
M3: de vorige sekretaresse is de laan uitgestuurd omdat ze niet op zijn voorstellen wou ingaan M1: dat kan meneer Severs dus doen want hij is de baas van de firma M2: we bevinden ons momenteel in het bureau van Severs M3: meneer Severs asjeblieft J2: Inderdaad we lieten een advertentie plaatsen in de kranten. Onze vorige sekretaresse liet ons in de steek, ze liet haar huisgezin kapot gaan voor een verhouding met een arbeider uit de atelier, u begrijpt dat wij dat niet konden laten voortduren, ze zijn beiden afgedankt... Hebt u referenties? M1: referenties zijn uiterst belangrijk, ze zijn de bewijsstukken van de al dan niet aanwezige produktiviteit. M2: als je veel presteert, dat wil zeggen als je veel geld in de zakken van de bazen jaagt, dan ben je een goede en dan krijg je een mooi papiertje mee M3: dat papiertje opent je nieuwe perspektieven en nieuwe bedrijfspoorten, want zij die de produktie en dus het kapitaal in handen hebben zijn voor dergelijke zaken goede vriendjes. J2: dat lijken inderdaad voortreffelijke en vooral betrouwbare aanbevelingen. U kan bij ons beginnen tegen 9000 fr. in de maand M4: netto? J2: bruto uiteraard M1: gewoon tussendoor, ter informatie M2: Raoul Severs verdient 24.000 fr. in de maand M3: bruto? M2: netto uiteraard J2: je kan hier in mijn bureel een tafeltje krijgen. In welke hoek zou je je het liefst installeren? M4: misschien daar bij het raam J2: dat kan best, gustaaf kom es hier J1: ja meneer, meneer heeft geroepen meneer J2: zet dat tafeltje daar eens voor de juffrouw M1: Yvette is 's middags reeds begonnen, bij het raam, in dienst van firma Severs en zonen, eigenlijk een niet onaardige werkatmosfeer M2: dat had Yvette al direkt gevoeld M3: en Raoul voelde aan dat het Yvette wel beviel | |
[pagina 112]
| |
J1: en hoe gaat het in het leven waar twee harten dicht bij elkaar zijn, daar bestaat de kans voor het overspringen van de vonk, nietwaar J2: Yvette M4: ja J2: (lacht onschuldig en verlegen)
J2: Yvette M4: Raoul J2: Ik... 3M: HAD U EIGENLIJK AL EEN HELE TIJD WILLEN SPREKEN OVER IETS DAT IK REEDS EEN HELE TIJD BIJ MEZELF BEN GEWAAR GEWORDEN EN WAAROVER IK ME REEDS DE HELE TIJD VRAGEN STEL J2: je begrijpt misschien wat ik bedoel M4: nee echt niet 3M: IK HAD AL EEN HELE TIJD BEGREPEN DAT... J2: je begrijpt misschien wat ik bedoel M4: geen idee 3M: IK KON MAAR TOT GEEN BESLUIT KOMEN AL EEN HELE TIJD J2: je be.. M4: ja ik begrijp het graag J1: je weet hoe dat gaat M1: op zichzelf geen afkeurbaar feit natuurlijk M2: op zichzelf geen onnatuurlijk feit natuurlijk M3: op zichzelf geen gevaarlijk feit natuurlijk M1: niets of niemand zegt dat zij hem nam omdat hij haar meerdere is M2: dus machtiger en rijker M2: niets of niemand zegt dat hij haar nam omdat ze zijn mindere is M2: dus onderaan. M1: Raoul en Yvette M2: (sist als een wilde kat)
M1: Yvette en Raoul begonnen met elkaar te vrijen M2: op het weecee M3: neuken op een toilet is moeilijk M2: in het hokje waar de kuisvrouw haar borstels plaatst M3: haar rug ziet er nog blauw van M2: in het archief tussen de stofwebben en het | |
[pagina 113]
| |
spinrag M3: dat kostte Yvette een ekstra haarwasbeurt M1: Yvette verdraagt het spelletje evenwel niet langer, ze houdt niet van genieperigheid, ze houdt van Raoul en wil daar ook best voor uitkomen. M4: Raoul J2: ja M4: Raoul J2: (kijkt haastig verliefd)
M4: Raoul J2: Yvette M4: Raoul ik zit met een klein probleempje J2: en wat mag dat wel zijn mijn kleine schat? M4: we houden allebei van elkaar, en we vinden dat fijn he J2: ja natuurlijk vinden we dat fijn, waar heb je 't over? M4: Ik hou van je niet omdat je mijn direkteur bent, maar omdat je Raoul bent, gewoonweg J2: dat weet ik wel, liefde kent geen standenverschil M4: Ik voel evenwel een grote behoefte om die liefde voor jou te uiten, ik ben fier op je, omdat je mijn minnaar bent, maar ik heb behoefte om die fierheid mee te delen aan de anderen. J2: YVETTE M4: waarom mogen ze het niet weten? J2:
(zoekt eerst een argumentatie, dan...) ze zouden het aan mijn vrouw vertellen
M4: waarom mag je vrouw het niet weten? J2: maar begrijp het dan toch Yvette, jij bent vrij, maar ik ben gehuwd M4: als je dat eerlijk aan je vrouw vertelt zullen je kollega's dat niet meer hoeven over te brieven, want precies dat vrees je niet J2: nee is nee, een chef moet gerespekteerd worden M1: daar heb je 't meteen weer, een chef moet gerespekteerd worden en een onderdaan, daar sol je zomaar wat mee M2: dat deed de deur dicht van een amoureuze verhouding tussen Raoul en Yvette, tussen een meerdere en een mindere M3: Yvette en Raoul besloten elkaar gedurende een maand niet meer aan te spreken tenzij voor de | |
[pagina 114]
| |
noodzakelijke werkomstandigheden dan M1: toen Yvette profiteerde van een dag verlof kreeg ze 's middags een aangetekende brief thuis, per express verstuurd M4: Geacht personeelslid, bij gebrek aan werk dat u gezien uw specialiteit bij ons uit te voeren kreeg moeten wij u tot onze spijt meedelen dat u in uw vooropzeg geplaatst bent. Deze periode gaat in vanaf maandag eerstkomend, de direkteur Raoul Severs. De fabriek verlaten, 't is niet mogelijk. De smeerlap heeft mij liggen gehad op alle niveau's. Hij weet dat ik zelfs om me vrij te praten hem niet zou verklappen. Ik wil trouwens de fabriek niet verlaten, ik zal er mijn sindikaal afgevaardigde over spreken J1:
(als sindikaal afgevaardigde) Het was niet zo makkelijk om die vooropzeg te aanvaarden. De baas moest toegeven dat Yvette Hoefmans een knappe werkkracht was. Maar bij een whisky of zes en ongeveer evenveel sigaren zijn we tot een vergelijk gekomen. Meneer Severs heeft me de zaak uitgelegd, er was een reukje aan. We zullen het geval nu maar zo laten, ‘histoires de femmes’ dat regel je op een mannelijke manier he.
M1: Inderdaad, tegenover Yvette stond de mannensolidariteit M2: ze is er het slachtoffer van geworden M3: dagelijks worden M12: (improviseren een reeks meisjesnamen)
M3: het slachtoffer van de mannenmaatschappij M1: dat moet nu gedaan zijn M2: voorgoed gedaan zijn M4: desnoods... 4M: ZULLEN WIJ ERVOOR VECHTEN | |
VII. Kortere situasieschets van één tot zesJ1: Je staat hier voor een rechtbank en niet in je straatje, ik vraag u dus èn in uw taal èn in uw houding deze zaal te respekteren | |
[pagina 115]
| |
M3: jawel meneer de juge J1: het is trouwens niet de eerste keer dat ge voor dergelijke zaken gedaagd wordt, ge zijt een recidiviste M3: ik verdien mijn brood meneer de juge, zoals gij J1: er is toch nog wel een groot verschil denk ik tussen uw beroep en het mijne M3: misschien wel meneer de rechter J1: een groot verschil, of niet M3: zoals ge wilt meneer de juge J1: ik denk dat gij niet goed beseft wat voor een gevaar gij betekent voor onze maatschappij M3: moesten wij er niet zijn dan zouden er nog veel meer sexuele kriminaliteiten gebeuren meneer de juge J1: moet ge daarom eerlijke vaders besmeuren? M3: ge moogt niet vergeten dat die eerlijke vaders uit vrije wil bij ons komen meneer de juge, zij komen als klanten bij ons, en zonder klanten zou er geen prostitutie zijn meneer de juge.
J2: waar is marie-paule M1: ze is gaan zwemmen met marie-france J2: ik vind dat marie-paule wat te veel in het gezelschap van meisjes verkeert, ze wordt oud genoeg om in mannengezelschap te komen M1: ze is toch reeds een paar malen naar het bal van de architekten geweest J2: ja maar daar komen alleen studenten, de gediplomeerde advokaten met naam komen daar niet binnen M1: daar heb je wel gelijk in J2: we zouden haar eens moeten meenemen naar het bal van de Rotary-club M1: dan zullen we marie-france ook moeten meevragen en die zal haar toegang niet kunnen betalen, en misschien heeft ze ook wel geen aangepaste klederen, ze zal uit de toon vallen J2: ik heb het al een paar keer gezegd dat marie-paule haar gezelschap niet steeds weer moet gaan opzoeken, er zijn toch meisjes genoeg van | |
[pagina 116]
| |
haar stand M2: het is een studiekameraad, ze zit in de tweede licentie filosofie, ons dochtertje een jaar lager zodat ze nogal wat hulp ondervindt bij het instuderen van haar kursussen J2: de nieuwe adjunkt-direkteur op de firma is een vrij man, hij is wel getrouwd geweest, maar zijn kinderen zijn in een home, misschien ware dat wel iets voor marie-paule M1: hoe oud is hij? J2: nog maar tweeëndertig M1: misschien is dat inderdaad wel een oplossing, wat deden zijn ouders J2: breigoedfabrikanten in Sint-Niklaas M1: mooie afkomst dus M2: ik begin dan toch al stilaan zelfstandig te worden, jullie hoeven mij niet voor te bestemmen als echtgenote en moeder in spe, en zeker niet te verlappen aan de eerste de beste kantoorfrik. Ik walg ervan beschouwd te worden als een stuk vee op de markt waar de eventuele kopers mij kunnen komen betasten.
M4: je bent hier nieuw zeker? M3: ja, ik ben vorige week pas van de school afgekomen M4: wat zijn je verwachtingen? M3: ik ben al blij dat ik van de schoolboeken en de schoolbanken af ben, nu zal ik tenminste over mijn vrijheid kunnen beschikken zoals ik dat wil. M4: hoe oud ben je? M3: zestien volgende maand, maar ik vrij al M4: op welke dienst zit je? M3: bij de boekhouders om omslagen te tikken M4: dan mag je hier niet komen eten, dit is de eetplaats van de mannen en de vrouwen van 't atelier, de bedienden mogen op hun bureau blijven eten en die krijgen koffie, hebben ze je dat niet gezegd? M3: ik heb nog geen bureau, ik heb de hele morgen al moeten sjouwen met pakken papier en met een | |
[pagina 117]
| |
lading verfpotten die is aangekomen om de werkplaats te schilderen M4: dat is toch je werk niet, als je voor bureelwerk aangeworven zijt M3: nee, in feite niet, maar al de mannen van 't bureel zegden dat dat het werk was van de daktylo, dat ze anders heel de dag rond zou moeten kijken en met haar vingers draaien anders. M4: hoeveel verdien je per maand? M3: 5.600 fr. M4: de loopjongen verdient bijna 2.000 fr meer, die is ook pas zestien en moet geen pakken verzeulen M3: waarom verdient de loopjongen dan meer? M4: omdat hij een loopJONGEN is
J1: Haast je wat met het klaarstellen van die glazen want direkt komen ze aan M1: Ja, Karel ik weet niet wat eerst gedaan J1: je wist dat je moest klaar zijn tegen negen uur, nu moet je niet beginnen terugkrabbelen M1: stik J1: en ik krijg weer die verdomde boordknop niet dicht; M1: probeer maar zolang je het kunt J1: god, zou je me niet komen helpen M1: moet ik hier alles laten vallen wat valt misschien J1: ik kan toch niet zonder boord bij de mensen verschijnen M1: 't is al goed, ik kom J1: rotding M1: kom hier J1: aai, mijn vel zit ertussen M1: hou je adem dan even in J1: eeeuuk M1: adem inhouden zei ik J1:
M1: ziezo, ruim jij hier nog wat op J1: met mijn schoon kostuum aan zeker M1: ook ik zal het wel weer doen (de bel gaat)
J1: maak dat je wegkomt ze zijn daar en wees | |
[pagina 118]
| |
beleefd, mijn promotie hangt ervan af J2: dag meneer de Waele, mag ik u mijn vrouw voorstellen J1: dag mevrouw Dumont dag meneer Dumont komt u binnen, mijn vrouw is nog even bezig in de keuken J2: het zal voor mij een genoegen zijn, mevrouw de Waele te leren kennen J1: ik roep ze wel even vooruit haast je, gooi die schort uit J2: ahzo, daar is de lieve gastvrouw J1: mag ik u mijn vrouw voorstellen J2: aangenaam mevrouw de Waele M1: ‘mijn’ vrouw en mevrouw ‘de Waele’, ik vind het erg steeds weer te worden beschouwd als uw eigendom zodanig zelfs dat ik verplicht ben uw naam te dragen, ik heet De Kerpel, Gerda De Kerpel, aangenaam.
M4: ja? OK, moet ik in die kamera kijken of in die M3: kijk onderaan in elke kamera is een lichtje ingebouwd, als het lichtje op rood flikkert betekent het dat deze kamera het definitieve resultaat filmt, maar je moet wel rekening houden met het feit dat de regiekamer voortdurend veranderd wordt en je moet dus steeds kijken naar de kamera met het lampje M4: stelt u vragen tussendoor of vertel ik mijn hele dag aan een stuk? M3: als het te moeilijk wordt voor u zal ik wel bijspringen, maar anders gaat u gewoon uw gang M4: OK ik ben klaar M3: opgepast 5,4,3,2,1 opname Mevrouw Van Lent-Copers hoe ziet uw dag eruit? M4: Ik kom om zes uur dertig van mijn werk. Soms is het wel later dat hangt af van de bus. Ik hang mijn jas op. Ik was me want het is erg stofferig in de fabriek. Ik kruid het eten dat ik gisteren bereid heb voor vandaag en begin reeds aan het eten van morgen. Ondertussen kijk ik ook met een oog naar | |
[pagina 119]
| |
de huistaken van de kinderen. Daarna eten we allemaal samen. Dan doe ik de vaat. Ik schep wat orde in het huishouden. Ik dweil hier en daar waar het nodig is. Daarna ga ik slapen. Dan is het ongeveer half twaalf. 's morgens moet ik om half zes opstaan om zijn boterhammen te smeren.
J2: welk probleem brengt u hier mevrouwtje? M2: ik heb problemen in mijn gezin J2: van welke aard zoal? M2: op het gebied van de huwelijkstrouw J2: uw man bedriegt u of u bedriegt uw man, welke van beide? M2: zo scherp hoeft het niet gesteld, die termen gebruiken we gelukkig niet J2: wat is dan het probleem M2: de afspraken op dat vlak zijn niet zuiver J2: geef toe dat u tot hier toe erg vaag bleef M2: we zijn dus vertrokken in een zeer losse atmosfeer, we zijn zelfs niet getrouwd. Mijn man, of noem het mijn vriend heeft een beroep waardoor hij veel in kontakt komt met mensen, en waardoor hij nogal wat aanzien geniet. Hij is journalist. Heel vaak gaat hij dus bij andere vrouwen en slaagt er uiteraard ook in ze te versieren. Hij komt me dat vertellen in alle eerlijkheid, en is daar ook erg fier op. Hij verlangt van mij dat ik daar ook mee inkom en dat als een van zijn kwaliteiten beschouw. Wanneer ik echter met een van zijn vrienden naar bed ga, noemt hij me onomwonden een hoer. Daar zit het probleem. J2: mevrouwtje ik denk dat je op dit vlak heel weinig psychologies doorzicht aanlegt. De man is van nature een jager, en het is ook heus niet zo gevaarlijk voor hem als hij eens een slippertje maakt... M2: loop naar de pomp met uw pseudo-psychologie, die alleen maar vanuit mannenstandpunt geïnterpreteerd blijft. | |
[pagina 120]
| |
VIII. De vrouw koningin en slavin van de publiciteitdit gedeelte van de kollage wordt geïmproviseerd tijdens de repetities door de akteurs, de bedoeling is een tiental reklamespots te maken waarin duidelijk naar voor komt dat de vrouw erin gebruikt wordt in de pejoratieve zin van het woord. Het is de taak van de groep die dit stuk speelt om die persiflages steeds weer aan de aktualiteit aan te passen, en ze te inspireren op aktuele in het oog springende reklameborden en spotjes. | |
IX. De muurkrantM1: Wij hebben u vanavond een kleine blikopener gegeven voor uw visie op de maatschappij M2: op één toegespitst punt dan nog, dat van de vrouwenemansiepasie J1: u hebt het begrepen of niet J2: u denkt erover na of niet M3: u trekt er uw besluiten uit of niet M4: u verandert reeds iets bij u zelf of niet M1: onze opsie vanavond was alleen loswerken M2: loswerken in het slechtste geval M3: de emansiepasie en de gelijkberechtiging van de vrouw is ook uw zaak M4: mannen zowel als vrouwen zelf J1: wellicht hebben we heel wat diskrieminerende gevallen vergeten J2: we willen ze wel leren kennen M1: we willen ze in het vervolg zelfs in ons programma opnemen M2: achteraan liggen bladen papier en kogelpennen M3: schrijf daarop wat u het meest diskriminerend vindt M4: daarvan maken wij dan een kollage die zal worden uitgehangen voor de komende toeschouwers en voor de mensen die de ingang van dit teater langs de straat passeren. 4M2J: Mannen en vrouwen, één in de strijd tegen elke verdrukking. Vrouwen en mannen, één in de strijd voor de emansiepasie. |
|