Iconografie van het aanprijzen
Art Directors Archief bevat een schitterende verzameling reclameaffiches uit de jaren 1850-1989 (Gaade, 320 p. f 175, -). Afgezien van de ontwikkeling in beeld- en taalopvattingen die zich eraan laat afkijken, biedt het boek ook een beeld van een algemener ‘iconografie van het aanprijzen’. Vrouwelijk schoon, techniek en snelheid, kinderlijke onschuld, globes om het aangeprezen merk tot ‘wereldprodukt’ uit te roepen, mythologie zijn terugkerende elementen. Aardig is ook de steeds wisselende verhouding tekst/beeld in de gaten te houden. Soms verraden prenten meer van de makers dan de bedoeling lijkt. Zo is op de affiche voor Silver Pine Healing Oil (‘wonderful cure for barbe-wire cuts’) met nauwelijks verholen plezier een uit brede wonden aan de buik, bijna terminaal bloedend paard afgebeeld. Een boer snelt aan met de Silver Pine olie: wil dat nog helpen, dan moet het wel een wondermiddel zijn. Op een plaat ter propaganda van de International Louse Killer bestrooit een kind in een nachtjaponnetje met een familieverpakking luizengif een negental kuikens. En er is weinig kwade wil voor nodig om die, in plaats van de onzichtbare luizen, door de pootjes gezakt en dood voor te stellen. Humor? Ook kun je je afvragen wat de wervende waarde is van de Biscuit La Touraine-affiche, waarop een jongetje naast een blik koekjes tegen een muur staat te wateren - het pissende jongetje zou overigens later in de Camel-kameel terugkeren. Reclame voor sigaretten waar rokende duivels worden afgebeeld, esthetische schoonheid die afhankelijk wordt voorgesteld van ‘hygiëne-zeep’, Art Directors Archief geeft vaak te denken. Mischien blijven de prenten die de meeste vragen oproepen of waarop het meest is weggelaten nog wel het langst in de herinnering van de toeschouwer hangen. En daar is het tenslotte om begonnen.
AJ
Auteursrechtelijk beschermd
