De orient
Vervolg van pagina 9
vorm van ‘occidentalisme’ heeft uitgevonden. De Spaanse Moren hadden vanuit hun rijke steden vol beschaving toch gemakkelijk een prachtig fabeltje kunnen ontwikkelen over die half-christelijke boeren en boerinnen die ergens op de Castiliaanse hoogvlakte hun geiten molken. Jan Heesterman zegt daar in de Nederlandse bundel het volgende over: ‘Voor een dialoog met anderen, die alleen afbreuk kan doen aan de onderwerping aan Gods wil en wet, is geen plaats. Zo laat ook de Islamwereld zich kennen als geconcentreerd op eigen midden. De waarheid kan niet elders gevonden worden. Zij is onomstotelijk aanwezig en werkzaam in de eigen wereld. De Moslim “ontdekking” van Europa kwam daarom laat en miste overtuigingskracht.’ Ik denk dat er nog iets bij komt, al zou men dat in deze tijden van herlevend fundamentalisme licht vergeten. De islam was tegenover anderen (niet tegenover zonen als Rushdie) redelijk tolerant. Zo leefden in Spanje vele christenen onder de Moorse bevolking. Dit geheel conform de koran: ‘Gij zult met Joden en Christenen niet anders dan op vriendschappelijke en gematigde toon verkeren’; ‘gij zult mensen omwille van het geloof geen geweld aandoen’. Geen vertoon van macht dus en - om in de lijn van de rede van Mineke Schipper te blijven -, daarom minder behoefte aan vreemde verzinsels. ■