Verzonken heimwee
Vervolg van pagina 8
hebben meegemaakt’, of mei ‘nu wijkt elke glans uit zijn humorvolle gezicht’?
Mijn tweede veel fundamentelere bezwaar is dat het boek een verslag pretendeert te zijn van de veelzijdigheid van de dilemma's. Maar omdat de auteurs in feite een boek over zichzelf hebben geschreven zien zij nogal wat facetten over het hoofd. In hun inleiding betogen zij dat er weinig joden in de diaspora zijn die zich nooit hebben afgevraagd of zij in Israël zouden willen wonen. Deze multi-interpretabele zin wordt ingevuld door alleen interviews te presenteren met Nederlandse joden die ooit daadwerkelijk overwogen naar Israël te gaan. De keerzijde is de gebondenheid met Nederland in Israël. Dit lijkt mij een simplistisch beeld van de joodse gemeenschap. Het is volgens mij juist zo interessant dat er joden zijn die niets met Israël te maken willen hebben. Zijn zij zo zeker van hun integratie in de Nederlandse samenleving, of hoe zien zij de toekomst van joden in de diaspora? Er zijn in Israël ook joden van Nederlandse komaf die hun verleden in oorlogvoerend Europa hebben afgeschud en geheel zijn opgegaan in hun nieuwe nationaliteit.
Kennelijk zijn mensen geselecteerd op de herkenbaarheid van hun problemen voorde auteurs. Maar over die selectie hadden de auteurs van mij eerlijker mogen zijn. Misschien is het de tragiek van deze kosmopolieten die nergens thuis zijn of nergens thuis willen zijn, dat hun dilemma het zicht op de anderen heeft versluierd, of dat zij zich deze vertekening niet bewust zijn. Dat maakt de portretten van al die daklozen echter niet minder de moeite waard.
■
Auteursrechtelijk beschermd