Bartoszewski
Vervolg van pagina 6
tingsmogendheid vormen in de zin van de Haagse Conferentie van 1907 en dat ze daarom niet het recht hebben joden uit de advocatuur te ontslaan. Tachtig Poolse juristen worden vervolgens naar Auschwitz gestuurd, de meerderheid komt erom het leven. In Warschau richten democratische artsen in 1940 een geheim comité op om joden te helpen. De katholieke schrijfster Zofia Kossak roept in augustus 1942 al haar landgenoten op de joden te helpen: ‘Wie zwijgt bij een moord wordt een medeplichtige!’ Polen kent als enig bezet land in Europa een organisatie om joden te redden, waarin katholieke priestersen socialisten samenwerken. Bartoszewski berekent dat enkele honderdduizenden Polen in een of andere vorm bij het redden van joden betrokken zijn geweest. En dat in een land waar, weer als enige in Europa, de doodstraf stond op het helpen van joden.
Er valt op dit boek wel wat aan te merken en het is goed ook andere literatuur (bij voorbeeld Yisrael Gutman in The Jews in Poland) te raadplegen. Maar men moet Bartoszewski gelezen hebben om zich een goed oordeel te kunnen vormen.
■
Auteursrechtelijk beschermd