The paperclip conspiracy
Vervolg van pagina 15
den de potentiële waarde van de Duitse expertise, maar toen was het uiteraard te laat. De belangrijkste Duitsers waren al verdwenen naar de Verenigde Staten, Frankrijk en de Sovjetunie.
Wat de uittocht naar de Verenigde Staten betreft maakt Bower duidelijk dat vooral het War Department hier achter zat. Zij wilden met de Duitsers slechts één ding: ‘(...) sucked dry of their knowledge in a short time and thrown away.’ Het State Department werd in veel gevallen gewoonweg niet op de hoogte gebracht of kreeg valse informatie toegespeeld. Toen er uiteindelijk toch problemen ontstonden, werden op grote schaal door het War Department de persoonsdossiers van de nazi's herschreven. Woorden als een ‘100% or ardent Nazi’ werden in de dossiers geschrapt en maakten plaats voor ‘onschuldige meeloper of onbeduidende nazi’. De herschreven dossiers kregen daarna als herkenning een paperclip op de omslag.
Van politiek verzet tegen de nazi's was toen al helemaal geen sprake meer. Het politieke tij was daar immers in 1946-47 ook niet gunstig voor ten gevolge van de ontluikende Koude Oorlog. Men kreeg al gauw het stempel opgedrukt zelf een communist te zijn als actie werd ondernomen tegen de nazi's. De uittocht naar de Verenigde Staten stopte weliswaar, maar de Amerikaanse bezettingsautoriteiten gingen er vervolgens toe over om de minder belangrijke experts en geleerden ‘veilig’ te stellen en uit Sovjet-handen te houden. Velen kregen mooie contracten in de Duitse industrie of werden bij een al te zwaar nazi-verleden snel doorgesluisd naar landen als Argentinië of Chili. Een voorbeeld daarvan komt men tegen in Bruce Chatwins schitterende reisverhaal In Patagonia, waar hij in het uiterste zuiden van Chili in Punta Arenas de uitvinder van de mobiele gaskamer, Hermann Rauff, ontmoet. Rauff zat daar veilig en de meeste anderen in de Verenigde Staten zaten dat ook. Slechts enkelen moesten na onthullingen over hun oorlogsverleden vertrekken, maar de meeste experts konden blijven en bijvoorbeeld tijdens de Koreaanse oorlog de luchtgevechten tussen de Amerikaanse F-86-Sabre en de Sovjet- jager MIG-15 bekijken. Beide toestellen waren ontworpen door Duitse experts. Een mooier en cynischer voorbeeld van de toepassing van de geplunderde Duitse wetenschappelijke expertise kan eigenlijk niet gegeven worden.
■
Auteursrechtelijk beschermd