Maya Angelou
Vervolg van pagina 10
voor heeft op zwarte Amerikanen. Hoewel Afrika werd geexploiteerd door het Westen, kan in ieder geval iedere Afrikaan bogen op voorouders en een trotse traditie, zo stelt ze. Het sterkste komt deze ideologische trek naar voren in een van de laatste scènes in het boek, als Angelou naar Berlijn gaat om een rol te spelen in een Amerikaanse produktie van Genets The Blacks. Ze wordt te eten uitgenodigd bij een Duitser die een voormalige SS-er blijkt te zijn, en neemt zelf als gast een joodse toneelspeler mee, compleet met yarmulke. De tafelconversatie is meer dan gespannen, vooral als er afschuwelijke moppen over de oorlog worden getapt, zowel door de joodse gast als door de Duitse gastheer. Deze passage lijkt er voornamelijk op gericht om een - mijns inziens geheel misplaatste - analogie tussen joden en negers te kunnen leggen (‘Afrika kan ons nooit de slavernij vergeven, en wat meer is, ze kunnen het zichzelf niet vergeven. Net als de jongeren in dit tragische land. Zij zullen nooit hun ouders vergeven wat ze de joden aangedaan hebben, en ze kunnen de joden niet vergeven dat ze overleefd hebben.’)
Ondanks de spontane indruk die wordt gewekt door de verfrissende, en bij momenten prachtige schrijfstijl, is dit dus een geconstrueerd boek. Het is niet zomaar een verslag van haar belevenissen in Ghana, maar een betoog, gericht tot Maya Angelou zelf en anderen over de identiteit van de zwarte Amerikaan. Een aanwijzing daarvoor ligt ook in een kleine inconsistentie die in de tekst is geslopen. In Keta vragen de mensen naar haar papieren omdat ze niet kunnen geloven dat Maya Angelou een Amerikaanse is in plaats van een van hen. Ze produceert haar rijbewijs, omdat ze, naar ze zegt, haar paspoort in geen twee jaar gezien heeft. In de chronologie van All God's Children Need Travelling Shoes is dit onmogelijk, gezien haar reis kort tevoren naar Berlijn. De ervaringen in Keta zijn bewust neergezet als een apotheose, een vervulling van de hoop die Maya Angelou en zo veel anderen naar Afrika dreef. En niemand die dankzij dit boek enig begrip heeft gekregen van de diepe hunkering van zwarte Amerikanen naar hun historische wortels, zou haar dat moment van thuiskomst willen ontnemen.
■
Auteursrechtelijk beschermd