King Kong
Vervolg van pagina 14
vraag heeft voorzien, geeft hij er zelf een antwoord op in een voorwoord en laat dat ook nog eens in een nawoord doen door A. Korthals Altes. De uitgever plaatst de mening van Eisenhower die Pinto ‘the greatest living expert on security’ noemde tegenover die van De Jong, die hem onbetrouwbaar vindt. Met deze uitgave zegt hij Pinto het voordeel van de twijfel te willen geven. Maar er is geen sprake van twijfel: Eisenhower en De Jong spreken elkaar namelijk helemaal niet tegen, ze hebben het over iets anders, deze over de veiligheidsdeskundige, gene over de auteur die zichzelf met meer belangstelling voor eigen roem dan voor de waarheid voortdurend de mooie rol toebedeelt - en daar geenszins als Hildebrand ‘ijselijk verlegen’ mee is. Het nawoord van Korthals Altes, waarlijk geen oratio pro domo, is uit historiografisch oogpunt het enig belangwekkende van dit boek. Instemmend met Eisenhower zegt hij: ‘Pinto was een man met uitzonderlijk talent voor ondervraging’ en met De Jong: ‘In Vriend of vijand is het verband met de werkelijkheid soms nauwelijks, soms ver te zoeken.’ Wat blijft er dan nog over? ‘(...) een document humain dat van a tot z boeit (...) amusant als een schelmenroman (...),’ vindt Korthals Altes. Over smaak valt niet te twisten. Mij doet Pinto een beetje te veel aan Old Shatterhand denken.
De deining rond King Kong is weggeëbd. Het is geruststellend te weten dat hij dood en begraven is. Maar zijn spook waart nog rond in de vorm van een aantal onbeantwoorde vragen. ‘De herkomst van het arsenicum is nog nooit verklaard.’ Deze constatering van Hermans is nog altijd actueel, evenals de vraag van ‘Zoontje’ aan ‘Pa’: ‘Wat is de historische waarheid?’ Wat is er allemaal onder het tapijt geveegd? Hoe nauw waren de contacten van King Kong met de prins en zijn omgeving? Hermans zegt: ‘Na verloop van tijd interesseert niemand zich meer voor de waarheid, behalve een historicus op de manier waarop sommige biologen zich voor uitgestorven diersoorten interesseren.’ Frans Dekkers heeft zich bij deze gepresenteerd als King-Kong-kenner. We mogen hopen dat de waarheid omtrent deze affaire zijn belangstelling blijft houden. Misschien doet hij dan ook nog iets aan dat spook.