Toergenjev
Vervolg van pagina 9
vrouwspersoon, genaamd Alice, door de lucht en door de tijd wordt meegevoerd langs allerlei historische taferelen. Zo'n vrouwspersoon moet toen in de mode geweest zijn, denk maar aan Multatuli's Fancy.
Het laatste verhaal in de bundel, het Lied van de triomferende liefde, behoort tot het 19e-eeuwse genre van het ‘Italiaanse verhaal’ - een romantische geschiedenis tegen de achtergrond van de renaissance, met cypressen, zwoele nachten, wijn, en de wilde geur van limoenen. Ten onzent is geloof ik Van Schendel de laatste die dit genre beoefend heeft. De roem van Toergenjev was, toen dit verhaal verscheen, al zo groot dat het publiek zich niets meer van het elitaire en onrelevante van het verhaal aantrok. Zowel in Rusland als daarbuiten (Toergenjev vertaalde het met hulp van Pauline Viardot in het Frans) was het succes groot.
In de Haagse Post moet een tijdje geleden hebben gestaan dat de Nederlandse vertalers uit het Russisch uiteenvallen in twee groepen: de leerlingen van Van het Reve, gegroepeerd rond Van Oorschot, en de volgelingen van Timmer bij De Arbeiderspers. Uit deze vertaling echter krijg ik de indruk dat Marja Wiebes en Yolanda Bloemen in hun werkwijze meer tot de richting van Van het Reve behoren dan tot de Timmer-club. Ze houden zich zeer strak aan het origineel, vermijden modewoorden, laten nooit iemand het, voortouw nemen of dingen op een rijtje zetten, en zijn zeer karig met knollen voor citroenen, kaas van brood, loer draaien, knippen voor de neus en andere Timmeruitdrukkingen. Ik heb ijverig naar fouten gezocht, en er maar één gevonden. In Faust vertalen zij een zin aldus: ‘Hij hield veel erg veel van zijn dochter, hij gaf haar zelfs in allerlei dingen les, maar hij vergaf het haar nooit dat ze met Jeltsov was weggelopen, en wilde haar noch haar man ontvangen, voorspelde hun beiden een droevig einde en stierf in eenzaamheid.’ Hier lijkt het of hij haar tegelijk les gaf en niet wilde zien. Beter ware geweest ‘had haar les gegeven’. Merkwaardig is dat de vertaalsters overal god met een kleine letter schrijven waar Toergenjev terecht een hoofdletter gebruikt want zoals Ter Braak al opmerkte is de soortnaam hier tevens eigennaam. Hebben Marja en Yolanda zich door antiklerikale gevoelens laten meeslepen?
■
Auteursrechtelijk beschermd