De Vorsterman Bijbel

§ Dat .x. Capittel.

1

⁺MAer Machabeus ende die met hem waren met de beschermenisse des HEREN, ontfinc hi den tempel ende die stadt weder,

+ A

2

ende hi vernielde die altaren die die heydenen op dye straten opgerecht hadden, des ghelijcs oock die tempelen.

3

Ende den tempel ghesuyuert hebbende, so maecteden si eenen anderen altaer, ende vanden vierighen steenen ontfingen si vier, ende offerden heylige offerhanden twee iaer, ende wieroock ende keersen, ende setteden thoonbrooden,

4

Welcke dingen ghedaen zijnde, baden si den HERE neder ghe-[kolom]strect ter aerden, dat si nyet meer in sulcken quaden, vallen en souden, Maer oft si eenich tijt sondichden, dat si van hem saechtelijc ghestraft souden mogen worden, ende dat si den wreeden ende blasphemerighen menschen nyet en souden gheleuert worden.

5

Op dien dach, dat den tempel vanden vremden geborenen besmet was, gheuielt den seluen dach, dat die suyueringe geschiede, opten vijfentwintichsten dach der maent Casleu.

6

Ende si deden die suyueringe acht dagen met blijscappen, na die maniere der loouertenten, ghedenckende dat si voor een luttel tijts, den hoochtijdelijken dach der loouertenten in die berghen ende speluncken hielden, gelijck beesten,

7

Waerom si ionghe schoten, ende groene tacken, ende palmen, hem voordroegen, die voorspoet hadde gegeuen, zijn plaetse te reynigen,

8

⁺Ende si besloten met een ghemeyn gebot ende gheset, dat alle dat Ioetsche volck dese daghen alle iaer soude houden.

+ B

9

Ende den wtganck des leuens Antiochi die edel geheeten is, hadde hem in deser manieren.

10

Nv sullen wy vertellen wat van Eupatore dye sone des ongoddelijcken Antiochi sone gheschiet is, afcortende die quaden die inden oorloghen geschieden,

11

Als dese dat rijc ontfangen hadde, so stelde hi ouer die saken des rijcx Lysiam eenen prince des heyrs, van Phenicen ende Syrien,

12

Want Ptolomeus dye toeghenaemt wert Macer, hadt voor hem ghenomen te onderhouden dat recht was, tegen die Ioden, ende sonderlinge om die rechtuaerdicheyt dye aen hen ghedaen was, ende vredelijck met hen te doen,

13

Maer hieromme beschuldicht vanden vrienden bi Eupatorem, als hi dicwils hoorde, verrader, om dat hy Cyprum hem betrout van Philometore, verlaten hadde, ende tot Antiochum den edelen ouer gegaen zijnde, oock van hem ghegaen was, ende hi wert met venijn vergheuen, ende eynde also zijn leuen.

14

⁺Maer als Gorgias hertoech der plaetsen was, nemende tot hem dye toecomelinghen beoorloochde hi die Ioden dicwils,

+ C

15

Maer die Ioden die die bequame vaste steden inhielden, ontfingen, die van Hierusalem veriaecht waren, ende pijnden hen te oorlogen,

16

Maer die bi Machabeum waren, door gebeden den HEERE biddende, dat hy hen een hulper soude zijn, deden si eenen storm op dye vaste steden der Edomiten,

17

ende met grooter macht aenstaende, vercregen si die plaetsen ende die hen te ghemoete liepen verdeden si ende sloeghender daer, alle te samen doot,

[p. BB2v]

niet min dan vijf ende twintich duysent,

18

Maer als sommige, in twee seer vaste torrens waren geuloden, ende alle gereetschap om te wederstaen hebbende,

19

so liet Machabeus tot haerder beuechtinghe verwinninghe Simonem ende Iosephum, ende oock Zacheum, ende vele genoech, die met hen waren, ende hi selue keerde hem tot dien striden waert, dye meest drongen,

20

Maer die met Symon waren midts begeerlicheit verleyt, wert hen van sommighe die in die torrens waren met gelde gheraden, tseuentich duysent dubbel dragmen ontfangen hebbende, lieten sommige ontulieden.

21

⁺Als Machabeo gebootschapt was, datter gheschiet was, so vergaderde hi dye princen des volcs, ende beschuldichdese, dat si die broeders om ghelt vercocht hadden, in dien dat si haer vianden hadden laten gaen,

+ D

22

Aldus als dese verraders ghemaect waren, sloech hise doot, ende nam ter stont dye twee thorrens in,

23

Met wapenen ende met handen alle dinghen voorspoedelijc doende, doodede hi in die twee vestinghen, meer dan twintich duysent,

24

Ende Thimotheus die te voren vanden Ioden verwonnen was, te samen geroepen hebbende dat heyr der vremder menichten, ende dat heyr des rosuolcs van Asien, vergadert hebbende, quam hi als oft hi dat Ioetsche landt met wapenen in nemen soude,

25

Ende als dese, naecte, so badt Machabeus ende die met hem waren, den HEERE, dat hooft met aerden bestroeyende, ende haer lendenen met haren cleederen gordende,

26

voor den bodem des altaers nederligghende, dat hi hen ghenadich ende haeren vianden, een viant soude zijn, ende dat hy den ghenen teghens soude zijn, dye hen tegen waren, gelijc die wet seyt.

27

Ende aldus namen si die wapenen na dat gebet, ende ghinghen verre vander stadt, ende den vianden na ghecomen, saten si neder.

28

⁺Maer ten eersten opganck der sonnen, so stormden si beyde teghen malcanderen, dese den HEERE metter cracht tot eenen belouer der verwinnissen ende des voorspoets hebbende, maer die ander hadden den moet tot eenen leytsman des oorloochs,

+ E

29

Maer als den strijt crachtich was, so openbaerden den vianden vanden hemel vijf mannen op paerden, fraey zijnde, met gulden toomen, den Ioden geley doende,

30

wt elcken die twee, Machabeum te midden hebbende, met haer wapenen omset, hielden si hem gesont, ende si schoten op die vianden gheschutten ende blixemen, waer wt si met blindtheyt beschaemt werden, ende veruult met verschrickinge, ende vielen,

31

Ende [kolom] daer zijn dootgeslagen, twintich duysent ende vijfhondert voetgangers, ende seshonderr rosuolcs,

32

Maer Timotheus vloot in Gazarim welcke een vaste beschermenisse was, waer af Chereas douerste was.

33

Maer Machabeus ende dye met hem waren, verblijdende beleyden tbolwerc van die bescermenisse vier dagen,

34

ende die daer binnen waren, verlatende hen op die vasticheyt der plaetsen, vloecten bouen maten, ende werpen onbetamelijcke redenen wt,

35

Maer doen den vijfsten dach opghinc so werden twintich iongelingen wt dien dye met Machabeo waren ontsteken inden moede, ⁺ om die Gods lasteringe, ende gingen manlijc totten mueren, ende met fellen moede dye thorrens aenstekende, clommen si daer op,

+ F

36

maer ende ooc die ander des gelijcs, climmende op die thorrens, beghonsten die poorten aen te steken, ende dye selue vloeckers leuende te verbranden,

37

Ende twee geheel dagen lanc die bescermenisse verwoest, ende verdoruen zijnde, vonden si Timotheum die hem in eenderhande plaetse verborgen hadde, ende dooden hem, ende sinen broeder Cherean ende Apolophanem sloeghen si doot.

38

Als dese dinghen gheschiet waren, ghebenedijden si den HEERE, dye groote dinghen in Israel ghedaen hadde, ende hen verwinninge hadde ghegeuen.

§ Hoe Lysias wilde die Ioden beuechten, ende wilde dat priesterscap veyl maken alle iaer. Ende hoe daer een bisschop in witte cleederen gecleet van Gode gesonden wert.