De Vorsterman Bijbel

§ Dat .viij. Capittel.

1

⁺IVdas Machabeus ende die met hem waren ghingen heymelijc in casteelen, ende haer maghen, ende vrienden, tsamen roepende, ende die int Ioetscap gebleuen waren ses duysent mannen,

+ A

2

Ende si aenriepen God, dat hi opt volc sien wilde, dat van allen vertreden wert, ende dat hi ontfermen

[p. BB1r]

soude des tempels, die vanden ongodliken beulect wert.

3

Dat hi oock wilde ontfermen der verderffenisse der stadt, die corts effen gelijc der aerden gemaect soude worden, ende dat hi die stemme des bloets tot hem roepende, soude hooren,

4

ende dat hi ooc gedachte die alder onrechtuerdichste dooden der onschuldiger cleynder kinderkens, ende der blasphemie die sinen naem aengedaen waren ende dat hi daer ouer verbolgen soude worden,

5

Maer Machabeus die menichte vergadert hebbende, wert den heydenen onuerdragelijc, Want die gramscap des HEREN is in ontfermherticheit verandert,

6

ende den casteelen ende steden onuerhoets ouercomende, stac hise aen, ende die bequaem plaetsen beslaende, en versloech hi niet weynich vanden vianden

7

maer aldermeest wert hi snachs tot sulcken oploopinge gedreuen, ende dat geruchte zijnder cracht, wert in allen plaetsen gestroit

8

Maer Philippus siende, dat die man alleynskens tot voortghanc quam, ⁺ ende dat hem die saken dicwils geluckich vergingen, so screef hi tot Ptholomeum den hertoech van Celessyrien, ende Phenicen, dat hi den conincliken saken behulp doen soude,

+ B

9

Ende hi sandt snellijc Nicanorem Patroclijs sone, vanden edelsten vrienden geuende hem vanden vermengden gewapenden heydenen, niet min dan twintich duysent, op dat si alle dat geslachte der Ioden souden wtdoen, hem toeuoegende gorgiam eenen oorlochsman ende in oorloochs saken die alder besochste,

10

Ende Nychanor stelde den coninc dat hi den tribuyt diemen den Romeynen geuen soude, twee duizent ponden vander geuanckenis der Ioden veruullen soude,

11

Ende ter stont sandt hi totten steden die bi de zee lagen, tsamen roepende totter vercoopinge der Ioden dienstboden, belouende dat hi tnegentich dienstboden, om een pont geuen soude, ⁺ niet siende op die wrake die hem vanden Almachtigen na volgen soude.

+ C

12

Als Iudas dat vernam, gaf hi den Ioden die met hem waren Nycanors toecoemst te kennen,

13

Wt welcken die sommige vreesende, ende der gerechticheyt Gods niet geloouende, zijn geuloden,

14

Maer dander die van desen ouer bleuen waren, quamen ende baden God mede, dat hise vanden ongodliken Nycanor verlossen soude diese vercocht had, eer hi daer quam,

15

Ende al en dede hijt niet om haerent wille, nochtans om des verbonts wille, dat tot haeren vaderen was, ende om die aenroepinge zijns heilich ende heerlics naems wil ouer hen,

16

Ende Machabeus die seuen duysent mannen die bi hem waren, tsamen geroepen hebbende badt hi dat si den vianden niet versoent en souden worden, noch dat si de menichte der vianden niet en souden ontsien, die booslijc tegen hen [kolom] quamen, maer dat si starckelic souden strijden,

17

die versmaetheit voor oogen hebbende, welcke tegen die heilige plaetse van dezen is onrechtuaerdelic aengedaen, ende dat onrecht der stadt diemen in spot hadde, ende ooc dat si der ouders insettingen gebroken hadden,

18

Want hi sprac, Si betrouwen op haer wapenen, ende op haer stoutheyt, Maer wi betrouwen op den almachtigen HEERE, die die ghene die tegen ons comen ende al die werelt met eenen wencke mach vernielen.

19

Hi vermaende hen ooc vanden hulpen Gods die aen haer ouders gedaen zijn, ⁺ ende datter onder Sennacherib hondert ende vijfentachtentich duyzent vergingen, ⁺

+ D

+ i.mac. iiij. iiij.re. xix.

20

ende van den strijt die si tegen die Galathen hadden in Babilonien dat si alle doent ter noot quam, ende haer gesellen van Macedonien alle te paerde, si alleen ses duysent, om die hulpe hen vanden hemel gegeuen verdedender .c.xx. duysent, ende vele weldaden hier voor behaelden,

21

Midts dezen woorden zijn si stantachtich gemaect, ende waren bereet voor de wetten ende vaderlant te steruen,

22

Aldus stelde hi zijn broeders tot Leytsmans beyde den oordinen, Simonem ende Iosephum, ende Ionathan, ende ghaf onder elcken duysent ende vijfhondert mannen,

23

Daer toe ooc hen van Esdra, dat heylige boec gelesen, ⁺ ende hen dat teyken der hulpen Gods gegeuen, so street hi die leytsman selue, in die eerste bataelgie tegen Nycanorem,

+ E

24

Ende die almachtige Godt wert haer hulper, so dat si bouen negen duysent mannen versloegen. Maer dat dat grootste deel des heyrs van Nycanor met wonden cranck ghemaect hebbende, dwongen sise te vlieden,

25

Ende si namen tgelt der genen, die tot haerder coopinge gecomen waren, ende si veruolchdense so geheelic,

26

Maer si keerden weder ouermidts die besloten inder vre, want twas voor den Saboth, Daerom en volherden si int veruolgen niet

27

Maer haer wapenen ende roouen vergaderende hielden si den saboth, den HEERE gebenediende, diese in desen dage verloste, dbeginsele der ontfermherticheyt op hen stortende.

28

Na den saboth deelden si den crancken ende weesen ende weduwen die roouen, ⁺ ende si metten haeren hadden dat daer ouerde,

+ i.mach. ij.c

29

Dese dingen aldus geschiet zijnde, ende gemeynlijc van hen allen een smeekende gebet gehouden, baden si den onfermhertigen HERE, dat hi sinen knechten int eynde versoent wilde worden,

30

Ende wt desen die met Thimotheo ende met Bacchide waren tegen hen strijdende, ⁺ doodender si bouen twintich dusent, ende namen hooge gemuerde steden inne, ende si deelden veel roouen, ende gauen den crancken gelijcken buet, den weeskens, ende den weduwen ende ooc den ouden,

+ F

31

ende als si haer wapenen naer-

[p. BB1v]

stelijck vergadert hadden, so stelden sise tsamen in bequame plaetsen, Maer den anderen roof droeghen si tot Ierusalem,

32

ende si doodeden Philarchen, die met Timotheo was, den boosen man, die die Ioden in vele saken ghequelt hadde.

33

Ende doen si die vyerdaghen der verwinninghen hielden te Ierusalem, ⁺ so verbranden si den ghenen, die die heylige dueren aengesteken hadden, dat is, Calisthenen, als si in een huys gheulucht waren, ende hen also verdienden loon voor haer ongodlicheden wedergheuende.

+ G

34

Maer die alderbooste Nycanor, die duysent coopers totter Ioden vercoopinge tot hen ghebracht had,

35

mits der hulpen des HEREN is vernedert van hen, die hi niet en achtede, zijn cleet der heerlicheyt afgeleyt hebbende, vliedende midden door dat lant, quam alleen tot Antiochien, ende hadde die hoochste onsalicheyt, van die verderffenisse zijns heyrs beiaecht,

36

Ende die beloeft had, den Romeynen den tribuyt weder te geuen vander gheuanckenisse van Ierusalem, vercondichde nv dat die Ioden god tot eenen bescermer hadden, ende dat si daerom onwondelbaer waren, om dat si die wetten volchden, die van hem ghestelt waren.

§ Hoe Antiochus bi Persipolim verwonnen wert, Ende hoe God Antiochum sloech met een plage, doen hi die Ioden veruolchde, Ende hoe Antiochus inder pijnen wesende, berou bewees.