De Vorsterman Bijbel

§ Dat .viij. Capittel

1

⁺DOen vergaderden tot den coninc Salomon die ouders van Israhel, met alle die ouerste princen der geslachten ende die vorsten der huysgesinnen der kinderen van Israel tot Iherusalem, om dye arcke des verbonts des HEEREN op te brenghen wt der stadt Dauid, dat is van Sion,

+ A

2

Ende alle die mannen van Israel zijn te samen gecomen, totten coninck Salomon, inder maent Ethanim, op die feeste, dat is die seuenste maent

3

Ende alle die ouders van Israel quamen, ende die priesters namen wech die arcke des HEREN,

4

ende brochtense opwaerts, daer toe den tabernacule des ghetuychnissen, ende alle die vaten der heyligher plaetsen, die inden tabernacule waren, ende die priesters, ende dye leuiten droegense,

5

Ende dye coninc Salomon ende die geheele gemeynte van Israel, dye tot hem ghecomen was, ginghen met hem, voor die arcke henen, ende offerden schapen, ende runderen, soo vele datment niet getellen noch gherekenen en conste.

6

⁺Alsoo brachten die priesters die arcke des verbonts des HEEREN op haer plaetse, in die plaetse ^* der antwoorden des tempels) in dat alderheylichste der heylighen, onder die vlogelen der Cherubim,

+ B

* theb. inden choor des huys.

7

Want dye Cherubim breyden die vloghelen wt, ouer dye plaetse, aldaer die arcke stont, ende bedecten die arcke ende haere hantboomen, van bouen,

8

Ende die hantboomen waren also lanck, dat haere knoopen ghesien werden buyten dat heylichdom, voor ^* die plaetse der antwoorden,) maer voorder buyten en werden si niet ghesien, Ende waren aldaer tot op desen dach,

* th. den choor

9

Ende daer en was niet inder arcke dan die twee steenen tafelen Moysi, die hy aldaer leyde te Horeb, Doen dye HEERE metten kinderen van Israhel een verbondt maecte, Doen si wten lande van Egypten ghetrocken waren.

10

Doen die priesters wt die heylighe plaetse ginghen, soo veruulde een ^* neuele) thuys des HEEREN,

* th. wolcke.

11

ende die priesters en mochten niet staen, ende dienen om des neuels wille, Want dye heerlicheyt des HEEREN hadde veruult dat huys des HEEREN,

12

Doen sprack Salomon, die HEERE heeft gesproken, dat hi inden donckeren neuel wilde woonen,

13

Ick hebbe (tis waer) een huys ghetimmert v tot eender wooninghe, eene alderuaste wooninghe, dat ghy daer eewe-

[p. v3v]

lijc woonen sout,

14

Ende dye coninck keerde zijn aensicht, ende ghebenedide die geheele ghemeynte van Israel, ende die geheele gemeynte stont, ⁺ ende ^* Salomon) sprack.

+ ij.para. vi.

* the. hi

15

Gebenedijt si die HEERE die God van Israel, die door sinen mont tot mijnen vader Dauid gesproken, ende door zijn hant veruult heeft, ende geseyt,

16

Vanden dage aen doen ick mijn volck van Israhel wt Egypten leyde, so en heb ick noyt gheen stadt vercoren, onder eenigen geslachte van Israel dat mi een huys ghetimmert soude worden, ende dat minen naem daer soude zijn, Maer ic heb Dauid vercoren, dat hi ouer mijn volc van Israel soude zijn,

17

Ende mine vader Dauid wilde, dat hy den name des HEREN des Gods van Israel een huys soude timmeren,

18

Maer die HEERE sprack tot minen vader Dauid, Dat ghi inden sin hadt een huys te timmeren mijnen name, hebdi wel ghedaen dat ghijt voor v naemt,

19

Nochtans ghi en sult dat huys nyet timmeren, maer uwe sone, dye wt uwen lendenen comen sal, die sal minen name een huys timmeren,

20

Ende die HERE heeft zijn woort beuesticht dat hi gesproken heeft, want ic ben op ghestaen in mijns vaders plaetse, ende sitte opten stoel van Israel, soo die HEERE gesproken heeft, ende heb getimmert een huys, den name des HEREN des Gods van Israel,

21

ende heb daer een plaetse bereyt der arcken daer inne dat verbont des HEEREN is dat hy ghemaect heeft met onsen vaderen, doen hise wt den lande van Egypten leyde.

22

⁺Ende Salomon stont voor den altaer des HEREN, in die teghenwoordicheyt der geheelder ghemeynten van Israel, ende strecte sine handen wt ten hemel,

+ C

23

ende sprac, HEERE God van Israel, Daer en is gheen God, noch daer bouen inden hemel, noch onder opter aerden, ws gelijcs, ghi die dat verbont ende die ontfermherticheit bewaert dinen knechten die voor v wandelen wt gheheelder herten,

24

Ghi die uwen knechte mijnen vader Dauid hebt gehouden, al wat ghy ghesproken hebt, met uwen mont hebt ghijt gesproken, ende met dine hant hebt ghijt veruult, soot desen dach bewijst.

25

Nv HEERE God van Israel, hout uwen knechte minen vader Dauid, al wat ghi hem gesproken hebt, ende gheseyt, Het en sal gheen man wech genomen worden voor mi, die daer sitte opten stoel van Israel, ist nochtans dat uwe kinderen haeren wech bewaren, dat si voor mi wandelen, soo ghy voor mijn aensichte ghewandelt hebt,

26

Nv God van Israel, laet v woorden geuesticht [kolom] worden, dye ghy uwen knecht minen vader Dauid ghesproken hebt.

27

Hierom ist ooc niet te meynen dat God opter aerden woont? Want ist dat die hemelen, ende alder hemelen hemel v niet en moghen begripen, hoe veel te meer soudi dan dit huys ghedoen, dat ick ghetimmert hebbe?

28

Maer siet aen totten ghebeden ws knechts, ende tot sinen begheerten HEERE mijn Godt, hoort dat lof ende ghebet dat v knecht huyden voor v doet,

29

Dat v oogen open staen ouer dit huys, nacht ende dach, ouer dit huys daer ghi af geseyt hebt, mijnen naem sal daer zijn, op dat ghy hoort dat ghebet, dat v knecht op dese plaetse tot v bidt,

30

ende wilt verhooren die begeerten dijns knechts, ende dijns volcs van Israel, dat si hier doen sullen op dese plaetse ende ghi sullet verhooren in die plaetse uwer wooningen inden hemel, ende als ghijt hoort, genadich zijt,

31

Als yemant teghen sinen naesten sondicht ende neemt den eedt op hem daer hi hem mede verbint, ^{+ +} ende dien eedt coemt voor uwen altaer, in desen huyse,

+ ij.pa. xvi.d.

+ D

32

dat suldi hooren inden hemel, ende sullet doen, ende uwen knechten recht doen, ende den ongoddelijcken verdoemen, ende sinen wech op zijn hooft gheuen, ende den rechtuaerdigen rechtuaerdich maken, om hem te geuen na zijnder gherechticheyt.

33

Ende oft gheschiede dat v volck van Israhel vluchtede voor sine vianden, want het sal oock tegen v sondighen, ende si sullen ^* berou bewisende belyden) uwen naem, ende comen bidden tot v in desen huyse,

* the. hen bekeeren tot v ende bekennen

34

soo wilt dat hooren inden hemel, ende vergeeft die sonden ws volcs van Israel, ende ghi sultse weder brengen int lant, dat ghi haeren vaderen ghegheuen hebt

35

Ist dat den hemel ghesloten wort dattet niet en reghent, om dat si aen v ghesondicht hebben, ende bidden op dese plaetse, ende uwen naem beliden, ende hen van haeren sonden bekeeren, om dat ghise benaut,

36

soo wiltse verhooren inden hemel, ende vergeeft die sonden uwer knechten, ende ws volcs van Israel, ende thoont hen den goeden wech, daer si in wandelen mogen, ende laet opt lant regenen dat ghy uwen volck tot een erffenisse gegheuen hebt

37

Ende ist, dat dye dierte, ofte pestilencie, oft quade luchte, ofte droochte, ofte sprinckhanen, ofte rupsemen inden lande zijn, ofte zijn viant inden lande is, hen quellende, oft zijn poorten belegert, oft eenige plaghe, oft eenigherhande crancheyt is

38

^* ende in alle vermaledijnge, ende datmen pleech vloeckende te wenschen, dat ghene dat geschiet eenigen mensche van) v volc van Israel, isser yemant

* th. Wie dan bidt, ende begheert, het si eenighe mensce, oft

[p. v4r]

die daer gewaer wort zijnder plagen, elck in zijnder herten, ende streckt zijn handen wt ^* in) desen huyse.

* th. tot.

39

So wilt dat hooren inden hemel in die plaetse daer ghi woont, ende ghi sult genadich zijn, ende doen dat ghi elcken geuet na alle sine wegen, so hi gewandelt heeft, gelijc ghi zijn herte bekent, want ghi alleen bekent dat herte alder kinderen der menschen.

40

Op dat si v altijt vreesen, also lange als si opten lande leuen, dat ghy onsen vaderen ghegheuen hebt.

41

Hierenbouen ooc een vreemde, die niet is van uwen volc van Israel, ⁺ als hy coemt wt verren landen, om ws naems wille (want uwen groten naem sal gehoort worden, ende uwe machtige handt, ende uwen wt gerecten arm) ^* ouer alle die werelt)

+ E

* Ten is nyet int he.

42

als hi dan coemt, ende bidt ^* in dese plaetse)

* th. voor dit huys

43

so willet hooren inden hemel in die vasticheyt uwer wooninghen, ende doent al, daer v die vremde om aenroept op dat alle volcken der aerden moghen leeren uwen naem bekennen, dat si v ooc vreesen, ghelijc v volck van Israhel, ende dat si beuinden moghen dat ^* uwen naem is aengeroepen ouer dit huys), dat ic ghetimmert hebbe.

* th. dit huys na uwen name genaemt is.

44

Ist dat ghesciet als v volc wt trect inden strijt tegen sine vianden, door den wech die ghise seynden sult, dat si sullen bidden tot v teghen den wech totter stadt die ghi vercoren hebt, ende totten huyse, dat ic uwen name ghetimmert hebbe,

45

So sult ghi verhooren haer gebeden ende begheerten inden hemel, ende ghi sult haer recht oordeel doen. ⁺

+ ij.par. vi.g. eccle. viij.c i.Ioan. i.d.

46

Ende ist dat si tegen v sondigen sullen (want daer en is geen mensche, die niet en sondicht) ende ghi gram wort, ende geeftse voor haere vianden, also dat sise geuangen leyden inder vianden landt, verre, oft na,

47

Ende in haer herte berouwe hebben,, inden lande daer si geuangen zijn, ende bekeeren hen, ende bidden v inden lande haerder gheuanckenissen, ende spreken Wi hebben gesondicht ende misdaen, ende ongodlijc geweest,

48

ende bekeeren hen wederom tot v, wt geheelder herten, ende geheelder sielen, in haerder vianden lant ^* daer si wech geleyt zijn) ende bidden tot v, tegen den wech tot haeren lande, dat ghi haeren vaderen gegeuen hebt, ⁺ totter stat die ghi vercoren heb, ende totten tempel dien ic in uwen name getimmert hebbe.

* thebr. diese wech geleit hebben

+ Daniel. iij

49

⁺So wilt haer gebet ende begheerte verhooren inden hemel, in die vasticheit ws coninclijcken stoels, ende haer recht oordeel doen

+ F

50

ende uwen volcke ghenadich zijn, dat tegen [kolom] v gesondicht heeft, ende alle haere ouertredingen, daer si tegen v mede ouergetreden hebben, ende ontfermherticheit geuen voor die gene diese geuangen houden, dat si haerder ontfermen,

51

Want si zijn v volc ende v erffenisse, die ghy wt Egipten wt den midden vanden yseren ouen geleyt hebt,

52

op dat v oogen open zijn op dat gebet ws knechts, ende ws volcks, van Israel dat ghise hoort in alle dien, daer si v omme sullen aenroepen,

53

Want ghi hebtse v af gesceyden tot een erffenisse wt allen volcken opter aerden, so ghi gesproken hebt door Moysen uwen knecht, doen ghi onse vaders wt Egipten leydet HERE ^* God)

* th HERE

54

Ende tis gesciet doen Salomon alle dit ghebet ende dese verbedinge voor den HERE wt hadde gebeden, dat hi op stont vanden aensichte des altaers des HEEREN, want hi hadde beyde zijn knien opter aerden gestelt, ende beyde zijn handen wtghestreken ten hemel,

55

Ende hi stont, ende gebenedide die gheheele vergaderinge van Israel met luyder stemmen, ende sprac.

56

Gebenedijt si die HERE die zijn volc van Israel ruste ghegeuen heeft, na alle dye woorden die hi ghesproken heeft. Daer en is niet een veruallen wt alle sine goede woorden die hi gesproken heeft, door sinen knecht Moysen.

57

Die HERE onse God si met ons, gelijc hy geweest heeft met onsen vaderen, Hi en verlate ons niet, noch en worpe ons niet wech,

58

maer keere onse herten tot hem, dat wy wandelen in alle sine wegen, ende houden sine geboden, zeden, ende rechten, die hy onsen vaderen geboden heeft.

59

⁺Ende dese woorden dye ic voor den HERE seer naerstelijc gebeden hebbe, moeten genaken den HERE onsen God, dach ende nacht, dat hi recht doe sinen knechte, ende sine volck van Israel, alle dagen ouer,

+ G

60

op dat alle volcken opter aerden bekennen, dat die HERE god is, ende gheen meer God en si sonder hem.

61

Ende ^* onse) herte si oprecht metten HEERE onsen God, te wandelen in sinen zeden, ende te houden sine geboden, so het huyden toe gaet.

* the. uwe

62

Ende die coninck metten geheele volc van Israel offerden voor den HERE offer.

63

Ende Salomon offerde die vreedsame offere (die hi den HERE offerde) tweentwintich duysent ossen, ende hondert ende twintich duysent scapen. Ende si wijden thuys des HEEREN Die Coninc ende alle die kinderen van Israel,

64

inden seluen daghe wijde de Coninc dat middelste voorhof, dat voor den huyse des HEREN was. Want hy dede daer brantoffer, ende ^* heilighe offerhande) ende dat vet van

* th spijsoffer

[p. v4v]

die vreedsame offerhande, Want den metalen outaer die voor den HERE stont, was te cleyne, ende en mocht niet al houden, tsamen den brantoffer ende die ^* heylige offerhande) ende dat vet vanden vreedsamigen offerhanden.

* th spijsoffer

65

Ende Salomon maecte tot dier tijt een vierlike feeste, ende alle Israel met hem een groote menichte, vanden pale Hemath aen totter beken van Egipten toe, voor den HERE onsen God, seuen dagen, ende weder seuen daghen, dat waren tsamen viertien dagen,

66

ende hi liet tvolc den achsten dage gaen. Ende si gebenediden den Coninc, ende si gingen tot haeren woonsteden vrolic ende goets moets, van alle den goeden dat die HERE aen Dauid sinen knecht ende aen zijn volc van Israel gedaen hadde.

§ Hoe die HERE hem ten tweedenmale Salomoni openbaerde.