Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VIII, II. De provincie Limburg (Meerloo-Zwalmen)

Spaubeek.

Hobbelrade.

c. Houten wegkruis (XVIII).

Hoeve.

e. De r.k. kerk (H. Laurentius), parochiekerk van Spaubeek, gebouwd in 1837, bezit:

Zilverwerk: monstrans (XVII B, later veranderd); miskelk (1755); vaandelstokkruis (XIX A?).

Koperwerk: vaandelstokkruis (XVII); twee paar gegoten koperen drievoetkandelaars (XVII B); twee gedreven koperen wandarmen (1819).

[p. 443]

Kazuifel met oud geborduurd wapenschild (± 1700).

Sacristiekast (XVIII d) met wapenschild.

Bij de kerk steenen grafkruisen (1634, 1655 en fragmenten).

g 1-2. A 23, sluitsteen met 1842; A 28, boerderij met gevelsteen: 1826.

St. Jansgeleen.

c. Tegenover het Huis St. Jansgeleen een houten wegkruis (1758).

g 1. Het huis st. jansgeleen, gelegen op een vroeger geheel omgracht terrein, bestaat uit: a. een rechthoekig, twee verdiepingen hoog, mergelsteenen huis (1567), het voorfront met fraai driepasfries; boven den (veranderden) ingang een alliantiewapen en het jaartal; vensters gewijzigd; b. een (thans) vrijstaand, twee verdiepingen hoog, baksteenen huis (XVII A?) in den vorm van een winkelhaak; één vleugel later verlengd; met mergelblokken omlijste vensters; mergelsteenen sierbanden; de mergelsteenen kelderverdieping (XVI?) met accoladevenstertjes.

c. Hierbij een haakvormig aangelegde baksteenen hoeve, versierd met mergelbanden; een paar gevels met de jaartallen 1720 en 1730; ingangspoort met hardsteenen omlijsting, waarin de valbrugsponning; hierboven een (herplaatste) steen met alliantiewapen-Geleen - van Groesbeek (?) en het jaartal 1571.

2. De watermolen (1775) heeft nog een ouden baksteenen gevel met kroonlijst (jaartal in het fries); op een gevelsteen een wapen (de Ligne?).

3. C 34, houten deurdorpel met 1810.

Oudekerk.

e. De kapel (H. Anna), gebouwd in 1865 ter plaatse van de oude parochiekerk, bevat een schilderij (XVIII), den

[p. 444]

H. Laurentius voorstellende. Twee houten adoranten (XVIII).

Op het oude kerkhof: een steenen grafkruis (1733).

g. Voormalige mergelsteenen oliemolen, een watermolen, thans zonder rad.

Spaubeek.

g 1. De oude pastorie, twee verdiepingen hoog, in den vorm van een winkelhaak opgetrokken, is een baksteenen hoevehuis (XVII of XVIII) onder zadeldak.

2. Het huis dijcken, op dubbel omgracht terrein gelegen, is een haakvormig baksteenen gebouw (XVII?, ten deele XVIII?), twee verdiepingen hoog, één (zij)vleugel hooger dan de andere en met, in 't midden, een halfrond uitbouwtje (XVI?); groefsteenen banden en geblokte hoeken, de vensters omblokt (± 1800, in nabootsing van hardsteen ompleisterd); eenvoudig poortfront met valbrugsponning; schietgaten.

In een eindgevel der bijbehoorende hoeve een steen met 1825.

3. B 32, huis in vakwerk, op den deurdorpel 1806.

h. De schutterij van St. Laurentius bezit een zilveren ketting met vogel, schildjes en platen (1639 tot 1828), het overblijfsel van een vaandel (XVIII) en een grenadiersmuts (midden-XVIII).