Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel III. De provincie Zuidholland

Ridderkerk.

Bolnes

Het huis ten donck (1746) heeft een gesneden dessus-de-porte, balkonhekken en hekposten met wapen, alles uit den tijd van den bouw.

Ridderkerk.

De thans ned. herv. kerk (H. Joris) gesticht 1448, nog onvoltooid in 1466, is gebouwd op de fundamenten eener oudere. Eenbeukige kerk van baksteen (deels nog waterlijsten van tufsteen) met een driezijdig gesloten choor, een aanbouw

[p. 304]

(1540), vroeger sacristie, en een westtoren (XV c, verbouwd 1680), tegen welks zuidwand een kapel (XV d?) met kruisgewelf (thans cachot). In het choor, aan de zuidzijde, een poortje (± 1540), versierd met koppen en blank wapen. Houten tongewelven, dat in het schip van later tijd. De toren heeft een achtkante spits, in 1643 vernieuwd. De kerk bezit:

Rijk-gesneden preekstoel (1669) met geschilderde psalmborden, stijl XVII d.

Doophek (± 1840).

Doopbekkenhouder (XVII).

Koperen lezenaar op arm (XVIII a) en houten voorlezerslezenaar (1721).

Credobord en tekstbord, stijl XVII d, overschilderd in 1891.

Grafmonument (1758) der familie Groeninx.

Zilveren doopbekken (1827), dito schotel (1834), en vier dito bekers (1825).

Klok, gegoten in 1480 door Steven Butendijc.

Aan de hoeve huis te woude, gevelsteen en ankers (XVII d).

De hoeve bouwlust, aan den dijk naar Oostendam, heeft een klein fronton en aan het uiteinde gebogen gevellijst (XVII B). Versierd anker.

Aan den Lagendijk twee hoeven met: 1768 en 1777.

Verder nog ankers aan: C 29 en C 30 (XVII), C 63 en twee huizen bij de kerk: 1782 en 1786.

Aan een herberg, een uithangbord: St. Joris (XVIII A).

Aan den dijk, een molen met steen, Lodewijk XV, betreffende de stichting: 1721.

Rijsoord.

De ned. herv. kerk, gebouwd in 1833 ter vervanging eener reeds in 1336 vermelde, heeft een gevelsteen betref-

[p. 305]

fende de eerste-steenlegging, en, boven een zijingang, een steen met tekst (1764). Zij bezit:

Preekstoel met koperen lezenaar en doopbekkenhouder (XVII d).

Twee zilveren bekers (1653 en 1697).

Klok, gegoten in 1805 door Henricus Petit.

Tegen den muur der pastorie, een steen met dorpswapen en opschrift (1661).