Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel III. De provincie Zuidholland

Leiderdorp.

Bij Roomburg zijn twee steenen met opschrift uit den Romeinschen tijd gevonden (thans op huize Duivenvoorde te Voorschoten), de eene uit den tijd van Nerva, de ander uit dien van Septimius Severus en Marcus Aurelius. Een in 1876 uit den Rijn gebaggerd zilveren beslag van een zwaardscheede bevindt zich thans in het Rijksmuseum van oudheden te Leiden. Volgens Orlers werden hier ook Romeinsche munten (o.a. van Antonius en Nero) gevonden en in 1508 geschonken aan Keizer Maximiliaan; voorts een zilveren minervabeeld en koperen leeuwen en, volgens Montanus, een reuzenpantser.

Bij de steenbakkerij aan den Lagen Rijndijk eenige schamppalen, bestaande uit fragmenten van tuinversieringen (midden XVIII).

De ned. hervormde kerk (Aartsengel Michaël), is, ter vervanging eener kerk, reeds vermeld in 1209, gebouwd in 1620. Baksteenbouw, hersteld in 1854, bestaande uit een door een houten tongewelf (in welks rosetten het jaartal 1620), gedekt, driebeukig schip, en eenen westtoren (midden XIX). De kerk bezit:

Heerenbank met snijwerk (1687).

Orgel met balustrade en twee familiewapens (1781).

Koperen doopbekkenhouder (XVII c).

Zerk met wapens.

[p. 237]

Vier gegraveerde zilveren bekers (XVIII a).

Gegraveerde schaal (± 1715).

Klok (1427).

Aan het voormalig weeshuis (Lage Rijndijk), een gedenksteen met opschrift (1737).

Aan den kalkoven, een steen met wapen, de letters P V L V en 1698.

Langs den Lagen Rijndijk (naar Koudekerk): een gesmeed ijzeren hek met den naam Agthoven (XVIIIc); en bij het huis Bronstee een hek met potten op de steenen posten en twee wapens (XVII B)