Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VI. De provincie Zeeland

Scherpenisse.

d. raadhuis, voorgevel (1594, geheel gemoderniseerd) van baksteen met bergsteenen hoekblokken. Zeven ankers, waarvan vier met flambouwhouders. Op den top een open vierkant torentje met windwijzer (XVII), waarin een wapen. Sporen van oude kruiskozijnen. Jaartal (1594) op bijgebouw en ijzeren hekje naast het gebouw.

In het raadhuis worden bewaard:

Triptiek (midden-XVI):. Aanbidding-besnijdenis-geboorte, waarschijnlijk afkomstig uit de verdwenen kerk te Westkerke.

Bord (XVII a) met geschilderde wapens van Zeeland en Westkerke.

Gesneden lijstje (XVIII c) met wapen.

Kaart van het waterschap (1634), geteekend door C. Blom (1698) naar D. Verburght.

Een koperen kandelaar (XVII).

Een koperen zegelstempel (XVII).

e. De ned. herv. kerk (XV d) is een baksteenen gebouw, bestaande uit een schip en een zwaren westtoren. Schip van vier traveeën met smalle zijbeuken bekleed met bergsteen, schip en beuken gescheiden door spitsbogen op kolommen met enkel bladkapiteel en achtkant basement. In de zijbeuken muurkolommen en aanzetten van kruisgewelven. Westertranseptmuur van baksteen en lagen van bergsteen; de dwarsbeuk zelf en het koor zijn afgebroken.

Kleine boven vensters in het schip. Schip en beuken met modern plafond. Geprofileerd poortje in de eerste travee; aan de zuidzijde thans gedicht.

[p. 216]

Achtkante traptoren in den Z.-O.-hoek van het schip en aan den Z.-O.-hoek van den toren. IJzeren kruis (XVI).

Toren (XV d) van eene geleding, tot de hooge zijmuren van het schip met bergsteen bekleed en met zware baksteenen steunbeeren op de hoeken. Spitsboog met ingang met korfboog en spitsboogvenster; houten vierkante bovenbouw met vierkante spits (XVII). De kerk bezit:

Preekstoel (1616) op steenen gothische doopvont, met doopbekkenhouder, kandelaar (XVIII A) en zandlooperhouder (± 1700).

Zes eenvoudige banken (XVII d en 1743).

Acht kleine bankblakers (± 1700) en voorlezerskandelaar (XVIII A).

Zerken met evangelisten: 1441 met wapen, 1521 (groot wapen), XVI a (gegraveerde man en vrouw), 1532 (merk), 1541 (gebeeldhoouwde vrouw), 1545, 1562 (merk), 1563 (merk).

Gedenksteen voor C.v.d. Hagen e.a. (1655).

Memoriesteen voor William Brydges Champion (1814) door J. Malcott te Londen.

Twee koperen kronen (1654, acht-lichts, geschenk van J. Rosevelt) en (1787 tweemaal zes-lichts van Aelten Florianus).

Credobord (1581) met drie wapens.

Vier zilveren gegraveerde bekers (1665) van de diaconie met eenvoudig ornament. Keur: Middelburg.

Vier schotels en een grooten schotel van tin (XVIII).

Klok, in 1484 gegoten door Coenraet Waghevens.

g. 1. N 24. Twee ankers met flambouwenhouders (XVI d).

2. Ankers (XVII a) in Nos. 22, 30, 169 en 240.

3. N 79. Ankers met jaartal (1)63(1).

4. Standaardmolen. Op een balk: 1677.

h. Het kloveniersgilde bezit een zilveren vogel (XVI d) met twee gegraveerde schilden (1630 en 1632) en een oud reglement (1594), verleend door Maria van Nassau.