Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VI. De provincie Zeeland

Baarland.

e. 1. De ned. herv. kerk (St. Jan) is een baksteenen gebouw, oorspronkelijk kruiskerk (± 1400) met westtoren (midden XIV). De kerk is in 1532 door brand beschadigd, en 1774 hersteld; waarschijnlijk zijn toen de armen van het dwarspand afgebroken en de ramen gewijzigd. Aangebouwde consistoriekamer (XIX). Schip van vijf traveeën en koor met 3/8-sluiting. Inwendig: fries van blmde spitsbogen om de vensters van het schip en houten tongewelf met geprofileerde ribben op draagsteenen.

Het schip is door een houten schot gescheiden van de kruising (thans kolenbergplaats) en het koor (thans werk- en bergplaats).

Spitsbogige koornis en alleen vensters in de laatste travee en in de sluiting van het koor.

Toren later ombouwd, ééne geleding. Boven de spitsbogige deurnis een geprofileerd spitsboogvenster, lage vierkante spits. Aan den N.-O.-hoek uitgebouwde traptoren, van onderen vierkant en boven achtkant, met steenen trap. In den toren een (doorbroken) steenen kruisgewelf met platte ribben. De kerk bezit:

Altaarsteentje (tegel, XVI A), thans in den doorgang naar de consistoriekamer.

Geschilderd schot tot afsluiting van viering en koor.

Preekstoel (XVIII A) met koperen doopbekkenhouder (midden XVII).

Zerk met gegraveerde afbeelding van een landmeter met stok en piketpaaltjes (1518), zerk met gegraveerd beeld (1537),

[p. 15]

en met uitgesleten gegraveerd beeld (XVI A), zerken met de vier evangelisten in de hoeken (1541, 1543, 1544 met wapen) en vijf zerken (XVI A), waarvan een met bijzetting 1613 met wapen. Zerken met wapens (1611, 1616 en XVII A), wit marmeren plaat met wapen uit een zerk (XVIII c).

Twee psalmbordjes (XVIII A).

Tekstbord (XVIII d).

Twee gegraveerde zilveren bekers met bloemornament (1624). Keuren: Middelburg, E en kan.

Twee borden, een schotel en een doopbekken (XVIII).

Klok, in 1659 gegoten door François Fiefvet te Antwerpen.

De in 1650 gegoten tweede klok is in 1888 verkocht aan de kerk te Groenendijk in Zeeuwsch-Vlaanderen.

Doopvont (XVI A) in de verzameling van het Zeeuwsch Genootschap.

g. 1. Van het slot te Baarland staat nog een fragment met topgevel met ingezwenkte rollaag en gebogen fronton (XVII B). Aan den ingang twee steenen hekpostbekroningen (midden XVIII); aan het dorpswed twee zandsteenen leeuwen met wapens (XVII c), waarschijnlijk afkomstig van het slot. Inwendig: portret van een vlootvoogd door H. Bering (XVII d).

2. Gevels met blindbogen A 15 en A 16 (XVII).

3. Zijtrapgevel A 23 (XVII).

4. Inwendig: tegelwand (XVIII b) in A 11 en tegelwand (XVIII B) met tableau's van schepen in A 12.