Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel X. De provincie Noord-Brabant

Oud- en- Nieuw-Gastel.¹⁾

Oud-Gastel.

c. Op de Markt een hardsteenen pomp (XVIII B).

1) De tegenwoordige naam van deze gemeente is Gastel.

[p. 291]

d. In het raadhuis zijn aanwezig:

In de raadzaal de eiken bekroning (XVII B) van den toegang tot de raadzaal van het vroegere raadhuis, bestaande uit een nis met een Justitiabeeld en versierde omlijsting met wapen;

Twee tinnen kandelaars (XVIIId).

Klok (1656) met vier medaillons, waarin afbeeldingen van de H.H. Laurentius, Norbertus, en twee wapens. Houten kist met beslag (XVII).

e 1. De toren vóór de moderne R.K. kerk (H. Laurentius), welke een oudere (XV B) vervangt, is een baksteenen gebouw (XV B), na een brand (1671) in de bovenste geleding hersteld (1696), waarbij de spits werd aangebracht; belangrijk vernieuwd ± 1865. Hij bestaat uit vier geledingen, rijk met geprofileerde nissen versierd, en wordt geschraagd door overhoeksche steunbeeren met pinakelversnijdingen. Spaarzame toepassing van natuursteenblokjes. Om de korte leien spits een moderne balustrade. Tegen den zuidmuur een traptoren. De ingang bevindt zich in een diepe nis met natuursteenen profileering onder een venster met moderne traceeringen, en wordt gedekt door een korfboog, waarboven drie nisjes met moderne beelden. In de bovenste geleding twee galmgaten naar elke zijde.

In den toren hangen drie klokken, waarvan twee in 1710 gegoten door Alexius Jullien, de derde in 1760 door J.B. Wierinck.

2. De r.k. kerk (H. Laurentius) bezit:

In de sacristie een schilderij (geteekend: ‘...haaksen 1790’, doek), voorstellende de marteling van den H. Laurentius.

Twee ovale schilderijen ‘en camaieu’ (± 1800, doek), voorstellende de H.H. Petrus en Paulus.

[p. 292]

Verguld zilveren Miskelk, waarvan alleen voet en stam oud (XVIII).

Twee gedreven zilveren ampullen op zilveren blad (midden-XVIII, merken: denneboom = 's-Hertogenbosch?, 63, D en AE aaneen, alles gekroond).

Zilveren wierookvat (XVIII).

Zilveren wierookscheepje (XVIII) met een bisschoppelijk wapen en het wapen van de St. Bernardus-abdij aan de Schelde.

Eiken staande klok (XVIII B), in de sacristie.

Koperen lavabo (XIX A).

In de pastorie:

Een schilderij, bloemstuk (XVII B, paneel).

Twee eiken staande klokken (XVIII).

3. De ned. herv. kerk is een eenvoudig zaalgebouw (1809). Boven den ingang een steen met opschrift en jaartal. De kerk bezit een gegraveerden zilveren Avondmaalsbeker (XVIII).

g 1. Dorpstraat A 278. In den voorgevel een steen met voorstelling, onderschrift en: 1662; in den zijgevel een steen met alliantiewapen (XVII).

2. standaardmolen.

Stampersgat.

e. In de onlangs gebouwde r.k. kerk bevinden zich:

Een eiken preekstoel (XVIIId), zonder klankbord, en een eiken communiebank (XVIIId), beide afkomstig uit de R.K. kerk te Oud-Gastel.