Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel I. De provincie Utrecht

Venendaal.

In het (moderne) raadhuis worden bewaard: een zilveren bodeteeken, omstr. 1700, eenige stempels uit den Franschen tijd en een schilderij (gem. W.C. van Dijk 1856): ‘De Venendalers gedurende den watersnood in de Geertekerk te Utrecht.’

Het veenschap van de Geldersche en Stichtsche Venen bezit een zilveren bodeteeken, omstr. 1700.

[p. 80]

De ned. herv. kerk (St. Salvator), gesticht in 1539, vergroot in 1753 en 1835, is een eenbeukige baksteenbouw met choor, aan de N. en Z. zijde langs vier traveeën verbreed. Steenen welving in het choor, overigens houten. Zij bezit:

Eiken preekstoel en doophek, beide zeer eenvoudig, (omstr. 1750).

Twee koperen lezenaars 1750 en '54, twee armluchters en zandlooperhouder van omstr. 1700.

Gezangborden met trekletters (XVIII).

Twee gladde zilveren avondmaalsbekers (XVII d).

In den dakruiter eene klok door Pieter Seest (1774).

De hardsteenen voet van de doopvont staat als schamppaal op den hoek van Hoofd- en Hoogstraat.

De synagoge bevat eenige zilveren siertorens en leeswijzers (XVIII?); drie koperen kroontjes (XVII c); twee kandelaars (omstreeks 1800); een kroon en eenige kandelaars van rood en geel koper (omstreeks 1840).

Tusschen de huizen Hoofdstraat A 60 en 61 een modern poortje, waarop zandsteenen leeuw (XVI), afkomstig uit Renen.