Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel I. De provincie Utrecht

Amerongen.

In het raadhuis, het in hout gesneden gemeentewapen (± 1700).

De ned. herv. kerk is een driebeukige baksteenen kruiskerk (hier en daar tuf) uit de dertiende eeuw, vergroot in de XVe, inwendig gewijzigd in 1884; met choor (gewelfd XVI a), twee kapellen, waarvan eene blijkens memoriesteen in 1418 gesticht door Jan Gerritsz van Zuylen van Natewisch, en toren (XV c), waartegen traptoren en kapel met gevangenis. Moderne gewelven. Zij bevat:

Een altaarsteen (thans dorpel).

Een wijwatervat in den voet van eenen pijler.

Choorschot, doophek en preekstoel (XVII d).

Orgelfront (± 1700).

[p. 7]

Grafmonument, heropgericht in 1907, met twee beelden (Gaert van Reede, † 1585 en Geertruyt van Nijenrode, † 1605), door Colijn de Nole.

19 Wapenborden (1605-1843) van de familie Van Reede van Athlone.

Twee koperen lezenaars, arm voor zandlooper, staande blakers (XVIII a) en drie kronen (± 1700).

Twee klokken, door Jean Petit, 1737 en Al. en Henr. Petit, 1776.

Het kasteel, vermeld in 1313, verwoest 1673, daarna herbouwd door den architect Rietveld (XVII d), met toren (XIII). Twee schoorsteenen met schilderstukken, het eene door Just. van Huysum; twee met de portretten van Frederik I, keurvorst van Brandenburg en diens vrouw. Stucplafond (XVII d) met geschilderde allegorie, grisailleplafond door Willem van Nijmegen.

Verzameling portretten (Van Reede), waarbij van Oranjes, vele oude meubelen, gobelins, zilverwerk, enz.

Statig inrijhek, met stallen omgeven voorplein, gemetselde brug met beelden (XVII d).

Van het huis natewisch staat alleen een toren (XIII?).

Boven een deur, familiewapen (XVII).

Gedateerde gevels: B 36 (1647), B 31 (met anker en steen met 1659), B 5 (1675 in de ankers).