Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel IV. De provincie Gelderland

Herwen en Aard.

Aard.

Aan het veer een luiklok, in 1768 gegoten door Johannes Specht te Rotterdam.

De thans ned. herv. kerk bestaat uit een schip van baksteen met banden van tufsteen; een door een tusschengemetselden muur afgescheiden zuidbeuk (beide XVI b, maar op ouder onderbouw);

[p. 109]

een baksteenen choor (XV d) aanmerkelijk hooger dan het schip; en eenen baksteenen toren (XVI c, verhoogd 1875). Gedichte ingangen in den noordwand van het choor, en in den zuidwand van het schip (hierboven: 1536). In een der noordelijke beeren van het schip een nisje met omlijsting (XVI c). Kruisribgewelven (XV, met schildjes) over het choor. Sporen van welving (XVI) in het schip. De kerk bezit:

Orgelkast (1846).

Grafzerk (1663).

Klok, in 1759 gegoten door Christian Wilhelm Voigt en zijn zoon Christian.

Een windvaan (XVII a) met wapens en een steen met leeuwenkop (XVII), afkomstig van het voormalige huis Aardenburg, bevinden zich aan een ter plaatse opgetrokken boerenwoning.

Herwen.

De r.k. kerk (H. Martinus), gewijd in 1905, bezit:

Verguld zilveren monstrans (XVII d, in twee stukken).

Zilveren ampullenblad (XIX a).

Twee klokken, in 1819 door I.R. Voigt gegoten.

Het huis Aerdt, in 1652 gebouwd ter plaatse van het in 1430 verbrande slot ter Cluse, waarvan nog een vierkante toren over is, vertoont nog oude ontlastingsbogen en twee gedichte kruiskozijnen. Twee ankers. Windvaan (1736) op den toren.

Eene boerderij ter plaatse van het voormalig huis De Boswaai, in 1891 van haar trapgevels beroofd, heeft een windvaan (XVII) en ankers: 1749.

Lobit.

Bij den dijk een boog van de voormalige Schipperspoort (XV).

[p. 110]

De r.k. kerk bezit een koperen kroon (XVII c).

In het raadhuis worden bewaard de penningen van het Schuttersgilde, waarvan de oudste uit 1648 dagteekent, en een zilveren papagaai (XVI).

De ned. herv. kerk (1660) heeft een eenbeukig schip met driezijdige choorsluiting. Gestucadoorde zoldering. Stichtingssteen boven den ingang. Dakruiter (hersteld 1914). Zij bezit:

Eiken preekstoel en doophek (beide XVIII b).

Koperen lezenaar (1742).

Orgelkast (XVIII c).

Offerblok (1705).

Zilveren beker (1819) en dito schotel (1837).