Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel IV. De provincie Gelderland

Dorenwerd.

Een aantal hier gevonden voorwerpen uit den Romeinschen tijd, alsmede Frankisch en Saksisch vaatwerk, bevindt zich in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

Dorenwerd.

Het kasteel de Doorwerth, in de XIIIe eeuw genoemd, in

[p. 61]

1260 verbrand, daarna meermalen herbouwd en inwendig telkens gewijzigd, 1910-1915 gerestaureerd, is een baksteenen gebouw, thans bestaande uit een voorburcht; een poortgebouw (XVII) met koetshuizen en stallen; en de eigenlijke burcht, gevormd door een middenbouw (XIII), waarop haaks een noordelijke vleugel (XIV) met drie hoektorentjes en een zuidelijke vleugel (begonnen XV, voltooid 1550). Hiertegen sluiten aan den zuidwesthoek een vierkante toren (midden-XIX, op grondslagen XVI b), de slotkapel bevattend, en aan de noordwestzijde een poortgebouw (1550) aan. Vierkante traptoren aan den zuidoostkant van den zuidvleugel. Ronde traptoren (XV) in den hoek tusschen dezen vleugel en den middenbouw. Ondergrondsche keldergewelven. Gemetselde wenteltrap. In het kasteel zijn thans gevestigd:

het Nederlandsch Artillerie museum: verzameling van wapenen en schiettuig, van belang voor de geschiedenis der Nederlandsche artillerie, en

het Geldersch Museum: verzameling van Geldersche oudheden.

De groote zaal is thans in gebruik bij de Orde van St. Jan.

Heelsum.

De op eene hoogte gelegen ned. herv. kerk is een baksteenen gebouw, bestaande uit een in 1859 naar het Z. uitgebouwd schip (XIV d) met gestucadoorde zoldering; een 5/8-gesloten choor (XV a); en eenen ondiepen baksteenen toren (beneden XIV a, verhoogd XVII c). Grafkelder (reeds 1650 vermeld). De kerk bezit:

Koperen zandlooperhouder (XVII).

Heerenbank (XVIII a).

Vier koperen kroontjes en vijf losse armen voor kaarsen (XVII).