|
| |
Kroniek.
Letter- en tooneelkunde. - Prijskampen. -
Ziehier den uitslag van den tooneelprijskamp, uitgeschreven door den Belgischen Bond der Werkmeisjes- en Werkjongensgenootschappen, voor 1885:
Tweede prijzen. - 1. De heer P. Matton, onderwijzer te Gent, met Menschenliefde, diploma en eene premie van 125 fr.; 2. de heer Amatus Bogaerts, onderwijzer te Gent, met De Zoon van den Metseldiener, diploma en eene premie van 100 frank.
Derde prijzen. - 1. De heer Aug. Hendrickx, te Brussel-Schaarbeek, (de titel van het stuk wordt niet vermeld in de mededeeling die ons gedaan werd), diploma en eene premie van 50 fr.; 2. de heer Julius Wytynck, te Gent, met Men vraagt eene goede naaister, diploma en eene premie van 50 frank.
Eervolle meldingen (diploma's). - 1. De heer L. Van den Kieboom, te Gent (Ledeberg), met Twee Vrienden; 2. de heer H. Verwaetermeulen, te Brugge, met Opoffering en Iever beloond; 3. de heer L. Lievevrouw, te Gent, met Een Edel hart; 4. de heer Th. Van Hauwermeiren, te Gent, met Alles door het werk.
- We vinden in de Amst. Ct. de volgende statistiek van uitgegeven boeken over het afgeloopen jaar. - Per millioen inwoners: België 294, Frankrijk 380, Duitschland 333, Engeland 184, Nederland 514 boeken.
Volgens het aantal boeken is de rangorde deze: no 1 Nederland, no 2 Frankrijk, no 3 Duitschland, no 4 België, no 5 Engeland, zoodat Nederland ruim 100 boeken meer per millioen inwoners telt dan Frankrijk of Duitschland.
| |
| |
- Twee onzer trouwe medewerkers zijn voornemens werken uit te geven. De Heer Gustaaf Rens zal onder den titel Centuriade een honderdtal zijner verspreide en onuitgegevene gedichten het licht laten zien, terwijl de Heer Isidoor Albert eene bundel kinderversjes in de wereld zal zenden.
- In hare zitting van 6 December l.l. heeft de Zuidnederlandsche maatschappij van Taalkunde haar bestuur volgenderwijze samengesteld: voorzitter, Dr. P. Willems; ondervoorzitter, prof. Des. Claes; schatbewaarder, Pastoor Jan Bols; schrijver, in vervanging van Pol de Mont, die het ambt niet langer wenschte te bekleeden, de Heer J. Muyldermans.
- Van onzen medewerker Edward van Bergen werd door het Nederlandsch Tooneel van Antwerpen opgevoerd een nieuw historisch drama in 5 bedrijven, getiteld Galeswintha.
| |
Toonkunde.
- De Heer Emiel Wambach is tot ridder der Leopoldsorde benoemd.
- De toondichter Jan Blockx werd. in vervanging van Hendrik Waelput, tot leeraar benoemd aan de Vlaamsche muziekschool van Antwerpen.
| |
Beeldende kunsten.
- Voor het Brusselsch museum is ‘De spinster’ van H. De Braeckeleer aangekocht. Het tafereel dat zekeronder de beste van den grooten schilder mag gerekerd worden, werd voor de geringe som van elfduizend frank van een bijzondere aangekocht.
- De beeldhouwer Mignan, heeft de groep afgewerkt bestemd voor den square van den wijk Ile du Commerce te Luik, waar reeds ‘De stierenmenner’ geplaatst is. De nieuwe groep moet de landelijke rust voorstellen.
- Te Luik wordt een museum Gretry in eene der zalen van het Conservatorium ingericht. Mr. Tereny, de geleerde oudheidskundige, heeft voor dit musoeum de volgende voorwerpen ten geschenke gegeven: Een portret van Gretry in potlood, geteekend door Moussiau, een ander gewasschen door Isabey en een gegraveerd naar Mw Vignier Lebrun; voorts eene miniatuur, waarop de 18 jarige Grétry afgebeeld is.
| |
| |
- Ziehier de kandidaten, door de stad Antwerpen aan het gouvernement voorgesteld als professors voor de koninklijke Akademie:
Lager onderwijs. 4 Leeraars van teekenkunde. 1ste graad, 2de afdeeling: Mr Edw. Joris. en Edw. Rumfels in bediening; Eug. De Plijn en Frans Joris.
3. Leeraars van Teekenkunde 1ste gr. 2de afd. Mr Henri Verdonk, in bediening, Demeuter, gezegd Brunin, Van Genegen.
2 leeraars van teekenkunde, 2de graad, 2de afdeeling:
MM. Karel Boom; Henri Houben.
2 leeraars van teekenkunde, 2de gr. 2de afd.
MM. Is. Meyers; Piet Verhaert.
2 Leeraars van teekenkunde, 3de graad.
M. Frans Vonck in bediening; M. Frans Lauwers.
Middelbaar onderwijs. Schilderkunst: 4de graad, 1 leeraar van teekenkunde, 1 Leeraar van teekenkunde (antiek).
1 Leeraar van schilderkunst volgens relief en levend model.
Schilderkunst, 5de graad. Leergang van toepassing op stielen, afhankelijk van de schilderkunst.
1 Leeraar van de schilderkunst en versiering, M. Eug. Joors.
1. Leeraar, voor het overzicht der theorie van kunst-teekening en geschiedenis der versiering. (verdaagd.)
Beeldhouwerij, 4e graad. 1 leeraar van praktijk in de modeleering. M. Fabri.
1 Leeraar voor beeldhouwkunde. Beelden levend model M.J. De Braekeleer.
Beeldhouwerij, 5e gr. 1 leeraar van Beeldhouwversiering: M. Janssens, in bediening.
Bouwkunde, 4de gr. 1 leeraar, afgietsels, enz. M. Blomme, in bediening.
1 Leeraar. Teekening van projectiën der bouworde en grondbeginsels van samenstelling. M.J. Schadde, in bediening.
1 Leeraar. Projectiën, beschrijvende landmeetkunde, technologie, enz. M.L. Dussez.
Bouwkunst 3de gr. 1 leeraar in metselwerk en steensnede, M.L. Dens, in bediening.
1 Hulpleeraar, M.Ch. Dens, in bediening.
| |
| |
1 Leeraar van werktuigen, enz., M. Deisser.
Fransche letterkunde. M.L. Van Keymeulen.
Vlaamsche letterkunde. M. Pol De Mont.
Grondbeginsels van Kunstgeschiedenis en Geschiedenis, M. Ed. De Taye.
Perspektief, M. Edm Farazyn.
Grondbeginsel der landmeetkunde, M. Hartoghe.
Bouwkunstige benaming, M. Eug. Geefs.
- De Moniteur meldt de benoeming der HH. Verlat, Lamorinière, Arn. De Pret, en H. Schaefels, tot leden van de kommissie gelast met den aankoop en het bewaren der schilderijen van het Antwerpsch Museum.
Naar te Brussel gemeld wordt zullen de HH. Coosemans, Lamorinière en Van der Ouderaa tot professors van schilderkunst aan de Antwerpsche Akademie benoemd worden.
- In Arti te Amsterdam is eene belangrijke tentoonstelling geopend. Onder andere doeken zijn er van de beide Oyens, Alb. Holberstadt. H. Luyten, en Berckmans, de vier eerste, Noordnederlanders te Brussel en Antwerpen woonachtig.
- Te Amsterdam is er bij Fred. Muller en Co eene uiterst belangrijke verzameling portretten der Nederlandsche school uit de XVIde en XVIIde eeuw te koop.
- Op Zaterdag 20 November werd te Amsterdam de doorloopende tentoonstelling der Internationale kunstvereeniging, voor het publiek geopend.
| |
Vlaamsche studentenbeweging.
Nog nooit ging te Leuven de Vlaamsche beweging zoo sterk vooruit als dit jaar en het verledene. Vóór het groot verlof waren er reeds gilden ingericht voor de studenten uit vier der Vlaamsche provinciën; nu is nog de Limburgsche Gouwgilde gesticht.
Al die gilden hebben een tweevoudig doel: 1o herstelling der Nederlandsche taalrechten op alle gebied; 2o onderlinge verbroedering en deftig vermaak.
Van tijd tot tijd geven die gilden feesten of voordrachten, waarop dan al de Vlaamsche studenten worden uitgenoodigd. Verleden jaar kwam op eene vergadering van over de 400 studenten de heer De Beucker de vervlaamsching van het onderwijs van hoog en laag bepleiten. Nu dat de Brabantsche
| |
| |
gilde haren Bols heeft verzocht te spreken, zal ook binnen kort de West-Vlaamsche, de Antwerpsche of eene andere gilde haren vlaamschgezinden redenaar vragen.
't Schijnt dan ook dat de West-Vlamingen den Brugschen hoofdman in den strijd, den moedigen Dr Van Steenkiste, hebben verzocht of zullen verzoeken, eene voordracht te Leuven te komen houden.
Het taal- en letterlievend genootschap Met Tijd en Vlijt is dit jaar buitengewoon in getalsterkte aangegroeid. Dit gezelschap vergadert alle Vrijdagen, het telt zoo wat rond de 170 leden.
In den laatsten tijd hebben de leden aan de maatschappij eene meer strijdende Vlaamsche richting gegeven, zoodat zij ook vooral op staatkundig terrein werkt, om den Nederduitscher op alle gebied, vooral op dat van 't onderwijs, recht te laten wedervaren.
In October 1886 zal Tijd en Vlijt zijn vijftigjarig bestaan vieren; bij die gelegenheid zullen er groote feesten plaats hebben. Men zal onder andere een stoet van deelnemende vlaamschgezinde maatschappijen vormen; er zal een plechtig Te Deum gezongen worden en 's avonds zullen leden van het genootschap een groot vaderlandsch drama opvoeren; den tweeden dag, groote letterkundige vergadering en groot gastmaal.
Verleden jaar kwam er een Vlaamsch Geneeskundig Gezelschap tot stand, en nu is er door de studenten een Vlaamsch Rechtgenootschap gesticht met het doel de Vlaamsche rechtstaal, de kunstwoorden van het vak, te leeren kennen, woorden die men ons, ongelukkig genoeg, in de lessen der hoogeschool niet meêdeelt. Alles geschiedt daar in het Fransch, uitsluitelijk in het Fransch, zoowel als op de 3 andere hoogescholen uit ons land. En nochtans, de doktors moeten eens op zijn Vlaamsch kunnen omgaan met de menschen, de advocaten moeten in 't Vlaamsch kunnen pleiten, enz.
Iets wat ook alle rechtzinnige Vlamingen veel genoegen zal baren, dat is, dat de leiders der Vlaamsche Studentenbeweging, uit de drie hoogescholen: Leuven, Luik en Brussel, in eene vertwouwelijke bijeen komst op zondag 15 November
| |
| |
laatstleden, eene overeenkomst hebben gesloten, om in verscheidene gevallen en op een aantal vastgestelde punten, buiten alle politiek, samen te werken tot het bereiken van het gemeenzaam doel der strijdende Vlamingen.
De vlaamschgezinde studenten beginnen een overwegenden invloed op de Leuvensche burgerij - tot hiertoe zoo verfranscht - uit te oefenen. In de laatste weken zag men een zeker getal herbergen tevoorschijn komen met uithangborden, die van vlaamschgezinde gevoelens getuigen. Zoo onder andere hebben de Vlamingen het schoonste gasthof van Leuven, het Café Mathieu, tot hunne gewone vergaderplaats gekozen, en boven op den voorgevel prijkt nu in groote letters het schoone opschrift: Gasthof De Vlaamsche Student. Gildhof. 't Was een plezier om te zien hoe de franskiljons en aztekken met gapenden mond, als van verbazing stom, het opschrift bij zijn eerste verschijnen stonden te bekijken.
Nog wordt gemeld dat het inrichten van den Vlaamschen Penning door den Nederduitschen Bond hier bij de studenten en de Vlaamsche burgerij (bijzonder in den Nederduitschen Burgerkring) een geestdriftig onthaal heeft genoten.
De leiders der beweging zijn reeds bezig met voor de studenten uit de verschillende gouwen wekelijksche inschrijvingslijsten in omloop te brengen, bussen in de Vlaamsche herbergen te plaatsen, enz. Stelselmatig zal er gewerkt worden en bijgedragen voor dat schoone, echt vaderlandsche werk. De studenten willen niet alleen door hunne bijdragen de onkosten der jaarlijksche landdagen helpen dekken, maar zij willen een groot fonds verzamelen voor het stichten van Vlaamsche collegiën en eene vrije Vlaamsche hoogeschool.
| |
Vlaamsche belangen.
- De Afdeeling van het Willemsfonds te Nieuwpoort heeft dezer dagen eene warme hulde gebracht aan haren voorzitter, Pieter de Swarte. En zulks met reden en recht. De gemeenteraad van die stad had aan de afdeeling het gebruik ontzegd van den stedelijken schouwburg voor het geven harer voordrachten en feesten. De Heer de Swarte heeft voor eigen rekening een gebouw laten maken, ten dienste van het Nieuwpoortsche Willemsfonds. Het was ter gelegenheid der inhuldiging van dit lokaal dat men aldaar een echt Vlaamsch feest heeft gevierd. Eere wien
| |
| |
eere toekomt! Indien alle bemiddelde Vlamingen het edel voorbeeld van den Heer de Swarte volgden, en niet alleen hun woord, maar ook hunne beurs ten dienste stelden van onze Beweging, wat zouden wij met groote schreden vooruitgaan!
- De Antwerpsche Afdeeling van het Willems-Fonds, waarvan de heer Max Rooses thans Voorzitter is, heeft regelmatige maandelijksche vergaderingen ingericht voor al hare leden.
Op die zittingen houdt men zich in hoofdzaak bezig met de Vlaamsche belangen in het algemeen. d.w.z. met al de vraagpunten, die op het gebied van onderwijs, gerecht, openbaar bestuur, kunst, enz, zouden opgeworpen worden, of die aan de orde van den dag staan en onze dagelijksche Vlaamsche beweging uitmaken.
Bedoelde vergaderingen zijn tevens eene gelegenheid voor de letterkundigen, die de leden der Afdeeling zouden willen vergasten op de voordracht van een hunner gewrochten.
- Ondanks de moedige houding van Dr. van Steenkiste in den gemeenteraad der Vlaamsche stad Brugge, en het toesturen van een verzoekschrift door de Brugsche studenten bij de Leuvensche Hoogeschool, om de voorstellen over het gebruik van het Nederlandsch, door Dr van Steenkiste neergelegd, onveranderd aan te nemen, heeft de franschgezinde raad deze voorstellen zoodanig gewijzigd, dat Dr van Steenkiste verplicht is geweest zich te onthouden.
Van alle zijden heeft het moedige raadslid de schoonste blijken van bijtreding en de warmste gelukwenschen ontvangen. Hopen wij dat hij zich door deze eerste miskenning niet zal laten ontmoedigen, maar krachtig op de bres zal blijven tot verdediging onzer heiligste rechten in de aloude Vlaamsche stad.
- Minister Beernaert heeft, naar men ons meedeelt, de zegels voor plakbrieven en de papierzegels in de beide landsstalen laten graveeren.
Ook minister Van den Peerenboom moet zinnens zijn hetzelfde te doen voor de postzegels.
De nieuwe 3 1/2 0/0 titels, die eerlang uitgegeven worden, zullen in de twee talen opgesteld zijn.
Tevens vernemen we dat er door het Staatbestuur onder- | |
| |
handelingen aangeknoopt zijn met het bestuur der Nationale Bank, ten einde de opschriften der bankbriefjes in de twee talen te verkrijgen.
- Het is een verblijdend teeken, dat sedert korten tijd eene menigte studenten onzer atheneums, vastberaden den strijd voor eigen landaard en zeden hebben aangevangen.
Op de Athenaea van Brussel en Elsene zijn Vlaamsche kringen gesticht, welke den leden menige uitstekende gelegenheid tot grondiger beoefening in de Vlaamsche moedertaal zullen verschaffen.
Onder al de Athenaea des lands spant echter dat van Antwerpen tot heden toe de kroon. Niet min dan drie gezelschappen kwamen, in den laatsten tijd, onder de leerlingen van dit gesticht tot stand. Het orgaan van den kring Studie De Schoolgalm meldt dat ‘buiten het leesgezelschap Voor 't Vlaamsch, vóor een 3tal maanden in 4de gesticht, er in de lagere klassen nog een Vlaamschgezinde kring bestaat, die met een 12tal leden, reeds meer dan 100 boeken wist te verzamelen.’
Nog meldt het wakkere studentenblad, dat de kring Studie tal van briefwisselende leden te Gent, Brussel, Brugge, Mechelen en Luik heeft aangeworven.
Onze hartelijkste gelukwenschen aan deze moedige, dappere jongens! Zij mogen er van overtuigd zijn: de Vlaamsche zaak verwacht veel, zeer veel, ja, alles, van hen!
- Sedert de hervatting der leergangen zijn in het O.-L. Vrouwcollege van Antwerpen de volgende verbeteringen ingevoerd:
Voortaan zullen voor den tweeden prijskamp de overzettingen uit Latijn en Grieksch in het Vlaamsch moeten gemaakt worden.
De tweede prijskamp van declamatie zal eveneens geschieden in het Vlaamsch, zoo ook de tweede prijskamp in 't lezen, voor de lagere klassen.
De leerlingen moeten van tijd tot tijd hunne overzettingen uit het Latijn en het Grieksch in het Vlaamsch maken.
In de Vlaamsche les moet ieder Vlaamsch spreken. Er wordt bijzonder gelet op eene keurige uitspraak.
Twee maal in de week zal er op de speelplaats Vlaamsch gesproken worden.
| |
| |
Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden. - Op Maandag 7 December l.l. in de verhoorzaal der burgelijke rechtbank te Gent, is nogmaals bijeengekomen de Bond der Vlaamsche Rechtsgeleerden, - zooals de vereeniging der Vlaamschgezinde doctor in de rechten, bepaaldelijk is gedoopt.
Het doel van de vergadering was de eigenlijke inrichting van den Bond, gesticht in beginsel den 14 October verleden.
De verschillende balies van Vlaamsch-België, Antwerpen, Brugge, Brussel, Dendermonde, Oudenaarde, Kortrijk en IJperen waren op de zitting vertegenwoordigd.
Verscheidene brieven en telegrammen lagen ter tafel, van wege belangstellenden, die zich verontschuldigden niet te kunnen aanwezig zijn.
De heer De Vigne nam plaats aan het bureel met den heer Coremans; vervolgens de andere leden van het bestuur der Vlaamsche Conferentie van Gent, Mrs Obrie, Fredericq, Siffer en Buysse.
De heer De Vigne begon met de leden van Antwerpen en Brugge geluk te wenschen, omdat, volgens de cijfers hem door de heeren Van Rijswijck en Coppieters medegedeeld, hunne pogingen tot het stichten van eene Conferentie zoo schitterend waren bekroond geworden.
Hij dacht weldra hetzefde te zullen mogen doen voor Brussel.
De heer Cuylits liet weten, dat inderdaad het plan eener Brusselsche Conferentie op goeden weg was.
Daarna werd overgegaan tot de bespreking van de Grondslagen, die op een paar wijzigingen na, werden aangenomen.
Er werd beslist, gelijk overigens het ontwerp medebracht, dat al de docteren in de rechten van Vlaamsch België, zoo magistraten als advocaten, van den Bond zouden kunnen deel maken. Eveneens werd beslist, dat de Bond eigenlijk zou bestaan uit de Vlaamsche Conferentiën, die bij de verschillende balies ingericht zijn en nog zullen ingericht worden. Daar waar geene Conferentie bestaat, zullen de doctoren in de rechten zich nochtans mogen laten inschrijven als afzonderlijke leden.
De zetel van den Bond is gevestigd te Gent; doch de jaarlijksche algemeene vergadering zal beurtelings plaats grijpen in de eene of de andere zetelplaats van eene Conferentie.
| |
| |
Op de zitting van 14 October laatst was lezing gegeven geworden van eenen hrief van het Brusselsche Willems-Fonds, waarbij de Bond geraadpleegd werd over het stichten van eenen practischen leergang van Nederlandsche rechtspleging.
De Vlaamsche Conferentie van Gent was belast geworden met het bestudeeren van de vraag.
Onmiddelijk na de bespreking van hooger gezegde Grondslagen, bracht de heer De Vigne, in naam van het bestuur der Gentsche Conferentie, zijn verslag dienaangaande uit.
Met eenparige stemmen werd het goedgekeurd.
| |
Sterfgeval.
- Op 9 November 1885 is Johannes Kneppelhout te Arnhem overleden. Zijn naam is in Zuid-Nederland niet populair; in 't Noorden had hij zich integendeel onder het pseudoniem Klikspaan eene groote populariteit verworden.
Hij behoorde tot dat uitgelezen geslacht van Leidsche studenten uit de jaren 1830 1840, dat ons Prof. Jonckbloet, Nicolaas Beets en andere schrijvers en geleerden van den eersten rang heeft geschonken. Hildebrand's Camera obscura verscheen in 1839, hetzelfde jaar als Conscience's Leeuw van Vlaanderen. Klikspaan of Kneppelhout gaf in 1840 zijne beroemde Studententypen uit, die in 1841 reeds door zijn even fijn Studentenleven werd gevolgd. Onder den naam Flanor wordt er Jonckbloet onder anderen als student prachtig in beschreven.
Die keurige humoristische schetsen, die in Holland te recht hooggeschat worden, zijn in Vlaamsch-België niet genoeg gekend. Met Kneppelhout doet onze Nederlandsche letterkunde nogmaals een gevoelig verlies.
| |
Nieuwe uitgaven.
| - | Napoleon-cyclus door Dr L. Simons. Bibliofieluitgaaf van De Seyn-Verhougstraete te Roeselare. In-12o, 100 blz.
fr. 2.50 |
| - | Pol de Mont. Fladderende Vlinderse Een bundel gedichten, in 2 kleuren in karmijnen rand gedrukt en versierd met 3 koperetsen. In-8o, 184 blz. Rotterdam, Uitgeversmaatschappij Elsevier gl. 3.75 |
| - | Charles Dickens Kleine Dora, 3e deel. Met eene plaat. In-8o 228 blz. Gent, Ad. Hoste. Per deel.
fr. 1 50 |
| - | Charles Dickens. Het geheim van Edwin Drood. Met eene plaat. In-8o, 220 blz. Gent, Ad. Hoste.
fr. 1.50 |
| - | Id. Id. Onze wederzijdsche vriend. Als voren. 3 deelen. Per deel.
fr. 1.50 |
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd