Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 41

Uit het leven van kunsten en letteren

Gelieve uw berichten voor deze rubriek te sturen aan het Redactiesecretariaat van het tijdschrift ‘Vlaanderen’, ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8700 Tielt.

Om in aanmerking te komen voor publikatie in het volgend nummer 244 (jan.-febr. 1993) moeten de berichten ons bereiken vóór 15 januari 1993. Met dank voor uw medewerking.

• Antwerpen

De Bestendige Deputatie hertekent het museumbeleid van de Provinciale Musea en streeft daarbij naar een nieuw rechtlijnig en dynamisch museumbeleid. Voor de volgende vijf jaar werden dan ook prioriteiten vastgelegd die, zonder een explosie van middelen, moeten leiden naar een efficiënt museumbeleid met een eigen identiteit. Een museum moet in de eerste plaats flexibel zijn. Daarom werd gestreefd naar verandering en vernieuwing vanuit welomschreven specialisaties. Concreet betekent dit dat het model van de provinciale musea fundamenteel hertekend wordt rond de sleutelmateries zilver, diamant, fotografie en textiel. In een dergelijk museummodel staat de mens centraal als subject in een permanente wisselwerking tussen academische, zuiver esthetische en consumptieve actoren. Naast de provincie zijn de bedrijfswereld en het onderwijs de ondersteunende instanties van het beleid. Elk museum krijgt een autonome beheersstructuur met nieuwe leidinggevende figuren. Het Provinciaal Museum Sterckshof zal ‘zilver en tin’ als sleutelmateries beheren en de conservator wordt Leo de Ren. Het Provinciaal Diamantmuseum zal i.s.m. diverse instanties uit de diamantwereld het belang van Antwerpen als diamantstad promoten. Mevrouw Sabine Denissen is de nieuwe museumverantwoordelijke. Het Provinciaal Museum voor Fotografie zal uitgebouwd worden als een museum met internationale uitstraling. Het museum komt onder de leiding van Marc Andries (van N.V. Agfa). Het Provinciaal Textielmuseum Vrieselhof zal oude wandtapijten, kostuums en accessoires, borduurwerk, kant, weefsels, hedendaagse textielkunst, gereedschap en archieffondsen conserveren. Mevr. Frieda Sorber blijft de conservator. Het museum krijgt dan ook een polyvalente tentoonstellingsruimte. Het Provinciaal Museum Emile Verhaeren ten slotte dient beschouwd te worden als een ‘verenigingscentrum’ rond de persoon van Emile Verhaeren. Men zal proberen een ‘echte’ Verhaeren-collectie uit te bouwen. Mevr. Annemie Adriaenssens van de provinciale musea zal tijdelijk het museum beheren.

-

Het Prov. Museum voor Fotografie, Waalse Kaai 47, 2000 Antwerpen (tel. [phone] of 12) nodigt uit voor de overzichtstentoonstelling Mario Giacomelli, die nog tot 3/1/93 bezocht kan worden. Dagelijks (behalve maandag) van 10 tot 17 u. Eén van de grote namen uit de Europese na-oorlogse fotografie is ongetwijfeld Mario Giacomelli (^o 1925). Als autodidakt werkte hij jarenlang in afzondering en realiseerde hij een oeuvre dat opvalt door zijn homogeniteit en waarmee hij nu algemene erkenning geniet, niet in het minst in de Verenigde Staten. Merkwaardig is de wijze waarop Giacomelli formele aspecten, ontleend aan de kunstfotografie, weet te verzoenen met of ten dienste stellen van een humanistisch dokumentair projekt. Zo ontstond een oeuvre dat zich voortdurend beweegt tussen kunst en reportage. Giacomelli debuteerde ca. 1955. Hij werkt vrijwel steeds in reeksen. Wereldvermaard bleven reportages over het leven van bejaarden in een tehuis (1955-1956); over Scanno, een dorp in de Abruzzen (1957-1959), over Pugglia (1958), over het leven van seminaristen (1962-1963); evenals de reeks ‘La buona terra’ over boeren en landbouwers in Italië (1964-1965). Daarnaast werkte de kunstenaar ook haast ononderbroken door aan een zeer uitgebreide reeks van sterk grafisch verwerkte tot zelfs

[p. 400]

	volledig geabstraheerde opnamen van het glooiend Italiaanse landschap (1956-1980). Het landschap wordt in dit werk vertaald tot personage, tot drager van spanningen en emoties. Giacomelli heeft deze expo speciaal samengesteld voor het museum. Hij streefde hierbij echter minder naar volledigheid dan wel naar de presentatie van de meest karakteristieke momenten in zijn oeuvre. De expo heeft dan ook het karakter van een retrospectieve.
-	Het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (MUHKA), Leuvenstraat 32, 2000 Antwerpen, tel. [phone] is aan verbouwing toe en daarom wordt in afwachting van de uitbreiding van de tentoonstellingsruimte een tentoonstelling georganiseerd uit eigen verzameling, die toegankelijk is van 28/11 tot en met 13/6/93.
-	31 december 1992 is de einddatum van de tentoonstelling ‘Christoffel Plantijn en de Iberische Wereld’ die opgezet werd in het Museum Plantin-Moretus, Vrijdagmarkt 22, 2000 Antwerpen. Het Museum is dagelijks (behalve op maandag) tussen 10 en 17 u open en de toegangsprijs bedraagt 75 fr. (30 fr. voor groepen vanaf 20 pers.). Deze tentoonstelling, waarin de relaties van de Antwerpse drukker Christoffel Plantijn (ca. 1520-1589) met Spanje en Portugal geëvoceerd worden, wordt georganiseerd in het kader van de manifestaties die plaatsvinden wanneer achtereenvolgens Madrid in 1992, Antwerpen in 1993 en Lissabon in 1994 ‘culturele hoofdstad van Europa’ zijn. Ze sluit tevens aan bij de Wereldtentoonstelling te Sevilla (waar het Museum Plantin-Moretus een belangrijke bijdrage aan leverde d.m.v. bruiklenen). Vermits ook aandacht besteed wordt aan de uitvoer van Plantijndrukken naar de Spaanse kolonies in Zuid-Amerika kan zij beschouwd worden als een smaakmaker voor Europalia Mexico in 1993. In deze tentoonstelling wordt de produktie belicht van de Antwerpse drukker Christoffel Plantijn van enerzijds werken van Spaanse en Portugese auteurs en anderzijds werken van andere auteurs die een belangrijke afzet vonden op het Iberisch schiereiland. Aan de hand van een honderdtal oude drukken, iconografisch materiaal en archivalia wordt een beeld gegeven van Plantijns boekhandel met Spanje en Portugal. Als aartsdrukker van de Spaanse koning Filips II kreegt Christoffel Plantijn in 1571 het monopolie op het drukken van liturgische werken voor Spanje. In vijf jaar tijd leverde hij niet minder dan 18.000 brevieren, 17.000 missalen, 9.000 getijdenboeken en 8.000 exemplaren van diverse andere categorieën voor een totale waarde van 100.000 florijnen, een fantastisch bedrag voor die tijd. Vanuit Spanje vonden Plantijns drukken verder hun weg naar de Spaanse kolonies in Zuiden Midden-Amerika. Blikvanger in de tentoonstelling is Plantijns Biblia Polyglotta of Biblia Regia, de belangrijkste meertalige bijbel (in vijf talen: Latijn, Grieks, Hebreeuws, Chaldeeuws en Syrisch) uit de 16de eeuw, voorzien van tal van filosofische, theologische en historische commentaren en appendices. Deze onderneming, de grootste in de 16de eeuw door één drukker gerealiseerd, werd gefinancierd door Filips II en is als dusdanig het symbool bij uitstek van de relatie van Plantijn met Spanje. Voor de eerste maal worden in deze tentoonstelling de acht monumentale delen van dit meesterwerk van Plantijn samen getoond met zijn voorloper, de Complutensische Biblia Polyglotta, die te Alcala in Spanje werd uitgegeven in 1514-1517. Een ander topstuk van deze expositie is Plantijns Ode au trespuissant (...) Philippe II die hij realiseerde in 1556. Plantijn schreef zelf deze ode aan de Spaanse koning, op dat ogenblik soeverein van de Nederlanden geworden, drukte het en maakte eigenhandig een schitterende boekband. Op aansporen van zijn vrienden bood hij het werk aan Zijne Majesteit aan. Dit unicum wordt exclusief door het Escurial in bruikleen gegeven voor deze tentoonstelling in het Museum Plantin-Moretus. Als voorbeeld van één van de vele Vlamingen die een bloeiende carrière opbouwden in Spanje en Portugal, wordt in een bijkomend luik aandacht besteed aan enkele werken gedrukt door de Vlaming Peter van Craesbeeck die als letterzetter tewerkgesteld was in de Plantijns drukkerij vooraleer hij naar Portugal uitweek en hier koninklijk drukker werd. Voor een zo volledig mogelijk beeld van de relaties van Christoffel Plantijn met Spanje en Portugal, werden naast werken uit de collecties van het Museum Plantin-Moretus en het Stedelijk Prentenkabinet, bruiklenen ter beschikking gesteld door de Biblioteca Nacional te Madrid, de bibliotheek van het Escurial, de Bibliothèque Nationale te Parijs en diverse Belgische en Nederlandse instellingen (Koninklijke Bibliotheek Albert I te Brussel, Centrale bibliotheek van de Rijksuniversiteit te Gent, Centrale bibliotheek van de Université de Mons, Stadsbibiotheek Antwerpen, Koninklijke Bibliotheek te Den Haag en het Maritiem Museum te Rotterdam). Verschillende van de geselecteerde Plantijndrukken werden nooit eerder getoond in ons land. Een wetenschappelijk verantwoorde catalogus werd in een Nederlandse en Franse versie uitgegeven om zo ook het internationale publiek te kunnen bereiken.
-	Op zaterdag 22 mei 1993 organiseert v.z.w. Erato voor de tweede maal de Poëziemarkt voor Vlaanderen. Voor de eerste maal wordt deze markt gevolgd door de ‘Antwerpse Nacht van de Poëzie’. Deze happening heeft plaats in het cultureel ontmoetingscentrum ‘Poesjkin’, Sint-Nikolaasplaats 3-4 te 2000 Antwerpen. Naast informatiestanden van uitgevers en verenigingen is er ook plaats ingeruimd aan individuele schrijvers, dichters die uitgeven in eigen beheer. De aanvang van de poëziemarkt is voorzien om 14 u. Om 17 u. is de proclamatie voorzien van Erato's vijfde poëziewedstrijd. Om 18 u. ‘Poëzien’: Erato-dichters dragen voor uit eigen werk. Om 21 u. start de ‘Antwerpse Nacht van de Poëzie’. Na enkele jaren afwezigheid van deze welgekende manifestatie neemt v.z.w. Erato de draad weer op om deze belangrijke activiteit nieuw leven in te blazen. Al deze activiteiten vinden plaats in de gezellige lokalen van taverne ‘Poesjkin’ en de taverne zelf. Info: Walter Suys, Molenstraat 68, 2540 Hove, of telefonisch tussen 18 en 20 u. op het nummer 03/455.77.46.
-	In een samenwerking tussen het Kath. Centrum voor Lectuurinformatie en Bibliotheekvoorziening (KCLB) en het Poppentheater Joris Jozef is een educatief poppenspel ter verspreiding van het leesvirus en ter promotie van de openbare bibliotheek ontstaan, vol knotsgekke situaties en verrassende wendingen, waarin de werking van de OB uitgebreid aan de orde komt. Het spel heet ‘De Ontvoering van de bibliothecaresse’. De plot is eenvoudig en afgestemd op 6- tot 12-jarigen. Het stuk kan aangevraagd worden à rato van 90 fr. per toeschouwer (min. 9.000 fr. + vervoerkosten). Het duurt 70 min. Contactadres: KCLB, Mutsaertstraat 32, 2000 Antwerpen. Tel. [phone].
-	In het Provinciaal Centrum Arenberg loopt van 26/11 tot en met 10/01/93 de tentoonstelling ‘Paul van Vliet - cabaret’, toegankelijk tijdens de voorstellingen in de schouwburgzaal.
-	‘Tot Vlaanderen, “Vlaanderen” heet’ wordt het nieuwe motto voor het 56ste Vlaams Nationaal Zangfeest dat op 2 mei 1993 om 14.30 uur zal plaatsvinden in het Sportpaleis te Antwerpen. Het nieuwe motto werd ontleend aan een Rodenbachlied van Emiel Hullebroeck op tekst van Clem De Ridder. Het A.N.Z. wil met dit ondubbelzinnig motto de politieke discussies overstijgen en zelfbestuur, als eis van de Vlaamse Beweging, centraal stellen. Meer dan ooit moet de Vlaamse Beweging eensgezind en vrij van alle partijpolitieke invloeden de autonomiegedachte uitdragen. Anderzijds wil het A.N.Z. zich, als grote cultuurvereniging, met de keuze van dit motto bezinnen over de toekomst van Vlaanderen en een eigen bijdrage leveren tot de natievorming van onze gemeenschap. Nu taal, cultuur, welvaart en welzijn uiteindelijk in Vlaamse handen zijn, moeten we hier als gemeenschap vorm aan geven zodat onze eigenheid een eigen gelaat krijgt en iedereen zich kan thuisvoelen in dit nieuwe Vlaanderen. Vandaag moeten dus de bakens uitgezet om Vlaanderen als natie een plaats te geven op Europees en internationaal vlak. Kortom, de boodschap die het A.N.Z. met dit Zangfeest wil meegeven, zal, zeker vandaag, veel Vlamingen aanspreken: ‘Zelfbestuur realiseren om een open, verdraagzame, democratische gemeenschap op te bouwen die zich gerespecteerd weet vanuit eigen geestelijke en culturele identiteit.’ De kaartenverkoop voor het 56ste Vlaams Nationaal Zangfeest op 2 mei 1993 wordt opgestart op 1 februari 1993. Vanaf die datum kunnen kaarten gereserveerd worden op volgend telefoonnummer: 03/237.93.92 of 237.96.43.

• Antwerpen / Bertrix / Brussel

‘Christmas Europe’ is de titel van de concertreeks 1992 die het kinderkoor ‘Da Capo 2000’ in diverse steden brengt. De 300 kinderen worden muzikaal bijgestaan door Jean-Marie Carrette (hoorn), Etienne Plasman (fluit), Thierry Smets (orgel) en Daniël Gruselle (accordeon). Ze zijn te beluisteren op: - 19/12/92 (20 u): Basiliek van Koekelberg, 20ste Concert Da Capo 2000 onder de Hoge Bescherming van Hare Majesteit Koningin Fabiola. - 20/12 (16 u): Antwerpen - Blauwe zaal van deSingel onder de auspiciën van de Stad Antwerpen. - 21/12 (20 u): Bertrix. - Decanale Kerk. - 22/12 (20 u): Laken - Sint-Lambertuskerk. - 23/12 (20 u): Brussel - Koninklijk Muziekconservatorium. ‘Christmas Europe’ is ook de titel van de CD die een uitzonderlijke en blijvende culturele band moet scheppen via de 22 Kerstliederen van overal uit Europa. De CD is verkrijgbaar in alle platenzaken en ter gelegenheid van elk concert. De CD is een klein meesterwerk, zowel visueel (omslagfoto) als auditief (uitzonderlijke prestatie zowel op artistiek als op technisch gebied). Voor inlichtingen en reservaties: Mevrouw P. Meeus, tel.: [phone]; Basiliek: 02/425.88.22; de Singel, Uitwinkel: 03/233.71.60 en Bertrix

[p. 401]

061/41.44.11 of 061/41.26.70.

• Asse (Zellik)

Dat het Instituut voor het Archeologisch Patrimonium drukke activiteiten heeft, moge o.m. blijken uit de ‘persberichten’ die met de regelmaat van de klok in onze bus vallen. In Raversijde (Oostende) ontdekte het I.A.P. onder leiding van Marnix Pieters het verdwenen middeleeuws vissersdorp ‘Walraversijde’, dat zou dateren uit de 10-12de eeuw. Er werd ook onderzoek gedaan in de crypte van de voormalige abdijkerk in St.-Truiden o.l.v. Stephan Van Bellingen. Zo ontdekte men o.m. vroeg-middeleeuwse graven. In Tongeren werd een merkwaardige vondst gedaan in de vorm van scherfjes van twee verschillende glazen schaaltjes, vervaardigd in olijfgroen glas. Ze bevatten gedeelten van een Griekse tekst. Ze dateren wellicht uit de eerst eeuw na Chr. In Diksmuide is het I.A.P. een jaar bezig geweest met een stads-archeologisch onderzoek, geleid door Marc Dewilde. Zo konden o.m. vier marktniveaus onderkend worden, waarbij de eerste ophoging in de loop van de 16e eeuw werd gerealiseerd. Na een onderbreking van ca. 10 jaar werden ook weer in Oudenburg onderzoekingen verricht, waarbij o.a. een grafveld uit het Hoge Keizerrijk werd ontdekt. Wie meer informatie wenst i.v.m. deze opgravingen of de werking van het I.A.P. in het algemeen verwijzen we naar het I.A.P. zelf, Doornveld 1 bus 30, 1731 Asse (Zellik); tel. [phone]: vragen naar Ann Van Driessche, Public Relations.

• Brugge

Tijdens de restauratiewerken aan de Sint-Salvatorskathedraal te Brugge, werden begin dit jaar achter een 30 cm dikke baksteenwand de bijna intact gebleven en uit de 13de eeuw daterende 6 meter hoge Doornikse zuilen en spitsbogen ontdekt. Ze zijn circa 6 eeuwen aan het oog onttrokken geweest en waren tot nog toe voor iedereen onbekend vermits er geen enkele afbeelding over bestond. Een zeildoek geeft de voorbijgangers alvast een beeld over hoe de toren er toen uitzag. De Bestendige Deputatie is van meetaf aan voorstander geweest om die middeleeuwse bouwrestanten te bewaren en hetzij geheel of gedeeltelijk opnieuw zichtbaar te maken. Bij dit laatste diende uiteraard rekening te worden gehouden met de stabiliteit daar een 30 cm dikke muurwand dient te worden verwijderd. Op advies van specialisten heeft de Bestendige Deputatie thans beslist om een vrij groot fragment van die 13de-eeuwse blauwstenen Doornikse zuilen samen met oud maaswerk zichtbaar te maken. Dit zal gebeuren op de zuidzijde van de toren, dit om de stabiliteit te vrijwaren, tevens omwille van de betere zichtbaarheid op deze zonzijde voor het publiek en tenslotte om de kleinere kans op aantastingsmogelijkheden door de overheersende westenwind en regen.

-

Het Historisch Fonds van de Brugse Stadsbibliotheek toont een selectie uit haar verzameling oude boeken in de tentoonstelling ‘Schatten uit de Biekorf: Europese cultuur in de postincunabels, 1501-1540’, die plaats vindt in de A. Van Ackerzaal van de Stedelijke Openbare Bibliotheek ‘De Biekorf’, Kuiperstraat 3, 8000 Brugge (tel. [phone]) van 15/12 tot en met 30/1/93. Toegang en rondleidingen (op aanvraag) zijn gratis; dagelijks (behalve op zondag) van 10 tot 12 en van 14 tot 18 u. Postincunabels, de boeken die chronologisch na de incunabels (wiegedrukken) komen, verlaten de handschriftelijke tradities en geven aan het gedrukte boek een volwassener gezicht: een handiger formaat, het gebruik van een titelpagina, de introductie van nieuwe lettertypes die vandaag nog steeds gebruikt worden. Kortom, in de vroege 16de eeuw werd het moderne boek geboren. De meeste Brugse postincunabels behoorden oorspronkelijk toe aan Westvlaamse kloosterbibliotheken. Pas een 200 jaar geleden werden ze overgebracht naar de stadsbibliotheek. Het gaat dan ook meestal om geleerde boeken, die de ideeën en de inzichten van reformatie en humanisme uitdragen: Oosterse of oudtestamentische talen, de grote klassieken (Cicero, Vergilius), nieuwe inzichten over de mens, de aarde en het heelal. Maar ook meer verhalende en historische teksten ontbreken niet: verhalen over koning Arthur en over het ontstaan van het Gulden Vlies, bijvoorbeeld. Sommige van die boeken kwamen in bibliofiele handen terecht; zij werden in een prachtig versierde band gestopt en de titelpagina en de illustraties werden met de hand ingekleurd. Alle grote Europese boekensteden zijn in de tentoonstelling met één of meerdere exemplaren vertegenwoordigd. Drukken uit Venetië met de Aldus-pers, uit het humanistische centrum Bazel met het drukkershuis Froben, uit Parijs waar de Vlaming Joost Bade aan de slag was, en natuurlijk ook uit Antwerpen en tal van andere Europese drukateliers met internationale faam. Vanzelfsprekend besteedt de tentoonstelling ook aandacht aan de Brugse typografie in die periode. De belangrijkste postincunabeldrukker Hubert de Croock, staat bekend voor het drukken van werk van o.a. de Spaanse Bruggeling Juan Luis Vives en van de historicus Jacob De Meyere. Met zijn charmante houtsnede-illustraties neemt Hubert de Croock een bijzondere plaats in in de 16de-eeuwse typografie. Er is een catalogus beschikbaar van 90 blz. met ca. 20 illustraties. Deze bevat een inleidende studie over het Brugs boekbedrijf in een internationale context in de postincunabeltijd (1501-1540), een beschrijving van de geëxposeerde stukken en een short-title lijst van de ca. 150 postincunabels in het bezit van het Historisch Fonds van de Stadsbibliotheek.

• Brugge / Nieuwpoort / Diksmuide

In en langs de berm van de vroegere spoorlijn Nieuwpoort-Diksmuide die in 1990 door de provincie West-Vlaanderen voor fiets- en wandeltoerisme werd opengesteld zijn de resten bewaard van de Belgische loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog. Het gaat hier om talrijke bakstenen schuilplaatsen en een aantal bunkers van de eerste gevechtslinie, het bekende ‘IJzerfront’. Dit kan dan ook terecht een belangrijk stuk vaderlandse geschiedenis worden genoemd, want dankzij deze verhoogde spoorwegberm kon het gebied tussen de IJzer en de spoorlijn onder water gezet worden. Hierdoor werden de Duitsers in hun opmars afgeremd en gedwongen post te vatten achter de IJzer. Deze onderwaterzetting was het begin van de vier jaar durende stellingenoorlog, waarbij vele soldaten aan beide zijden van het front de wacht hebben opgetrokken in natte, ziltige loopgraven te midden van een open landschap dat weinig bescherming bood tegen weer en wind. Hier vielen dan ook dikwijls meer slachtoffers door ziekte dan door het eigenlijke oorlogsgeweld. Toch bestaat deze eerste linie tussen Nieuwpoort en Diksmuide grotendeels uit bakstenen schuilplaatsen. Archieffoto's van het einde van de Eerste Wereldoorlog bevestigen dit. Dit laat dus wel een minimaal comfort veronderstellen, althans voor deze zone. De provincie heeft nu mede onder impuls van de Drie Frontsteden een stuk monumentenzorg op zich willen nemen en maakt een planning op voor het conserveren van deze belangrijke historische resten. Inderdaad is een vorm van conservatie dringend noodzakelijk, want een aantal van deze schuilplaatsen werd reeds afgebroken en andere staan er vervallen bij. De restanten van deze frontlinie zullen door de provincie worden geconsolideerd en een dossier voor de bescherming als historische site wordt samengesteld. Vanzelfsprekend zullen deze restanten toeristisch gevaloriseerd worden. De site is trouwens gelegen langs de door de Provincie uitgeruste recratieve fietsroute Nieuwpoort-Diksmuide (onderdeel van de LF1 - Noordzeeroute) wat de toeristische ontsluiting sterk bevordert. In de toekomst zal men op de aanwijsborden en in de fiets- en wandelbrochures een bondige historische toelichting kunnen vinden over de functie en het belang van deze schuilplaatsen. Enkele van deze schuilplaatsen zullen voor het publiek toegankelijk worden gemaakt.

• Brussel

Van 26/2 tot en met 23/5/93 organiseert men in het Paleis voor Schone Kunsten, Koningsstraat 10, Brussel, de overzichtstentoonstelling Edward Hopper. Deze Amerikaanse kunstenaar-leerling van Robert Henri en van Kenneth Hayes Miller - was schilder, illustrator en etser. De bijdrage van deze Amerikaanse meester wordt volledig erkend door verschillende generaties artiesten en leerlingen en gewaardeerd door het grote publiek. Hopper heeft in zijn land grote artistieke onderscheidingen ontvangen. Hij maakte gebruik van het Amerika dat hij kende en beschouwde dat als de sterkste en meest betrouwbare basis om zijn kunst te beoefenen. Intussen stelt het Amerika van Hopper dezelfde karakteristieken voor als de rest van de geïndustrialiseerde wereld. De tentoonstelling en de catalogus, uitgegeven voor deze gelegenheid, leggen in het bijzonder de nadruk op het verband tussen het werk van Edward Hopper en de film. Deze tentoonstelling, ongeveer 150 werken waarvan een 70-tal doeken, 20 aquarellen, 13 etsen, 48 tekeningen en verschillende documenten, is voor het grootste deel afkomstig uit de verzameling van het Whitney Museum of American Art te New York.

-

Met medewerking van Radio 3 brengen jonge vertolkers in het Koninklijk Conservatorium van Brussel tweewekelijks een middagconcert om 12.30 u. (telkens op dinsdagmiddag) in de concertzaal, waarvoor de toegang gratis is (Regentschapsstraat 30, 1000 Brussel, tel. [phone]). Het programma tot maart 1993 ziet er als volgt uit: - 1/12/92: Thomas Dieltjens, piano (Tenuto-laureaat 1991) - 15/12/92: Karla Van Loo, saxofoon (Tenutolaureate 1991), Helene Luyten, piano en ‘Circling Saxes’: Rudy Haemers, Karla Van Loo, Nadine Bal en Johan Minner, saxofoonkwartet - 5/1/93: Henk Swinnen, hobo (Tenuto-laureaat 1991), Paul Hermsen, piano. - 19/1/93: Lindy Vanden Berk, fluit (Tenuto-laureate 1991), Hanna Grociak, harp. - 2/2/93: Ingeborg Geerts, klarinet, Koen Bultinck, viool en Catharina

[p. 402]

	Leynsse, piano. - 16/2/93: Philippe Thuriot, accordeon (Tenuto-laureaat 1991), Berten D'Hollander, fluit, Yves Storms, gitaar en Christine Wauters, clavecimbel. - 16/3/93: Shirly Laub, viool en Jean-Michel Van Craenem, piano. - 30/3/93: Marleen Gorgon, hobo (Tenuto-laureate 1991) en Inge Spinette, piano. De uitzendingen op Radio 3 op woensdagmiddag van 13.30 tot 15.30 in het programma ‘Muziekkabinet’. In 1992 bestaat het Koninklijk Conservatorium Brussel 25 jaar en dat wordt vanzelfsprekend ook muzikaal gevierd. Het luik voor 1993 bevat: donderdag 21/1/93: Het Harmonieorkest van het Kon. Conservatorium o.l.v. Norbert Nozy met werk van C. Grundman, L. Jongen. A. Waignein, L. Bernstein en A. Degreef; op donderdag 18/2/93: Hedendaagse Muziek o.l.v. Jan Michiels (O. Messiaen, J. Cage, J. Feldman e.a.); donderdag 11/3/93: Het Symfonie-orkest van het Conservatorium o.l.v. Robert Casteels (werk van A. Laporte, S. Rachmaninov en L. Bernstein); zaterdag 20/3/93: Huldeconcert Georges Octors (‘Concerti voor viool’ door zijn studenten, in BRTN-Studio 4) en op donderdag 1/4/93: het Vocaal Ensemble van het Conservatorium o.l.v. Juliaan Wilmots. Alle concerten vinden plaats in de Concertzaal (behalve indien anders vermeld), telkens om 20 u. en de toegangsprijs bedraagt 300 fr. (reductiehouders: 150 fr.). Info: 02/513.45.87.
-	In het Paleis voor Schone Kunsten, Koningsstraat 10, 1000 Brussel, kan men nog tot 3/1/93 een kijkje gaan nemen in de tentoonstelling ‘Sovjet - socialistisch-realistische - schilderkunst 1930-1970’ in combinatie met de tentoonstelling ‘Montage & Modern Life: 1919-1942. Dagelijks toegankelijk (behalve op maandag, 25/12/92 en 1/1/93); toegangsprijs individuelen 200 fr. (reductiemogelijkheden). Info: 02/507.84.80. Het socialistisch realisme ontstond eind vorige eeuw in Rusland met schilderijen die een kritiek waren op de tsaristische maatschappij. Het werd officieel gedefinieerd op het eerste Algemeen Schrijverscongres van de Unie te Moskou in 1934. Andrei Zhdanov, toekomstige schoonzoon van Stalin, en de schrijver Maxim Gorki formuleerden tijdens deze bijeenkomst het dogma van het ‘revolutionair romantisme’: de kunst moest zich van nu af aan onderwerpen aan de eisen van de Partij en de kunstenaar, zoals Stalin zelf beschreef, moest een ‘Ingenieur van de menselijke ziel’ worden. Het voorschrift betrof echter geen precieze richtlijnen of aanbevolen stijlen. Enkel heroïsch realistische schilderkunst was toegelaten. De avantgarde werd dan ook volledig uitgeroeid. Deze tentoonstelling omvat een zestigtal schilderijen en weerspiegelt de ontwikkeling en het belang van het socialistisch realisme. Ze vangt aan met het primitivisme van de jaren '30, vervolgt dan met de strikte jaren van het stalinistische romantisme tot aan de ontspanning binnen de Partij na de dood van Stalin in 1953, en eindigt met het ‘brute realisme’, de strenge tijd van eind jaren '50 begin jaren '60. Men vindt in deze schilderijen, naast portretten en landschappen, eveneens onderwerpen met een politieke, historische, industriële, landbouwkundige, etnische of militaire inspiratie. Het is een unieke kans om nooit eerder getoonde werken te zien en kunstenaars zoals Alexsandr Gerasimov, Alexsandr Laktionov, Victor Tsyplakov, Alexsandr Bubnov en Fyodor Shurpin, bekroond met de Stalinprijs, te leren kennen. Montage & Modern Life (1919-1942) presenteert fotografisch en cinematografisch werk, geproduceerd tussen 1919 en 1942 in Duitsland, de USSR, de VS en Nederland. De tentoonstelling probeert een hypothese te verduidelijken: het grootste deel van de eerste helft van deze eeuw heeft Montage, een nieuwe vorm van visuele communicatie, niet alleen gediend als een nieuwe artistieke techniek maar tevens als een symbolische vorm: een gefragmenteerde visuele taal die bij uitstek de overweldigende komst van een stedelijke en industriële cultuur weerspiegelde. Affiches, boekomslagen en -illustraties, voorpagina's van tijdschriften, advertenties en filmpubliciteit, industriële en commerciële brochures werden verzameld om de praktijk van montage, die tussen WO I en WO II het esthetische van de standardisatie uitdaagde, te illustreren. Tijdens Montage and Modern Life worden in het filmmuseum een reeks films getoond die een apart onderdeel van het project uitmaken.
-	Nog tot 30/12 herdenkt de Koninklijke Bibliotheek Albert I met de tentoonstelling ‘Kaarten van Amerika in de verzamelingen van de Koninklijke Bibliotheek’ het vijfde eeuwfeest van de ontdekking van Columbus. De bedoeling van de tentoonstelling is het vestigen van de aandacht van zowel de navorsers als het grote publiek op de rijkdom en de verscheidenheid der cartografische verzamelingen van de Koninklijke Bibliotheek. Zeer belangrijke documenten worden tentoongesteld: kaarten, plans, atlassen en teksten met betrekking tot Amerika. Voor het verwezenlijken van deze tentoonstelling is uitsluitend gebruik gemaakt van de rijke verzamelingen van de Koninklijke Bibliotheek. De tentoongestelde kaarten geven een beeld van verschillende cartografische tradities, en tonen de ontwikkeling van de geografische en cartografische kennis van de Nieuwe Wereld door middel van documenten uit verschillende tijdperken: Renaissance, Moderne Tijden en Hedendaagse periode. Een der voornaamste taken hierbij is geweest het bepalen welke cartografische of literaire bronnen de auteur gebruikt heeft bij de keuze van zijn gegevens en zijn vormgeving. De tentoonstelling geeft ook een beeld van de staat van de cartografie op de vooravond van de ontdekking der Nieuwe Wereld, en werpt licht op de veranderingen in het wereldbeeld die de kennis van het nieuwe kontinent heeft veroorzaakt, en op de verregaande gevolgen van deze ontdekking op cartografisch gebied. De tentoongestelde kaarten zijn in drie categorieën verdeeld: 1. kaarten van de wereld en van geheel Amerika, 2. kaarten van Noord-Amerika, 3. kaarten van Midden- en Zuid-Amerika. De tentoonstelling wijst ook op de belangrijke rol die cartografen uit onze streken gespeeld hebben in de geschiedenis van de cartografie der Nieuwe Wereld. Onder meer Mercator, Ortelius, De Jode en Hondius worden behandeld. Vrije toegang van 9 tot 16.50 u. Gesloten op zondag en op 24, 25 en 26/12.
-	Eveneens in de Koninklijke Bibliotheek, Kunstberg, 1000 Brussel loopt van 13/11 tot 15/1/93 de tentoonstelling ‘Kerstmis in de handschriften van de Koninklijke Bibliotheek’, gratis te bezichtigen in de Nassaukapel, dagelijks, behalve op zondag, 24, 25 en 26/12. Talloos zijn de miniaturisten die de geboorte van Christus met groot talent hebben uitgebeeld. Wij kozen enige van hun werken, bewaard in de verzamelingen van de Koninklijke Bibliotheek, voor een kleine tentoonstelling uit. Sommige zijn reeds op prentbriefkaarten of in tentoonstellingscatalogi afgebeeld. Andere, minder bekende, kwamen wij op het spoor dank zij het iconografisch register op het werk van C. Gaspar en F. Lyna, ‘Les principaux manuscrits de la Bibliothèque royale de Belgique’. Alle tentoongestelde miniaturen illustreren de Geboorte en de belangrijkste gebeurtenissen eromheen: de Verkondiging, de Visitatie, de Geboorte zelf, de tocht van de Drie Wijzen, de Verkondiging aan de Herders, de Aanbiddingstaferelen. De gehele christelijke wereld heeft deze thema's behandeld. De nadruk werd gelegd op de herkomst of de bestemming van de tentoongestelde miniaturen: de Zuidelijke Nederlanden, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Spanje, Portugal, Italië, Luxemburg, Griekenland. Zo ziet men, vanuit een Europese optiek, hoe kunstenaars deze gebeurtenissen in beeld hebben gebracht, en hoe de afbeeldingen nog steeds een streling voor het oog zijn.
-	In een beperkte oplage verschijnt in februari 1993 een nieuwe uitgave van het Woordenboek der Nederlandsche Taal, een eenmalige editie tegen sterk gereduceerde prijs. Het werk telt 37 banden en verschijnt in twee versies: luxeuitgave, gebonden, bij voorintekening 39.000 fr. (f 1.995) tot 1 januari 1993 en bij verschijnen 45.900 fr. (f2.295). In paperbackuitgave krijgt u het werk bij voorintekening voor 29.900 fr. (f 1.495) en bij verschijnen voor 35.900 fr. (f 1.795). Al deze prijzen zijn exclusief verzendkosten. Wie eigenaar wil worden van dit ‘grootste woordenboek ter wereld’ (40.000 pagina's) kan zich wenden tot de boekhandel of rechtstreeks tot I.L.S.C., Louizalaan 207, bus 10, 1050 Brussel; tel. [phone]; fax [phone].
-	Het Davidsfonds organiseert een Cultuurforum, getiteld ‘op het scherp van de rede’, waartoe Leo Tindemans, Louis Tobback, Frans Boenders en Zr. Leontine de Buysscher als sprekers werden uitgenodigd. De conferenties vinden plaats in de Grote Aula van de Katholieke Universiteit Brussel elke laatste dinsdag van december, januari en februari telkens om 20 u. De KUB is gelegen aan de Vrijheidslaan 17 in 1080 Brussel. Op dinsdag 26/1/93 is Frans Boenders aan het woord met ‘Kunst als intieme ervaring’ en op 23/2 spreekt Zr. Leontine de Buysschere over ‘Palliatieve zorgen: een menswaardig leven tot in de dood’. Toegangsprijs 250 fr. Info: tel. [phone] of 02/772.71.79.

• Brussel / Genk

Tijdens haar statutaire Algemene Vergadering, gehouden te Genk, heeft de Federatie van Jeugd en Muziek Vlaanderen de heer Fred Brouwers eenparig herkozen als voorzitter voor een laatste termijn eindigend einde 1994. De Federatie die 35 actieve plaatselijke afdelingen telt, organiseert elk jaar zo'n 2000 concerten en diverse activiteiten voor jongeren. Zij groepeert eveneens zes permanente symfonische jeugdorkesten.

• Diest / Harderwijk (Nl.)

Op 20 juni 1992 is de Literaire Culturele Kring Apollo een feit geworden. Vanaf die datum zijn de Literaire Culturele Stichting Apollo uit Harderwijk (Nederland) en de Literaire Culturele VZW Apollo uit Diest (België) nauwer gaan sa-

[p. 403]

menwerken onder de naam: Literaire Culturele Kring Apollo, met de bedoeling het literaire en culturele leven in Nederland en België te stimuleren en te bevorderen door het organiseren van evenementen die een informatief en onderhoudend karakter hebben. Apollo organiseert: Zondichtmiddagen / Literatuur op Zondag in Harderwijk en Diest. Tijdens deze evenementen staan bekende Nederlandstalige auteurs centraal. Zij lezen voor uit eigen werk en nemen deel aan een vraaggesprek tijdens het programma. Musici zorgen voor de muzikale intermezzi. - Literaire Cafés in Harderwijk en Diest. Tijdens het Literaire Café staat de minder bekende auteur centraal en/of wordt er gewerkt met een bepaald thema. Aan het einde van het Literaire Café is er een Vrij Podium, waarop eenieder die dat wil een eigen bijdrage kan leveren: gedichten, verhalen, muziek, dans, mimiek, enz. Musici zorgen voor de muzikale intermezzi. - Literaire Brunches (voorlopig alleen nog in Harderwijk). Tijdens deze brunches staat vaak een auteur of kleinkunstenaar centraal, die op een of andere wijze is opgevallen in Nederland of Vlaanderen. Uiteraard is hierbij de brunch, meestal een lopend buffet, belangrijk. Aan het einde van het programma vindt er een Vrij Podium plaats. Musici zorgen voor de muzikale intermezzi. - Apollo op Zaterdag. Eén maal per jaar organiseert Apollo in Harderwijk een programma samen met de Filmkring Noord-West Veluwe. In dit programma staat een auteur centraal die zich in meerdere disciplines heeft bewezen: literatuur, beeldend werk, filmisch werk, muziek, enz. of een auteur waarvan werk is verfilmd. - Apollo Festival. Het Apollo Festival is een jaarlijks terugkerend evenement dat afwisselend in Diest en Harderwijk plaats vindt. Het festival is een samenwerkingsprogramma op het gebied van literatuur, muziek en beeldende kunst. Dit tweedaagse festival bestaat uit een Midzomeravondprogramma en een Literair Café. - Internationale Poëziewedstrijd voor jongeren. Apollo organiseert jaarlijks de Mariëndaalpoëzieprijs voor jongeren. Nederlandstalige jongeren kunnen in drie leeftijdscategorieën meedingen naar drie prijzen en drie eervolle vermeldingen per categorie. Een internationale jury zal de prijswinnaars bekend maken tijdens een Literair Café van Apollo. Reglementen kunnen aangevraagd worden bij het secretariaat van Apollo in België of Nederland. Uit het programma in Diest stippen we volgende data aan: Literatuur op zondag (elke eerste zondag van de maand) in het C.C. van het Diests Begijnhof (van 11 tot 12 u): 2/1/93: Lucienne Stassaert - 7/2: Marleen de Cree - 7/3: Charles Ducal - 4/4: Hubert Lampo - 2/5: Paul De Wispelaere - 6/6: Jos Borre - 5/9: Bernard Henry - 3/10: Prof. Dr. G. Keersmaekers - 7/11: Nelleke Noordervliet en 5/12: Karel Sergen. Info: Mevr. Ina Stabergh, Papenbroekstraat 217, 3290 Diest. Tel. [phone].

• Eindhoven

In het Beursgebouw (Lardinoisstraat 8, 5611 ZZ Eindhoven, tel. [phone]) vindt op 15/1, 16/1 en 17/1 de Artiestenbeurs plaats, waarbij elke denkbare theatervorm door de 200 deelnemers gerealiseerd wordt: variété, circus, acrobatiek, cabaret, muziek, clownerie, theater, kindertheater, volksmuziek, poppenspel, robotacts, enz. Het aanbod heeft betrekking op zowel de kleinere feesten alsook op mega-evenementen. Van groot belang is dat men, naast het direct zaken doen met de artiesten zelf, live optredens van deze deelnemers kan bijwonen. Deze live optredens (± 70 op drie podia) bieden een perfecte afspiegeling van de aangeboden theatervormen. Zodanig kan de inkoper zijn (eventuele) aankoop goed beoordelen en de artiest kan uit de reacties van het publiek opmaken of de (nieuwe) act aanslaat. De bezoekersdoelgroep bestaat uit organisatoren en initiatiefnemers van grote en kleine feesten en manifestaties. Na 3 jaar kan de organisatie ongeveer 7.500 bezoekers noteren. Naast live optredens realiseren steeds meer artiesten een eigen presentatieplein. Zo zal uit België een gezamenlijke presentatie van 25 personen plaatsvinden, met eigen podium en ontvangstruimte, onder de veelzeggende titel ‘Live uit België’. Het internationale karakter wordt verder bepaald door deelnemers uit Duitsland, Frankrijk en steeds meer uit de voormalige Oostblok-landen. Het aanbod op gebied van spektakels gebeurt doorgaans door middel van videopresentaties, alhoewel tijdens de afgelopen editie ruimte werd geboden aan bijvoorbeeld een motorenspektakel en de Bungy Jump. Door de aanwezigheid van het publiek is deze beurs voor beginnende artiesten een ideale graadmeter. Voor kinderprogramma's worden scholen gratis uitgenodigd. Voor deelname aan deze lucratieve manifestaties kunnen (startende) artiesten en gezelschappen zich alsnog wenden tot Chris Aelberts, in wiens handen de organisatie ligt. Hij is tevens algemeen manager van Beursgebouw Eindhoven. Open: vrijdag 15/1/93: 14-21 u.; zaterdag 16/1: 11-17.30 u. en zondag 17/1: 11-17.30 u.

• Gent

Het Museum voor Schone Kunsten, Citadelpark 9000 Gent (tel. [phone]) toont nog tot 31/12/92 de tentoonstelling ‘Les Vingt en de Belgische avant-garde. Prenten, tekeningen en boeken ca. 1890’. Op het einde van de 19de eeuw kende België een periode van intense artistieke creativiteit waarvan de kunstenaarsvereniging Les Vingt de belangrijkste uiting was. De meest vooruitstrevende Belgische kunstenaars waren lid van deze in Brussel opgerichte vereniging: Ensor, Finch, Khnopff, Lemmen, Minne, Rops, Van de Velde, Van Rysselberghe e.a. De leden van Les Vingt waren actief als grafische kunstenaars en ontwerpers van boeken. Hun tekeningen, prenten en boeken behoren tot de meest progressieve en experimentele scheppingen van hun tijd, niet alleen als kunstobjecten maar ook als uitingen van sociale en politieke ideeën. Prenten, affiches en boekillustraties waren aanzienlijk goedkoper en gemakkelijker toegankelijk voor een breed publiek dan schilder- of beeldhouwkunst en daarom hadden ze een grotere sociale functie dan de andere media. De tentoonstelling geeft een ruim overzicht van de grafische productie van de leden van Les Vingt. Voor de gelegenheid worden ook de schilderijen en beelden uit de periode van Les Vingt in de verzameling van het museum extra in het licht gesteld, waaronder vele stukken die gewoonlijk niet te zien zijn. De tentoonstelling is alle dagen open van 9.30 tot 17 u., uitgezonderd op maandagen en op 25 en 26 december. Er verschijnt een geheel geïllustreerde catalogus met vijf inleidende essays en commentaar bij elk werk. Prijs: 960 fr.

-	Rik Lanckrock werd laureaat in de door de Vlaamse Club te Brussel uitgeschreven cursiefjeswedstrijd. Begin 1993 verschijnt het huldeboek ‘Rik Lanckrock 70’, waarin een inleiding van de auteur, een uitvoerige bio- en bibliografie, een geschreven portret van de schrijver door en een interview met Lisette De Backer - De Vleeschauwer, heel wat fotomateriaal, getuigenissen van vrienden en een bloemlezing uit de door Lanckrock beoefende genres opgenomen zijn. Wie wenst in te tekenen op dit werk doet dit het liefst zo vlug mogelijk door storting van 650 fr. op rekening 390-0241637-65 van Rik Lanckrock, Zwijnaardesteenweg 223 - 9000 Gent.
-	Na meer dan drie jaar voorbereiding is Rik Lanckrock er in geslaagd een Studiecentrum Johan Daisne op te richten en te integreren in de werking van het ‘Van Crombrugghes Genootschap’ te Gent. Dit centrum neemt zich voor een uitgebreid archief over Daisne aan te leggen, tentoonstellingen en lezingen over de schrijver en het magisch-realisme te organiseren, het publiek te sensibiliseren voor het rijk oeuvre van deze Gentse auteur, studies i.v.m. zijn werk te laten uitvoeren, enz. Geregeld zal in het tijdschrift van voornoemd Genootschap verslag over de werking van het centrum worden uitgebracht. Wie lid wil worden van het ‘Studiecentrum Johan Daisne’ kan dit door storting van 300 fr. (gewoon lid) of 1.000 fr. (erelid) op rekening 390-0241637-65 van R. Lanckrock, Zwijnaardesteenweg 223 - 9000 Gent waar men ook alle verdere informatie krijgen kan. Tel. [phone]. Automatisch wordt men meteen lid van het ‘Van Crombrugghes Genootschap’ - Huidevetterskaai 39 - 9000 Gent met alle hieraan verbonden voordelen. Het lidgeld loopt uiteraard tot einde 1993.
-	Het ARCA-theater nodigt uit voor volgende theaterstukken: ‘te voet’ van Slawomir Mrozek in een regie van Dirk Buyse op 1/1, 4/1, 5/1, 6/1, 7/1, 8/1, 9/1, 12/1, 13/1, 14/1, 15/1 en 16/1; ‘Het Geloof’ van Oswald Versyp in een regie van de auteur op 15/1, 16/1, 21/1, 22/1, 23/1, 28/1, 29/1 en 30/1; ‘Leonie Abo’ naar Ludo Martens met Hilde Uiterlinden (produktie I.N.S. Antwerpen) op 20/1, 21/1, 22/1, 23/1; ‘Vorst aan de grond’ van Johan Boonen met Bob de Moor en Dries Wieme (produktie Malpertuis, Tielt) op 25/1, 26/1, 27/1, 28/1 en 29/1; ‘Vier impromptu's of De Obaldiades’ van René de Obaldia (produktie La Barraca, Gent) op 8/1, 9/1, 15/1; 16/1, 22/1, 23/1. Info en plaatsbespreking: ARCA, Sint-Widostraat 3, 9000 Gent, tel. [phone], fax: [phone]. Toegangsprijs 300 fr. (reductiehouders 300 - 250 fr.).

• Gorinchem (Nl.)

Op 28/3/93 organiseert de Stichting Literaire Workshop in Gorinchem in de Old Dutch aan de Kortendijk 8, tijdens het 6e Gorcumse Schrijvers- en Dichtersfestival een voordrachtconcours. Het betreft hier een open wedstrijd voor het brengen van verhalen, gedichten, luisterliedjes, sketches en dergelijke met eigen of andermans teksten waaraan een nieuwe prijs is verbonden. Het concours staat open voor zowel individuele deelnemers als groepen die zich tijdig moeten aanmelden bij het secretariaat, Ganzeriksingel 2, 5262 DZ Vught, telefoon 073-56.01.42. De inschrijfkosten bedragen f 5,00 (100 fr.) en dienen overgemaakt te worden naar de Postbank, rekeningnummer 422157 t.n.v. Penningmeester SLW, Kalkhaven 80, 4201 BK Gorinchem.

[p. 404]

• Hasselt

Door de v.z.w. Werkelijk Kunstenaar Zijn (WKZ) werd een nieuwe kunstgalerij geopend die als titel ‘Inzicht’ meekreeg en gevestigd is op het adres: Tweetorenplein 63, 3500 Hasselt, tel. [phone].

-

Van 20/11 tot en met 22/1/93 kunt u terecht in de tentoonstellingsruimte van de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten, Kunstlaan 12, 3500 Hasselt (011/22.78.32), waar de leerlingen van het atelier weefkunst hun weefwerken tonen. De inspiratiebron ‘teder’ was zeer belangrijk in het laatste creatieproces en gaf een extra dimensie aan materiaal, vorm, kleur, oude en nieuwe technieken. Geleide bezoeken voor de tentoonstelling en het weefatelier zijn voorzien voor groepen tot 15 personen en kunnen telefonisch aangevraagd worden. De tentoonstelling kan uiteraard ook vrij bezocht worden. Geopend op dinsdag, donderdag en vrijdag van 18.30 tot 21.30 uur, op woensdag van 14 tot 21.30 uur, op zaterdag van 14 tot 17 uur. Gesloten op maandag en tijdens de kerstvakantie.

• Jabbeke / Gistel / Oudenburg

In een coproduktie organiseren de gemeentebesturen van de drie localiteiten een nieuwe gidsencursus die start op 30/1/93 en eindigt op 3/4/93. Naast theoretische lessen op zaterdag (om 10 en 14 u.) en maandag (20 u.) zijn er ook heel wat op de praktijkgerichte uitstappen en bezoeken voorzien. De data zijn: 1, 6, 8, 13, 15, 20, 22, 27 februari 1993, 1, 8, 13, 15, 20, 27 en 29/3/93 en 3/4/93. Info en inschrijving bij het Stadsbestuur van Gistel: tel. [phone], Gemeentebestuur van Jabbeke: tel. [phone] en het Stadsbestuur van Oudenburg: tel. [phone].

• Kassel

In de Documenta-Halle loopt van 22/11 tot en met 31/1/93 de tentoonstelling ‘Bilder für den Himmel’, waarbij kunstvliegers vervaardigd door 100 hedendaagse kunstenaars uit 20 landen getoond worden. Dagelijks (behalve op maandag) van 11 tot 17 uur. Info: tel. [phone]. Toegangsprijs 5 DM (kinderen gratis).

• Leuven

Net voor de Boekenweek en de Antwerpse Boekenbeurs pakten Davidsfonds/Uitgeverij, Davidsfonds/infodok en De Clauwaert uit met een nieuw initiatief. Lees Wijzer brengt in twee katernen van elk 36 bladzijden een overzicht van 800 nog verkrijgbare titels. Dit globale overzicht, volledig in vierkleurendruk en met dergelijke omvang, is een primeur in het Vlaamse uitgeversbedrijf. In ‘Lees Wijzer. Weten, beleven, genieten, dromen’ vindt de lezer een overzicht van zowel literatuur als non-fiction. Bij de literatuur valt het aanbod op van de literaire uitgeverij De Clauwaert, met o.m. de unieke novellenreeks en de ‘Caleidoscoop der Nederlandse letteren’. Bij de informatieve werken van Davidsfonds/Leuven zijn er onder meer de rubrieken: cultuur en kunst, religie en spiritualiteit, geschiedenis, Vlaamse Beweging, actualiteit, landen en reizen enz. Over elk van de zowat 400 boeken geeft ‘Lees Wijzer’ de basisinformatie. ‘Lees Wijzer. Meer dan 400 kinder- en jeugdboeken... om van te snoepen’ belicht het brede spectrum van de geschreven (en getekende!) jeugdcultuur: van de prentenboeken met Alex de muis als hoofdfiguur tot de jeugdromans van Karel Verleyen. Er zijn biografische gegevens van auteurs zoals Marc de Bel, Els Beerten, Ludwien Veranneman, Marita de Sterck, Gregie de Maeyer, Detty Verreydt, Nicole Boumaâza, Bruno Comer, Patrick Bernauw, Wim Daems, Guy Didelez, Kolet Janssen, Lydia Verbeeck enz. Daarnaast is er ook aandacht voor kinder- en jeugdpoëzie en voor informatieve werken voor jongeren (o.a. de reeksen ‘Mensen voor mensen’, ‘Beroemde wetenschappers’ en ‘Ontdekken’). Tenslotte zijn er nog tientallen educatieve werken, onder meer gericht op de klas en het vormingswerk. Beide uitgaven zijn verkrijgbaar in de boekhandel of rechtstreeks bij het Davidsfonds, Blijde Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven. Tel. [phone].

-

Kadoc heeft de vzw De Naamloze Vlakte onder de arm genomen voor de organisatie van een concertreeks onder de titel ‘Zes X eeuwig’. De concerten vinden plaats in de oude O.-L.-Vrouw-ter-Koortskapel. Het gaat om jonge musici die zesmaal hun versie brengen van ‘de eeuwigheid’. Het eerste concert vond plaats op 3/12 met het blokfluitensemble ‘Vier op 'n rij’. Op 21/1/93: Joris Verdin (harmoniumpianoforte) met werk van Bizet, Franck en Liszt; op 25/2/93: Jan de Winne en Philippe Malfait (traverso en teorbe): Franse Barok met Couperin, Hotteterre, Philidor; 9/4/93: Capella Pratensis (vocaal ensemble) met passieconcert: Josquin, Obrecht en De La Rue; 9/9/93: Bart Coen (blokfluit); 11/11/93: Chris Verhelst (clavecimbel). Ieder concert start om 20.30 u. Toegangsprijs 300 fr. (reductiehouders 250 fr.); abonnementen van 3 concerten à 800/700 fr. en voor de gehele reeks 1500/1200 fr. Info: Kadoc, Vlamingenstraat 39, 3000 Leuven, tel. [phone].

• Lier

Het Felix Timmermans-genootschap publiceerde zijn 20ste jaarboek. Deze rijkelijk geïllustreerde feestuitgave, die 304 pagina's telt, kreeg de titel ‘Gegroet, o Lier!’ In een reeks bijdragen van een tiental auteurs en in niet minder dan 15 vrijwel onbekende artikels van Timmermans zelf wordt het boek ‘Schoon Lier’ en het Netestadje zelf vanuit diverse oogpunten belicht. Blikvanger is de lange reeks Timmermans-tekeningen van Lierse gebouwen en stadsgezichten, die vergeleken worden met oude foto 's en recente opnamen vanuit dezelfde gezichtshoek. Wie nadere inlichtingen over het genootschap wenst, kan daar schriftelijk om verzoeken op het adres van de penningmeester: L. van den Eynde, Lisperstraat 10, bus 3, 2500 Lier. Een folder wordt u dan gratis en zonder enige verplichting toegezonden. Daar vindt u informatie over het lidmaatschap, dat recht geeft op het jaarboek.

• Luik / Luxemburg (G.-H.)

De 3e Europese Triënnale van de glassculptuur vindt plaats van 30/10 tot 4/1/93 in de Generale Bank in Luik (Place Xavier Neujean 8) en van 19/1 tot 26/2/93 in de Banque Générale du Luxembourg, Avenue Monterey 27 in Luxemburg. Er nemen 69 kunstenaars uit 10 Europese landen aan deel (waaronder 11 uit België en 7 uit Nederland). Ze stellen glassculpturen voor die in 1990, 1991 of 1992 vervaardigd werden. In Luik toegankelijk van maandag tot zaterdag van 11 tot 18 u.; kosteloze rondleiding op woensdag 14 u. In Luxemburg: toegankelijk van maandag tot vrijdag van 8.30 tot 16.30 u. en op zondag van 15 tot 18 u. Kosteloze rondleiding op zondag 16 u. Info: Monique Blavier, Generale Bank, Place X. Neujean 8, 4000 Liège. Er is een tweetalige catalogus (F./E.) voorhanden. Pour les Flamands... la même chose!

• Nieuwpoort / Brugge / Antwerpen

Het Beauvarlet-koor vzw (Bruggesteenweg 67, 8433 Mannekensvere, tel. [phone]) brengt o.l.v. Ignace Thevelein een reeks van vier kerstconcerten met o.m. werk van Josquin des Prés (Ave Maria), Peter Philips (O beatum et sacrosanctum diem), Heinrich Schütz (Die Himmel erzählen die Ehere Gottes), volkse kerstliederen, J. Ludwig Bach (Unsere Trübsal) en J. Michael Bach (Sei, Lieber Tag, willkommen). Op 17/12 (20 u.) gaat de reeks van start te Brugge, Kerk van de Potterie en op 18/12 in de St.-Gilliskerk te Brugge. Dit concert gaat in samenwerking met Fred Brouwers die verschillende muziekstijlen van kerstmuziek aan het publiek wil voorstellen; Manu Mellaerts (trompettist), Luc Ponet (orgel) en Raymond van het Groenewoud verlenen hun medewerking. Het derde en vierde kerstconcert verloopt in samenwerking met het meisjeskoor Die Ghespeelkens van Wilrijk: op 20/12 om 15 u. in Kristus Koningkerk te Antwerpen en op 26/12 in de O.-L-Vrouwekerk van Nieuwpoort om 20 u. Op 2/1/93 brengt het koor in de H. Hartkerk in Knokke (om 20 u.) een Nieuwjaarsconcert en op 13/2/93 treedt het koor samen op met het koor ‘Ubi Caritas’ in het C.C. Veurne om 20 u.

• Ninove

De vzw Point publiceerde in oktober jl. de 26ste Point-bundel met als titel ‘Om de vonken’, poëziedebuut van Elisabeth Kappner. Om poëzie publiek-vriendelijker te maken organiseert Point eveneens twee avondvullende poëzie- en muziekprogramma 's, zowel in Vlaanderen als in het buitenland. Het eerste programma werd getiteld ‘Costa Poëtica’ en omvat: korte schets van de Catalaanse ‘taalstrijd’ en van de hedendaagse Catalaanse poëzie door Germain Droogenbroodt. - Lezing van Catalaanse poëzie, door Point gepubliceerd. Gedichten van Estellés, Carner, Espriu, Foix, Fuster, Gimferrer, Llompart, Pasqual e.a. - Recital van klassieke Catalaanse muziek (Fernando Sor, Francisco Tárrega, Miguel Llobet) door het gitaarduo Van der Schueren - De Boos - Gerda Berckmoes leest uit eigen werk - Gitaarrecital door het gitaarduo Van der Schueren - De Boos - Annie Reniers leest uit eigen werk evenals Germain Droogenbroodt, begeleid door gitarist Jean Van der Schueren met eigen composities. Duur: ongeveer 2 × 40 min. Het tweede programma heet ‘Waar je even beter van wordt...’ en brengt internationale poëzie, zowel van minder bekende als van de belangrijkste hedendaagse dichters, geselecteerd uit 25 door Point uitgegeven dichtbundels. Na een korte inleiding, volgt een lezing van een selectie gedichten uit alle internationale Pointpublicaties, 16 in totaal, poëzie uit Bulgarije, Columbië, Duitsland, Japan, voormalig Joegoslavië, Korea, Marokko, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Taiwan enz. gedeeltelijk begeleid en afgewisseld met gitaarrecitals door Jean Van der Schueren. - Germain Droogenbroodt leest uit eigen werk, begeleid door gitarist Jean Van der Schueren met eigen composities. - Recitals van klassieke muziek door Jean Van der Schueren. Duur: ongeveer 2 × 45 min. Info: Jean Van der Schueren, tel. [phone].

[p. 405]

• Tiegem

Tiegem, het dorp op de twee heuvels, is sinds ruim anderhalve eeuw een bekende toeristische attractiepool. Vanuit Midden- en Zuid-Westvlaanderen, het zuid-westelijk deel van Oost-Vlaanderen, het noordwesten van Henegouwen en het Rijselse kwamen op het einde van de vorige eeuw en tot omstreeks de jaren zestig van de huidige eeuw talrijke dagjesmensen naar Tiegem. Die bezoekers waren nagenoeg allemaal pelgrims die het bedevaartsoord van Sint-Arnold opzochten. Ook vandaag de dag wordt Tiegem in de zomermaanden vaak bezocht maar tussen de nog altijd aanwezige bedevaarders treft men nu vooral eendagstoeristen aan die, bij goed weer, willen genieten van de mooie en nog vrij rustige omgeving van het St-Arnolduspark en van de Tiegemberg met zijn uitkijktoren en zijn mooie vergezichten. Met de publikatie van een kijkboek over Tiegem willen de initiatiefnemers - de V.Z.W. St-Arnoud - tegemoet komen aan het verlangen van velen, binnen en buiten de gemeente, die op een of andere wijze dit stukje Vlaamse Ardennen dat hen nauw aan het hart ligt, gememoraliseerd wensen te zien. Het werd uiteindelijk een prachtig kunstfotoboek met daarin onder andere een opmerkelijke selectie oude prentkaarten, een album als een stuk opslag van belevenissen uit vroeger dagen en voor de jongere en aankomende generaties allicht een hulpmiddel tot een beter begrip van wat en hoe het er gekomen is. Technische gegevens: 220 × 270 mm, 204 blz., 265 foto's, tekst van Godfried Van de Meulebroeke, 950 fr. (+ 100 fr. portkosten) over te maken op rekening 833-3643470-20, vzw St.-Arnoud, 8673 Tiegem.

• Winksele

De Vereniging die de studie van Ernest Claes en zijn werk bevordert - het Ernest Claesgenootschap vzw - werd opgericht in 1972. Thans wordt er een plan uitgewerkt om de volledige dagboeken van Ernest Claes wetenschappelijk uit te geven. Alois Van Tongerloo wil de leiding van dit moeilijke project op zich nemen (tweejaarlijkse beperkte uitgave, in samenwerking met collegae, voorzien van kritisch commentaar, met wetenschappelijk en historisch apparaat). Deze reeks komt naast de gewone fraaie uitgaven. Verder wordt werk gemaakt van inventarisatie van het belangrijke Claes-Archief: Rudolf Van de Perre maakt een studie over 200 brieven van Stijn Streuvels aan Ernest Claes. Werking: Eén keer per jaar komen de leden samen in de abdij van Averbode (eerste zaterdag van de maand september): conventsmis én jaarvergadering met voorstelling van de nieuwe uitgave(n). Vier tot zes keer per jaar komt het bestuur samen voor de voorbereiding van de nieuwe uitgaven. Voor zover mogelijk verschijnt ieder jaar een boek van Ernest Claes voorzien van nieuwe commentaar en hertoetst met alle archiefstukken die beschikbaar zijn. Het lidmaatschap is kosteloos. Iemand is lid bij de aankoop van het jaarboek. Er bestaat geen extra-lidmaatschap. Mecenaat wordt vanzelfsprekend gewaardeerd. Er worden voor de overleden leden van het Genootschap vijf stille missen gelezen. Voor alle inlichtingen wendt U zich schriftelijk of telefonisch tot de zetel van de vereniging: Ernest Claesgenootschap v.z.w.,; Hemelhuis - Brusselsesteenweg 142, 3020 Winksele - tel. [phone]. De volgende uitgaven worden in het vooruitzicht gesteld: - 1992 ‘Kerstmis’ van Ernest Claes: illustr. 4 kleuren: Paul Contryn, commentaar: Rudolf Van de Perre (Kon. Vlaamse Academie), 850 fr. - 1993 ‘Pastoor Bonus’ (de priesterfiguur in het werk van Ernest Claes); illustr. - commentaar: Aloïs Van Tongerloo (oriëntalist - KU Leuven), Deel I - 1994 ‘Het Kind’ in Claes' werk: inl. Patrick Lateur (classicus) en Piet Van Boeckhoute (historicus) - 1995 ‘Jubileumuitgave De Witte’ (75 jaar) - vierkleurendruk met verscheidene commentaren, in samenwerking met de Wereldbibliotheek in Amsterdam - 1996 ‘Het visionaire’ in Claes' werk - 1997 ‘Pastoor Bonus’ (de priesterfiguur in het werk van Ernest Claes); illustr. - commentaar: Aloïs Vantongerloo (oriëntalist - KU Leuven), Deel II - 1998 ‘Dierenepiek’ in Claes' werk.

R.D.