Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 41

Uit het leven van kunsten en letteren

Gelieve uw berichten voor deze rubriek te sturen aan het Redactiesecretariaat van het tijdschrift ‘Vlaanderen’, ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8700 Tielt. Om in aanmerking te komen voor publikatie in het volgend nummer (241: mei-juni 1992) moeten de berichten ons bereiken vóór 31 mei 1992. Met dank voor uw medewerking.

• Amsterdam

In het Amsterdams Historisch Museum loopt van 26/6 tot en met 11/10 de tentoonstelling ‘De Wereld binnen handbereik. Nederlandse kunst- en rariteitenverzamelingen, 1585-1735’. Info: Nieuwezijds Voorburgwal 359, 1012 RM Amsterdam; tel. [phone]; telefax: 020/207 789. Bezoekadres: Kalverstraat 92. Dagelijks toegankelijk van 11 tot 17 uur. Welvarende Nederlandse burgers legden in de 17de eeuw verzamelingen aan van kunstschatten en curiositeiten uit alle hoeken van de wereld. Veel van deze kunstschatten zijn na die tijd verspreid geraakt over Europa. In de tentoonstelling worden zij voor het eerst sinds eeuwen weer bijeengebracht. Zowel nationaal als internationaal is het de eerste maal dat dit tot de verbeelding sprekende onderwerp uit onze cultuurgeschiedenis de aandacht krijgt. Op de tentoonstelling worden enkele honderden kostbare 17de-eeuwse kunstvoorwerpen bijeengebracht: landschappen, stillevens, interieurstukken en landschappen. Daarnaast luxueuze zilveren pronkbokalen, Chinees porselein en Japans lakwerk. Het publiek kan voorts de meest uiteenlopende, wonderbaarlijke voorwerpen bewonderen. Kunstig gemaakte 17de-eeuwse preparaten, menselijke en dierlijke skeletten, opgezette krokodillen, grillige schelpen, schitterende kleurige gesteenten, een prent van Hottentotten aan Kaap de Goede Hoop, aquarellen gemaakt in Japan, kortom, alles wat de 17de-eeuwse collectioneur op zijn mentale ontdekkingstocht in een snel groter wordende en veranderende wereld bijeen kon brengen. Er is een catalogus voorradig.

• Antwerpen

Uit het programma van deSingel stippen we aan: Theatergroep Hollandia met ‘La Musica Twee’ van Marguerite Duras, van 28/4 tot en met 2/5, telkens om 20 u. in de kelder van de Sint-Laurentiuskerk, Markgravelei 93, Antwerpen; Vélo Théâtre van Charlot Lemoine brengt objectentheater: op 30/4 en 1/5 (20 u., Rode Zaal): Appel d'air en op 30/4 en 1/5 om 22 u. in de Rode Zaal: Le Pêcheur. Van 30/4 tot en met 31/5 loopt tevens de tentoonstelling ‘Project Papeye, Kortrijk-Aalbeke. Ontwerpen voor een kijkdorp’. De stedebouwkundige problematiek staat centraal in deze architectuurtentoonstelling: een experiment van 10 jonge Belgische architecten die een alternatief poogden te scheppen voor deze typische Belgische bouwsituatie. Deze tentoonstelling in deSingel wil de situatie van de jonge architecten, het gebrek aan een beleidsvisie omtrent architectuur, het gemis aan nieuwe impulsen in de woningbouw, het overheersen van commerciële belangen in een sector als woningbouw ter discussie stellen. Hiermee komt de hedendaagse architectuur die deSingel ook in het verleden centraal stelde, in een ruime context te staan. Open van dinsdag tot zondag van 14 tot 18 u. Info: deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen (03/248 38 00).

- Van 14/3 tot en met 3/5 loopt in het Prov. Museum voor Fotografie, Waalse Kaai 47, de tentoonstelling ‘Diamant in de fotografie’ met werk van de laureaten van een fotowedstrijd, uitgeschreven door de Hoge Raad voor Diamant i.s.m. Polaroid Belgium. Open van dinsdag tot en met zondag 10-17 u. In samenwerking met het Centre National de la Photographie in Parijs en de v.z.w. ‘Photographies Leonard Misonne’ in Brussel wordt in hetzelfde museum, eveneens van 14/3 tot en met 3/5/92, de tentoonstelling opgezet ‘Leonard Misonne (1870-1943)’. Van beide tentoonstellingen is het Provinciebestuur van Antwerpen de organisator.

- De Armand Preud'homme-Stichting vzw die haar nut bewezen heeft door de promotie van muziek van eigen bodem, waardoor een deel van het Vlaams patrimonium bewaard is gebleven, vraagt dringend om financiële steun om het verder bestaan van de stichting te kunnen verzekeren. Dit kan door storting van een steunbijdrage op de rek. nr. 860-0902370 t.n.v. de Armand Preud'homme-Stichting en door de

[p. 121]

aankoop van de CD of cassette met liedjes van Armand Preud'homme aan de prijs van resp. 695 fr. en 495 fr. (incl. port). Info: Armand Preud'homme-Stichting, Paardenmarkt 95, 2000 Antwerpen (tel. [phone] of 03/233 20 75).

- Het Kamermuziekgezelschap ‘Anwerpia’ dat zich profileert door een grote verscheidenheid aan genres en stijlen, kan beluisterd worden in twee concerten: op zat. 19/9 in RVT De Tol, De Boeylaan 2, Deurne/Antwerpen om 14 u. en op zondag 20/9 om 14 u. in RVT Vinch Heyman, A. Goemaerelei 18, Antwerpen. Info: José Meyvisch, Antwerpsesteenweg 85, 2660 Hoboken.

- Naar aanleiding van de recente publikatie in de reeks SBA/AMVC van twee inventarissen van handschriften uit het eigen bezit, organiseert het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven van 25 april t.e.m. 30 mei 1992 een tentoonstelling onder de titel: ‘Twee Gentenaars in Antwerpen: Karel van de Woestijne en Johan Daisne’, Minderbroedersstraat 22, 2000 Antwerpen. Sedert zijn ontstaan in 1933 heeft het AMVC zich sterk beijverd om handschriften, brieven, foto's, affiches en documenten van Vlaamse figuren te verzamelen. Gegroeid uit het persoonlijk handschriftelijk archief van Hendrik Conscience legde het AMVC een collectie aan van over de honderdduizend manuscripten van meer dan 2500 figuren uit het Vlaamse leven. Van vele bekende auteurs is het handschriftenfonds omvangrijk (Van Ostaijen, Elsschot, Lampo, Ruyslinck ...) of vrijwel volledig (Rodenbach, Buysse, Streuvels, Gilliams ...). Tot de belangrijkste collecties in dit verband behoren die van Karel van de Woestijne (1878-1929), de klassieke fin-de-siècle dichter en zijn stadsgenoot Johan Daisne (1912-1978), magisch-realistisch schrijver en tweevoudig staatsprijswinnaar. De voorbije jaren werden hun manuscripten door twee AMVC-medewerkers wetenschappelijk geïnventariseerd: Piet van Bouchaute (momenteel als archivaris-conservator verbonden aan de Stad Sint-Niklaas) en Johan Vanhecke. Voor de eerste maal wordt een totaaloverzicht geboden van de papieren nalatenschap van Karel van de Woestijne, de dichter van Het Vader-Huis, van wie de familie enkele jaren geleden als laatste geschenk de handbibliotheek overmaakte. De inventaris van Piet van Bouchaute geeft een nauwkeurige wetenschappelijke beschrijving van de manuscripten met de vermelding of het al dan niet gepubliceerd werd. Elk werk wordt tevens bibliografisch gesitueerd in het geheel van Van de Woestijnes oeuvre. Johan Daisne was een van de produktiefste schrijvers van zijn generatie. Zijn naam zal verbonden blijven met titels als De Trap van Steen en Wolken, De Man die zijn haar kort liet knippen en De Trein der Traagheid. Reeds tijdens zijn leven bezorgde Daisne veel van zijn manuscripten aan het AMVC en na zijn dood kwam ook de rest van zijn literaire archief naar deze instelling. Johan Vanhecke beschreef de handschriften van Daisne's proza en toneel, die zich in het AMVC bevinden. Aan deze inventaris werd meteen een volledige bibliografie gekoppeld en een overzicht van alle recensies. Aansluitend bij beide publikaties stelde het AMVC een dubbeltentoonstelling samen. Van beide auteurs wordt een ruime selectie uit de manuscripten getoond, aangevuld met interessante uitgaven, vertalingen, illustraties, iconografie, foto's en affiches. Open: dagelijks (behalve zon- en maandag) van 10-17 u. Info: AMCV, 03/232 55 80.

• Antwerpen/Deurne

In het Prov. Museum voor Kunstambachten Sterckshof (Hooftvunderlei 160, 2100 Deurne, tel. [phone] of 03/324 71 76) loopt van 12/6 tot en met 18/10 de zomerexpo ‘Belle Epoque: laatste hoogbloei van het kantwerk’ waarop o.m. de kantcollectie Isgrig-Von Reichenbach zal te zien zijn. Het is een prachtige collectie Belgische kant, hoofdzakelijk kostuumaccessoires en japonnen in kant uit de Belle Epoque en uit de tweede helft van de 19de eeuw, die door een Amerikaanse dame werd verzameld toen ze tijdens het interbellum in Brussel woonde. Japonnen in Chantilly, Venetiaanse naaldkant en duchesse, stola's in Brusselse naaldkant, kragen in point d'Angleterre... Tevens kan men in dat museum in een permantente collectie de nieuwe aanwinsten voor keramiek, zilver en meubels bewonderen. Dagelijks (gratis) toegankelijk behalve op maandag van 10-17 u.

• Antwerpen/Oelegem

Het Provinciaal Textielmuseum Vrieselhof te Oelegem bestaat 15 jaar. Sinds het eerste museumseizoen zijn de collecties sterk aangegroeid. Voor de kostuum- en de kantverzameling werden immers zeer belangrijke aankopen verricht. Daarnaast zijn er elk jaar vele schenkingen geweest. Het is onmogelijk om alle aankopen en schenkingen - enkele duizenden voorwerpen - in één opstelling aan bod te laten komen. Maar in dit jubileumjaar heeft de museumstaf een aantal interessante aanwinsten in een nieuwe opstelling bijeengebracht. Vier thema's komen aan bod: kleding uit het Antwerpse (1920-1960), machinaal borduurwerk voor kleding en interieur, passement (randafwerkingen en siermotieven in textiel, zoals kwasten e.d.) en archiefdocumenten van kantontwerpen. Dagelijks toegankelijk (behalve op maandag) tussen 10-17 u. (gratis). Info: Prov. Textielmuseum Vrieselhof, Schildesteenweg 79, 2530 Oelegem (tel. [phone]).

• Averbode

Einde maart vierden de Vlaamse Filmpjes met recht feest n.a.v. de verschijning van het 2000ste nummer, geschreven door Henri Van Daele ‘De kast van overopa’ en zo wordt tevens een ‘voorgeschiedenis’ van 62 jaar afgerond. Immers op een moment waarop niemand aandacht besteedde aan het kinder- en jeugdboek verscheen in november 1930 het eerste ‘Vlaamsche Filmke’. In zijn handig formaat van 32 blz. vond de reeks onmiddellijk een belangstellend publiek in de schoolgaande jeugd. Talrijke auteurs uit deze vooroorlogse periode debuteerden of werkten mee aan de ‘Vlaamsche Filmkes’. Onder hen John Flanders, alias Jean Ray, Emiel van Hemeldonck, Frans Hammenecker, Hendrik Prijs, Richard De Wachter, Jef Scheirs. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog moest de produktie van de Vlaamse Filmpjes een eerste maal sinds de oprichting ervan onderbroken worden. Dat was op 2 mei 1940. Op 29 september van datzelfde jaar kon de produktie hervat worden, maar door papierschaarste viel de uitgeverij opnieuw stil op 27 december 1942. Er waren toen precies 614 nummers verschenen. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de reeks weer op gang. Aan de basisformule werd niets gewijzigd, maar er werd met een nieuwe nummering gestart. De boekjes verschenen nu om de veertien dagen. Pas vanaf 25 september 1960 werd teruggegrepen naar de vroegere wekelijkse formule. De Vlaamse Filmpjes blijven goedkoop, maar zijn er kwalitatief toch sterk op vooruitgegaan dankzij beter papier voor omslag en binnenwerk, originele vierkleurentekeningen op de cover en een nieuwe layout. De kwaliteit van de verhalen werd op peil gehouden door de honoraria van de auteurs op te trekken. Bovendien wacht de winnaar van de jaarlijkse John Flandersprijs, waarmee een origineel manuscript voor een Vlaams Filmpje beloond wordt, een aantrekkelijke geldpot van 50.000 BF. In de lijst van auteurs die na de oorlog meewerkten, treffen we veel grote namen uit de (jeugd)literatuur aan: Jos Ghysen, Felix De Moor, Bart Mesotten, Gust Müller, Rik Puttemans, Cor Ria Leeman, René Struelens, Julien Van Remoortere, Henri van Daele, Gaston Van Camp, Jaak Christiaens, Jos Verhoogen, Piet Reynders, Gerda van Cleemput, Jo Briels, Karel Verleyen, Els Beerten, Gerda van Erkel, René Swartenbroekx, Katrien Seynaeve, Detty Verreydt, Nicole Boumaâza, Maria Heylen, Gil Van der Heyden, Joris Denoo, Yan Gout, Ina Vandewijer, Els Beerten, Kolet Janssen, Patrick Bernauw... Kwaliteit bieden voor een lage prijs is slechts mogelijk dankzij de grote oplage. 14.000 abonnees, dat is uitzonderlijk veel in een periode waarin jeugdliteratuur het moet stellen met gemiddelde oplagen van nauwelijks 4.000 exemplaren. Het is duidelijk dat de Vlaamse Filmpjes op die manier veel bijdragen tot de literaire cultuur in Vlaanderen. De reeks zet voor heel wat jonge auteurs de poort naar bekendheid open. Daarenboven is het bewezen dat de meerderheid van de volwassenen die literatuur lezen, in hun jeugd liefhebbers waren van de Vlaamse Filmpjes, waaraan ze aangename, soms nostalgische jeugdherinneringen hebben overgehouden. Met onze oprechte gelukwensen aan de uitgeverij GP, Postbus 54, 3271 Averbode!

• Berchem

In 1979 werd de Stichting Eugeen Yoors vzw boven de doopvont gehouden. Het doel van de stichting bestaat erin de kennis van en de waardering voor het werk van schilder-glazenier Eugeen Yoors te bevorderen en dat werk te beschermen als een belangrijk aandeel van het Vlaamse kunstpatrimonium. Dat zal o.m. gebeuren via jaarlijkse publikatie(s) over het merkwaardige aandeel van Yoors in de vernieuwing van de religieuze kunst. Het werk van Eugeen Yoors moet in verband gebracht worden met de Pelgrimbeweging. De kapel van de Zusters Annuntiaten is daarvan het bewijs: Flor Van Reeth was er de architect van, Eugeen Yoors de glazenier, en met hen samen werkten schilder Albrecht Servaes en interieurkunstenaar Rie Haan. Wat er gerealiseerd werd, mag niet alleen beschouwd worden als het meesterwerk van Eugeen Yoors; het was eveneens een doorbraak naar een lichtende, bevrijdende vernieuwing van de religieuze, en meer bepaald de kerkelijke kunst. In zijn tijd was het een haast onvoorstelbare triomf over het onwrikbare conservatisme, dat de toelaatbare vormen van religieuze kunst onfeilbaar en almachtig bepaalde. Al wat afweek van de zielloze, verstarde, banale vormgeving van toen werd onverbiddelijk verworpen. Info: Stichting Eugeen Yoors - rek. nr. 320-0692186-6 - p/a Mevr. Beatrix Yoors, Troyentenhoflaan 24, 2600 Berchem.

• Berlaar

Het Mozarteum Belgicum, 't Hooghuys, 2590 Berlaar (een zustergemeenschap van de Internationale Stichting Mozarteum in Salzburg) is een jaar actief en publiceerde het eerste jaarverslag 1990-91, een drietalige (N,F,D) brochure met talrijke zw.-w.-illustraties. Na een voorwoord wordt aandacht besteed aan uitgaven i.v.m. Mozart: CD ‘Die Brüsseler Sonate’, twee modellen

[p. 122]

‘muziekdozen’ (met het allegro van de Brusselse Sonate), het stripverhaal ‘Suske en Wiske. Het wondere wolfje’ waarin het Wonderkind Mozart in de taal van kinderen wordt voorgesteld, het kunstboek ‘Mozart in België’, dat door de Vlaamse Uitgeversfederatie bekroond werd met de Gouden Penning (beste boek van het jaar), onderleggers met als thema ‘Mozart in België’, een Mozarthorloge ontworpen door meester-graveur Paul Huybrechts. Als uitzonderlijke evenementen werden aangekondigd de Mozarttentoonstelling van 2/6 tot 28/6/90 in het Belfort van Brugge en de postzegeltentoonstelling met als thema Mozart, begin 1991. Verder organiseerde het Mozarteum enkele ‘historische’ concerten in België, Japan, Nederland en Oostenrijk. Voor 1992 komt een nieuwe reeks historische concerten rond de Duitse componist Joseph Martin Kraus, hofkapelmeester van de Zweedse Koning Gustav III: hij werd geboren in 1756 (net als Mozart) en stierf een jaar later dan de Meester (in 1792). Hij componeerde prachtige symfonieën die echter meestal onbekend bleven. De lidmaatschapsbijdrage loopt op tot 5000 fr. (+ BTW) voor een particulier, 9000 fr. voor een gezin en 50.000 fr. voor een bedrijf. Voor meer info en bestellingen: hogervermeld adres.

• Beveren

Van 17/5 tot 27/9/92, gaat in Hof ter Saksen, Haasdonkbaan 1 in Beveren voor de tweede maal een openluchttentoonstelling van beeldende kunst door. In tegenstelling tot de eerste editie in '90, toen de deelnemers regionaal werden geselecteerd, zullen nu jonge kunstenaars uit heel Vlaanderen deelnemen. Hun selectie verliep via de instituten voor hoger kunstonderwijs in Vlaanderen. De organisatoren willen met deze vernieuwde aanpak een overzicht geven van de jonge kunstproduktie in Vlaanderen. Hof ter Saksen is veel meer dan alleen maar het decor: de schoonheid van park en kasteel daagt de deelnemers uit tot verregaande originaliteit. Het veelzijdige park vormt een uitstekend decor voor de opstelling van beeldend werk. Het decor leeft mee. De tentoonstelling loopt gedurende 3 seizoenen. De omstandigheden, waarin het werk getoond wordt, veranderen. Op deze manier worden de kunstwerken aan een moeilijke selectie onderworpen. Alle Vlaamse instellingen voor hoger kunstonderwijs werden aangezocht om uit hun (oud)-studenten te selecteren. Uiteindelijk zijn er 3 die hun medewerking verlenen: Sint-Lucas Gent, de Academie voor Schone Kunsten uit Gent en het Provinciaal Hoger Instituut voor Kunstonderwijs in Hasselt. De geselecteerde deelnemers zijn hetzij nog student, hetzij recent afgestudeerd. Beeldig Hof ter Saksen II toont bijgevolg de produktie van een aankomende generatie. Dankzij deze invalshoek, kent de tentoonstelling, in tegenstelling tot zijn voorganger, een grote eenheid. Dagelijks gratis te bezichtigen tussen 10-18 u. Info: Secretariaat vzw Gemeentelijke Culturele Centra Beveren, Kloosterstraat 34, 9120 Beveren (03/755 09 00).

• Brecht

Bij Uitgeverij De Roerdomp verschijnt in mei in de reeks Bibliofiele uitgaven de novelle ‘Janezoe van Mensjarana’ van ons lid Willy de Bleser. Het werk is geïllustreerd door Ronald Ergo en Karel Staes schreef het voorwoord. Het betreft een éénmalige uitgave, gesigneerd door de auteur, waarvoor men tot 30 april kan intekenen tegen 650 fr. (portkosten incluis) door overschrijving op nr. 416-30315881-48 van Uitgeverij De Roerdomp, Van de Reydtlaan 62 te 2960 Brecht.

• Brugge

Voor de Brugse Musea betekent 1992 het Lodewijk Gruuthuse-Jaar, omdat Lodewijk van Brugge, heer van Gruuthuse, overleed in 1492, 500 jaar geleden dus. Door de musea zal in het najaar een tentoonstelling aan hem gewijd worden in het Gruuthusepaleis. In deze woning bracht hij o.m. een schitterende bibliotheek van verluchte handschriften samen waarvan er thans een groot deel in de ‘Bibliothèque Nationale’ te Parijs bewaard wordt. Hij was raadgever en kamerheer van de hertogen Filips de Goede en Karel de Stoute. In 1461 werd hij tot ridder in de Orde van het Gulden Vlies geslagen. Na deze opmerkelijke politieke carrière viel hij op het einde van zijn leven in ongenade bij Maximiliaan van Oostenrijk. Zijn devies ‘Plus est en vous’ is op de originele omlijsting van het portret dat bewaard wordt in het Groeningemuseum duidelijk te lezen. Ook in het Gruuthusemuseum verwijzen heel wat elementen nog naar de vroegere bewoners van dit huis. Wie meer op de hoogte wenst te zijn van wat er zich in de Brugse Musea afspeelt, kan zich abonneren op ‘Museumbulletin’, tweemaandelijks geïllustreerd tijdschrift van de Museumvrienden, dat zijn 12e jaargang in een nieuw kleedje begon. Info: Stedelijke Musea, Dijver 12, 8000 Brugge (tel. [phone]).

- In het Museum voor Volkskunde kan men van 15/3 tot en met 30/6 terecht voor de tentoonstelling ‘Schoolplaten in de les geschiedenis’, dagelijks toegankelijk van 9.30-12.30 en 14-17 u. (gesloten op dinsdag). De wandplaat, ook schoolplaat genoemd, vervulde een belangrijke functie in het didactische gebeuren van het onderwijs vóór 1950. De verheerlijking van de eigen heldendaden stond dikwijls voorop, dat blijkt uit platen die handelen over de guldensporenslag in 1302 of het moedig weerstand bieden aan de IJzer tijdens de eerste wereldoorlog. Het romantische en het moraliserende aspect overheersen. Ook uit de geschiedenisleerboeken blijkt dit duidelijk. Een mooie, kleurrijke serie vormen de platen van de Algemene Leermiddelenhandel A. Bossaerts te Antwerpen, uitgegeven tussen 1930-1932. Deze platen werden uitgevoerd in steendruk naar ontwerpen van de kunstenaar Edmond Van Offel (Antwerpen 1871-'s-Gravenwezel 1959). Bij iedere serie hoort een ‘Toelichting’ samengesteld door Alb. van Laar. Deze documentatie, die de context verduidelijkt, werd dan ook in de tentoonstelling opgenomen. Tevens wordt aandacht geschonken aan de illustraties in de geschiedenisboeken die gelijkaardige thema's behandelen.

- In de Halletoren (Garemijnzaal), Grote Markt, kunt u van 24/6 tot en met 13/9 de tentoonstelling ‘Toulouse-Lautrec en zijn tijd’ bezoeken; open in juni en september van 10-18 u., in juli en augustus van 10-22 u. en op vrijdag van 10-18 u. Toegangsprijs 180 fr. (kinderen en groepen: 120 fr.); geleide bezoeken en nocturnes op aanvraag: Dienst voor Toerisme, Burg 11, 8000 Brugge, tel. [phone]. De expositie kan in de 4 belangrijke periodes van zijn leven worden opgesplitst: zijn kinderjaren (0-7), zijn jeugdjaren (7-17), de eerste tien jaar te Parijs (18-27 en zijn gloriejaren (28-35). Dit alles wordt geïllustreerd met originele kunstwerken en documentatie waaronder: olieverfschilderijen (o.a. Leopold II + studie, Moulin Rouge, Etude: ‘Mireille dans la Maison Close’, Etude op karton: Jeanne Avril), originele tekeningen A3 formaat, 10 à 20 originele lithografieën, 10 originele affiches, 2 muurschilderijen (o.a. Collette), ceramiek: Yvette Guilbert, kleurselecties en gravures, 1 bronzen beeldhouwwerk: La Chatte Noir (naam van het eerste cabaret dat werd toegelaten in zijn tijd en waarvoor hij ook de affiches maakte), foto's Théâtre d'Ombre + reconstructie, hommages aan Toulouse-Lautrec van hedendaagse kunstenaars (schilderijen en tekeningen o.a. Van Gogh), 30 panelen archief-familiehistoriek, persoonlijke voorwerpen van Toulouse-Lautrec (leunstoel, bril, enz.), 4 geïllustreerde boeken (omslag + bijhorende affiche), originele brieven en persillustraties en diareeks + foto's. Om het tijdsbeeld te schetsen: kledingstukken en decors uit Le Moulin Rouge te Parijs.

- Van 15/6 tot en met 15/9 loopt in de Adornes-zaal van de Halletoren op de Grote Markt de tentoonstelling ‘Dali en het verlangen / Dali en de geschriften’. In juni en september open van 10-18 u.; in juli en augustus van 10-22 u.; vrijdag van 10-18 u. Toegangsprijs 180 Bfr (volwassenen) en 120 Bfr voor kinderen. Geleide bezoeken en nocturnes op aanvraag. Deze expositie heeft twee hoofdthema's: ‘Dali en het Verlangen’, waarin de vrouw en haar wereld centraal staat met 2 originele beeldhouwwerken (L'ange Surréaliste, L'ange Cubique), 25 à 30 gouden juwelen en ± 10-tal couturejurken ontworpen door de meester en ‘Dali en de geschriften’: dit deel van de expositie brengt zowel geschriften door als over Dali; o.a. 12 à 15 originele brieven, manuscripten, artikelen en illustraties in tijdschriften, scenario's, boeken, gedichten, catalogen, romans, tractaten en een selectie uit 620 illustraties voor boeken o.a. originele illustraties uit ‘L'Apocalipse de Saint Jean’. Daarnaast worden ook enkele olieverfschilderijen en aquarellen getoond samen met originele pentekeningen ‘De 7 scheppingsdagen’, een 2-tal lithoplaten en de ‘Tour Stereoscopique’ een soort kijker voor 6 personen die 3-dimensionale taferelen toont uit zijn leven. Info: Dienst voor Toerisme, Burg 11, 8000 Brugge.

- Op 13, 14, 17, 19, 21 en 22/8/92 wordt doorlopend van 21 u. tot middernacht opnieuw het Reiefeest georganiseerd. De toegangsprijs bedraagt 350 fr. (groepsvermindering vanaf 20 pers.). Kaarten te bekomen in de Dienst voor Toerisme, Burg 11, 8000 Brugge (tel. [phone] - telefax 050/44 86 00) en op de avonden van de voorstellingen aan de verschillende toegangspunten. Dit feest, opgevoerd langs de sprookjesachtig belichte reien (grachten) en op de Burg, is een boeiend schouwspel van afwisselende taferelen, die de toeschouwers om beurt terugvoeren naar de fascinerende Middeleeuwen, de fonkelende Bourgondische tijd, de fleurige Renaissance en de frivole Barok. Meer dan 600 deelnemers verlenen er met muziek, zang en dans hun medewerking aan. Alle taferelen worden doorlopend en onafhankelijk van elkaar opgevoerd. De toeschouwer is derhalve noch door het aanvangsuur noch door een bepaalde volgorde gebonden. Hij kan zich, via één der verschillende toegangspunten, naar om het even welk tafereel begeven. Om alles te kunnen meemaken is het evenwel aangeraden het parcours niet later dan 22 uur te betreden.

- In juni 1892 werd in Parijs de roman van Georges Rodenbach (1855-1898) ‘Bruges-la-Morte’ gepubliceerd, kreeg in het Frans tientallen herdrukken werd in zeven talen vertaald, driemaal verfilmd, voor toneel bewerkt, als opera uitgevoerd in Berlijn en New York en zelfs tot stripverhaal bewerkt. N.a.v. deze verjaardag wordt in de Achiel Van Ackerzaal van de Biekorf-bibliotheek, Kuipersstraat 3, Brugge (tel. [phone]) een literaire en docu-

[p. 123]

mentaire tentoonstelling georganiseerd van 8/5 tot en met 27/6. De figuur van de schrijver, zijn relatie met Brugge en de uitstraling van zijn bekendste werk worden er belicht aan de hand van foto's, manuscripten, brieven, eerste uitgaven, vertalingen, illustraties, schilderijen. Deze tentoonstelling is elke dag (behalve op zondag) gratis toegankelijk van 10-12.30 u. en van 14-17 u. In de rand van de tentoonstelling wordt door de Stichting Kunstboek een boek uitgegeven: ‘Het stille Brugge’, waarin de figuur van Georges Rodenbach en 100 jaar ‘Bruges-la-Morte’ behandeld worden.

- Het Festival van Vlaanderen - Brugge start officieel op 25/7 en loopt op 8/8 onder de titel ‘29ste Internationale Muziekdagen Brugge’. De 10de Clavecimbelweek (25/7-1/8) vertoont volgende krachtlijnen: Internationale wedstrijden clavecimbel en pianoforte; de kandidaten worden beoordeeld door Jesper Christensen (Basel-Lyon), Stanley Hoogland (Amsterdam), Johan Huys (Gent), Gustav Leonhardt (Amsterdam), Françoise Lengellé (Lyon), Gorden Murray (Wenen), Johann Sonnleitner (Zürich-Basel) en Glen Wilson (Würzburg). - Een tentoonstelling (25-30/7) in de Hallen van het Belfort: clavecimbels, pianofortes, spinetten, virginalen, clavichorden, partituren, edities, antiquariaat. - Een seminarie Basso continuo, referaten, recitals. De middagconcerten staan in het teken van ‘Virtuoze Muziek voor Strijkers’: 13 concerten met eersterangssolisten en ensembles uit geheel Europa en Amerika. Een produktie van BRT-3. ‘Bach en zijn Tijd’ wordt opnieuw het hoofdthema van de avondconcerten: werken voor traverso en clavecimbel (B. Kuijken en G. Leonhardt), zijn cantates (Bach-Ensemble New York, J. Rifkin; het Vokaal- en Instrumentaal Ensemble Contrapunctus onder J. Straube; J. Bowman en The King's Consort), zijn oeuvre voor orgel (B. Klapprott en L. Antonioni, laureaten Bachconcours Brugge 1991), zijn concerti (met N. Parle en C. Rousset) en de Messe in h-moll (Gabrieli Choir & Players onder P. McCreesh). Voor Italiaanse en Iberische tijdgenoten werd een beroep gedaan op resp. Il Giardino Armonico uit Milaan en het Orchestre Baroque de Mateus onder M. Leonhardt. ‘Wegen naar Bach’ met het vocaal en instrumentaal ensemble Ex Tempore vormt een ideale aanloop. De subthemata vragen aandacht voor twee belangrijke herdenkingen: de ‘Ontdekking van Amerika’ en het overlijden van ‘Lorenzo II Magnifico’ in 1492. Hiervoor deden we o.m. een beroep op C. Bott en het New London Consort onder P. Pickett, op The Tallis Scholars (P. Phillips), het Columbus Consort en Currende Consort. Een zeer gevarieerd programma dus in de mooiste kerken en historische gebouwen van de stad Brugge tegen zeer democratische toegangsprijzen. Abonnement, toegangskaarten, volledig programma, bespreekbureau (schriftelijke bestellingen vanaf heden of aan de kassa van het de Dienst Toerisme, Burg 11, B-8000 Brugge, tel. [phone], fax [phone].

- K. Van Ingelgem, docent aan het Conservatorium van Antwerpen, organist in Aalst en verbonden aan het Filharmonisch Orkest van de BRTN heeft twee gedichten van Lieven Martens (St.-Michiels) op muziek gezet: ‘Eenvoud’, voor vierstemmig koor en ‘Kerstkaarsen’ voor tenor. De twee werken werden uitgevoerd door het koor Cantate uit Aalst tijdens een Kerstconcert (dec. 1991) in Petegem-Deinze.

- In het Belfort op de Markt wordt van 31/10 tot en met 11/11 de 9de Internationale Antiekbeurs georganiseerd. Dagelijks toegankelijk van 14-20 u.

- Gedurende de weekends vanaf 15/9 tot en met 15/11/92 worden de Euro-Brugge-wandelingen georganiseerd, waarbij het de bedoeling is een traject af te lopen doorheen alle wijken van Brugge, waar tijdens de middeleeuwen Europeanen hun residentie hielden, van waaruit ze hun wereldhandel regelden. Er zullen op dat traject monumenten opengesteld worden, waar reprodukties van schilderijen of andere kunstwerken die uit de relatie van Brugge met andere gemeenschappen ontstonden, worden tentoongesteld. Het traject loopt ten einde bij het Stadsarchief, waar eventueel nog archiefstukken kunnen bekeken worden.

• Brussel

De Stad Brussel en de Stichting Monumentenen Landschapszorg hebben een volwaardige catalogus van het Museum van de Stad Brussel ‘Het Broodhuis’ uitgegeven. Het is een werk dat met kleurenfoto's is geïllustreerd en dienst kan doen als gids voor de bezoeker, maar tevens een beknopte geschiedenis van de stad bevat. Info: Stedelijk Museum, Peperstraat 1, 1000 Brussel.

- Na de succesvolle tentoonstellingen over de Azteken (1988) en de Inca's (1990) wordt van medio september tot 31/12/92 de tentoonstelling ‘Schatten uit de Nieuwe Wereld’ georganiseerd. Ze vindt plaats in de nieuwe tentoonstellingszalen van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis - Brussel, Jubelpark 10, 1040 Brussel. Secretariaat: Wolstraat 34, 1000 Brussel (tel. [phone]). De aanleiding voor dit unieke gebeuren is de ‘ontdekking’ van Amerika door Columbus, 500 jaar geleden. De tentoonstelling is uitzonderlijk omdat de organisatoren een eresaluut willen brengen, niet enkel aan de overbekende beschavingen, maar ook aan de talrijke vergeten culturen van het Amerikaanse continent van voor 1492. Er wordt dus aandacht besteed aan de precolumbiaanse culturen uit Mexico en Peru, maar tevens aan die uit Alaska, de Verenigde Staten, Chili, Venezuela, Argentinië enzomeer. Het unieke karakter wordt mee bepaald doordat voor het eerst vijftien Olmeekse maskers van jade samen worden geëxposeerd, alsook een goudcollectie van negentig meesterwerken en verrassende textielprodukten uit Peru. Meer dan 400 meesterwerken, afkomstig uit vele musea en particuliere verzamelingen, belichten 4.000 jaar Amerikaanse cultuurgeschiedenis vóór de komst van de Europeanen. Ze tonen bovendien aan dat het om creaties gaat die tot het beste behoren van wat de mensheid ooit aan kunst heeft voortgebracht. Dagelijks toegankelijk van 10-17 u., op woensdag tot 22 u. (maandag gesloten). Prijzen: 250, 200, 150 en 80 fr.

- De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (Museumstraat 9, 1000 Brussel, tel. [phone], fax. [phone]) melden als nieuwe aanwinst een statuette in olifanttand van Godefroid Devreese, getiteld Thaïs uit 1898: een typisch Art Nouveau-stuk, waarvan er replieken in brons bestaan. Op 16/6 vindt in de instelling de inhuldiging plaats van een nieuwe sculptuurgalerij, gewijd aan 19e-eeuwse Belgische kunstenaars. Op 19/6 om 14.30 u. geeft Hugo Lettens een wandelvoordracht in de nieuwe sculptuurgalerij (afspraak: Regentschapsstraat 3, Brussel, Infobalie, 60 fr.) Er is beslist een nieuwe catalogus uit te geven: De beeldhouwkunst (kunstenaars geboren tussen 1750 en 1882) door Jacques Van Lennep (425 blz., 1.000 illust., intekenprijs 1.200 fr.; winkelprijs 1.500 fr.). In de Musea vinden ook twee tentoonstellingen plaats: van 8/5 tot 21/6: Jean-Paul Laenen. De tentoonstelling bevat een zestigtal beeldhouwwerken, ontwerpen, schetsen en maquettes gerealiseerd tussen 1958 en nu, alsook een belangrijk deel tekeningen, studies en plannen. Naar aanleiding van de tentoonstelling wordt een monografie uitgegeven door de Administratie Kunst van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap die meewerkte aan de realisatie van deze tentoonstelling. Van 10-13 u. en van 14-17 u. Gesloten op maandag en op 1 mei. Toegang: Koningsplein 1/3, 1000 Brussel. 150, 120 en 60 fr. Tot 28/6 is de Kunsthumaniora Sint-Lucas Brussel te gast met de expo ‘Het Onderwijs en het Kunstmuseum’ met studiewerk van leerlingen van het 6e jaar Kwalificatie Beeldende Kunsten rond een zelfgekozen schilderij uit de verzameling. Toegang gratis; van 11-16.30 u. (Regentschapsstraat 3, cafetaria). Vermelden we tenslotte ook nog de middagconcerten: 6/5: G.B. Viotti, J. Brahms: L'arte del Suono - 13/5: F. Quinet, J. Brahms: Th.-M. Gilissen, altviool, J.C. Vanden Eynden, piano - 20/5: Hedendaagse Belgische muziek: R. Groslot, piano. Afspraak: Regentschapsstraat 3, Auditorium, 12.40 u. Toegangsprijs: 70 fr.

- Van 26/3 tot en met 14/6 kan men dagelijks (gratis) van 10-18 u. terecht in de ASLK-Galerij, Kreupelenstraat 12, 1000 Brussel voor de tentoonstelling ‘Specerijkelijk. De specerijenroutes’. Voor onze verre voorouders waren specerijen van onschatbare waarde en veel meer dan een keukeningrediënt: ze waren geneeskrachtig en bevorderden de gezondheid. Onschatbaar waren ze ook omdat ze deel uit maakten van hun verbeelding: specerijen kwamen uit het Oosten, daar waar het Aardse Paradijs was, het Oosten met zijn wonderlijke legenden, voor menig West-Europeaan een droomwereld. En uit die droomwereld kwamen de specerijen. Een belangrijke stad gelegen in deze ‘droomwereld’ was Muziris, een bruisend handelscentrum in de Indische Oceaan. Vanuit Muziris kon men op twee manieren de Middellandse Zee bereiken. Over land doorheen Centraal-Azië via de karavaanroutes die de duizenden kilometers overbrugden tussen China en de Middellandse Zee ter hoogte van Libanon en Syrië, de zogenaamde zijderoute. Een andere weg liep over zee. De schepen beladen met Indische specerijen, verpakt in zakken en kruiken (martavanen, enkele zeer mooie exemplaren zijn te bezichtigen op de tentoonstelling), voeren langs het Maleise schiereiland, via de Rode Zee tot in Berenice. Langs de Nijl werd de kostbare waar op de feloeken vervolgens tot in Alexandrië gebracht. Deze routes lagen echter binnen de invloedssfeer van de moslim-handelaars. Niemand anders had er toegang. Portugal zocht dan maar een nieuwe route naar Indië en in 1498 bereikte Vasco da Gama, via de Afrikaanse oostkust, de kust van Malabar, dicht bij het oude Muziris. Het succes van de Portugezen had een grote commerciële weerslag en meer nog dan vroeger raakte Europa in de ban van Indië. De vele manuscripten, oude kaarten en nauwkeurige beschrijvingen van planten en dieren die op de tentoonstelling te bezichtigen zijn getuigen van deze geestdrift. Het verpletterende succes van de Portugezen wekte eveneens de afgunst van andere Europese machten, zoals Engeland en Nederland. In 1602 vertrok dan ook de Verenigde Oostindische Compagnie, met goed bewapende schepen, ter verovering van de specerijengebieden en de Portugese bezittingen. Het was een sluipende en verraderlijke oorlog, bij wijlen heel gewelddadig, die duurde tot het einde van de 18de eeuw. De tentoonstelling schetst op een ongemeen boeiende

[p. 124]

manier het hachelijke bestaan van pioniers, piraten en planters. Een prachtige collectie edelsmeedwerk, waaronder twee opvallend mooie zoutvaatjes of een zout- en peperstel in de vorm van Indianen, gravures, journalen, navigatie-instrumenten enz. geven een natuurgetrouw beeld van het leven van die dagen. U vindt er zelfs een complete replica van een nog steeds in Amsterdam bestaande specerijenwinkel uit overgrootmoeders tijd. En dan zijn er uiteraard de specerijen zelf in hun goddelijke geurende glorie die u begeleiden tijdens uw wandeling doorheen hun geschiedenis. De geïllustreerde catalogus is verkrijgbaar in de galerij voor 850 fr. Hij kan ook worden besteld door storting van 950 fr. (850 fr. + 100 fr. verzendingskosten) op rekening 001-1650004-13 van de dienst Cultuur ASLK. Na de expositie wordt de prijs 1.100 fr. (verzendingskosten inbegrepen). Telefonische reservatie van geleide bezoeken kan op het nummer 02/213 71 68.

- Voor de tweede zangsessie van de Internationale Muziekwedstrijd Koningin Elisabeth van België hebben 108 jonge zangers (34 nationaliteiten) ingetekend voor de 12 finaleplaatsen. Onder hen 18 Belgische kandidaten (11 Franstaligen en 7 Vlamingen). De wedstrijd omvat de disciplines oratorium, het lied en opera. De 1ste Schiftingsproef vindt plaats in de Koninklijke Muntschouwburg op 11, 12 en 13 mei. De 2e Schiftingsproef met het Symfonie-Orkest van de Munt o.l.v. Marc Soustrot gebeurt in het Paleis voor Schone Kunsten op 18, 19, 20 en 21 mei. Hieraan nemen nog 24 zangers plaats. Behalve een lied moeten de kandidaten ook een onuitgegeven verplicht werk met pianobegeleiding uitvoeren. Dat werk heet ‘Accent’ en werd geschreven door de Waalse componist-dirigent Pierre Bartholomée. In de finale moeten de zangers een oratorium, twee opera-aria's en een lied met orkestbegeleiding uitvoeren: dit op 22, 23 en 24 mei, telkens om 20 u. in het Paleis voor Schone Kunsten. Op 1 juni om 20.30 u. vindt daar eveneens het Slotgala met de eerste zes laureaten plaats. Die worden begeleid door het Nationaal Orkest van België o.l.v. Ronald Zollman. Het informatieboekje, informatie en plaatsbespreking: Secretariaat van de Koningin Elisabethwedstrijd, Wolstraat 20, 1000 Brussel.

- De Europese Commissie heeft een Memorandum over Hoger Onderwijs in de Europese Gemeenschap gepubliceerd. Deze tekst geeft een schets van de rol van het hoger onderwijs in Europa naar de nabije toekomst. Aandachtspunten zijn de verwachtingen van de arbeidsmarkt, de toegang tot het hoger onderwijs, de relatie met het bedrijfsleven, permanente vorming, open en afstandsonderwijs en de Europese dimensie in het hoger onderwijs. De bedoeling van de Commissie is dat er binnen elke lidstaat een maatschappelijk debat rond deze tekst georganiseerd wordt waarbij niet alleen onderwijsinstellingen en administratie, maar ook sociale partners en culturele organisaties betrokken worden. Dit memorandum wordt naar alle betrokken partijen toegezonden met de vraag een standpunt te vertolken. Coördinator voor Vlaanderen is de heer Noël Vercruysse, Directeur Bestuur Wetenschappelijk Onderzoek, Koningsstraat 136, 1000 Brussel. Er werd een werkgroep opgericht om de activiteiten en het debat rond dit memorandum te coördineren. De geplande activiteiten zijn: vrijdag 12/6: Concept-conferentie in Antwerpen (U.I.A.). Deze conferentie staat open voor alle belangstellenden; begin oktober: avonddebat met de studenten; midden oktober: afsluitende bijeenkomst rond het synthese rapport. Belangstellenden kunnen een exemplaar van het memorandum bestellen op het volgende adres: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs, Administratie Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek, Koningsstraat 136, 1000 Brussel (tel. [phone], vragen naar mevr. Thielemans of mevr. Vyncke).

- De 25ste uitgave van het Jaarboek van de Belgische Film 1990/91 is uit: het biedt een overzicht van de Belgische filmwereld in al zijn facetten: algemene beroepsorganisaties, internationale filminstellingen, verdelers, zaaluitbaters, technische nijverheden, ministeriële diensten, subsidies, televisie, festivals, prijzen, statistieken, evenals Europese initiatieven, enz. Alle Belgische films (lange en korte) uit 1990 werden opgenomen, met technische fiche en synopsis. Daarnaast vindt u een alfabetische lijst van niet minder dan 3500 personen en verenigingen die in België actief zijn op filmgebied met naam, adres, telefoon- en faxnummer. Het kan verkregen worden door storting van 950 fr. op rek. nr. 000-0032869-83 t.n.v. het Koninklijk Filmarchief, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, tel. [phone], fax: [phone].

- Wie informatie zoekt over kunstenaars van eigen bodem kan terecht in het ‘Geïllustreerd Biografisch woordenboek der Kunstenaars in België na 1830’, dat meer dan 6000 beeldende kunstenaars, architecten, designers en creatieve ambachtslieden repertorieert. Formaat 180 × 240 mm, ca. 500 blz., in linnen band: 2.950 fr.: Arto, W. Churchilllaan 85, 1180 Brussel (rek. nr. 000-0084275-79).

- De Belgische Schouwspelvereniging groepeert een driehonderdtal organisaties uit de culturele sector. De Vereniging verdedigt de belangen van de podiumkunsten in het algemeen, zowel op een regionaal, Belgisch als Europees platform. Zij behoudt een nationaal statuut omdat de wetgeving uitsluitend op nationaal en Europees niveau beslist wordt. Zij ligt aan de basis van het verzet tegen het nieuwe KB op de bedrijfsvoorheffing voor artiesten, dat de hele cultuursector dreigt te ondermijnen. De fiscus valt de cultuursector aan die daardoor aan slagkracht dreigt in te boeten. Nochtans is het voor iedereen duidelijk dat Vlaams Blok/Front National toestanden hoofdzakelijk met een naar het brede publiek uitgebouwde cultuurstrategie uitgeroeid kunnen worden. Ook de hele belastingsproblematiek op zichzelf, de BTW en het copyright worden zowel binnen de grenzen als op een Europees niveau ten voordele van de kleinste tot de grootste cultuurorganisator actief begeleid. De nieuwe Raad van Beheer moet in de mogelijkheid zijn het nodige weerwerk te verrichten. Tot Voorzitter werd verkozen Jan Briers jr. van het Festival van Vlaanderen Internationaal en de leden vertegenwoordigen duidelijk de hele sector: P. Kopp (Sound & Vision) - C. Ringlet (Jeunesses musicales) - J. Demeulemeester (Ancienne Belgique) - P. Sergier (FeVeCC) - B. Foccroule (TRM) - H. Schuermans (Torhout-Werchter) - L. Verfaillie (Casino Oostende) - M. Hellawell (Promorga) - M. De Rijck (Make It Happen) - J. Schyns (Festival de Wallonie) - P. Jonckhere (Halles de Schaarbeek). Voor informatie en advies kan elke partner terecht op het centrale secretariaat van de organisatie: Belgische Schouwspelvereniging, t.a.v. Jan Briers jr., E. Flageyplein 18, 1050 Brussel, tel. [phone] of fax [phone].

- Uit het overzicht van de werking van de Vriendenkring van het Koninklijk Conservatorium van Brussel vernemen we dat er in 1991 een 80-tal concerten werden gerealiseerd waarin een 250-tal studenten van het conservatorium podiumervaring hebben opgedaan, wat o.m. de doelstelling is van de Vriendenkring. Wie wil meehelpen om het muziekonderwijs in het Conservatorium te promoveren, kan lid worden van de Vriendenkring door het passende bedrag over te maken op rekening 436-1133941-70 van het Kon. Conservatorium, Brussel of het nummer 210-0056371-66 van de Vriendenkring van het Conservatorium v.z.w., Regentschapsstraat 30, 1000 Brussel (tel. [phone]).

• Brussel/Anderlecht

Het Koninklijk Conservatorium Brussel programmeert de opera ‘The Rape of Lucretia’ van Benjamin Britten op 14, 15 en 16/5 om 20u. en op 17/5 om 15 u. in zaal C.V.A., Verweydestraat 24-26 in Anderlecht. Toegangsprijs 300 fr., reductiehouders: 150 fr. en conservatoriumstudenten gratis. Ronny Lauwers is regisseur en Rob Casteels dirigent. Pianist-begeleider is Jan Vande Weghe. Het instrumentaal ensemble wordt geleverd door het Kon. Conservatorium. Benjamin Britten (1913-1976) oogstte zijn eerste grote succes met zijn ‘Varations’ op een thema van zijn leermeester Frank Bridge. Tijdens de oorlogsjaren schreef hij zijn eerste opera ‘Peter Grimes’. De creatie vond plaats te Londen in 1945. Het succes was overweldigend. Voor de eerste keer in de geschiedenis werd een opera door een Brits componist geschreven, ook in het buitenland als een meesterwerk ontvangen. Zelfs de Scala te Milaan die nog nooit Engelse opera gespeeld had, programmeerde ‘Peter Grimes’. Mede ten gevolge van dit succes, stichtte Britten in 1947 een eigen operagezelschap met beperkt koor en orkest: the English Opera Group. Dit gezelschap creëerde te Glyndebourne ‘The Rape of Lucretia’. Deze opera was het begin van een succesvolle reeks kameropera's waaronder ‘Albert Herring’ en ‘The turn of the Screw’. In 1948 was Britten, tesamen met zijn vriend, de tenor Peter Pears, oprichter van het jaarlijkse muziekfestival te Aldeburgh. Zijn drukke agenda heeft hem niet beperkt in de uitbouw van een volwaardig compositorisch oeuvre. Naast een indrukwekkende reeks van boeiende, instrumentale composities, heeft Britten een niet minder indrukwekkende reeks vocale werken geschreven in een vernieuwende stijl. Hij koos met uiterste zorg zijn teksten, liet zich ongetwijfeld beïnvloeden door de Engelse taal en schreef aldus verfijnde melodieën neer. Zijn stijl, hoe eclectisch ook, geeft nooit toe aan algemene smaak, maar getuigt van een persoonlijk profiel, dat hoe dan ook gemakkelijk assimileerbaar blijft voor een groot publiek. In zijn opera's bewijst Britten dat hij over een aangeboren dramatisch instinct beschikt. Zijn veelvuldige contacten met radio, film en tv zijn daar niet vreemd aan. Zijn eerste opera al, plaatste hem in de galerij van de grote operacomponisten. ‘The Rape of Lucretia’ vertelt een tragedie die zich afspeelt in het oude Rome, toen nog onder de heerschappij van de Etruskische Tarquinius in discussie met Collatinus, echtgenoot van Lucretia, en Jiunius over een weddingschap dat Lucretia de enige deugdzame vrouw ter wereld zou zijn. Jiunius, wiens echtgenote er een vrije levenswandel op nahoudt, spoort Tarquinius aan toch maar de kuisheid van Lucretia te gaan ‘onderzoeken’. Tarquinius laat zijn paard brengen en vertrekt naar Rome. Daar aangekomen vraagt hij ten huize van Lucretia om onderdak. Tijdens de nacht dringt Tarquinius Lucretia's kamer binnen, wekt haar, overwint haar weerstand en verkracht haar. 's Anderendaags

[p. 125]

laat Lucretia haar echtgenoot Collatinus bij haar roepen. Ze vertelt hem wat er gebeurd is, weigert alle vergiffenis en troost en pleegt zelfmoord. Het libretto van Ronald Duncan is gebaseerd op het toneelstuk ‘Le Vid de Lucrèce’ van André Obey uit 1936. Het verhaal wordt becommentarieerd door een mannenen een vrouwenkoor. Deze klassieke tegenstelling, nl. dramaactie tegenover koor-commentaar, wordt op diverse niveaus doorgetrokken. Zo is er de christelijk geïnspireerde commentaar van het koor tegenover de ‘heidense’ sfeer van het oude Rome. En wanneer Lucretia verkracht is, zingt het koor een hymne tot de Heilige Maagd. Ook de twee vrouwen die Lucretia omringen, nl. Bianca de oude min, en Lucia, de meid, zijn tegengesteld aan elkaar. Bianca is een deugdzame vrouw zonder passie, daar waar Lucia zich enkel door haar passie laat leiden. Lucretia verenigt zowel de deugd als de passie, maar dit leidt tot zelfdestructie.

• Damme

In 1993 zal het 100 jaar geleden zijn dat in het ‘luwportaal’ onder de toren van de O.-L.-Vrouwekerk in Damme, een Van Maerlantgedenksteen, uitgevoerd door de Brugse beeldhouwer Hendrik Pickery (1828-1894) werd onthuld. Daarom wordt de periode tussen Pinkstermaandag 8 juni 1992 en Pinkstermaandag 31 mei 1993 uitgeroepen tot een Van Maerlantjaar. De Maerlant-compaenen organiseren naar aanleiding hiervan een aantal manifestaties: speciale gedenkplaketten op historische plaatsen in Damme (i.s.m. het stadsbestuur) en Van Maerlant-evocatie in de ‘Vierschaer’ van het stadhuis, Van Maerlant-verkenning in Leiden en Den Haag tijdens het laatste weekeinde van september 1992. De openingsmanifestatie van 8 juni 1992 is gepland i.s.m. het Stadsbestuur en de Damse Uilenspiegelvereniging met in de voormiddag een aantal toespraken (in het Damse stadhuis) van de letterkundige Fernand Etienne en Prof. V. Nachtergaele. Daarna bloemenhulde en bezoek aan het Natuurreservaat de ‘Stadswallen’. Om 16.30 u. wordt de dag afgesloten met een evocatie aan de gedenksteen van Jacob van Maerlant.

• Deerlijk

OP 12 juni 1992 zal het 60 jaar geleden zijn dat dichter-componist en Vlaamse voorman René De Clercq gestorven is, meteen een gelegenheid om even te wijzen op het bestaan van het museum dat zijn naam draagt. Het werd ingericht in het huis waar hij op 14 november 1877 werd geboren, René De Clercqstraat in 8540 Deerlijk en wordt beheerd door de Vrienden van het Museum René De Clercq, secretariaat: Jan Dhaluin, Vichtestraat 15, 8540 Deerlijk (tel. [phone]). De benedenverdieping evoceert de tijd van R. De Clercq met woonkamer, keuken en bakoven, evenals de werkkamer van de dichter. De verdieping werd omgebouwd tot een moderne museumruimte waar in woord en beeld het leven van De Clercq wordt uitgebeeld. Er is ook een videofilm voorhanden. Het archief en het documentatiecentrum i.v.m. De Clercq bevindt zich echter in het Archief Leon Defraeye in het gemeentehuis, Harelbekestraat 27 (tel. [phone]). Het museum is open van 1/3 tot 31/10: iedere zondag van 14.30-18 u. en na afspraak: C.C., Schoolhuis, St.-Amandusstraat 14, tel. [phone]; prijs 20 fr. Gidsen op aanvraag. In de tuin staat het beeld van R. De Clercq, werk van Jozef Cantré. De jaarlijkse lidmaatschapsbijdragen van de Stichting bedragen 1.000 fr. (beschermend lid), 500 fr. (steunend lid) en 300 fr. (gewoon lid) te storten op rek. 463-5147011-71 t.n.v. Stichting René De Clercq.

• Diest

Het concept van auteur Ina Stabergh (Diest) is op het eerste gezicht vrij eenvoudig: Op vraag van scholen, bibliotheken, verenigingen enz... trekt zij sinds een aantal jaren door Vlaanderen. Met Initiatielessen in de poëzie weet zij haar toehoorders te boeien. Uniek aan dit project is dat het past voor iedere leeftijd, er is geen voorkennis nodig, openstaan voor poëzie is voldoende. ‘Een kind is poëzie, jongeren en volwassenen kunnen poëzie leren smaken’, aldus de auteur. Stabergh heeft overigens steeds heelwat ervaring op dat vlak, talrijke referenties zijn hiervan het bewijs. Ook in Nederland bestaat grote belangstelling voor haar werk. Organisatoren die interesse hebben voor dit project kunnen (tijdig) contact opnemen met het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Dienst Letteren en Podiumkunsten, t.a.v. Mevr. De Craecker, Koloniënstraat 29-31 te 1000 Brussel, tel. [phone] of met de auteur zelf: Ina Stabergh, 013/33 39 94.

• Gent

In het Museum voor Sierkunst, Jan Breydelstraat 5, 9000 Gent (tel. [phone], fax [phone]) wordt van 26/5 tot en met 27/7 de tentoonstelling ‘Vernieuwing in Zilver. Internationale hoogtepunten uit de edelsmeedkunst 1880-1940’ gehouden. Toegankelijk van dinsdag tot en met zondag van 9.39-17 u. Prijs: 150 fr. (reductie: 100 fr., scholen: 70 fr.). Eind 19de eeuw streefden kunstenaars en ontwerpers in verschillende landen naar een nieuwe, eigentijdse stijl. De behoefte aan vernieuwing was een reactie op de, in die periode overheersende, traditionele smaak die teruggreep op historische stijlen. Vooral in de edelsmeedkunst heeft de moderniseringsdrang tot verrassende resultaten geleid. Aan die ‘Vernieuwing in Zilver’ wordt nu voor het eerst aandacht besteed in een breed internationaal overzicht. De tentoonstelling beslaat de periode van 1880 tot 1940. Vanaf het prille begin, de ‘Arts and Crafts’ beweging in Engeland en de ‘Wiener Werkstätte’ in Oostenrijk, tot de periode na het ‘Bauhaus’ in de jaren dertig, ontvouwt zich een gevarieerd patroon van opeenvolgende stromingen en stijlopvattingen. Van de vloeiende zweepslaglijnen van de Jugendstil en Art Nouveau via de strakkere motieven van de Art Déco tot het zakelijke functionalisme van het Bauhaus, geeft de tentoonstelling een beeld van de fascinerende ontwikkelingen in de edelsmeedkunst. Daarvoor zijn circa driehonderd voorwerpen bijeengebracht uit zowel openbare als particuliere collecties in Europa en de Verenigde Staten. Veel objecten werden nooit eerder tentoongesteld. Tot de hoogtepunten behoren de onderdelen uit een omvangrijk en imposant zilveren servies van de ontwerper Jan Eisenloeffel, een geschenk van de gemeente Amsterdam aan Koningin Wilhelmina ter gelegenheid van haar huwelijk met Prins Hendrik in 1901. In de tentoonstelling ligt de nadruk op grotere werken zoals serviezen, kandelaars en gelegenheidsstukken. Ze zijn afkomstig uit een veelheid van landen. Naast voorwerpen uit bekende, vooraanstaande ateliers in Oostenrijk (Wiener Werkstätte), Denemarken (Jensen) en Duitsland (Bauhaus) worden ook werken getoond uit België, Frankrijk, Engeland, Nederland, Noorwegen en Zweden. Het gaat daarbij om werk dat zowel karakteristiek is voor bepaalde stijlopvattingen als werk van individualisten en er zijn zowel machinaal geproduceerde als met de hand vervaardigde objecten. Ze geven een schitterend beeld van de rijkdom aan vormen en versieringen in de edelsmeedkunst in deze periode.

- Van 4/4 tot 10/5 vindt in de tentoonstellingsruimtes van 4 kunstverenigingen in het Gentse het project Synergie '92 plaats. De organisatoren zijn: het Museum Dhondt-Dhaenens te Deurle, het Cultureel Comité St.-Amandsberg (Campo Santo kapel), de Vereniging voor het Museum van Hedendaagse Kunst te Gent, en Opus Operandi Studiecentrum Hedendaagse Kunst, eveneens te Gent. De traditie van dit initiatief gaat terug tot de manifestatie ‘Gent '72’, die door Karel Geirlandt opgezet werd en tot ‘Jonge kunstenaars uit het Gentse’, in 1982 georganiseerd door het Cultureel Comité St.-Amandsberg en het Museum Dhondt-Dhaenens. In de editie '92 wordt een selectie geboden van het werk van een jonge generatie kunstenaars van wie het werk zich recent veelbelovend ontwikkelt en die nog niet echt op het internationale forum aanwezig zijn. De selectie bevat de namen van: B. De Bruyckere, J.M. Bijtebier, D. Braeckman, P. Buggenhout, E. Colpaert, H. De Baere, K. De Meester, H. De Leener, C. Mistiaen, J. Van Oost, W. Vanderplaetsen, en Chr. Verhelst. Een catalogus is voorhanden. De term Synergie wil de nadruk leggen op de dynamiek en de vernieuwende kracht die uitgaan van de jonge kunst op het creatieve potentieel van een regio. De aandacht wordt gevestigd op de aristieke reflectie, het artistieke denken en doen van een jonge generatie kunstenaars die binnen de uitstraling van de Gentse cultuurpool wonen en werken. Cultureel Comité St.-Amandsberg, Campo Santo kapel: vrijdag, zaterdag, zon- en feestdagen van 11-19 u. - Museum Dhondt-Dhaenens, Museumlaan 14, 9831 Deurle: woensdag, donderdag en vrijdag van 14-17 u.; zaterdag en zondag van 10-12 u. en van 14-17 u. - Opus Operandi. Studiecentrum Hedendaagse Kunst v.z.w., Tentoonstellingslaan 32, 9000 Gent: woensdag, donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag van 14-18 u. - Vereniging van het Museum voor Hedendaagse Kunst te Gent v.z.w., Hofbouwlaan 29, 9000 Gent: dinsdag, woensdag, donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag van 14-18 u. Voor aanvullende informatie: Stefaan Micholt, tel. [phone].

- Het loont de moeite het poppentheater Taptoe te volgen in zijn buitenlandse carrière. De Stad Gent selecteerde Teater Taptoe om een weeklang voorstellingen te spelen in het Belgisch Paviljoen tijdens de wereldtentoonstelling in Sevilla. Taptoe trekt naar Spanje met de animatieacts ‘Marionnette à la Planchette’ en ‘De Opmeters’. Beide animatieprogramma's hebben er al een internationale carrière opzitten en spreken ondermeer door hun non-verbaliteit een internationaal publiek aan. Teater Taptoe is in Sevilla van 30 april tot 5 mei, samen met modeontwerper Yvette Lauwaert en Teater Exces. Op basis van de zeer lovende recensies die Teater Taptoe kreeg tijdens het voorbije Festival Mondial des Théâtres de Marionnettes in de Franse stad Charleville-Mézières, werd het aangezocht door het Franse impressariaat Saka Malice voor een reeks toernees. In de maand november toert het gezelschap in het westen van Frankrijk, in december wordt de omgeving van Parijs aangedaan. In februari staat de Bordeauxstreek op het programma en in april tenslotte het zuidzuid-oosten van het land. Los van het engagement met Saka Malice, maar eveneens ten gevolge van het succes in Charleville-Mézières, werd Teater Taptoe aangezocht om deel te nemen aan het festival van Cannes in Zuid-Frankrijk. Cannes heeft

[p. 126]

ook interesse voor de tentoonstelling ‘Teater Taptoe: figurenteater / teaterfiguren’. De tentoonstelling brengt een overzicht van meer dan twintig jaar vormexperimenten in het poppen- en figurentheater bij Teater Taptoe. Ze toont poppen, figuren en scenografieën van ondermeer: ‘Reggae Peggy’, ‘De zeer schone miniatuur van juffrouw Symforosa, begijntje’, ‘Vader Anseele’, ‘Hemel!’, ‘Draken bestaan’, ‘Herman Teirlinck, een Brusseleer’ en ‘Vina Bovy, de pêle mêle van een operadiva’. Op 22 mei vertrekt Teater Taptoe voor de vierde maal naar het belangrijkste festival van de voormalige Oostbloklanden, namelijk dat van Bielsko-Biala in Polen. Het gezelschap speelt er ‘Hemel!’ van Freek Neirynck en Daniel Billiet op 26 mei in het Theater Polskiego. Teater Taptoe was reeds eerder te gast in Polen met ‘Thomas zit te dromen in de klas’ (ook in Oswiecem ofte Auswich), ‘De dag dat Karageus... (aankwam)’ (Duitse versie) en ‘Karel en Elegast’ (Franse versie). Teater Taptoe is ook door de strenge selectie geraakt van het Wereldfestival van het Poppen- en Figurenteater, dat van 14 tot 19 juni wordt georganiseerd in de Slovenische hoofdstad Ljubljana. Om de vier jaar organiseert de Union Internationale de la Marionnette een wereldfestival waarop de topprodukties van dat moment aan een zeer internationaal publiek (ongeveer 50 landen) worden getoond. Vier jaar geleden was Teater Taptoe het eerste Vlaams gezelschap dat voor zo'n wereldfestival geselecteerd werd, namelijk voor dat van Japan, waarbij de groep drie weken door het land van de rijzende zon trok. Aansluitend op het Wereldfestival van Ljubljana, geeft Teater Taptoe ook nog een voorstelling op het PIF-festival in Zagreb op 20 juni. De directie van het eerste internationaal figurenteaterfestival in Lahore, Pakistan heeft Teater Taptoe uitgenodigd om er tussen 10 en 20 oktober een reeks voorstellingen te komen spelen met ‘Marionnette à la Planchette’. Van 11 tot 13 november tenslotte speelt Teater Taptoe op het internationaal festivaal Mafidok van Kristiansand in Noorwegen met de produktie ‘Hemel!’. Het staat er geprogrammeerd naast topgroepen als ‘Stuffed Puppets’ (Nederland/Australië), ‘Amorose et Augustin’ (Frankrijk) en ‘Sandglass Theatre’ van Eric Bass uit de Verenigde Staten, ‘Marionettentheatre Stockholm’ van Michael Meschke uit Zweden. Dat Teater Taptoe een benijdenswaardige wereldcarrière heeft uitgebouwd, valt hiermee niet meer te betwisten. Info: Teater Taptoe, Forelstraat 91C, 9000 Gent.

- In 1937 stichtte René Verbeeck ‘De Bladen voor de Poëzie’. Sinds 1984 wordt de oudste poëziereeks in Vlaanderen uitgegeven door het Poëziecentrum in Gent. Daar zijn de Bladen nu aan hun veertigste jaargang toe. Het jubileumjaar wordt ingezet met de bundel ‘De mond van een man’ van Guido van Hercke. Deze bundel kreeg in 1989 al de Prijs van de Stad Gent, maar wordt nu pas gepubliceerd. Guido van Hercke (Oostende, 1950) studeerde Germaanse filologie in Gent en is leraar Nederlands. Zijn eerste bundel ‘Ogen-merk’ met gedichten over zijn geboortestreek, de Westvlaamse polders, verscheen in 1977. Voor ‘Weerzin’ (1984) ontving de auteur de Prijs voor Letterkunde van de Provincie Oost-Vlaanderen. ‘De mond van een man’ is de mond van de dichter en van de minnaar. In rustige verzen zoekt een steeds weer verwonderende dichter contact met de ‘jij’ en de lezer, en drukt hij algemeen-menselijke ervaringen en verlangens uit. Info: Poëziecentrum, Hoornstraat 11, 9000 Gent (tel. [phone], fax [phone]).

- Vlink is het Vlaams Instituut voor Kunstzinnige Vorming dat binnen de Vlaamse Akademie voor Kulturele Belangen als kunstzinnig vormingsproject ontstaan is. Vanaf eind 1988 heeft Vakbel herhaaldelijk de belangstelling voor het kunstzinnige gestimuleerd en Vlink is een verdere uitbouw met een meer specifieke structuur. De Nederlandstalige cultuur bevorderen en de kultuurparticipatie opdrijven is de droom die Vlink via kunstzinnige vorming wenst gestalte te geven. Dit gebeurt o.m. door het opzetten van kunstzinnige projecten en vormingsaanbod: Vlinkanimeren (w.o. ‘Open boek over Suriname’) - het organiseren van kunstzinnige activiteiten: Vlinkaktiveren - het ter beschikking stellen van informatie en documentatie: Vlinkecho's - het promoten van kunstzinnige evenementen: Vlinklame. Vlink verzorgt kunstzinnige vorming waarin de linken tussen de verschillende kunstvormen onderling en de maatschappij duidelijk aan bod komen. Tevens wil Vlink de Vlaamse bevolking en de Vlaamse Beweging in het bijzonder warm maken voor kunst. De hedendaagse kunst in Vlaanderen en de wereld geniet daarbij een grote aandacht. Info: Vlink, t.a.v. J.P. Roosen, Limburgstraat 92, 9000 Gent, tel. [phone] (24 u. op 24 u.) of fax [phone].

- Het Nieuwpoorttheater (Nieuwpoort 35, 9000 Gent, telefoonnr. 091/25 12 96) deelt de speelkalender van mei-juni mee: 5 en 6 mei: De Rivisor (Gogol) in KIM, Oudburg 18 Gent; 7, 8 en 9 mei: Pinter-trilogie, KIM, Oudburg 18, Gent; 17 en 18 mei: Frankenstein of de landschappen van de ziel (naar Mary Shelley) van Rieks Swarte (NL); 19 mei: Orgie (P.P. Pasolini) door Toneelgroep Amsterdam-Nationaal Fonds (NL); 22 en 23 mei: Goldbergvariationen (door het Speelteater); 25, 26 en 27 mei: Die Natürliche Tochter (naar J.W. von Goethe); 1, 2, 3 en 4 juni: How to approach a dog door Les Ballets C de la B; 5, 6, 7 en 8 juni: Portretten (door Het Muziek LOD); 15 t/m 20 juni: Goldbergvariationen en Landschap van Laura op 20/6 (Speelteater: 091/25 10 78); 23 en 24 juni: Et voilà (door Nova Zembla); 27 juni: Gratis slotfeest (Villa Terminus).

• Houthalen

Kunstschilder Staf Timmers heeft een ateliergalerij geopend met de bedoeling naast de expositie van zijn eigen werk (schilderijen) aan een beeldhouwer de kans te geven om gratis tentoon te stellen. De beeldhouwer moet alleen, indien hij dat wenst, zijn eigen publiciteit, zoals uitnodigingen en eventuele receptie, enz. verzorgen. Hij kan beschikken over een ruimte van ± 100 m² en een adressenbestand van ± 1000 namen. Houthalen ligt op 10 km van Hasselt en de galerij is gelegen aan de drukke baan Houthalen-Genk. Kandidaten kunnen zich in verbinding stellen met Staf Timmers, Ateliergalerij Rela-Pictura, Herebaan-Oost 113, 3530 Houthalen, tel. [phone] of ons een bezoek brengen. De galerij is open elke zondag van 14-18 u., andere dagen en uren op verzoek.

• Knokke-Heist

Van 8 t/m 16/8 biedt het C.C. Scharpoord onderdak aan de ‘176e Internationale Kunst- en Antiekbeurs’, die dagelijks toegankelijk is van 15-21 u. Info: 050/35 40 07.

• Koekelare

‘Uit het leven en werk van Karel Vander Espt’ is het jongste boek (in 2 delen) van Raf Seys uitgegeven door Coclariensia vzw, Ringlaan 1, 8680 Koekelare. Deel 1 ‘De drama's Maria-Magdalena en Tiberius’ (216 blz., 13 ill.: al verschenen), Deel 2 ‘Omdat ik hoop dat het u genoegen zal doen’ (voorzien tegen eind 1992. Prijs voor de 2 delen: 525 fr., over te maken op rek. nr. 000-0516779-60 t.n.v. Raf Seys, Ringlaan 1, 8680 Koekelare. E.H. Karel Vander Espt was doctor in de wijsbegeerte en godgeleerdheid, professor aan het Amerikaans College te Leuven, waar hij om zijn Vlaams-nationale gezindheid degradeerde tot ‘petit vicaire’ te Diksmuide, daarna te Vladslo (zoals Cyriel Verschaeve dit was te Alveringem en Odiel Spruytte de Slijpe). Geboren te Koekelare op 1 december 1891, priester gewijd te Rome op 7 april 1917, plots overleden te Oostende op 19 april 1938. Zijn fijnbesnaarde en hoogbegaafde natuur was gebroken onder het gewicht van de miskenning. Hij schreef een 6-tal merkwaardige drama's, die evenwel alle onuitgegeven bleven.

• Kontich

‘Kunst zonder schoonheid?’ Onder deze titel richt het Vormingsinstituut Wies Moens v.z.w. een cyclus van vier voordrachten in, telkens om 20 uur in een lokaal van de UF-SIA, Rodestraat 14 te Antwerpen. Bedoeling is bepaalde aspecten en aberraties van de hedendaagse kunst kritisch te benaderen. De reeks wordt geopend met een inleidende syntese door Erik Verstraete op 5 mei. Op 12 mei geeft permanent diaken en Oostpriesterhulpmedewerker Bob Francis een etischreligieuze visie op de moderne kunst (met dia's). Kunstcriticus Jan D'Haese neemt op 19 mei de ‘installatiekunst’ e.d. onder de loep. Prof. Carlo Heyman besluit de reeks met een persoonlijke, kunsthistorische benadering op 26 mei. Bij de voordrachten wordt een syllabus overhandigd aan de deelnemers. De prijs voor de hele cyclus bedraagt 500 fr. Per voordracht: 150 fr. Voor meer inlichtingen: Edwin Truyens, Wilgstuk 10, 2550 Kontich, tel. [phone].

• Leuven

Naar aanleiding van het tienjarig bestaan van de Leuvense Vereniging voor Volkskunde (L.V.V.) vindt de tentoonstelling ‘Koekeloerehaan - De haan in de volkscultuur’ van 7 tot 27/11 e.k. plaats in de Expozaal van het Erasmushuis (Faculteitsgebouw Letteren en Wijsbegeerte). Blijde-Inkomststraat 21 te Leuven. In deze expositie staat de haan centraal. Hij zal er o.m. defileren als symbool, als dankbaar element in raadsel, spreekwoord, verhaal, lied, volksgeloof, als wind- en kerktorenhaan, als die in de volkssporten, als hoofdfiguur in de feestcultuur, als dankbare en kleurrijke verschijning in diverse artistieke vormen zoals schilderkunst, grafiek (o.m. exlibris en karikatuur), toegepaste kunst, volkskunst, enz. Naast tientallen waardevolle kunstobjecten zal de haan ook te zien zijn in honderden dagdagelijkse dingen zoals gebruiks- en siervoorwerpen, o.m. een compleet gedekte tafel met de haan als steeds terugkerende versiering. De vele objecten komen uit allerlei binnenlandse musea en privéverzamelingen, o.m. de bekende collectie kerktorenhanen van Jean-Luc Dehaene. Deze gevarieerde tentoonstelling, waaraan de gemeente De Haan haar medewerking verleent, komt tot stand in samenwerking met de Dienst Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant en wordt financieel ondersteund door de Landelijke Gilden en AVEVE. Op zaterdag 14 november heeft in hetzelfde Erasmushuis het symposium plaats over ‘Dieren in de volkscultuur’. Er wordt gesproken over de relatie mens-dier doorheen de tijd, Reinaert de Vos, de dieren in de volkssporten en in de traditionele en moderne volksverhalen. Wie meer informatie wenst over de tentoonstelling en/of de studiedag kan te-

[p. 127]

recht bij: Seminarium voor Volkskunde KULeuven, Blijde-Inkomststraat 21, 3000 Leuven (telefoonnr. 016/28 48 56).

- Het programma van de Concertvereniging van het Lemmensinstituut heeft als centraal gegeven de ‘Openbare Proeven’ (Hogere Diploma's en Eerste Prijzen). Die vinden plaats vanaf 21/4 t/m 24/6. Op 1/5 houdt het Instituut Opendeurdag met een programma van concerten (van soli, ensembles kamermuziek, koren en orkesten) tussen 14-21 u. Op 6/5 zijn het Koor o.l.v. Kurt Bikkembergs, het Symfonisch Orkest o.l.v. Edmond Saveniers en het Harmonie-orkest o.l.v. Jan Van der Roost te gast in het Casino Kursaal in Oostende om 19 u. (reservatie: Casino Kursaal: 059/70 76 18. Op 7/5 brengen de Kunstsecundaire Afdelingen van het Lemmensinstituut een Lenteconcert in de Stadsschouwburg van Leuven. Info: Lemmensinstituut, Herestraat 53, 3000 Leuven (tel. [phone]).

- De Stedelijke Musea Leuven (Savoyestraat 6, 3000 Leuven, tel. [phone] of 016/23 27 78, fax [phone]) geven maandelijks een Kunst in de kijker uit. Hierin wordt een kunstwerk uit de permanente collectie van het Stedelijk Museum Vander Kelen-Mertens uitvoerig besproken en geïllustreerd. De beschreven stukken komen zowel uit het domein van de schone als van de toegepaste kunsten. De keuze wordt gemaakt in functie van de originaliteit of de nood om dieper op de historische context in te gaan. Op deze manier kan aan het boeiende en dikwijls onverwachte verhaal achter het kunstwerk meer aandacht worden besteed. Deze publikaties geven dus een verrijkende aanvulling op de tentoonstelling zelf. Zij doorbreken plaats en tijd en brengen vergeten getuigen uit het verleden weer tot leven. Zij helpen de stedelijke kunstcollectie te valoriseren en meer bekendheid te geven. Ook mensen die weinig mobiel zijn of om één of andere reden de stap naar het museum niet zetten, krijgen zo de kans kennis te nemen van het kunstvolle nalatenschap van onze voorouders. De Kunst in de kijker wordt verkocht in het Stedelijk Museum Vander Kelen-Mertens aan de symbolische prijs van 10 fr. Vanaf dit jaar verschijnt hij tweemaandelijks en is het mogelijk hierop een abonnement te nemen. Een telefonische of schriftelijke verwittiging volstaat samen met een overschrijving van 150 fr. (6 nummers plus verzendingskosten) op rekeningnummer 000-0009033-12 met de vermelding: Musea, K in de K, artikelnummer 771/161/01.

Ook enkele nummers kunnen mits betaling van 25 fr. aangevraagd en toegestuurd worden. De volgende nummers zijn reeds verschenen: Het kabinet, een 17de-eeuws pronkmeubel (juni 1990) - Een vouwwaaier met bijbelse taferelen (juli 1990) - Een zilveren suikervaas (juli 1990) - Een historische kruiwagen (september 1990) - Bedelaarskentekens (november 1990) - Meer in het hooggebergte: een schilderij van Josse de Momper de jongere - Een zilveren zakhorloge (januari 1991) - Een kostbaar kleinood: een zilveren snuifdoos (februari 1991) - Een chignonkam als bekroning van een kapsel (maart 1991) - De chatelaine, een nuttig sieraad - Een zilveren toiletartikel: het loddereindoosje (april 1991) - Een pronkbeker van Edouard Van Even (mei 1991) - De ver-, fijnde charme van het vaatwerk van Septfontaines (oktober 1991) - Een weervoorspeller uit de 18de eeuw: de banjobarometer (november 1991) - Een alcoholthermometer uit de 18de eeuw (december 1991).

- WeL-Universitaire Werkgroep Literatuur en Media (Kapucijnenvoer 67/15, 3000 Leuven, tel. [phone]) organiseert van oktober 1992 tot mei 1993 cursussen schrijven. Creatief schrijven 1: inleiding tot de schrijftechnieken der voornaamste genres. Ook journalistiek (geschreven pers, radio, televisie) komt aan bod, naast hoorspel, tv-spel, filmscenario e.a. Deze vermaarde jaarcursus wordt in oktober 1992 voor de twaalfde maal georganiseerd. Vanaf 15 oktober: 27 donderdagavonden (20-23 u.). Inschrijving: 6.000 fr. teksten en jaarabonnement WeL incl. - Creatief schrijven 2: voortzetting van de jaarcursus, enkel voor wie het eerste jaar heeft gevolgd. Vanaf 12 oktober 27 maandagavonden (20-23 u.). De klemtoon zal liggen op taalgebruik, stijl, begeleiding van eigen werk en dieper ingaan op de eerder behandelde genres, naast nieuwe: toneel, copywriting, editing... Verscheidene topfiguren uit het Vlaamse literaire leven en de media hebben reeds hun medewerking toegezegd. Het aantal inschrijvingen dient om redenen van beschikbare lokalen beperkt: wie er bij wil zijn moet tijdig inschrijven. Inschrijven: 6.000 fr. teksten en jaarabonnement WeL incl. De cursussen gaan door in 't Stuc (Ed. Van Evenstraat 2d) te Leuven. Info/inschrijving enkel via 016/22 93 24. Cursisten die het ganse jaarprogramma hebben gevolgd en deelgenomen aan de oefeningen kunnen per jaar een getuigschrift ontvangen. In oktober 1991 werden een twintigtal inschrijvingen geweigerd en terugbetaald, men moet dus tijdig inschrijven.

• Lier

Het Felix Timmermans-Genootschap (p/a L. van den Eynde, Lisperstraat 10, bus 3, 2500 Lier) heeft zijn 19e jaarboek gepubliceerd waarin de relatie van Timmermans tot het activisme en de Vlaamsgezinde radicale stroming van vóór en tijdens de WO I worden belicht. In een later nummer wijden we een bespreking aan dit werk.

• Lokeren

De architectuur van de 19de en het begin van de 20ste eeuw mag zich de jongste tijd verheugen in een toenemende belangstelling. Allerhande projecten rondom de neo-gotiek (KADOC-Leuven en Bethunianum-Gent) en diverse initiatieven omtrent het Brusselse Art Nouveaupatrimonium vormen daarvan de meest treffende illustraties. Ook in Lokeren werd er omstreeks de jongste eeuwwisseling een opvallend actieve bouwpolitiek gevoerd, en veel daarvan is tot op vandaag nadrukkelijk aanwezig gebleven in het stadsbeeld. Voldoende redenen dus om de Lokerse architectuur uit de periode 1890-1914 extra in het licht te stellen d.m.v. een tentoonstelling en een begeleidende publikatie. Nagenoeg alle bouwstijlen uit de Belle Epoque komen in Lokeren aan bod; zowel de neo-stijlen, de Art-Nouveau als het eclecticisme. Bovendien bestrijkt de architectuur uit deze periode zowat de hele waaier van gebouwentypes: landhuizen zoals het kasteel ‘Verloren Bos’ in de Nijverheidstraat, de ‘Villa Geurts’ aan de Groendreef en het huis ‘Mijn Droom’ aan de Pontweg in Daknam; rijwoningen aan de Bergendries- en de Koophandelstraat; burgershuizen op het Vrijheidsplein en het Stationsplein, in de Stationsstraat en in een aantal andere centrumstraten; overheidsgebouwen zoals de huidige Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs aan de Groendreef en het Postgebouw op de Markt. Wat de kerkelijke bouwkunst betreft vermelden wij de Kopkapel aan de Oude Heerweg. De meest produktieve architecten uit de Lokerse Belle Epoque waren Henri Vanden Broucke (1876-1928) en Alphonse Depauw (1867-1937), die in een meer traditionele stijl werkten en Joseph Van Bogaert (1877-1935) en Julien Welvaert (1870-1949), die zich vooral inspireerden aan de Art Nouveau. Bouwplannen en foto's (oude en nieuwe) vormen de hoofdmoot van de tentoonstelling ‘Bouwen tijdens de Belle Epoque. Architectuur te Lokeren tussen 1890 en 1914’, die verder werd opgefleurd met allerhande documentatie (affiches, versierde briefhoofden, prenten enz.) en met enkele objecten (glasramen, meubilair enz.). De tentoonstelling loopt in het Stedelijk Museum van Lokeren (Markt 15a) en van 15/3 t/m 29/11/92. Het museum is geopend op zondag van 10-12 u. en elke eerste zaterdag van de maand van 15-17 u.; geleide bezoeken zijn alle dagen mogelijk op aanvraag (tel. [phone]). Tegelijk wordt onder dezelfde titel een wetenschappelijk verantwoorde en rijk geïllustreerde publikatie op de markt gebracht over de Lokerse architectuur uit de kwarteeuw die voorafging aan de Eerste Wereldoorlog. In Lokeren kan deze brochure worden bekomen in het Stedelijk Museum (Markt 15a), bij de Culturele Dienst (Torenstraat 1) en op het Stadsarchief (Torenstraat la), alledrie te bereiken via het telefoonnummer 091/48 28 05. In Gent: Dienst Kunstpatrimonium van de Provincie Oost-Vlaanderen (Vogelmarkt 17; tel. [phone]). De brochure telt 48 bladzijden en kost 130 fr.

• Mechelen

Liefhebbers van belcanto en operette kunnen lid worden van de Internationale Belcanto en Operette Vereniging België (IBEO v.z.w.), gehuisvest op het adres Dobbelhuizen 33, 2800 Mechelen. Het lidmaatschap is gratis, maar steunende leden betalen 350 fr. voor 1992 op rek. nr. 645-1133666-62. De vereniging organiseert geregeld concerten en eventueel muzikale reizen.

• Nieuwpoort

Het Beauvarletkoor o.l.v. Ignace Thevelein zoekt zijn programma's zowel in binnen- en buitenland uit te voeren. Het koor brengt avondvullende concerten, programma's voor het opluisteren van aperitiefconcerten, academische zittingen en eucharistievieringen. Vanaf 15/10/92 kan het ‘Requiem’ van Duruflé, samen met werken rond het thema ‘Leven en Dood’ voor koor, sopraansolo en orgel aangeboden worden. In 1993 wordt een passie van Telemann op het programma genomen. Info bij Ignace Thevelein, Magdalenastraat 30, 8200 Brugge of Mevr. Dorothea Carbonnez, voorzitster, Artanlaan 13, 8620 Nieuwpoort (058/23 35 91). Vooraf kennismaken kan via twee CD's of cassetten: DOC 16 J.S. Bach (Bachkoralen): resp. 625 en 450 fr. en DOC 18 Christus der ist mein Leben (orgelkoralen van J.G. Walther) eveneens 625 en 430 fr. Bestellen op het Koorsecretariaat, p.a. G. Maesen, Duinkerkestraat 39, 8620 Nieuwpoort, tel. [phone]).

• Oostende

Het jaarprogramma '92 van het PMMK-Oostende staat in het teken van de schilderkunst in België. Een dergelijk beleid heeft minder met navelstaarderij te maken dan wel met een bezorgdheid om op een consequente wijze de groei en bloei van de Belgische kunst te verzekeren. Aldus kreeg Roger Raveel de gelegenheid om zijn zeventigste verjaardag te vieren met een overzicht van zijn produktie van het afgelopen decennium, eerst in het PMMK (21/12/91-9/3/92), later in het Gemeentemuseum Arnhem en De Beyerd in Breda. Van 29/3 tot 8/6 bewijst Fred Bervoets met zijn retrospectief overzicht in het PMMK dat hij zijn plaats verdient naast andere grootheden van de schilderkunst in

[p. 128]

de jaren '80, zoals Penck, Baselitz en ander Immendorfs. Vanaf 28 juni tot 28 september komt onze avant-garde aan bod. ‘Modernism in Painting, tien jaar schilderkunst in Vlaanderen’ schetst een overzicht van wat Vlaanderen in het afgelopen decennium aan schilderkunst te bieden had (en dat is heel wat!). Na Jacques Charlier (11/10-30/11) wordt 1992 op een waardige wijze afgesloten met een retrospectief overzicht van Rik Wouters, de belangrijkste onzer fauvisten en een van de beste schilders die ons land ooit heeft voortgebracht (Rik Wouters 19/12/92-8/3/93). In de rand van deze tentoonstellingen presenteert het PMMK nog een aantal internationale kunstenaars waarvan enkelen zich op toegepaste kunst hebben toegespitst, zo o.m. ‘The Museum-Watch’ (uurwerken van Warhol, Agam, Arman en Rosenquist, 28/6-28/9, Dale Chihuly (glas, 28/6-28/9), Enrio Gay (schilderijen, 19/12/92-3/3/93), Lucie Rie (11/10-30/11) en ‘Glas in de wereld: (19/12-maart '93).

- Ter voorbereiding van tentoonstellingen zoekt de directie van het Museum voor Schone Kunsten, Wapenplein, 8400 Oostende (tel. [phone] of fax [phone]) contact met verzamelaars die werken van volgende meesters bezitten: Louis Artan, Edgar Baes, Lionel Baes, François Bossuet, Jules Collen-Turner, Oscar De Clerck, Carol Deutsch (‘Carol’), Charles Drybergh, James Ensor, Willy Finch, Oscar Halle, Edouard Hamman, Auguste Musin, Louis Royon, Leon Spilliaert, Michel Van Cuyck. Verder: werk van Belgische meesters uit de periode 1750-1914 die gespecialiseerd zijn in stadsgezichten, stillevens, marines, landschappen, dieren, genretaferelen. En tenslotte: nachtgezichten of nachttaferelen uit de periode 1750-1914 (internationaal).

• Oudenburg

Op 15/5 om 20.30 u. vindt in de Romaanse Sint-Eligiuskerk van Ettelgem/Oudenburg (Oude Kerkstraat) een concert plaats in het kader van het Festival van Vlaanderen. Te gast is de bekende Scola Gregoriana o.l.v. Roger Deruwe van de Brugse Sint-Salvatorskathedraal. Op het programma een waaier van het schoonste Mariaal Gregoriaans, zoals het Ave Maria, het Stabat Mater, de O Gloriosa, de Virga Jesse en het wereldberoemde Salve Regina. De Scola Gregoriana werd opgericht in 1970 door kathedraalorganist Roger Deruwe; zij beschouwt de uitvoering der Gregoriaanse gezangen op zon- en feestdagen in de Sint-Salvatorskathedraal te Brugge als haar belangrijkste opdracht. Sedert 1974 verzorgt het koor ook druk bijgewoonde audities in alle grote en vele kleinere centra over het hele Vlaamse land. In het buitenland werden concerttournees gemaakt in Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Oostenrijk, Nederland en Duitsland. Geregeld verleent zij tevens haar medewerking aan de uitzending van eucharistievieringen via radio en televisie, zowel de BRT als de RTBF als de Spaanse radio en televisie. Tevens trad de Scola Gregoriana op in belangrijke festivals: het Festival van Vlaanderen (Brugge, Gent en Historische steden), het Waalse Festival du Mosan, het Festival Estival de Paris, het Festival van Avignon (Sénanque en Villeneuve), het Festival Musique en Bourgogne (Vézelay en Tournus), het Kirchenmusikfestival te Salzburg, de Bregenzer Festspiele en het Festival Internacional de Santander. Ook werden al drie CD's opgenomen: Laudes Mariae, Requiem en Puer Natus. Muzikaal baseert de Scola zich op het wetenschappelijke pionierswerk en de hierop gesteunde uitvoeringspraktijk van het monnikenkoor van de Sint-Pietersabdij van Solesmes. Zij trekt dan ook met regelmaat naar dit wereldberoemde centrum om er te herbronnen en tijdens intensieve studiesessies te bouwen aan een historisch verantwoorde eigen interpretatiewijze. De Scola Gregoriana stelt zich tot doel op deze wijze bij te dragen tot de herontdekking en vernieuwde appreciatie van de Gregoriaanse muziek als één der grootste artistieke schatten van de Kerk en basis van de gehele Westeuropese muziekcultuur. Zij benadert het Gregoriaans evenwel niet in de eerste plaats als een in de loop der eeuwen gestolde kunstvorm. Elk van deze uit de Middeleeuwen bewaarde gezangen vormt integendeel een levend gebed, een tot muziek gerijpte bezinning voor alle dagen en gemoedsstemmingen van het kerkelijk jaar. De Scola wil meehelpen deze tijdeloze en toch hoogfunctionele muziekrijkdom opnieuw een evenwichtige plaats te geven in en dienstbaar te maken aan het liturgisch kerkbeleven. Tenslotte wil zij de gelovig-zoekende mens van deze tijd met de rustgevende adem van de Gregoriaanse melodie tegemoet komen in zijn zoeken naar ruimte tot luisterend bidden. Kaarten en inlichtingen: Dienst Bevolking Stad Oudenburg, Stadhuis, Weststraat 24, 8460 Oudenburg, tel. [phone] of Dienst voor Cultuur, Brugsesteenweg 109, 8460 Oudenburg, tel. [phone].

- Aansluitend bij het nr. 241 van ons tijdschrift (mei-juni 1992) ‘De Hemel op Aarde. Vlaamse devotieprenten uit de 17e en 18e eeuw’ loopt in het voormalig abtsgebouw (Marktstraat 25) de gelijknamige tentoonstelling, dagelijks toegankelijk van 14-18 uur. Info en geleide rondleidingen: Dienst voor Cultuur en Toerisme, Brugsesteenweg 109, 8490 Oudenburg, tel. [phone]. De perkamenten devotieprent haalt vandaag een goede handelswaarde. Voor kunsthistorici behoort ze eerder tot de volkse kunst. Toch is ze van grote betekenis in de cultureelreligieuze sfeer van de 17de en 18de eeuw. Het is de tijd van de contrareformatie waar met heel wat propagandamateriaal de Roomskatholieke kerk geherwaardeerd werd. Vele kloosterorden stimuleerden die devotieprenten door ze uit te geven, te laten drukken of te verspreiden. Tevens mogen we niet vergeten dat massa's grote kunstenaars (Rubens, Van Dyck, Wiericx, Van Merlen, Galle...) dergelijke specimens ontwierpen of graveerden. Door de burijngraveerkunst werden de prenten nog in groter getale geproduceerd en werden ze meer betaalbaar. In feite gaat de geschiedenis van de devotieprenten terug tot in de middeleeuwen. De miniatuurkunst baande de weg. Er werden zeker handgeschilderde miniaturen los verkocht om ze in te kleven in handschriften. Bepaalde steden namen in dit verband maatregelen om de verkoop te regelen. Met de drukkunst verandert er veel. Ze worden uitgevoerd op een grotere schaal. In het begin kleven de drukkers ze tussen de tekst, later worden ze mee gedrukt. Na de handgeschilderde prenten volgt de houtsnedetechniek en later gaat men op metaal over. Tot aan de Franse Revolutie kende de devotieprent een dynamisch bestaan. Aan de hand van enkele handschriften, verschillende druksels en uiteraard vele devotieprenten wordt niet alleen de geschiedenis geschetst maar ook aandacht besteed aan de historische achtergrond, de iconografie, de betekenis, de inhoud, de realisatie... Het geheel wordt werkelijk een ‘hemel op aarde’. Enkele erudiete auteurs (RUG, KUL, UFSIA, stadsbibliotheek Brugge, prentenkabinet Antwerpen, Sint-Pietersabdij Steenbrugge...) schreven een fraai geïllustreerde catalogus, die in de toekomst als naslagwerk kan dienen.

• Poperinge

In 1972 stichtten Renaat en Klara Lecluyse-Vandewoude op basis van hun ervaring met de oprichting in 1963 van hun lokale volksboekerij te Haringe, het Documentatiecentrum Frans-Vlaanderen v.z.w., als instelling van openbaar nut. Doelstelling: verzamelen, aanschaffen van boeken en documenten over deze zaak. In dit kader werden reeds 20 jaar succesvolle themareizen naar Frans-Vlaanderen ingericht. De naam DFV is als dusdanig niet meer weg te denken uit de streek aan weerszijden van ‘De Schreve’ in haar grensoverschrijdende activiteiten. Haar nieuwe opdracht is: vormingswerk, bestaande uit voordracht, verbaal als audio-visueel en verdere uitbouw van themareizen gericht naar bredere lagen van de bevolking. Meerdere ontplooiingen liggen ter studie en zullen hun vorm en werking naar buiten toe krijgen. Op zaterdag 16/5 viert het Frans-Vlaams Meiveld in Poperinge haar 20-jarig bestaan met een heuse feestviering (van 15.30-22 u.). Deelname prijs bedraagt 950 fr. Info: Documentatiecentrum Frans-Vlaanderen, Haringeplein 6, 8972 Haringe-Poperinge.

• Rekkem

De Vlaams-Nederlandse Stichting Ons Erfdeel publiceerde drie brochures waarmee men geslaagd buitenlandse vrienden/kennissen kan verrassen. De drie brochures worden na storting van het passende bedrag op het postrekeningnummer 000-0907100-53 t.n.v. de Stichting franco bezorgd. De eerste brochure ‘De Lage Landen, geschiedenis van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden’ is geschreven door de historici J.A. Kossmann-Putto en E.H. Kossmann en wordt in zes talen (N, F, E, D, S, I) verspreid (300 fr.). De tweede ‘Nederlands, de taal van twintig miljoen Nederlanders en Vlamingen’ werd uitgebracht in 10 talen (N, F, D, E, S, I, Indonesisch, Portugees, Deens en Nieuw-Grieks) en kost eveneens 300 fr. De derde brochure ‘Hedendaagse Nederlandstalige Prozaschrijvers’ werd ingeleid door de literatuurcritici Jaap Goedegebuure en Anne Musschoot en brengt een overzicht van het hedendaagse Nederlandstalige proza en een aantal fragmenten. De brochure telt 128 blz. en is geïllustreerd (600 fr.).

• Sint-Amands

Van 1/3 t/m 31/10 kan men (gratis) een bezoek brengen aan de tentoonstelling ‘Emile Verhaeren in de beeldhouwkunst’ in het Provinciaal Verhaerenmuseum, Kaai 22, St.-Amands (tel. [phone]); dagelijks toegankelijk (behalve maandag en vrijdag) van 12-19 u. van 1/7 tot 15/9 en tussen 1/3 en 30/6 en 16/9 tot 31/10 enkel op zater- en zondag. Deze expositie biedt een overzicht van vooral borstbeelden en medailles, die deze grote dichter voorstellen. Deze kunstwerken, tot stand gekomen in de periode van circa 1900 tot de jaren tachtig, weerspiegelen een eeuw geschiedenis van de beeldhouw- en penningkunst. Tot de beeldhouwers, die beelden van Verhaeren maakten, behoren grote namen als Ossip Zadkine en Constantin Meunier, naast ‘mindere goden’ als Charles Van der Stappen, César Schroevens en Jenny Lorrain, die door deze tentoonstelling uit de schaduw treden. Ook hedendaagse beeldhouwers - zoals Leopold van Esbroeck en Jos De Decker - hebben zich door de figuur van Verhaeren laten inspireren. De monumenten die Verhaeren voorstellen konden uiteraard niet opgenomen worden in de expositie. Er worden wel foto's getoond van de gedenktekens in Rouen, Parijs, Saint-Cloud, Roi-

[p. 129]

sin, Schaarbeek en Sint-Amands. De contacten tussen Verhaeren en de beeldhouwers Rodin en Bourdelle komen eveneens aan bod. Merkwaardigerwijze heeft de kunstcriticus Verhaeren, die zelf over beeldhouwwerk schreef in o.a. ‘L'art moderne’, via de bevriende beeldhouwers Rodin en Van der Stappen kennis gemaakt met de schrijvers Rainer Maria Rilke en Stefan Zweig. De eigen collectie - waartoe ondermeer een bronzen buste van Zadkine behoort - vormde de basis voor deze expositie. Daarnaast werd een beroep gedaan op bruikleengevers als het Museum Plantin-Moretus, het Archief en Museum van het Vlaamse Cultuurleven, de Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen, het gemeentebestuur van Sint-Amands en een aantal privéverzamelingen.

• Sint-Andries/Brugge

Bij Drukkerij-Uitgeverij Vercruysse bvba, Diksmuideheirweg 36, 8200 St.-Andries/Brugge verscheen zopas het kunstboek ‘De vingerhoed in het kunstambacht, zijn geschiedenis vanaf de middeleeuwen tot nu’ van de hand van mevr. Adrienne De Smet. Het boek telt 240 blz., 200 kleuren- en 100 zw.-w.-illustraties, meet 230 × 310 mm en is ingebonden. Kostprijs 2950 fr./f170. Jarenlange opzoekingen hebben de studie van dit patrimoniumjuweeltje tot stand gebracht. Het betreft een eerste, Vlaamse inspanning in de richting van een vorsen naar het verleden van grootmoeders naaigerei. Het boek wil alle nodige informatie geven aan een waaier van geïnteresseerden. Voor wie houdt van naaden borduurwerk wordt deze studie een ontspannende terugblik op vrouwelijke en mannelijke promotie in vergane glorieperiodes. Hedendaagse, jonge mensen zullen belangstellend het boek over grootmoeders vingerhoeden doorlezen. Voor de oudsten uit onze technische scholen zal dit verhaal verrassend en verrijkend overkomen. Aan archeologische bodemonderzoekers wil het de nodige gegevens doorspelen om makingsprocedure en kunstwaarde van opgehaalde vingerhoeden te schatten. Aan antiquairs wil het kennis bijbrengen die interesse zal opwekken voor dit nog ongewaardeerd juweeltje. Conservators, die leven in en om de kunst, krijgen hier een leidraad om oude kunstvingerhoeden in hun exacte, culturele context te plaatsen. Verzamelaars zullen het boek adembenemend doorlezen omdat het alle troeven in handen geeft die leiden tot een gestructureerde collectie. Voor vingerhoedenclubs wordt deze studie een ‘must’: ze suggereert haar leden de nodige richtlijnen om met wijsheid te ruilen en te kopen en biedt hun de nodige kennis om wegwijs te raken in alle genres en gebruikte materies. Zo is deze studie uitgegroeid tot een verrassend dokument voor al wie houdt van kunst waarvan de wortels grijpen in de socio-culturele evolutie van onze maatschappij.

• Sint-Niklaas

Nog tot 3/5 kan men een kijkje nemen in de tentoonstelling ‘Femme Fatale - tussen Liefde & Dood’. Deze expo is opgezet in het Stedelijk Museum, Zamanstraat 49, Sint-Niklaas, toegankelijk van dinsdag tot zaterdag van 14-17 u., op vrijdag van 18-21 u. en op zondag van 10-17 u. Deze tentoonstelling werpt een licht op het boeiende fenomeen van de fatale vrouw die een bijzonder kleurrijke weerklank vond in de beeldende kunsten van het 19de-eeuwse België. Meer inhoudelijke en praktische informatie vindt U in de folder in bijlage.

- Other Hand heeft onder de naam Gospel Music Belgium vzw jaren lang borg gestaan voor de distributie van Sacropop en heeft het voorrecht gehad om verschillende artiesten naar Vlaanderen te brengen. Na een noodzakelijke ‘herbronning’ werd van koers gewijzigd om meer ten dienste te kunnen zijn voor eigen artiesten en door te breken met een nieuw geluid in Vlaanderen. Other Hand is een onafhankelijke vzw die mag rekenen op een brede kring van ‘vertrouwenspersonen’ welke bij belangrijke beslissingen worden gecontacteerd. Doelstelling: Other Hand vzw wil door middel van kunst en muziek bijdragen tot een krachtig getuigenis tegenover gelovigen en ongelovigen. Other Hand streeft ernaar christenen aan te moedigen om te genieten van, en deel te nemen aan creativiteit die een christelijk perspectief reflecteert in alle gebieden van het leven. Sacropop... Enkele jaren geleden nog een naam die grote vragen deed rijzen. Vandaag na artiesten als Martyn Joseph, Garth Hewitt, Triumph,... en niet te vergeten Elly & Rikkert, Magda & Chris, Theo Mertens, Eigentijdse Jeugd, is de combinatie boodschap/muziek ons minder vreemd. Other Hand beschikt over een zeer uitgebreide catalogus aan geluidsmaterial (MC, CD) en beeldmateriaal (video). Info en bestellingen: Other Hand Music, Gospel Music Belgium, Heistraat 103, 9100 Sint-Niklaas.

• Utrecht

Binnen diverse christelijke kerken begint er steeds meer aandacht te komen voor toepassingen van bewegingsexpressie, dans, mime, drama, e.d. In Nederland is sinds 4 jaar een landelijke vereniging actief om de krachten te bundelen, cursussen te geven, workshops e.d. Op zaterdag 16/5 zal in Utrecht opnieuw een landelijke studie- en informatiedag zijn over liturgische dans, praise & worship-dans, mime, drama, etc. 5 Docenten zullen diverse onderwerpen behandelen. Een apart onderwerp zal zijn de auteurswet. De meeste dansers, mimers maken gebruik van muziek en zullen daarvoor een Buma-premie moeten betalen. Dat kan als kollektieve regeling geregeld worden. Verder informatie: Christian Artists, Postbus 81065, 3009 GB Rotterdam, tel.: [phone].

• Willebroek

Hoewel vioolmaken berust op een eeuwenoude traditie, is deze discipline als zelfstandige kunst of kunstambacht weinig bekend en weinig beoefend. Dat er voor het maken van nieuwe violen wel degelijk een toekomst is weggelegd, is evenmin bekend. Vaak worden oudere violen ten opzichte van nieuwe exemplaren nog overgewaardeerd. Dit is geenszins terecht; steeds meer beroemde violisten opteren voor nieuwe, die kwalitatief zeker niet onderdoen voor oude strijkinstrumenten. Om een tipje van de sluier op te lichten over deze weinig bekende discipline organiseert de Nederlandse Stichting Pieter Rombouts, in samenwerking met het Provinciebestuur van Antwerpen, het gemeentebestuur en het Cultureel Centrum van Willebroek op 13, 14, 20 en 21 juni 1992 een tentoonstelling ‘Horen, zien en spelen...’, waar de vioolbouw centraal staat. Zes jonge vioolbouwers, afkomstig uit België en Nederland, exposeren hier 25 recent gemaakte violen, alten en celli. Zij studeren allen af aan de afdeling muziekinstrumentenbouw van de Provinciale Technische Scholen te Boom, nabij Antwerpen. Deze studierichting is uniek in de Benelux. Amateur-instrumentalisten, professionele violisten, altviolisten of cellisten zullen ongetwijfeld hun gading kunnen vinden in deze tentoonstelling. De bezoekers zullen ook actief kunnen genieten van de tentoongestelde instrumenten. De kans wordt immers geboden om deze ter hand te nemen en te bespelen. Muzikanten zullen zorgen voor animatie. Alle belangstellenden worden op 13, 14, 20 en 21 juni 1992 verwacht in het kasteel Bel-Air, Mechelsesteenweg 102 in Willebroek van 10-18 u. Voor meer inlichtingen over dit initiatief: L. Bauwens, docent muziekinstrumentenbouw, tel. [phone] of de heer A. Pot, exposant, telef. 03/888 81 66.

• Zonnebeke

Op de zondagen 10 en 24 mei vindt in het C.C. Kasteel het poëzieprogramma ‘Lippenstift’ plaats. Op 10/5 is Lionel Deflo gastheer van Marc Dejonckheere, Joris Denoo, Christian Germonpré en op 24 mei is Renaat Ramon aan de beurt. Bezoekers kunnen meteen de tentoonstelling ‘Beeld-spraak’, sculpturen in en om het kasteel meemaken: van 8/5 t/m 7/6. Op 7/6 wordt er tevens een geleid bezoek georganiseerd aan het (grootste in zijn soort in België) Britse militaire kerkhof ‘Tyne Cot Cemetery’ (aan de weg Passendale-Zonnebeke)om 14.15 en 16 u. Inhet totaal 11.856 graven van gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog. Info: Dienst voor Kultuur en Toerisme, Ieperstraat 5, 8980 Zonnebeke, tel. [phone].

R.D.