Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 36

[p. 354]

Bibliotheek

Werk ter bespreking insturen naar: Redactiesecretariaat ‘Vlaanderen’ ‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8880 Tielt

Nieuw werk

• Ria Christens & Koen De Clercq,

Retrospectief - Frontleven 14/18. Het dagelijkse leven van de Belgische soldaat aan de IJzer, uitg. Lannoo, Tielt, 1987, geïll. met foto's, 245 × 205 mm, 176 blz., gen. 750 fr. - Dit is een boeiend en vlot leesbaar boek, bovendien overvloedig geïllustreerd met meer dan 100 foto's. Het is duidelijk dat over zulke materie niet alles uitvoerig kon behandeld worden. Het werk tracht objectief en realistisch te zijn en verliest zich niet in beschouwingen. Na een oriënterend inzicht in de militaire en historische achtergrond van de eerste wereldoorlog, komen o.m. aan bod: de lichamelijke ellende der soldaten, hun accommodatie, soldij, ontspanning, voeding, kledij, hygiëne, kameraadschap tegen de achtergrond van zoveel verwoesting. Het boek geeft een treffend historische evocatie en een bijdrage tot de kennis van een voor Vlaanderen in menig opzicht heroïsche tijd waarvan de grote meerderheid van de huidige jeugd nauwelijks nog weet heeft. Daarom kon men verlangen dat ook het facet van de Vlaamse bewustwording aan het front meer in de verf gezet werd. Deze bewustwording met een duidelijk sociale dimensie had trouwens een lange nawerking op het politiek bestel in België. Naast vele verhelderende noten bevat het boek een uitgebreide bibliografie.

F.V.

• Jef Geeraerts,

Romeinse suite, uitg. Manteau, Antwerpen, 1987, 200 × 125 mm, 319 blz., gen. 585 fr. - De achtste (jaarlijkse) misdaadroman van Geeraerts brengt weer het politieduo Vincke en Verstuyft ten tonele. Al in het begin van het onderzoek blijkt dat de zelfmoord van de vrouw van een bekende arts een gecamoufleerde moord is. De Antwerpse politieagenten moeten zelfs naar het prachtig beschreven en sfeervolle Rome om het alibi van de moordenaar en zijn medeplichtige te doorprikken. Voor de auteur is niet alleen het hoe maar ook het waarom van de daad belangrijk. Hij schetst een psychologisch profiel van de psychotische moordenaar. In tegenstelling tot zijn politieke thrillers heeft Geeraerts zijn fanatieke bezetenheid voor het technische detail weten in te tomen zonder weliswaar aan geloofwaardigheid in te boeten. ‘Romeinse suite’ bestaat grotendeels uit dialogen (soms in het sappige Antwerpse dialect) en heeft daardoor een vaart die we van Geeraerts' boeken nog niet kenden. We verlangen alweer tot de volgende boekenbeurs.

cvdb

• Rik Palmans,

Voeren anders bekeken, uitg. De Nederlandsche Boekhandel, Kapelsestraat 222, 2080 Kapellen, 1987, geïll. met foto's, 265 × 190 mm, 64 blz., gen. 225 fr. - Dit boek behandelt de Voerstreek vanuit velerlei oogpunten. Het politiek, landschappelijk, historisch, socio-cultureel en toeristisch aspect komen aan bod. De zes Voerdorpen worden ook afzonderlijk behandeld. Wie als buitenstaander Voeren en de vraagstelling daarrond wil leren kennen, kan niet zonder dit verhelderend werkje van Rik Palmans. Blijkbaar op grond van nuchtere feiten en objectieve gegevens benadert hij de problematiek rond Voeren op een onderhoudende wijze. Het boekje is zeer mooi geïllustreerd met ruim 90 foto's.

F.V.

• E. Cox,

Vanden tocht in Vlaenderen. De logistiek van Nieuwpoort 1600, uitg. De Walburg Pers, Zaadmarkt 84A-86, Postbus 222, 7200 AE Zutphen, 1986, zw.-w.-illustraties en kaarten, 170 × 245 mm, 192 blz., gebonden. - Dit werk is een voortreffelijke bijdrage i.v.m. de befaamde veldslag. Het beheersen van de logistiek, ofwel de kunst om in de praktijk legers te bevoorraden is essentieel voor het slagen of mislukken van de krijgsoperaties. In het prachtige uitgegeven werk schetst de auteur de voorgeschiedenis. Hij ontleedt het plan van de tocht naast de krijgsverrichtingen en vervolgens de slag in de duinen met het beleg van Nieuwpoort. De gegevens met betrekking tot de motivering vóór en de gebeurtenissen tijdens de tocht zowel als de numerieke grondslagen daarvoor zijn - zoals ter plaatse aangegeven - ontleend aan contemporaire Noorden Zuidnederlandse, Spaanse, Franse en Engelse bronnen. Dit met platen geïllustreerd en ingebonden werk is de indrukwekkende neerslag van vele opzoekingen. Een merkwaardige historische studie. Deze uitgave werd mogelijk gemaakt dank zij de ruime steun van het Prins Bernhard Fonds, de subsidie van dr. Hendrik Mulles Vaderlanse Fonds en de stimulerende bijdrage van het Fonds A.H. Martens van Sevenhoven.

Fr. G.

• Jaarverslag 1985 van de Provinciale Dienst voor Cultuur van de Provincie West-Vlaanderen,

Uitgegeven door de Prov. Dienst voor Cultuur, 1986, geïllustr. met zwart-wit-foto's, 217 × 240 mm, 176 blz., genaaid. - Er wordt 169.750.085 fr. uitgegeven in de gewone dienst en 166.450.000 fr. in buitengewone dienst op een algemeen totaal van de totale begroting der provincie 4.174.308.639 fr. beloopt. Onder de hoofdstukken vermelden we deze over de samenstelling van de diverse commissies, de algemene initiatieven, de beeldende kunsten, het bibliotheekwerk, de dramatische kunst met de uitslagen der wedstrijden. Voor de aanmoediging van het theaterleven wordt aan erkende amateurstoneelverenigingen 515.000.000 fr. uitgegeven en 156.000.000 fr. premies aan deelnemers van het provinciaal toneeltornooi. Er is nog een hoofdstuk gewijd aan de geschiedenis en volkskunde, aan muziek en zang met een bijdrage van de provincie tot het Jaar van de muziek. Aandacht wordt gegeven aan het kunstpatrimonium en de werking van de afdeling taal- en letterkunde, van het sociaal-cultureel vormingswerk, de uitleendienst en de wooncultuur.

Dit jaarverslag geeft een volledig overzicht van de culturele bijdrage van de provincie in het culturele leven van Vlaanderen.

Fr. G.

• Hendrik Willaert / Jan Dewilde,

Het lied in ziel en mond. 150 jaar muziekleven en Vlaamse Beweging, uitg. Lannoo/Tielt i.s.m. het ANZ-Antwerpen, 1987, geïllustr. met zw.-w.-foto's, 170 × 250 mm, 160 blz., paperback, 780 fr. - In de 160 bladzijden die dit boek telt, kon het onderwerp uiteraard niet exhaustief behandeld worden. Het is echter een uiterst leerrijk en belangrijk werk omdat het een massa weinig bekende, maar niettemin interessante gegevens bevat over muziek en zang gedurende de laatste 150 jaar.

Een vlugge opsomming van de verschillende hoofdstukken geeft reeds een indruk van de veelheid der behandelde stof en van de degelijke structuur van het werk. Achtereenvolgens worden behandeld: De eerste sporen in de pre-Benoit tijd - Benoit en de nationale school - De post-Benoit tijd - Internationaal eclectisme versus nationalisme (1920-1950) - De jongste decennia. Het van ernstig onderzoek en studie getuigende boek staat uiteraard voor een goed deel meteen in relatie met de groei van de Vlaamse Beweging. De 95 mooie illustraties dragen ertoe bij dat dit werk niet meer weg te denken is uit de studie der geschiedenis van de vocale en instrumentale muziek in onze streken.

F.V.

• Jan de Smedt in verzen,

Samengesteld door Fa Claes, André Demedts, Herwig Hensen, Erik van Ruysbeek, Erik Verstraete, Staf Weyts en Anton van Wilderode, ingeleid door Ward Ruyslinck, deel 7 in de reeks ‘Cimelia Jan de Smedt van Mechelen’, 1987, Mechelen. - De ‘Vrienden van Jan de Smedt’ hebben een verzorgd en merkwaardig boekje uitgegeven ter ere van de overleden tekenaar-schilderbeeldhouwer. Merkwaardig, omdat het, zoals al uit de titel ‘Jan de Smedt in verzen’ kan blijken, een juxta-positie is van acht produkties van genoemde kunstenaar en poëtische reacties daarop van zeven bekende dichters. Dat procédé is op zichzelf niet nieuw. Dat dichters zich lieten inspireren door een schilderij, een sculptuur, een gebouw, een glasraam, is niet ongewoon; evenmin gezocht of kunstmatig. Waarom zou een lyricus niet de ontroering vertolken die hem overweldigd heeft bij de ontmoeting met de ‘ziel’ van het kunstwerk en dus met de ‘ziel’, de persoonlijkheid van de mede-kunstenaar? Waarom zou hij die verhelderende en verrijkende ervaring niet verwoorden, verklanken in poëzie? Dat gedicht wordt dan immers meer dan slechts een poging tot interpretatie; het is dan een autonome taal én zang én beeld geworden vertolking van individuele ontroering, waarvan het schilderij, de tekening, de sculptuur slechts oorzaak - bron - was. Indien het niet verder zou gaan dan louter beschrijvende interpretatie, dan zou het zoals Ward Ruyslinck in de inleiding zegt ‘een vergeefse poging [zijn]... om een verzoening tot stand te brengen tussen de kunst van het aanschouwelijke en de kunst van het beschouwelijke’ (p. 5).

Ik geloof dat de term ‘vergeefs’ in voorliggend geval niet opgaat. De geboden poëzie klinkt waarachtig en geen van de dichters van de acht

[p. 355]

gedichten - want Fa Claes schreef er twee - levert slechts beschrijvend gelegenheidswerk op verzoek, hoewel ook dat aspect er natuurlijk bijhoort; telkens horen beide luiken bij elkaar. Maar de stem van de dichters klinkt eerlijk op uit de diepte van het hart. De confrontatie met het door de zoon Raphaël piëteitsvol bewaarde werk in het vaderhuis in Mechelen, blijvende herinnering aan de man ‘die, helaas lang voor zijn tijd, de dood naar hem zag wenken...’ (Staf Weyts, p. 21), heeft hen ongetwijfeld aangegrepen tot in de grond van hun wezen. Vandaar de overwegend elegische toonaard.

Blijkbaar is de keuze van deze juxtapositie niet onberedeneerd gebeurd. Om een of andere reden reageert precies die of die dichter op dit of dat werk van Jan de Smedt van Mechelen. Dat André Demedts bijvoorbeeld een heel geslaagde interpretatie componeert van ‘Nawintertijd’, een houtskooltekening van een oudere man, ligt als het ware voor de hand; maar zijn gedicht groeide tegelijkertijd uit tot een aangrijpend en weemoedig zelfportret. Vanzelfsprekend liet Staf Weyts zich inspireren door het mooie kopje van Dries, dat de Smedt ‘met liefde en méér gevoel dan klei heeft geboetseerd’ (p. 21). De kwatrijnen van Erik Verstraete (p. 18) zijn wel volkomen congruent met Jeannine... en met zijn eigen wezen. Ook zal het niemand verbazen dat Anton van Wilderode, die begenadigde dichter van het Vlaamse dorp en van het Vlaamse landschap, het bundeltje besluit met een gedicht bij het schilderij ‘Gezicht op Uitkerke’; maar ook hier klinkt, stil en droef, een verwijzing naar de enkele decenniën geleden gestorven kunstenaar:

‘Wat in de grond ligt is voorgoed geborgen.
Het eerlijk gras heeft elke wond gesloten
de regen en de wind, de bondgenoten.
Verzonken klokken van verzonken dorpen.
luiden nog onderaards over de doden.’ (p. 22).

Zijn elegische reactie loopt vertroostend uit op het mooie slotvers, dat zo perfect past bij het schilderij: ‘De hoop staat buiten rechtop in een toren’ (p. 23).

Ik kan de ‘Vrienden van Jan de Smedt’ slechts gelukwensen; het is een ‘profytelic boecxken’. 't Zou me nog dierbaarder zijn geweest als men de reprodukties van de vijf olieverfschilderijen had aangeboden in kleur, maar dat zal in deze tijd wel ‘wishful thinking’ zijn.

R.T.

• World Press Photo '87. Ooggetuige,

Uitgave van Elsevier Librico, Leuvensestwg. 325, 1940 Woluwe-Zaventem, 1987, geïllustr. met ca. 250 foto's, waarvan de helft in kleur, 297 × 210 mm, 128 blz., paperback 380 fr. - World Press Photo is nu aan zijn 31e jaargang en blijft boeiend met een groot aanbod uit de internationale fotojournalistiek: 6.765 foto's van 969 fotografen uit 55 landen. De impact van deze nieuwsfotografie kan wellicht wat verbleekt zijn door de agressiviteit die dagelijks uitgaat van de tv-journaals, - toch blijft de gedrukte foto (als ze echt knap is) fascinerend. Dat is zeker zo voor foto's-van-mensen zoals die van Winnie Mandela, de ouders van Christa McAuliffe die in de Challenger om het leven kwam, de Afghaanse rebellenfamilie, het verbrande jongetje Stevie Jacques. Feestelijke fotografie is die van de rubrieken Sport en Natuur, maar er is bij WPPh. Ook plaats voor voortreffelijke architectuurfotografie die een beeld geeft van de stad van morgen of voor een reportage over het leven van een Normandische plattelandspriester. Overigens zit er veel politiek in WPPh. met oorlog en terrorisme, haat en ellende. Waarom denken Vlaamse fotojournalisten er niet aan om aan de WPPh. mee te doen? Er zijn welgeteld 4 Belgische inzendingen vs. niet minder dan bijv. 35 Nederlandse. Als je goed bent, moet je er ook mee voor de dag komen.

KvD

• Cornelis Baan e.a.,

Semindex / Top-Hotel-Meeting. Vergaderplaatsen in België 1987-1988, uitg. MIM nv, Lakborslei 114, 2100 Deurne, 1987, 165 × 245 mm, 326 blz., geïll. met kleurenfoto's, geb. 630 fr. - Dit werk is aan zijn vierde uitgave toe en werd voor de eerste keer met kleurenfoto's opgesmukt. Het boek fungeert als gids voor wie op zoek is naar een geschikte plaats in België voor het organiseren van kleine of massale vergaderingen, seminaries, bedrijfsbijeenkomsten, feesten, recepties, congressen e.d. In de beide landstalen worden aldus hotels en congrescentra per provincie opgesomd en voorgesteld aan de hand van een kleurenfoto (of tekening) en een paar teksten (i.v.m. infrastructuur en mogelijkheden ter plaatse). Per provincie ziet het aanbod er als volgt uit: Antwerpen: 32, Brabant: 35, Hainaut (sic): 5, Liège: 7, Limburg: 5, Luxembourg: 15, Namur: 7, Oost-Vlaanderen: 15 en West-Vlaanderen: 24. (Hierbij dient opgemerkt te worden dat er in de inhoudstafel op blz. 5 fouten geslopen zijn in de opgave van de bladzijdenummers).

Behalve naam, adres, telefoonnummer, telex en contactpersoon omvat de presentatie van ieder voorgesteld bedrijf een tekst over de aanwezige infrastructuur: aantal beschikbare zalen met hun capaciteit aan zitplaatsen en aanwezige installaties (overheadprojectoren, schermen, geluidsinstallatie), eventuele overnachtingsmogelijkheden en restauratie, parkeergelegenheid, eventuele ontspanningsmogelijkheden binnen de inrichting, enz.

Met deze concrete informatie kan men dus vooraf een keuze maken uit de 145 voorgestelde horeca-bedrijven, rekening houdend met de aard en de omvang van de bijeenkomst die men op het oog heeft. Verder bevat het boek ook nog een Index van Opleidingscentra en Adviesbureaus en enkele publicitaire teksten die betrekking hebben op vergaderingen en congressen.

R.D.

• René Coomans,

Terwijl de meidoorn bloeit, uitg. 't Prieeltje, Demerstraat 32 bus 7, 3290 Diest, 1987, 240 × 170 mm, 47 blz., genaaid. - De thans 55-jarige René Coomans startte in 1979 met zijn debuutbundel ‘Adem voor mijn geest’. In 1971 verscheen bij de Kofschip-Kring zijn tweede bundel ‘Triangel’. Na deze adempauze komt als derde in de reeks ‘Terwijl de meidoorn bloeit’. Talrijk waren inmiddels de bloemlezingen en de tijdschriften, die zijn gedichten publiceerden. Ze moeten in de vele honderden lopen. Steeds opnieuw heeft de auteur er zich aan opgetrokken. René Coomans leeft van en voor de natuur. Elk vers is doorspekt van natuurbeelden. Nauwelijks beroeren deze beelden hem, omdat hij met elk seizoen, met elke boom, met elk geluid meedeint als in een roes van voortdurende aanschouwelijkheid. Geen substantief zonder adjectief, geen voorwerp zonder kleurenpalet is de vorm waarin deze vrije verzen aan de einder verschijnen. De Prieeltjes-uitgaven o.l.v. Thijs maken er een verfijnde bundel van.

rmdp

• Gerard Walschap,

Houtekiet, uitg. Manteau/Antwerpen, reeks GMP 212, 1987²¹, 200 × 125 mm, 230 blz., paperback, 495 fr. - Het was in 1939 op de vooravond van de Tweede Wereldoorlog dat Gerard baron Walschap zijn Houtekiet publiceerde. Voor al wie het werk van Walschap doornam (en ik hoop dat niemand zo cultuurloos moge zijn om dit nagelaten te hebben) blijkt Houtekiet één zijner meesterwerken. Houtekiet is het symbool van de vrije mens, die zich weet uit te leven. Hij staat boven de kerk, boven het gerecht. Zoals Pallieter is hij het type van de vrijgevochten natuurmens, die het hele dorp op zijn hand heeft en iedereens sympathie geniet. Kortom, een meesterwerk dat in iedereens huisbibliotheek moet steken om op elk ogenblik te laten lezen door zijn kinderen en kleinkinderen.

rmdp

• Jos Vandeloo,

Het gevaar, uitg. Manteau/Antwerpen, reeks GMP 142, 1987²³, 200 × 125 mm, 123 blz., paperback, 325 fr. - Bij de drieëntwintigste druk van een roman zoals ‘Het gevaar’ van Jos Vandeloo valt er geen kritiek meer te spuien. In den beginne (1960) zullen wel niet alle critici unaniem geweest zijn om dit verhaal te prijzen. Het leek misschien voor velen te utopisch. Thans staat het na Tsjernobyl met zijn problematiek in de belangstelling van elkeen. In de jaren zestig, geef ik grif toe, liepen we hoog op met dit beklemmend verhaal van drie werknemers in een atoomcentrale, die door radioactieve stralen werden besmet. Deze totaal verschillende personages die vochten tegen dit noodlot boeiden, omdat we een generatie waren, die hoopten op een betere wereld. Een boek schrijven dat gedurende tientallen jaren niet inboet aan actualiteit getuigt van de meesterlijke toets van de schrijver, die doorheen zijn fantasie de eeuwige mens raakt.

rmdp

• Luc Van den Briele,

Boek en Exlibris. Het boek als inspiratiebron in de hedendaagse exlibriskunst, uitg. Ceuterick nv, Brusselsestraat 153, 3000 Leuven, 1986, zw.-w. en kleurenfoto's, 240 × 310 mm, 90blz., genaaid 650 fr. - In 1986 werd door Ceuterick N.V. een internationale ex-libris-wedstrijd georganiseerd met als thema: het boek en het boeken-verzamelen. Met een ruime selectie van 252 exlibris-prentjes uit het ingezonden werk (naast oude platen) werd dit boek gemaakt; de inleiding is van Christian F. Verbeke en een ikonografische tekst van Luc Van den Briele. Het genre is meer dan 500 jaar oud en verwant aan dat van de boekillustratie. De gereproduceerde specimens zijn heel mooi en geven een beeld van de verschillende stijlen en ook van de grafische technieken die toegepast worden: kopergravure, pentekening. Het goed gedrukte boek besluit met een index van de kunstenaars wier werk opgenomen werd, evtl. met hun adres. Het ex-libris: een bescheiden genre van grafiek waarvan het verzamelen binnen het bereik ligt van iedereen die geïnteresseerd is, bijv. via internationale ruilverenigingen.

KvD

Periodieken

• De grote ronde

Driemaandelijks tijdschrift voor Vlaamse en Europese Volkskultuur, uitg. Vlaamse Volkskunstbeweging, p.a. G. Buys, Isabella Brantstraat 28, 2018 Antwerpen. -30e jaargang, Oktober-December 1986. Het nummer bevat, naast de bijdrage ‘XXIIIe Europeade der Volkskultuur vierde hoogtij in Portugal’ van Bert van Woensel, een indringend artikel van Arthur Verté, waarin ere-deken van het C.V.K.V. André Demedts, als volksverbonden auteur en als Vlaamse strijder wordt

[p. 356]

belicht. Er is ook de bijdrage over Armand Preud'homme, de persspiegel en het bewegingsleven. - 30e jaargang, Januari-Februari 1987. Na een korte bezinning over Vlaamse Volkskunst, wordt de toespraak afgedrukt, die door Norbert D'hulst, secretaris-generaal van het Davidsfonds, op de 21e Dagen van het Vlaamse Lied werd uitgesproken, en waarin deze het ondermeer heeft over het feit dat er wat schort inzake beoefening van het Vlaamse volkslied door de bredere volkslagen. Hij schrijft dat wat in andere, vaak veel armere landen dan Vlaanderen gemeengoed is, hier slechts door een volksbewuste bovenlaag gekend en gegeerd is, en beoefend wordt. Verder zijn er de traditionele mededelingen uit het Bewegingsleven en de persspiegel.

K.D.D.

• Kever

Driemaandelijks kartoentijdschrift, red. Herman Somers, Mechelsesteenweg 150, 2510 Mortsel, abonn. 300 fr. (6 nrs) op rek. 735-1161989-14 t.a.v. Bob Vincke, Eikhof 20, 3540 Heusden-Zolder. - Nr. 11, november 1986. Het nummer bevat, buiten de bijdrage van de in Turkije gelauwerde kartoenist Ernest Metz, een aantal trefzekere kartoens van Bob, Vejo en Firzlaff, die men in elk geval ‘kartoens’ mag noemen. Toch kunnen wij ons van de indruk niet ontdoen dat, misschien wel door de afwezigheid van groten zoals Gal, Jan, Pil, Pirana, Punt e.a., er naast dát ontbrekende koren, véél kaf is. Een kritischer aanpak van het illustratieve zou de inhoud zeker ten goede komen. - Nr. 12, december 1986. Kwalitatief een betere Kever. En misschien (toevallig?) de aanloop naar een ‘vakblad’ met inhoud...

K.D.D.

• De Republiek der Nederlandse letteren

Driemaandelijks tijdschrift van Dimensie, Stichting voor letterkundige en wetenschappelijke uitgaven. Correspondentie-adres: Stichting Dimensie t.a.v. Jan Biesen, Postbus 11227, 2301 EE Leiden. Jaarabonnement 200 fr. via postrek. 000-1418430-96. - Jrg. 1, nr. 1, juli 1987: Dit eerste nummer werd uitgegeven op 12 blz. en is geniet. Het bevat een aantal (uiterst) korte artikels die nergens ondertekend zijn en als titels dragen: Wat biedt Stichting Dimensie? / Omtrent de opstellenprijsvraag (in 1988) / Omtrent het Tweede Lustrum van Stichting Dimensie (waarin het verleden van Dimensie op een rijtje wordt gezet) / Omtrent de Leidse Opstellen (hierin zullen nog niet eerder verschenen opstellen van beperkte omvang over literair-historische onderwerpen uit de Ned. letteren gepubliceerd worden) / Profiel van verschenen Leidse Opstellen / Profiel van te verschijnen Leidse Opstellen (o.m. ‘De goddelijke Mantuaan: Vergilius in de Ned. letterkunde’ door Rudi van der Paardt en ‘Proust en Vestdijk’ door H.A. Wage) / Vagantentaal, gedichten van Annie Reniers / Profiel van de Vestdijkkring / Omtrent Vestdijkkroniek 30. De Toekomst der religie / Profiel van het Ned. Studiecentrum Latium (uitgaven n.a.v. de opgravingen te Satricum) / Profiel van verschenen bundels van Stichting Dimensie /Profiel van het Institut für niederländische Philologie te Keulen (lerarenopleiding Nederlands als vreemde taal o.l.v. hoogleraar H.W.J. Vekeman) / Profiel van de studie Ned. Letterkunde te Luik (hoogleraar L. Gillet) / Overzicht van leverbare Dimensietitels / Distributie via Stichting Dimensie / Omtrent de uitgangspunten van Stichting Dimensie (probeert ‘hoogwaardige manuscripten’ die het gevestigde circuit ‘missen’ een kans op publikatie te geven, steunend op mecenaat, waarbij ook de auteurs afzien van honorarium).

R.D.

• 't Kofschip

Tijdschrift voor literatuur en beeldende kunsten. Red. Lange Haagstraat 111, 1710 Dilbeek; abonn. 600 fr. op rek. 310-0496461-04 van J. Samoy, 1080 Brussel. - 14e jrg., nr. 5, nov.-dec. 1986: De pas in het vorige nummer gehuldigde Ton Luiting is uit het tijdschrift verdwenen. De hoofdredactie wordt nu waargenomen door Raoul Maria de Puydt. Dat is de belangrijkste ‘gebeurtenis’ in dit nummer, die ook redactioneel wordt verantwoord.

Zoals gebruikelijk worden er heel wat gedichten en verhalen gepubliceerd. 't Kofschip geeft aan debutanten een ruime kans, wat op zich verdienstelijk is, hoewel de keuze selectiever zou kunnen zijn. In de beeldende kunst wordt er aandacht besteed aan Frieda Verstrepen en een boek over Paul Delvaux. In de boekbesprekingen komen een hele waaier romans en dichtbundels aan bod. Ook hier kiest het tijdschrift blijkbaar eerder voor het informatieve boven het indringend-kritische karakter. Alleen ‘De aarde is een huis’ van de betreurde Gery Florizoone krijgt - terecht - een wat uitgebreider bespreking van Rik Huys. Het slotinterview met Bob van Laerhoven over zijn roman ‘Nachtspel’ kan niet zo overtuigen van de kwaliteit van dit boek. - 15e jrg., nr. 1, jan.-feb. 1987: Veel poëzie met, zoals gewoonlijk, een aantal nieuwe namen. Korte verhalen van L. Jacobs, Ravan, A.C.M. Boers. Beeldende kunst belicht kunst in de Brusselse metro en werk van Jan Dries. Bij de recensies o.m. aandacht voor ‘De jacobsladder’ van Maarten 't Hart en nieuwe bundels van Adriaan Morriën, Jan H. de Groot en Achiel Peleman. Veel nieuwsjes en signalementen van nieuwe uitgaven in ‘Van de hak op de tak’. De stem uit het Noorden is voor Jan Kooistra. Ook nog een interview met Ewald Vanvugt. ‘Het Noorden’ wordt erg goed bedeeld in dit nummer. - 15e jrg., nr. 2, maartapril 1987: Een in memoriam Pieter G. Buckinx, ere-redactielid. Poëzie van o.a. Pieter Aerts, Denijs van Killegem en een ‘Mundial 86’-cyclus van René Coomans. Korte verhalen van o.a. Maria Vlamijnck en Ria Scarphout. In beeldende kunsten komen Harry Elstrom, Jetje De Kort en Marina Sorgeloose aan bod. Naast recensies over proza en poëzie, ook een uitgebreider kritische bijdrage van Raoul M. de Puydt over wat er zoal fout loopt in recente lexicons over Nederlandse literatuur. Er worden inderdaad nogal wat namen vergeten of verzwegen. Het interview gaat naar Boudewijn van Houten. Zoals in de vorige nummers biedt ‘Tijdkrans’ een gevarieerde tijdschriftenrevue. De ‘kleintjes’ worden daarbij niet vergeten.

rvdp

• Oostland

Uitg. Koninklijke Vereniging van Limburgse Schrijvers, Rakerstraat 36, 3510 Hasselt, abonnement 400 BF of 22 Fl. Los nummer: 150 BF of 8 Fl. - Sept. 1987, nr. 94: Onderhavig tijdschrift (86 blz.) is volledig gewijd aan ‘de Afrikaanse post-koloniale roman’, een essay van Paul Reynders, die als leraar meer dan 10 jaar werkzaam was in Zaïre en reeds eerder bekendheid verwierf door zijn bijdragen over Afrikaanse literatuur in diverse tijdschriften.

De auteur begint zijn verhandeling met ‘theoretische beschouwingen’; volgens hem is de Afrikaanse schrijver ‘bij uitstek een bevoorrecht persoon die spreekt in naam van zijn volk. Hij alleen verwoordt de eisen van dat volk; hij alleen geeft gestalte aan de ellende van dat volk’ (p. 128). Deze uitspraken doen me even de wenkbrauwen fronsen, omdat ik uit (mijn uiteraard zeer kleine) ervaring weet dat ook nog andere mensen terdege gestalte pogen te geven aan Afrikaanse situaties... Reynders stelt bovendien o.m. dat, ‘vermits de aftakeling het lot is van het hele zwarte kontinent en dezelfde toestanden zich in meerdere of mindere mate voordoen in alle landen beneden de Sahara’ en er geen verschil bestaat ‘tussen de inhoud van het engagement en de rol en de sociale positie van de schrijver’ (p. 131), het niet opgaat ‘de nieuwe Zwart-Afrikaanse literatuur (...) op te splitsen in een Engels-, Frans- en Portugeestalig gebied’ (p. 134).

Verder verdeelt hij de Afrikaanse post-koloniale roman in ‘drie tendenzen: de magisch-realistische roman, de realistische roman, de nieuwe roman’ (p. 140). Vanuit de bepaling, die hij geeft aan magisch-realisme, kan het interessant zijn bepaalde Afrikaanse romans te toetsen aan werk van Hubert Lampo en Johan Daisne.

In deel II van het essay geeft Reynders een ‘thematische analyse’ van de Afrikaanse post-koloniale roman en daardoor meteen - uitgaande van zijn vroeger geformuleerde premissen - van het postkoloniale Afrika met zijn nieuwe machthebbers en zijn wantrouwen, met zijn corruptie, zijn willekeur en zijn wantoestanden (pp. 153-158). ‘Het is gemakkelijk gezegd dat de kolonisatie aan dit alles schuld heeft omdat de leidende elite niet voldoende voorbereid was om het roer in handen te nemen. Dat is intussen een handige cliché waarin natuurlijk een gedeelte waarheid steekt, maar niettemin een stereotype blijft, waarmee de Afrikaanse leiders zich handig ontdoen van de werkelijke problemen’ (p. 158). ‘De werkelijkheid, zoals ons die bekend is langs de media, wordt zeer goed benaderd door Henri Lopes: “Eigenlijk vind ik dat de huidige onafhankelijkheid niets meer is dan een verlengstuk van de kolonisatie. Afrika bevrijdt zich zogenaamd om de onrechtvaardigheid uit te bannen, terwijl in werkelijkheid een handjevol parvenu's aan de macht komt, dat meewerkt aan de uitbuiting van dat volk” (“Een nieuwe Wali N'Kama”, p. 205)’ (p. 162). De massa, in de Afrikaanse post-koloniale roman volgens P. Reynders, is ontgoocheld en verbitterd (p. 162), weerlozen worden door eigen volk uitgebuit (p. 163) en de Negro-Afrikaan ondergaat de huidige stand van zaken ‘als hij maar in leven blijft, zonder veel aandacht te besteden aan enige verandering in dat leven (...) Het leven zelf is de enige waarde (...) ongeacht de kwaliteit van dat leven’ (p. 165).

Deel III wordt gevormd door ‘illustrerende teksten’ en het geheel wordt afgesloten met ‘noten’ en de bio-bibliografie van de auteur.

Blijkens de studie van Paul Reynders geven de Afrikaanse schrijvers in de post-koloniale roman een boeiend maar triestig beeld van hun volk en van hun leiders. Spijtig dan ook dat de Negro-Afrikaan, die in het Westen studeert, niet altijd vermag in te zien dat ‘sa vocation (est) sur place dans son pays; défendre les faibles en les arrachant aux griffes des rapaces de la finance et de la politique (“La Pourriture”, p. 205)’ (p. 176).

Na lezing van dit belangwekkend essay, waarin de enkele zetfouten me niet erg hinderden, durf ik toch de vraag stellen, ook al omdat ik elke kennis terzake mis, of er geen enkele Afrikaanse post-koloniale romancier-met-naam in het gareel van de heersende regimes draaft?!?

J.v.B.

• Dietsche Warande en Belfort

Tijdschrift voor letterkunde en geestesleven. Red.: Postbus 137, 3000 Leuven 3. Abon. 1.600 fr. op rek. 406-0063002-59 van Den Gulden Engel, 2220 Wommelgem. -

[p. 357]

Jrg. 132, nr. 4, mei 1987: Gedichten van o.a. Luuk Gruwez, Stefaan van den Bremt, Dirk Christiaens en Frans Deschoemaeker. Een verhaal van Roland Holvoet en een eenakter van Koen Vermeiren (‘Geheimen uit de biechtstoel’). Er zijn langere essayistische bijdragen van K. Hemmerechts over ‘Het Bildungsverhaal herschrijven’, J. Flamand over het proza van Kees van Kooten en P. van Bouchaute over de journalistiek van Karel van de Woestijne. Verdere kritische bijdragen over nieuw proza van Hugo Raes (H. Bousset), Willy Spillebeen (K. Vermeiren), Jef Geeraerts (P. Ghijselinck) en over de studie van Ton Anbeek over ‘De Nederlandse roman 1945-1960’ (M. Janssens). Zoals gebruikelijk nog boekbesprekingen, De laatste ronde, Tijdschriftenrevue en Verleesmijnietjes. - Jrg. 132, nr. 5, juni 1987: Gedichten van Willy Spillebeen, Marc Tritsmans, Leopold M. van den Brande, Victor Vroomkoning. Van Fernand Auwera is er een verhaal uit een verhalenbundel ter perse ‘Zeer slordig woordenboek’ en van Frans Depeuter een fragment uit zijn nieuwe roman ‘Groene zwanen, witte zwanen’. Marcel Janssens publiceert (in vertaling) de verkorte versie van een in het Duits gehouden lezing te Keulen: ‘Hat die niederländische Romankunst europäisches Niveau?’ Luc Dirikx schrijft over Louis Couperus. Langere kritische bijdragen over nieuw proza van Irina van Goeree (M. Janssens), Kristien Hemmerechts (H. Bousset), over de verzamelde gedichten van Gery Florizoone (R. Van de Perre) en een nieuwe bundel van J. Bernlef (H. Brems). Heel wat boekbesprekingen ook achteraan. - Jrg. 132, nr. 6, augustus 1987: Gedichten van Herwig Hensen, Bart Veulemans, Michel van der Plas en Richter Roegholt. Verhalen van Ward Ruyslinck en Herman Protocarero. Roger Roger schrijft over ‘Grensverleggend literatuuronderwijs’ en Em. Waegemans over ‘Tendensen in de recente Russische literatuur’. Karel Hellemans heeft het over ‘De smaak van haikoe’. Kritische bijdragen over nieuwe poëzie van Leopold M. van den Brande (E. Spinoy), Erik Spinoy (H. Brems) en nieuw proza van Luc Vancampenhout (K. Vermeiren). M. Janssens neemt afstand van Wim Zaals ‘Vlak bij Vlaanderen’. Zoals in het vorig nummer een hele reeks boekbesprekingen ter afronding, naast de andere vertrouwde rubrieken.

Red.

• Belgisch Kreatief Ambacht

Tweemaandelijks cult. tds.; uitg. Ec. en Soc. Instituut voor de Middenstand/Dienst Kreatief Ambacht, Congresstraat 33, 1000 Brussel; abon. 400 fr. (6nrs.; rek. 000-0383764-32). - BKA is een tijdschrift dat erin geslaagd is met bescheiden materiële middelen een eigen profiel te verwerven. In de laatste jaargang (6 nummers) is er een goede afwisseling van dossier-thema's waarbij naast traditonele kunstambachten zoals textielkunst (86/3), juweelkunst (86/5), pottenbakkerij en meubeldesign (86/6) en ceramiek (87/1) ook frisse aandacht is voor animatiefilm (86/2) en fotografie (86/4). De nieuwe trends en toepassingsgebieden worden op de voet gevolgd (het textiel-nummer is daar een mooi voorbeeld van) waardoor BKA ook voor zijn informatiewaarde interessant is. De levendige interviews van J. Valcke hebben de kwaliteiten van vlotte leesbaarheid en deskundigheid. De vaste rubrieken zijn steeds goed gestoffeerd: Dienstactiviteiten, Tentoonstellingsagenda, Prijzen en wedstrijden, Cursussen, Korte berichten. Zeer aanbevolen.

KvD

Catalogi

• Hedendaagse Zuidwestvlaamse auteurs

Uitgave van de vzw De Gulden Sporen en de Sted. Openbare Bibliotheek (Leiestraat 30, 8500 Kortrijk), 1986, zw.-w. illustraties, 155 × 240 mm, 92 blz., genaaid. - N.a.v. een tentoonstelling georganiseerd ter gelegenheid van de officiële opening van de Stedelijke Openbare Bibliotheek te Kortrijk, verscheen een ‘Bio-bibliografische catalogus van hedendaagse Zuidwestvlaamse auteurs’. In het ‘ten geleide’ schrijft bibliothecaris P. Vancolen dat de catalogus een selectie vormt. Deze tentoonstelling kende een merkwaardig succes want naast de boeken waren er ook de handschriften en foto's. Er werd een alfabetische rangorde gevolgd te beginnen met Jan Boschmans en de latere debutant Alex Bouts. Het ware een te lange opsomming om alle namen te vermelden, maar onder de geselecteerden behoren Hugo Claus, Marcel Coole, Claude Corban. Natuurlijk ook alle gekende Kortrijkse auteurs en ook biografen, vertalers en essayisten als Edmond Ottevaere, P. Thomas, Joost Strosse en J. van Ackere. Van André Demedts werd ‘Lof van mijn land’ opgenomen, alsook uittreksels van andere dichters en schrijvers bij hun bio-bibliografie. Een zeer uitvoerige catalogus die we kunnen aanbevelen. De uitgave is ook typografisch zeer verzorgd.

Fr. G.

Partituren

• Armand Beliën

Musica Cantabile, uitg. De Meerlaan, Geelsebaan 16, 3998 Laakdal, 1986. - Deze keer ontvingen wij de delen 7 tot en met 14 van ‘Musica Cantabile’. Daar de algemene kenmerken voor de vocale werken dezelfde blijven, refereren wij naar de recensie, verschenen in het vorige nummer.

Het moge hier volstaan de inhoud van de volumes aan te stippen: deel 7:15 koorwerken voor vier gemengde stemmen - deel 8:14 koorwerken voor vier gemengde stemmen - deel 9:21 tweestemmige liederen.

Deze delen bevatten uitsluitend profane liederen. Zoals eerder vermeld opteerde de componist grotendeels voor teksten van J. Custers en L. Mertens. Vermelden wij niettemin een ‘In memoriam Armand Preud'homme’ op tekst van B. Peleman.

De bundels 10 tot en met 13 bieden een gevarieerde geestelijke liederenschat: deel 10:23 liederen voor koor en gemeenschap - deel 11:9 liederen voor de jeugd (meestal éénstemmig) - deel 12: Missa solemnis; een Latijnse mis voor twee stemmen, die weinig religieus aandoet - deel 13: Nederlandse (= nederlandstalige) mis voor de gemeenschap voor één stem en begeleiding. Deze deeltjes zijn ongeveer alle in een zelfde nogal lichtvoetige romantische trant getoonzet.

Na deze vocale produktie overviel deel 14 ons als een verrassing: een serie van zes stukken voor orgel, die de Engelse titel ‘Six Organ Pieces in Classic Style’ meekregen. Hier waagt A. Beliën zich op een hem schijnbaar minder vertrouwd terrein. In werken als ‘Voluntary’, ‘Fugue’, ‘Fuguette’ en ‘Fughetta over Bach’ dekken de vlaggen geenszins substantieel noch structureel de muzikale lading. Van een polyfone stijl kan men hier niet gewagen. De componist heeft hier duidelijk té hoog gegrepen.

J.M.

De recensies werden geschreven door:

cvdb	=	Chris Vandenbroucke
Fr.G.	=	Fred Germonprez
F.V.	=	Flor van Vinckenroye
J.M.	=	Jaak Maertens
J.v.B.	=	Jacques van Baelen
K.D.D.	=	Karel De Decker
KvD	=	Karel van Deuren
R.D.	=	Robert Declerck
rmdp	=	Raoul M. de Puydt
R.T.	=	René Turkry
rvdp	=	Rudolf van de Perre

[p. 361]

Vlaanderen

voorheen ‘West-Vlaanderen’

Jaargang XXXVI 1987

Uitgave van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond

Ere-dekens:	Felix de Boeck, André Demedts
Redactieleiding:	Werner Vens (voorzitter C.V.K.V.), Gust Keersmaekers (voorzitter van de Redactieraad en Provinciaal Voorzitter van Antwerpen), Kamiel D'Hooghe (muziek), Willy Otte (Provinciaal Voorzitter van Oost-Vlaanderen), Jules van Ackere (Provinciaal Voorzitter van Brabant), Rudolf van de Perre (literatuur), Flor van Vinckenroye (Provinciaal Voorzitter van Limburg), Anton van Wilderode (algemeen cultureel leven).
Kernredactie:	Fernand Bonneure, Theo Coun, Luc Daems, Etienne De Cuyper, Karel De Decker, Mark Delrue, Raf Deltour, Luc Demeester, José de Poortere, Raoul M. de Puydt, Clem Deridder, Katrien Deylgat, Jan Douliez (†), Marc Dubois, Fernand Florizoone, Roger Geerts, Fred Germonprez, Jaak Maertens, Hans Melen, Jean Luc Meulemeester, Marcel Obiak, Edmond Ottevaere, Daan Rau, Piet Thomas, Jaak Van Baelen, Adiel Van Daele, Dré Vandaele, Chris Vandenbroucke, Danny Van Den Bussche, Karel van Deuren, Jef Van Meensel, Luc Verbeke, Christian-Adolphe Wauters, Hendrik Willaert.
Redactieraad:	H. Bogaert, F.R. Boschvogel, A.M. Botte, G. Cafmeyer, J. Delie, J. de Maegd, M.A.W. Driessen, M. Duchateau, F. Etienne, R. Goormans, P. Hanoulle, C. Heyman, L. Lechat-Dusar, E. Mattelaer, G. Oost, H. Pauwels, H.-J. Peeters, L.M.A. Schoonbaert, J. Seaux, R. Seys, A. Slootmaekers, J. Sterck, J. Vanbrussel, K. Van Bockrijk, R. Van de Moortel, H. Van de Perre, P. Vanderschaeghe, Roger Vandommele, A. Vandroemme, Jo Van Eetvelde, J. Van Remoortere, R. Verkarre, A. Verthé, H. Vos, J. Wilmots.
Redactiesecretaris:	Robert Declerck
Kunstenaarsverbond:	Beheer/Administratie: Adiel Van Daele (penningmeester). Provinciale secretarissen: Luc Daems (Antwerpen) - Willy Otte (Oost-Vlaanderen) - Jules van Ackere (Brabant) - Danny Van Den Bussche (West-Vlaanderen) - Flor van Vinckenroye (Limburg).

INHOUD JAARGANG XXXVI

ARTIKELS GERANGSCHIKT VOLGENS ONDERWERP

Inleidingen
Daems Luc: Kwartet van Westvlaamse prozaschrijvers	273
Dubois Marc: Europalia 87 Oostenrijk	194
Rau Daan: Jong, beeldend, actueel	65
Vandenbussche Paul: Oostenrijknummer	193
Van der Perre J.: Sint-Arnoldusnummer (1087-1987)	129
Wauters C.A.: De Brugse Edelsmeedkunst	1
Plastische kunsten
Baert Ward: Kunstschilder Jef Snauwaert	42
Coolens Wouter: Een brief aan de kijker	85
Daan Rau: Met een galerie op schoot (65), Philippe Gouwy (82), Herman Bellaert, Dirk Braeckman, Willem Cole, Rudolf De Greef, Wim Delvoye, Franklin Engeln, Marnix Everaert, Dirk Feys (102), Philippe D.J.M. Gouwy, Philippe Tonnard, Wim Van der Plaetsen, Ludwig Vandevelde, Bart Vandevijvere, Peter Van Gheluwe, Yves Vanpevenaege, Johan Van Roy, Richard Vanlet (103)
De Decker Karel: Jan Van Der Aa 60	238
Dewaele Annette: Kunstschilder Adriaan Vandewalle	43
Deylgat Katrien: Ik, James Ensor	172
Hoet Jan: Arnulf Rainer. Actuele kunst in Oostenrijk (226), Oswald Oberhuber (228)
Meulemeester J.L.: Bouwstenen voor de studie van de Brugse edelsmeedkunst uit de 17e en 18e eeuw (12), Iconografische mijmeringen rond de H. Arnoldus (140), Een nieuw bedevaartvaantje voor de Brugse Belofte (169)
M.O.: Geschenk-litho van Erik van Straelen	49
Obiak Marcel: Over de miswas van de hedendaagse kunst	332
Obiak Marcel en Vens Werner: Bij de plechtige opening van het Prov. Museum voor Moderne Kunst in Oostende	46
Oost G.: In Memoriam Michel Leenknecht	43
Otte Willy: Kunstschilder Robert Arens 80	104
Parenzan Peter: Mooier wonen - Het Biedermeier in Wenen	195
Poulain Norbert: Wiener Mélange	214
Savenay Jaak: Kunstschilder Leo Weltjens 70	166
Toebosch Wim: Jan Van Den Driessche	105
Van Cleven Jean: Brugse edelsmeden uit de 19de eeuw	33
Vandenberghe Stefan: Brugs tafelzilver van J. Busschop uit het bezit van Frans Beyts	31
Vandermarliere Katrien: Hans Hollein, een kunst en architectuur gevoed door symboliek, een drang naar het rituele en een zoeken naar communicatie	221
Van der Plaetsen Wim: Het verhaal van de Ontdekkingsreiziger	88
Van Gheluwe Peter: Onderzoek naar de latente elementaire waarde in de dingen, onszelf en ons maatschappelijk bestel	78
Vermeersch Valentin: Allegorie van de edelsmeedkunst: schilderij van M. De Visch	29

[p. 362]

Wauters C.-A.: Het gilde der edelsmeden (2), Technische aspecten van de Brugse edelsmeedkunst (6), Vormkenmerken van het Brugse edelsmeedwerk (8), De St.-Riierskerk te Bredene (172)
X: Kunstschilder Jos De Maegd	104
Letterkunde
Bijdragen over proza, poëzie en auteurs
Bonneure Fernand: Vijfentwintig jaar Vereniging van Westvlaamse schrijvers (111), Het eigenzinnige protest van Gaston Duribreux (286)
Daems Luc: De bitterheid van het verzaken. Over het prozawerk van Jaak Stervelynck	313
Decorte Luc: Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’ Marcel Matthijs (281), Gaston Duribreux (295), Fred Germonprez (309), Jaak Stervelynck (323)
Demedts André: Fred Germonprez: de mens en zijn oeuvre	299
Dierick Aleidis: ‘Plotse vlokken licht’. Over de poëzie van Rudolf van de Perre	247
Duribreux Gaston: Uit het ongepubliceerde ‘Spiegel en bokswant’	293
Florizoone Fernand: Dichter Fernand Florizoone	238
F.v.V.: In Memoriam P.G. Buckinx	116
Geerts Roger: Romanschrijver Leo Mets	250
Gijsel Jan: Jules van Ackere	42
Janssens Marcel: Omtrekken van Marcel Matthijs	275
Keersmaekers Gust: Ernest Claes. Aan al de moeders der aarde (113), Rudolf van de Perre (165)
Muylaert Willy: Gezelle en de H. Arnoldus	148
Ooms Frans: In Memoriam Leo Vandaele	239
Ottevaere Edmond: Vermaledijde vaders in de Oostenrijkse literatuur	209
Servaes Paul: Oostenrijk-Vlaanderen, een uitzonderlijke vriendschap: Stefan Zweig - Emile Verhaeren (212), In Memoriam Julian De Mey (238)
Smeyers Jozef & Boone Mireille: De religieuze thematiek in de historische romans van Stervelynck	321
Stabergh Ina: Letterkundige Christina Guirlande	328
Van Biervliet Lori: Hulde aan letterkundige Karel de Busschere	104
Van de Perre Rudolf: Anton van Wilderode (165), ‘Dossier Bakelandt’ als exponent van een sociaal gericht schrijverschap	305
Vander Plaetse Roel: Hariulf. Biograaf van St.-Arnoldus	135
Vanderschaeghe Paul: De ruitentikker: een sociaal document	278
Verschelden Herman: De roeping van de mens (herdenking Multatuli)	242
Verstraete Pieter Jan: Maria Vlamijnck 70	238
X: Gwij Mandelinck	42
X: Letterkundige Jef Notermans. In Memoriam	329
Gedichten
Ausländer Rose: Meine Nachtigall	233
Bachmann Ingeborg: Nebelland	237
Balyon Willy: Vanuit de bron	106
Barbiers Lia: Oude man in bus (168), Lente in Tirol (330
Celan Paul: Eine Gauner- und Ganovenweise...	234
Cools Achilles: Kempen (167), Gedicht, Klein geheim (168)
Coomans René: Ode aan het licht	106
Delaere Monika: Wachtend...	167
Dierick Aleidis: Boodschap	168
Dingenen Anja: Gretig...	330
Egger Bertrand Alfred: Wunsch eines beinamputierten	232
Eysermans Tony: Een majesteit..., Ik pas niet in deze ruimte...; De terugkeer... (331)
Faes Gust: Gedicht voor Yell (106), Wij zullen zingen... (330)
Florizoone Fernand: Het teken (167), Sibelius (238), Met je kleinkind (238), Herfst (239), Monte Bianco (330)
Florizoone Gery: Parabel van het ouder worden	167
Haegeman Marieken: Vader	331
Horatius: 1e Boek Carmina, XI en 3e Boek Carmina, XIII	44
Jandl Ernst: Der Knabe und die Strassenbahn	235
Janetschek Albert: Der Vater	231
Janetschek Alfred: Mein Flandern	213
Konjetzcky Klaus: Schottisches Hochland	236
Kramer Theodor: Leeres Nachtcafé	232
Lesandré Vera: Vaak, moeder, heb ik je lach gezien	107
Lind Jakov: Muttersprache	233
Ludwig Paula: Warst du nicht ganz wie aus Gold...	230
Mayröcker Friederike: Sieben Tage vor Weihnachten	235
Pototsching Heinz: Wildentenzug	230
Rilke R.M.: Übung am Klavier, Das Einhorn (108), Pont du Carrousel (235), An die Musik (236)
Rommens Dirk: Afgedankt	331
Sesselle Maria: Soms is het mij gegeven als een kind	107
Stabergh Ina: Om uit onverdeeldheid te treden	107
Tritsmans Marc: Evenwicht, Mist, Kleinzoon-grootvader, Nacht, Zee (240), Niet altijd, Wat geweest is, Binnenkamers, Aankomst te Patras (241)
Van Halsendaele Marc: Graven in de nacht	331
Van Killegem Denijs: Intrada	106
Verkarre Roger: Oude vrouwen	107
Verschaetse Willy: St.-Arnoldus van Tiegem	150
Gedichten in vertaling
De Poortere José: Een dievenlied, een schelmenlied... (Paul Celan)	234
Germonpré Christiaan: Nevelland (Ingeborg Bachmann)	237
Ottevaere Edmond & Piet Thomas: Trek van wilde eenden (H. Pototsching), Was je niet helemaal van goud... (Paula Ludwig) (230), Mijn Vlaanderen (Alfred Janetschek), Vader (Albert Janetschek) (231), Wens van iemand met een geamputeerd been (B.A. Egger), Leeg nachtcafé (Theodoor Kramer) (232), Mijn nachtegaal (Rose Ausländer), Moedertaal (Jakov Lind) (233), Zeven dagen voor Kerstmis (Friederike Mayröcker), De jongen en de tram (Ernst Jandl) (235), Schots Hoogland (Klaus Konjetzcky) (236)
Thomas Piet: Pont du Carrousel (Rainer Maria Rilke) (235), Aan de muziek (R.M. Rilke) (236)
Van Wilderode Anton: XI en XIII uit 1e en 3e boek ‘Carmina’ (Horatius)	44
Verstegen Peter: Pianostudie (R.M. Rilke), De eenhoorn (R.M. Rilke)	108
Muziek - Dans
Beelaert Sylvester: Musicus Octaaf Van Geert	43
Couvreur Walter: De eerste Harelbeekse muziekbiënnale herdacht Joseph Ryelandt	109
D'Hulst Norbert: 21e Dagen van het Vlaamse Lied	49
Douliez Jan: Bij het honderdste geboortejaar van Lodewijk de Vocht	334
Germonprez Fred: Musicus Ignace De Sutter 75	105
Goes Yolande: Componist en dirigent Prof. Jan Douliez. In Memoriam	328
Gorus-De Rijcke Georgette: In Memoriam Karel Aerts	166
Van Ackere Jules: Muziek uit Oostenrijk, een drieluik	200
Verstraete Erik: Heiko Kolt, een danser als een engel	338
Wauters C.-A.: Professor Jan Douliez	105
X: Musicus Jan de Brabandere	327
Architectuur
Bekaert Geert: Architectuur voor onhaalbaar geluk	45
Dubois Marc: Architect Paul Hankar (1859-1901)	47
Parenzan Peter: Mooier wonen - Het Biedemeier in Wenen	195
Poulain Norbert: Wiener Mélange	214
Vandemarliere Katrien: Hans Hollein, een kunst en architectuur gevoed door symboliek, een drang naar het rituele en een zoeken naar communicatie	221
Cultuur-historische bijdragen
Dewicke Lut: Arnoldus' tijd: een ommekeer op economisch, sociaal en religieus vlak en een schets van het eremitisme	130
Hoste Anselm: Enkele beschouwingen rond de vredestaak van St.-Arnoldus en rond de beginfase van het monastieke leven te Oudenburg	160
Smits Arnoldus: Arnoldus en de brouwers	156
Verbondsberichten
Geschenk-litho voor wie een nieuwe abonnee op ‘Vlaanderen’ werft...	49
21e Dagen van het Vlaamse Lied	49
Reglement van orde van het C.V.K.V.	116
Nieuwe leden	116, 253
Statutaire vergadering van het C.V.K.V., Kortrijk 1987	116, 253
Tafelrede uitgesproken door Mgr. Guido Maertens (Jaarvergadering C.V.K.V.)	254
Stad Antwerpen stelt exporuimte beschikbaar voor jonge kunstenaars	255
Opening van het ‘Atelier Steel’	255
Jaargang 1988	256
Reglement van de Albert de Longiepoëzieprijs van het tijdschrift ‘Vlaanderen’	340
Ereleden 1987	340
Het (bij)beroep van auteur en het sociaal statuut (door Adv. R.M. de Puydt)	341
S.A.B.A.M. over auteursrechten	344
Schrijvers en journalisten in de gevangenis (Amnesty International)	345
Oproep n.a.v. de Promotiecampagne voor Amnesty International	345
Wij huldigen / Wij gedenken
42 - 104 - 165 - 238 - 327
Poëtisch Bericht
106 - 167 - 240 - 330
Transit
44 - 108 - 230
Verbondsberichten
49 - 116 - 253 - 340
In en Om de Kunst
45 - 109 - 169 - 242 - 332
Aandacht voor...
113 - 247
Prijskampen en Onderscheidingen
50 - 117 - 174 - 256 - 346
Uit het leven van Kunsten en Letteren
52 - 121 - 174 - 259 - 349
Tentoonstellingen
56 - 125 - 177 - 262 - 352
Bibliotheek
57 - 178 - 264 - 354
Recensenten
62 - 191 - 269 - 357
Zoekertjes
62 - 269

[p. 363]

REGISTER OP DE ILLUSTRATIES

Kaftontwerpen
M(eulebergs) J(ef): nummer	218
Studio Lannoo: nummers	214, 215, 216, 217
Portretten
Aerts Karel	166
Arens Robert	104
Bellaert Herman	73
Bérart J.	337
Berg Alban	207
Bonneure Fernand	279
Boschmans Jan	317
Bouts Axel	317
Buckinx Pieter Geert	166
De Beenhouwer Jozef	110
De Brabandere Jan	327
De Busschere Karel	104
Decorte Luc	303
De Greef Rudolf	84
De Maegd Jos	104
Demedts André	303, 305, 317
De Mey Julien	239
Denoo Joris	317
De Sutter Ignace	105
De Vocht Lodewijk	334, 336, 337
Douliez Jan	105, 328
Duijck Johan	109
Duribreux Gaston	273, 286, 287, 288, 291, 292, 294, 295
Florizoone Fernand	238
Germonprez Fred	273, 299, 301, 302, 303, 305, 306, 317
Guirlande Christina	328
Honneger Arthur	337
Kende Levente	110
Kolt Heiko	339
Leenknecht Michel	43
Lippens Dirk	109
Mahler Gustav	204
Mandelinck Gwij	42
Matthijs Marcel	273, 274, 275, 280, 281
Mets Leo	250, 252
Notebaert Marcel	305
Notermans Jef	329
Staelens V.	337
Stervelynck Jaak	273, 313, 314, 315, 316, 317, 319, 320, 322
Van Ackere Jules	42
Van Assche G.	305
Vandaele Leo	239
Van Den Driessche Jan	105
Van de Perre Rudolf	165
Van Der Aa Jan	238
Vandersteene Zeger	110
Vandewalle Adriaan	43
Van Geert Octaaf	43
Van Kelst Jan	109
Van Wilderode Anton	165
Vercammen Jan	279
Vergote Antoon	314
Verhaeren Emile	212
Vlamijnck Maria	238
Walschap Jacques	317
Weltjens Leo	166
Wolf Hugo	200
Zweig Stefan	212
Schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken, keramiek, houtsneden, grafiek, enz.
A.D.: Reclame ‘Lustrerie d'Art’, Maurice Sengier	220
Baugniet Marcel-Louis: ‘L'Amour et la Mort’, olie en bladgoud op doek	218
Bellaert Herman: Vrouw in atelier, Hart en Ziel (72), Ascese, Atelier van de kunstenaar (73)
Bethune J.B.: Ontwerp monstrans (36), Ontwerp schrijn van de Zalige Karel de Goede (37)
Bourdon A.: Monstrans (36), Schrijn van de Zalige Karel de Goede (37)
Bosschaert Renaat: Bedevaartvaantje voor de Brugse Belofte	169
Braeckman Dirk: grafiek	80, 81
Busschop J.: Lepel en vork van het tafelzilver voor F. Beyts	31
Claus Luc: Fragment uit ‘Cantalupa’	107
Cole Willem: grafiek	74, 75
Crabbe Jan: Kelk (1597-98)	8
De Cantere Jacob; Pronkbeker uit 1619	15
De Cock Wim: Houten St.-Arnoldussculptuur en lino	147
De Conynck Christoffel: Vergulde zilveren pronkbeker	4
De Greef Rudolf: grafiek	84, 85
De Hondt F.J.: Altaarkandelaar (1848)	34
De Jaegher Luc: Bedevaartvaantje i.v.m. de H. Arnoldus	154
De Korte Leo: Omslag ‘Oude Bordeaux op volle kracht’ (Leo Mets)	251
Delvoye Wim: grafiek	100, 101
De Maegd Jos: schilderij	104
De Muynck Gilbert: Gezin	106
De Smit Jacob: Stralenmonstrans (1792)	13
Detjen Klaus: Ontwerp boekenkaft ‘Die Züchtigung’ (W.A. Mitgutsch)	210
De Visch Matthias: Allegorie van de edelsmeedkunst	30
Dries Jan: Vol-ledig, 1973	240
Dujourie Lili: Opus 8	67
Engeln Franklin: Looking at water	68, 69
Ensor James: De Hellevaart (tekening)	172
Everaert Marnix: Zonder titel	92, 93
Fabre Jan: De macht der theaterlijke dwaasheden	65
Feys Dirk: grafiek	70, 71
Feckhaus Willy: Ontwerp boekenkaft ‘Der Ackermann aus Kärnten’ (J. Winkler)	210
Gebroeders van Limburg: Les très riches heures du Duc de Berry, miniaturen	248, 249
Gouwy Philippe D.J.M.: Trialisme (82) Wandinstallatie (83)
Grandjean François: Stilleven	331
Groenendaal Bruno Dom: Pentekening met waterverf met voorstelling van de HH. Arnoldus, Godelieve en de zalige Gerwinus	162
Henstra Friso: Multatuli in 1875, tekening	246
Heyens Hugo: Mijn vriend Heiko Kolt, tekening	339
Hollein Hans: Ontwerp voor een wolkenkrabber in Chicago (221), ‘Die Turnstunde’, ruimte-installatie (221), Zilveren thee- en koffieset (224)
Hundertwasser: Affiche Europalia 87 Österreich	193
J.M.: Marcel Matthijs, tekening (274), Gaston Duribreux, tekening (286), Fred Germonprez, tekening (299), Jaak Stervelynck, tekening (313)
Kennes Pauwel: Mijn vlieger gaat niet op	106
Kerckhof Antoon: Kelk uit 1658-1660	20
King T.H.: Borstkruis van kannunik C. Carton	35
Kupelwieser Hans: My teeth are gone	227
Leenknecht Michiel: Zelfportret	43
Leurs Joannes: Olie- en azijnstel uit 1790	27
Lombaerts Joris: Omslag ‘De Vlek’ (Leo Mets)	251
Lonneville Paule: A human being	330
Lyns Thomas sr.: Twee ampullen (1666-67)	11
Maet Marc: De Wraak	65
Malewitch Kasimir: Zonder titel	168
Martin: Muurschildering uit het kasteel van Loppem i.v.m. de H. Arnoldus	149
Masereel Frans: Emile Verhaeren, houtsnede (212), Stefan Zweig, tekening (212)
Meester P.: Olie- en azijnstel in laat-empire-stijl	34
Michelangelo: Madonna met kind	332
Mija: Olieverf	107
Oberhuber Oswald: Tentoonstelling Oberhuber, Gent (228), Ontwerpschets voor ‘Eine Chambre d'Amis für Victor Servranckx’ (228, 229)
Orlik Emil: Gustav Mahler, tekening	204
Petyt Andries: Ontwerptekening van het altaarkruis voor het hoofdaltaar van de voormalige Jezuïetenkerk in Brugge (24), Kelk uit 18e eeuw (25)
Rainer Arnulf: Messerschmidt, 1975-76 (226), Alter Kopf, dodenmasker, 1980 (226)
Rielandt François: Stralenmonstrans uit 1760-61 (13), Groot schild van de Brugse gilde van de oude kleerverkopers uit 1762 (26)
Rodin: Figuur die uit het water oprijst	167
Schönberg Arnold: Portret van Alban Berg	207
Shaw Richard: Stukgetrokken boeken met koffiekop en pijp	168
Snauwaert Jef: tekening	42
Smets Wilfried: Omslag ‘Een foto uit Ohio’ (Leo Mets)	251
Stimm Thomas: 4 Männer II, 1985	227
Tonnard Philippe: grafiek	86, 87
Tordoir Narcisse: Zonder titel	66
Unger William: Hugo Wolf, tekening	200
Van Cauwenberghe F.: Neogotisch wierrookvat en -scheepje	35
Vandamme E.: Schrijn van de Zalige Karel de Goede (37), Reliekostentorium van de Zalige Karel de Goede (38), Ciborie (39)
Vande Fackere J.: Portret van Baron J. Ryelandt	109
Vandenberg Philippe: Olieverf op doek	66
Van der Plaetsen Wim: Les systèmes de prévision	89
Vanderplancke Fernand: Samenspel	241
Van de Velde Ludwig: Nachtklok (76), Rozengraf (77)
Vandevijvere Bart: grafiek	94, 95
Van Gheluwe Peter: Zonder titel	78, 79
Van Gogh Vincent: Korenaren (boekenkaft van ‘Mooie dagen’ van F. Innerhofer)	210
Van Huffel Albert: Monogram voor Art Décoratif Céline Dangotte en eigen monogrammen (216), Zilverwerk voor firma Bourdon, 1916 (219)
Vanlaere Guido II: Koffielepeltjes (1725-26)	9
Van Nieukerke Jacob: Torenmonstrans (1617)	12
Vanpevenaege Yves: grafiek	90, 91
Van Raemdonck G.: Lodewijk de Vocht in 1928, tekening	336
Van Roy Johan: grafiek	96, 97
Van Straelen Erik: litho	49
Van Sychem Pieter: Zilveren en gedeeltelijk vergulde plaat van het Brugse Brouwersambacht (kaft nr. 216), Ontwerptekening van hetzelfde kunstwerk (141)
Venlet Richard: compositie	98
Vercruysse Jan: Atopies (II)	66
Verhouwe Jesper: Stralenmonstrans uit 1679-80	12
Vyrgers N.: Schrijn uit 1571 (Kath. van Doornik)	10
Wakolbinger Manfred: Orlando, 1987	227
X: Monstrans, de zgn. ‘Katte van Beversluys’	1
X: Detail van de merkenplaat van de Brugse edelsmeden	3
X: Cilindermonstrans in gotische stijl uit 1465	7
X: St.-Bonifatiusschrijn uit de Brugse O.-L.-Vrouwekerk	17
X: Enkele pronkstukken uit de edelsmeedkunst uit de Kon. Musea voor Kunst en Geschiedenis van Brussel	18
X: Zilveren schotel van abdis Eugenia Acket van de Brugse Spermalieabdij (1737)	23
X: Rococo-altaar uit de Brugse H. Bloedbasiliek met zilveren tabernakel uit de 18e eeuw	27
X: Koffiekan in empirestijl 19e eeuw	33
X: Een bladzijde uit het modellenboek van het ‘Huis Beyaert’	41
X: Miniatuur uit Aristoteles' ‘Politica et economica’	130
X: Miniatuur uit ‘Vita Sancti Amandi’	131
X: Burijngravure ‘De H. Arnoldus als kluizenaar’	133
X: Miniatuur: Cono van Eine schenkt de St.-Pieterskerk van Oudenburg aan St.-Arnoldus	136
X: Miniatuur: HH. Arnoldus en Godelieve	138
X: Arnoldusbeeld uit Antwerpse brouwershuis	140
X: H. Arnoldusbeeld, 1e helft 17e eeuw	141
X: St.-Arnoldusbeeld uit privé-verzameling	142
X: Kazuifel met voorstelling van de H. Arnoldus (1539)	142
X: 17e-eeuws insigne van de knaap van de nering van de Gentse brouwers	143
X: 18e-eeuwse collecteschaal van de nering van de Gentse brouwers	143
X: Beeld van de H. Arnoldus uit 18e eeuw	144, 145
X: Processietoorts uit de 18e eeuw met voorstelling van de H. Arnoldus	146
X: 19e-eeuwse St.-Arnoldusschrijn	151
X: 19e-eeuws bidprentje i.v.m. de H. Arnoldus	152
X: 17e-eeuws bidprentje i.v.m. de H. Arnoldus	152
X: Affiche in Jugendstil i.v.m. de verering van de H. Arnoldus in Tiegem	153
X: 18e-eeuws St.-Arnoldusbeeldje	157
X: Half-reliëf uit de 15e eeuw met voorstelling van de HH. Arnoldus en Jacobus	158
X: Afbeelding van de gisant op het graf van de H. Arnoldus in de kerk van Arnoldsweiler	158
X: St.-Arnoldus en St.-Jacobsaltaar in de kerk van Chimay	156

[p. 364]

X: Makelaar met voorstelling van de H. Arnoldus uit voormalig brouwershuis in Lier	159
X: Afdruk van een 18e-eeuwse koperplaat met voorstelling van de H. Arnoldus	159
X: Eén van de drie kapelletjes rond de Oudenburgse parochiekerk i.v.m. de H. Arnoldus	160
X: Glasraam van de H. Arnoldus, St.-Pietersabdij, Brugge	162
X: Tapijt. Uitvoering tapijtenfabrieken in Linz, ca. 1820	198
X: Drie chocoladekoppen. Weense porseleinfabrieken, ca. 1820	199
X: Staal van lichte textiel. Wenen, 1822	199
X: Vaasje, faience, ca. 1925, Ateliers d'Art, Saint-Ghislain	219
X: Reclame voor de firma Serrurier & Cie	220
Meubelen
Hankar Paul: Salontafel (47), Krukje (48)
Van Huffel Albert: Salontafeltje, interieur Behn, Ninove, 1919	216
X: Interieur. Wenen, ca. 1830. Gouache	195
X: Stoelenontwerp. Wenen, 1830	196
X: Schrijftafeltje. Wenen, ca. 1825	196
X: Canapé uit firma Danhauser. Kersehout. Wenen, ca. 1825	197
X: Zitbank, firma Danhauser, Wenen	197
X: Stoel. Wenen, ca. 1830
X: Twee spuwbakjes en kerse- en mahoniehout. Wenen, ca. 1830	197
X: Ontwerp voor een stoffen bekleding. Wenen, 1830	198
Architectuur
Braem Renaat: Ontwerptekeningen voor een villa, 1926	217
Desauvage Marc: Interieur eigen woning	45
Hankar Paul: Project voor een kunstenaarscentrum in Westende	48
Hoffmann Josef: Palais Stoclet, Brussel (1905-11)	215
Hollein Hans: Retti-kaarsenwinkel, Wenen, 1964-65 (221), Juwelierszaak Schullin I, Wenen, 1972-74 (222), Juwelierszaak Schullin II, Wenen, 1981-82 (222), Hoofdkantoor van het Oostenrijks Reisbureau in Wenen, 1976-78 (223), Museum Abteiberg, Mönchengladbach, 1972-82 (223), Architectuur Biënnale 1980 (224), Tentoonstelling ‘Traum und Wirklichkeit’, Wenen, 1870-1930 in 1985 en ‘Die Türken vor Wien’ in 1983 (225)
Mallet-Stevens Robert: tekening, gepubliceerd in ‘Le Home’, 1911	218
Sneyers Léon: Paviljoen ‘Science’ voor de Wereldtentoonstelling, Gent 1913	215
Van Averbeke Emile: Ontwerp voor een villa, 1903	217
Van de Velde Henry: Ontwerpschets voor het Werkbundtheater in Keulen, 1914	214
Vande Voorde Albert & Oscar: Paviljoen Dangotte, Wereldtentoonstelling Brussel, 1910	216
X: Sint-Arnolduskapel in Tiegem	155
X: Zicht op voormalige St.-Pietersabdij in Oudenburg	161, 163
X: Kansel en biechtstoel uit de St.-Rikierskerk in Bredene	173
Partituren
Berg Alban: Proloog van de opera ‘Lulu’ (202), Fragment uit het Opus 5, nr. 4 voor klarinet en piano (208)
De Brabandere Jan: For a New World of Justice and Peace	327
De Vocht Lodewijk: Fragment ‘Ulenspiegel-Ballade’	335
Mahler Gustav: Fragment uit de ‘Vierde Symfonie’	205
Mores Renaat: Lied ter ere van Sint-Arnold	164
Boekkaften
Claes Ernest: De Twaalf	113
Duribreux Gaston: Kantwerk en zwanen, De zure druiven, Ballade van de hopeloze zuiverheid	294
Germonprez Fred: Poolse uitgave van ‘Mensen in de schaduw’, Duitse uitgave van ‘De derde hoofdzonde’, de Tsjechische uitgave van de ‘Moerduivels’ (300), De laatste berichten, De magistraat, Haaien op de kust (304), Dossier Bakelandt (308)
Innerhofer Franz: Mooie dagen	210
Matthijs Marcel: De ruitentikker, Een spook op zolder, De kleine pardon	278
Mets Leo: Een foto uit Ohio, De vlek, Oude Bordeaux op volle kracht	251
Migutsch Waltrand Anna: Die Züchtigung	210
Stervelynck Jaak: De groene geit, Wat ik gevreesd heb, De Dagen van Hondschoote	321
Van de Perre Rudolf: Bourgondische Suite	247
Winkler Josef: Der Ackermann aus Kärnten	210
X: Lexicon van Westvlaamse schrijvers 2	112
X: Winkler Prins Encyclopedie van de Opera	268
Literair-historische tekstfragmenten
Duribreux Gaston: handschrift van aanvangsbladzijde van ‘Dood op zee’	289
Germonprez Fred: handschrift uit ‘De Magistraat’	301
Matthijs Marcel: handschrift van ‘De Getuige ten laste’	276
Mets Leo: handschrift ‘Regen te Nazareth’	250
Stervelynck Jaak: handschrift beginbladzijde van ‘Anna en Afra’	314
X: Bladzijde 3 uit het ‘Lexicon van Westvlaamse schrijvers’, deel 3	112
X: Bijvoegsel uit ‘De Amsterdammer’ ter nagedachtenis aan Multatuli (1887)	242
X: Gedenkplaat voor Marcel Matthijs in Oedelem	277
X: Kopie van Bakelandts ‘sententie’	307
Foto's allerlei
Blue Studio: Ateliers d'Art, Saint-Ghislain, Vaasje, faience	219
Breyne Jan: Het St.-Bonifatiusschrijn, O.-L.-Vrouwekerk, Brugge (16), Zilveren schotel van abdis Eugenie Acket uit 1737 (23), Ontwerptekening van het altaarkruis voor het hoofdaltaar van de voormalige Brugse Jezuïetenkerk (24), Muurschildering uit Kasteel van Loppem i.v.m. H. Arnoldus (149), 19e-eeuws St.-Arnoldusschrijn, O.-L.-Vrouwekerk van Oudenburg (151), Bidprentjes i.v.m. de H. Arnoldus (152), Affiche in Jugendstill i.v.m. verering van de H. Arnoldus in Tiegem (153), Eén van de drie kapelletjes rond de Oudenburgse kerk (160), Pentekening in waterverf van Dom Bruno Groenendaal (162), Glasraam van de H. Arnoldus (162)
Claerhout: Verzameling pronkstukken uit de edelsmeedkunst uit de Kon. Musea voor Kunst en Geschiedenis van Brussel	18
De Baere W.: Gaston Duribreux 70: ontvangst op het stadhuis van Oostende	291
De Meester Johan: werk van Peter van Gheluwe	78, 79
Demeirleir Marcel: Fernand Florizoone	238
Jonkers Fr.: Groepsfoto:s Jaarvergadering van het C.V.K.V. 1987 (253), Prof. Dr. G. Keersmaekers en Anton van Wilderode (254)
Kayaert R.: Zeger Vandersteene (tenor) en Levente Kende (piano)	110
Leerman: Maria Vlamijnck	238
Luc: Gaston Duribreux gehuldigd met zijn 60e verjaardag	288
Maertens Hugo: Olie- en azijnstel uit 1790, vermoedelijk van Joannes Leurs	27
Mil Jean: Gaston Duribreux	295
Scharff Ch.: Manfred Wakolbinger, Orlando, 1987	227
Schrobiltgen L.: Marcel-Louis Baugniet ‘L'Amour et la Mort’	218
Somers Frank: werk van Ludwig Van de Velde	76, 77
Van den Broeck: Marcel Matthijs, Ernest Claes, Bernard Kemp en Emiel Van Hemeldonck op Antwerpse Boekenbeurs	279
Van Poucke Caroline: werken van Herman Bellaert	72, 73
Ysabie Piet: James Ensor's De Hellevaart	172
X: Hans Memling Trio: Dirk Lippens, Johan Duijck, Jan Van Kelst	109
X: Kamerkoor ‘Musica Flandrorum’ o.l.v. Agnes Coryn	110
X: Bewoonde grotten in mergelrotsen te Geulhem	134
X: Beelden uit de Brugse processie van O.-L.-Vrouw-van-Blindekens	170, 171
X: Perchtoldsdorf	201
X: Leo Mets en Valère Depauw	252
X: Fernand Bonneure, Jan Vercammen en Marcel Matthijs (1963)	279
X: Gaston Duribreux en Emiel van Hemeldonck op het D.W.B.-weekend in Overijse	294
X: Opname uit ‘Heuvel 331’ van Jaak Stervelynck	318

Robert Declerck

[p. binnenkant achterplat]

Vlaanderen nr. 218

Jaargang 36

November-december 1987

Voorheen West-Vlaanderen

Tweemaandelijks tijdschrift voor kunst en cultuur

Verschijnt niet in juli en augustus

Verantwoordelijke uitgever: Werner Vens

Prinsdomlaan 16 - 8700 Izegem

Een uitgave van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond met financiële steun van de provincies West-Vlaanderen, Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen en van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie voor Kunst en Toerisme

INHOUD

Kwartet van Westvlaamse prozaschrijvers: Marcel Matthijs, Gaston Duribreux, Fred Germonprez en Jaak Stervelynck
Samensteller: Luc Daems
Verantwoording Luc Daems	273
Marcel Matthijs (1899-1964)
Omtrekken van Marcel Matthijs Marcel Janssens	274
De ruitentikker: een sociaal document Paul Vanderschaeghe	278
Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’ Luc Decorte	281
Gaston Duribreux (1903-1986)
Het eigenzinnige protest van Gaston Duribreux Fernand Bonneure	286
Uit het ongepubliceerde ‘Spiegel en bokswant’ Gaston Duribreux	293
Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’ Luc Decorte	295
Fred Germonprez (1914-)
Fred Germonprez: de mens en zijn oeuvre André Demedts	299
‘Dossier Bakelandt’ als exponent van een sociaal gericht schrijverschap Rudolf van de Perre	305
Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’ Luc Decorte	309
Jaak Stervelynck (1920-)
De bitterheid van het verzaken Luc Daems	313
De religieuze thematiek in de historische romans van Stervelynck Jozef Smeyers en Mireille Boone	320
Bio- en bibliografie ‘van’ en ‘over’ Luc Decorte	323
Vaste rubrieken
Wij huldigen / Wij gedenken Jan De Brabandere, Jan Douliez, Christina Guirlande, Jef Notermans	327
Poëtisch bericht Lis Barbiers, Anja Dingenen, Tony Eysermans, Gust Fues, Fernand Florizoone, Marieken Haegeman, Dirk Rommens, Marc Van Halsendaele	330
In en om de kunst
Over de miswas van de hedendaagse kunst Marcel Obiak	332
Bij het honderdste geboortejaar van Lodewijk de Vocht Jan Douliez	324
Heiko Kolt, een danser als een engel Erik Verstraete	338
Verbondsberichten	340
Prijskampen en onderscheidingen	346
Uit het leven van kunsten en letteren	349
Bibliotheek	354

Eredekens: Felix De Boeck, André Demedts

Redactieleiding: Werner Vens (Voorzitter C.V.K.V.) Prinsdomlaan 16, 8700 Izegem Tel. [phone] Gust Keersmaekers (Redactievoorzitter en Voorzitter Antwerpen) Wouwendonkstraat 78, 2570 Duffel Tel. [phone] Kamiel D'Hooghe (muziek) Willy Otte (Oost-Vlaanderen) Jules van Ackere (Brabant) Rudolf van de Perre (literatuur) Flor van Vinckenroye (Limburg) Anton van Wilderode (alg. cultureel leven)

Kernredactie: F. Bonneure, T. Coun, L. Daems, E. De Cuyper, K. De Decker, M. Delrue, R. Deltour, L. Demeester, J. de Poortere, R.M. de Puydt, C. De Ridder, K. Deylgat, J. Douliez (†), M. Dubois, F. Florizoone, R. Geerts, F. Germonprez, J. Maertens, H. Melen, J.L. Meulemeester, M. Obiak, E. Ottevaere, D. Rau, P. Thomas, A. Van Daele, D. Vandaele, C. Vandenbroucke, D. Van Den Bussche, K. van Deuren, R. Vandommele, J. Van Meensel, L. Verbeke, C.-A. Wauters, H. Willaert.

Redactieraad: H. Bogaert, F.R. Boschvogel, A.-M. Botte, G. Cafmeyer, J. Delie, J. De Maegd, M.A.W. Driesen, M. Duchateau, F. Etienne, R. Goormans, P. Hanoulle, C. Heyman, L. Laerenbergh, L. Lechat-Dusar, E. Mattelaer, G. Oost, H. Pauwels, H.-J. Peeters, J. Raskin, L.M.A. Schoonbaert, J. Seaux, R. Seys, A. Slootmaekers, J. Sterck, J. 't Kindt, J. Van Baelen, J. Vanbrussel, K. Van Bockryck, R. Van De Moortel, H. Van de Perre, P. Vanderschaeghe, A. Vandroemme, J. Van Remoortere, R. Verkarre, A. Verthé, H. Vos, J. Wilmots.

Provinciale Secretariaten: Antwerpen: Luc Daems Du Boislei 95, 2130 Brasschaat Brabant: Jules van Ackere J. De Bolognelaan 38, 1020 Brussel Limburg: Flor van Vinckenroye Berkenlaan 6, 3500 Hasselt Oost-Vlaanderen: Willy Otte Hellegatstraat 25, 9120 Destelbergen West-Vlaanderen: Danny Van Den Bussche, Lonchamplaan 67, 8400 Oostende

Redactiesecretariaat: Robert Declerck, ‘Ter Hoogserleie’ Hondstraat 6, 8880 Tielt - Tel. [phone]

Ingezonden werk: Adres redactiesecretariaat. Betreft: nieuw werk van/over leden of debutanten; platen van Vlaamse componisten of uitvoerders; boeken over kunst.

Abonnementen Rekening: 712-1102147-19 C.V.K.V., Tielt, reden van storting vermelden Abonnement: België: 650 fr. Buitenland: 850 fr. Erelid: 1500 fr. Prijs voor dit los nummer: België: 250 fr. Buitenland: 400 fr. Er lopen geen abonnementen over de boekhandel, ze zijn enkel verkrijgbaar bij de administratie. Abonnementen worden automatisch verlengd, tenzij men een maand voor het einde van de lopende jaargang schriftelijk opzegt.

Beheer / Administratie: Adiel Van Daele, Lindenlaan 18, 8880 Tielt Tel. [phone]

Druk: Lannoo, 8880 Tielt - Tel. [phone]

Omslagontwerp: J.M.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Vlaanderen ISSN 0042-7683

Volgend nummer: De fontein

Samensteller: J. van Ackere