Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 32

verbondsberichten

Verbondssecretaris: Danny Van den Bussche Duinenstraat 70 - bus 3, 8400 Oostende

Nieuwe leden

Wij verwelkomen hartelijk onze nieuwe leden-kunstenaars, die aanvaard werden in de laatste vergaderingen van onze Raad van Beheer in Gent.

Antwerpen: Henri de Cuyper (P), Willebroek - Gilbert Degreeve (L), Borgerhout - Liane Huysmans (P), Putte/Mechelen e. Jean Segers - Paul R. Goris (P), Edegem - Claude Pire (P), Keerbergen - An Slootmaeckers (Ballet), Antwerpen - Edmond Vandermeulen (P), Kalmthout - Louisa van der Veken (P), Keerbergen -Jos van Geldorp (P), Deurne - Fernand Verbeeck (P), Mechelen - Jan Vorsselmans (L), Brecht - Staf Zerk (P), Deurne.

Brabant: A. van Holen (L), Galmaarden.

Limburg: Jozef Leen (M), Opglabbeek - J. Venken (M), Genk - Simone Verlaine (P) e. Robijns, Montenaken.

Oost-Vlaanderen: Luc Aussems (P), Gent - Raymond Boonaert (P), Oudenaarde - Dirk Brossé (L), Heusden-Gent - Anny Cornelis (L/Foto), Zwijnaarde - Jos Debeule (M), Oostakker - Luc Martens (L), Deinze - Mark Soen (L/P/D), Gent - Henk Soetaert (L), St.-Amandsberg - Jos Van den Borre (M), Heusden - Charlie Vandervelde (L), Ninove - Zeger Vandersteene (M), Gent.

West-Vlaanderen: Paul Boudry (Foto), Poperinge - Walter Cremers (P), Knokke - Huguette Declercq (P), Kortrijk - Ives de Roo (P), Deerlijk - Lieven Martens (L), Brugge - Jef Mergaert (L), Brugge - Jacky Tavernier (Arch./P), Oostende -Paul Verschaeren (P), Aarsele - Hendrik Willaert (M), Ruiselede.

N.B.: Op de lijst van de bekroonde leden van het CVKV 1982-1983 moet bijgevoegd worden: Katy de Bock (Brugge) 1ste Prijs Wandtapijt Brussel; Prijs Textiel van Club der XII in Antwerpen; Gouden Med. van St.-Kruis-prijskamp - Leentje Lootens (Mechelen) 1ste Prijs Zang Jeugdwedstrijd Gemeentekrediet (1982) en K. Conserv. Gent (1983).

Kunstenaarsbelangen

•	De Raad van Beheer van het Provinciaal Comité voor Kunstambachten in West-Vlaanderen ziet zich, met spijt genoodzaakt zijn activiteit vanaf 1 september 1983 tijdelijk stop te zetten. Enige reden is het uitblijven van de essentiële werkingstoelage van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Terwijl het Comité tot op heden een ononderbroken activiteit aan de dag legde, in hoofdzaak het organiseren van opgemerkte en in een bij uitstek toeristisch centrum als Brugge uitzonderlijk effectieve tentoonstellingen in het bestendig expositiecentrum Huidenvettershuis aan het Huidenvettersplein, wacht het nu, einde juli 1983, nog op de nochtans in het vooruitzicht gestelde werkingstoelage voor 1981, 1982 en 1983. De Raad van Beheer acht het bijzonder bedroevend dat - en dit nog wel in 1983, uitgeroepen tot ‘jaar van het kunstambacht’ - de activiteit moet onderbroken worden die sinds 1960 wordt ontplooid en verontschuldigt zich hiervoor bij de tientallen kunstenaars en bij de ruim 20.000 bezoekers die jaarlijks in het expositiecentrum in Brugge over de vloer komen.
•	Christliche Kunst in Österreich seit 1945 is een tentoonstelling van 9/9 tot 16/10 in het Weense Rathaus; georganiseerd door onze zustervereniging ‘Österreichische Gesellschaft für Christliche Kunst’. De tentoonstelling werd opgezet n.a.v. het Pauselijk bezoek aan Oostenrijk.
•	De v.z.w. Amarant publiceert begin oktober het 1ste deel van zijn Vademecum Beeldende Kunsten. Dit handelt over ‘Het overheidsbeleid inzake Kunst en Cultuur’. Volgen: ‘Doel en werking van de intern. organisaties voor beeldende kunst’ - ‘Administratie van de beeldende kunstenaar’ - ‘Kunstscholen en privécursussen’ - ‘Accommodaties voor plastische kunstenaars’ - ‘Prijzen, wedstrijden, biënnales e.d.’ De delen verschijnen losbladig in ringmap, 148 mm × 210 mm, ca. 400 blz., oplage 1.500 ex. Adres: Directie Amarant (Daan Rau), Eedverbondkaai 267, 9000 Gent, tel. [phone].
•	De Staatstoelagen voor de theaters worden in totaal met 52 miljoen verminderd. De drie zwaarst getroffen theaters zijn de drie rijkste die elk nu 37 miljoen krijgen i.p.v. 46 (KNS), 43,5 (KVS) en 42 (NTG); ook het Antwerps Jeugdtheater verliest een paar miljoen (kreeg voordien 35 miljoen). Maar zij behouden de provinciale subsidies (d.i. 16,5 miljoen voor de KNS en KJT) en de stedelijke (d.i. meer dan 121 miljoen voor KNS en KJT, die samen nog geen 20 miljoen hebben aan entreegelden). Fusionerende groepen behouden hun vroegere subsidies en stijgen naar een hogere, meer gesubsidieerde groep. De lager gesubsidieerde theaters krijgen nomineel minder aftrek, maar proportioneel soms meer. De staat verwacht dat er nu beter zal gepresteerd worden, zodat er meer bezoekers zullen zijn en het verlies zo wordt goed gemaakt. De verenigde theaterdirecteurs hebben geprotesteerd en beweren dat de totale aftrek niet 50 miljoen bedraagt maar 88 miljoen, hetzij 18 tot 25% per gezelschap. N.B.: Het kan interessant zijn te weten dat de BRT-RTBF bereid was 3 miljoen te betalen voor de éne uitzending van de match Anderlecht-Benfica, maar dat Anderlecht 5 miljoen eiste. Anderzijds zou men niet te veel medelijden hoeven te hebben met de ‘drie groten’ van het Vlaamse theater (KNS, KVS, NTG), als men regisseur Gevers mag geloven, die in een interview in de ‘Spectator’ verklaarde: ‘Het is onrechtvaardig dat de grote schouwburgen met het leeuwedeel van de subsidies gaan lopen... Wat je daar op den duur kweekt, is zwaar gesubsidieerde toneelcultuur, maar cultuur van de brutaliteit, van de mediocriteit en van de trivialiteit. Brutaliteit, in de zin van erop losdoen, instomen, met geweld in elkaar timmeren; mediocriteit in de zin dat er niet voldoende tijd is om een interessante visie te krijgen op een stuk; en trivialiteit in de zin dat men terugvalt op routinewerk, uit de mouw schudden en veeleer de goedkope kant van de sensatie zoeken. Die drie elementen vind je zowel in de KVS, de KNS als het NTG. - ...Als je dan weet dat sommige acteurs in de grote schouwburgen voor één of twee rollen per seizoen dikwijls een heel jaar betaald worden. Als je het hele theatergebeuren van die financiële kant bekijkt, dan is dat godschreiend en om radeloos van te worden.’
•	De (dubbele) Opera van Vlaanderen van Gent en Antwerpen wordt uit besparingsoverwegingen tot één gezelschap, één orkest, één koor, één solistengroep en één personeelsgroep herleid. De Antwerpse Filharmonie zal op sponsors een beroep dienen te doen evenals op een modern management en op een lening.
•	Het kunstonderwijs is aan een normalizering toe. Hoger kunstonderwijs (min. Lenssens) - niet te verwarren met artistiek hoger onderwijs dat onder Nationale Opvoeding ressorteert (min. Coens) - wordt voltijds verstrekt in de drie muziekconservatoriums, het Lemmensinstituut, het HIDK (Studio Herman Teirlinck), de academie en Nationaal Hoger Instituut te Antwerpen, het Provinciaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Hasselt, de academie te Gent, het Stedelijk Hoger Instituut voor Visuele Communicatie te Genk, de St.-Lucasinstituten te Schaarbeek en te Gent: samen 4.000 studenten in 1981-'82. Er zitten 1.700 leerlingen in de voltijdse secundaire cyclus van de muziekhumaniora's (Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven) en in de kunsthumanoria's (Aalst, Antwerpen, Brugge, Genk, Gent, Lier, Hasselt en tweemaal St.-Lucas). De beeldende kunsten worden met beperkt leerplan 's avonds of 's middags onderwezen aan 29.000 leerlingen in 74 instellingen met 9 bij-afdelingen. Muziek wordt met beperkt leerplan geleerd door 85.000 leerlingen - kosten, gemiddeld 15.000 fr. per hoofd - in 8 rijksinstellingen (inclusief Voeren), 54 gemeentelijke muziekacademies (1ste categorie) en 38 muziekscholen (2de categorie). Minister Lenssens maakt in zijn beleid een onderscheid tussen maatregelen die de kwaliteit moeten bevorderen en andere die besparingen zullen meebrengen.

[p. 244]

•	De v.z.w. Gemeenschap en kunst (Jan Moorkensstraat 9, Berchem-Antwerpen) organiseert o.m. de ‘Berchemse Concerten’. Zij bedoelt de kunstenaars (vooral jongeren) een podium te bezorgen voor concerten en tevens financieel ‘De Markgrave’ te steunen. Dit is een tehuis voor slechtzienden van de blindenorganisatie ‘Licht en Liefde’, die als christelijke organisatie stiefmoederlijk door de staat wordt bejegend. Voor volgende concertreeks in de kerk van de Verrezen Heer te Berchem zijn voorzien: ‘Courtoisie’ en ‘Courtisane’ door de Capella Caecilia (Fr. Dubois) op 26/10. - ‘Arriagakwartet’ (Dirk Vermeulen) op 15/12. - ‘Het Mensgeworden Woord’, Oratoriumspel door het Spelcollectief op 21/12. - Gitaristen Yves Storms en Godelieve Monden op 9/2/84. - Teresina Ortenzi (^o Antwerpen) en Karl Marus, piano en cello, op 5/4. Het concert van 26/10 is een avant-première; de Caecilia Capella - voortzetting van het Ceciliakoor van De Vocht - gaat ermee naar Hongarije nadien. (Kaarten op adres Jan Moorkensstraat 9 bl, Berchem; br. 411-8029831.76). Voorzitter is Paul de Schrijver.
•	Op een vraag i.v.m. de op te richten Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren antwoordde de minister van cultuur als volgt: ‘De samenstelling van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren, welke Raad een der organen is van de Nederlandse Taalunie, wordt bepaald door de statuten van die Raad, die vastgesteld werden bij protocol op 16 mei 1983. De artikelen 2, 6, 7, 8 en 9 van die statuten behandelen het aantal, de benoeming, de kwalificaties en de benoemingsvoorwaarden der leden. De Raad bestaat uit ten hoogste 45 leden onder wie telkens 15 te benoemen door de betrokken Vlaamse Ministers, de betrokken Nederlandse Ministers en het Comité van Ministers. De Raad verenigt personen die wegens hun deskundigheid of activiteit kunnen bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Taalunie. Als gebieden van deskundigheid zijn voorzien: taalwetenschap, taalzorg, letteren, vertaling, literatuurwetenschap, onderwijs, uitgeverij en boekhandel, vormingswerk, bibliotheek en documentatie, toneel, film, pers, radio en televisie. Het lidmaatschap is onverenigbaar met enig dienstverband bij de Taalunie. De leeftijdsgrens voor benoeming is zeventig jaar. Bij een besluit van 24 mei 1983 hebben de drie betrokken Vlaamse Gemeenschapsministers de vijftien kandidaten aangeduid wier benoeming binnen hun eigen bevoegdheid lag en anderzijds zes namen gesuggereerd voor benoeming door het Comité van Ministers. Bij de samenstelling van die gezamenlijke Vlaamse lijst van 21 namen werd rekening gehouden met het Cultuurpactdecreet van 28 januari 1974’. Vastgesteld wordt dat in de aldus ontstane lijst 20 namen van mannen en een naam van een vrouw voorkomen. Eveneens kan worden vastgesteld dat slechts één lid woonachtig is in Limburg. Men had de minister ook moeten vragen welke provincie het hoogste aantal leden heeft en welk dit aantal is.
•	Een parlementslid stelde aan de minister van Cultuur volgende vraag i.v.m. een confidentieel gehouden betoelaging van de literatuur: ‘Ik verneem dat aan auteurs, die hun voltijds schrijversschap met het sociaal statuut van de zelfstandigen uitoefenen, een toelage wordt verstrekt gelijk aan de sociale bijdrage, voor een minimuminkomen verschuldigd. Deze toelage aan auteurs wordt niet automatisch toegekend, enkel na advies van de beroepsvereniging en na goedkeuring door de Gemeenschapsminister. Ik zou het op prijs stellen te mogen vernemen: 1. sedert welke datum deze regeling bestaat; - 2. hoeveel auteurs er door de Vlaamse Gemeenschap per jaar van genoten hebben; - 3. hoeveel deze toelage aan auteurs jaarlijks beloopt per gemeenschap.’ De minister moest wel antwoorden met gegevens die de belangstellenden dienen te noteren: ‘1. Als antwoord op zijn vraag heb ik de eer het geachte lid mede te delen dat de regeling om aan auteurs die hun voltijds schrijversschap met het sociaal statuut van de zelfstandigen uitoefenen, een toelage te verstrekken gelijk aan de sociale bijdrage voor een minimuminkomen verschuldigd, sinds 14 november 1979 bestaat. - 2. In 1979 genoten 6 auteurs van die regeling; in 1980, 1981, 1982 telkens 5 auteurs en in 1983 terug 6 auteurs. - 3. De toelage bedraagt 40.000 fr. per auteur en per jaar.’ Er zijn meer dan 6 auteurs die op deze geheime steun een beroep zouden kunnen doen!!!
•	De Auteursvereniging SABAM inde in 1982 aan auteursrechten meer dan één miljard, d.i. 95 miljoen meer dan in 1982. Enkele posten daaruit zijn: ernstige en lichte muziek (464 miljoen), B.R. en T.V. (91,5 miljoen), T.V.-distributie (79 miljoen), opera en toneel (28 miljoen), Fonoplatenindustrie (84 miljoen). De algemene kosten bedroegen meer dan 25% der inkomsten.
•	In vorig nummer, pag. 175, staat een merkwaardige spreuk van Prof. Ir. Joseph Basile (de naam werd verkeerd gespeld). Men vraagt ons waaruit die tekst komt. Het betreft een gedachtenrijke brochure: Face à l'Imprévisible. L'éveil de nouvelles valeurs, ed. La Renaissance du livre, Brussel 1982. De auteur is hoogleraar aan de UCL in Louvain-la-Neuve, bedrijfsleider en oprichter van het ‘Séminaire de sciences humaines pour ingénieurs’. Hij is een verdediger van de humane, artistieke en religieuze waarden, in de kringen van ingenieurs, bedrijfsleiders en wetenschapsmensen. Een andere voorspelling van J. Basile: ‘Het grote onderscheid onder de mensen in de toekomst zal niet gebeuren op basis van de klassenstrijd, maar op basis van het verschil van de culturele waarden. Enerzijds: de permissiviteit, de geautomatiseerde faciliteiten, de onverzadigbare consumptie. Anderzijds: de verstandige inspanning, de deelname aan de groepsgemeenschap, de geestdrift voor het Schone.’

Zij rusten in vrede bij de heer

†	Musicus Willem de Meyer (^o Mechelen 23/12/1899) overleed op 22/7/1983 in Borgerhout. Oprichter van de Vl.-nat. zangfeesten en de Europeade voor Europese Volkscultuur.
†	Kunstenares An Goris (^o Herentals 28/8/1943) overleed op 17/7 in het AZ in Leuven. Zij behaalde de Delaunoisprijs van Leuven voor graveerkunst en onderwees in Herentals.
†	Dichter en essayist Lieven Rens (^o 15/1/1925) overleed op 23/8 in een tragisch ongeval. Hoogleraar aan de UFSIA Antwerpen in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Herhaaldelijk bekroond als dichter, essayist en wetenschapsman.
†	Kunstschilder Frans van der Haeghen (^o Serskamp 27/7/1910) overleed op 14/8/1983 in Ukkel, waar hij als kunstenaar en als mens aan zijn medemensen vreugde en schoonheid bracht.
†	Schrijfster Jeanne Verbraeken (^o Pulderbos 3.2.1912) overleed eind september te Antwerpen. Auteur van gevoelige romans, sommige gesitueerd in Zuid-Amerika.
†	Schrijfster Antoinette Buckinx-Luykx (^o Lommel 4.8.1903) overleed begin oktober te Antwerpen. Oprichtster van de Kunstenaars voor de Jeugd en verdienstelijke schrijfster van een zestigtal hooggestemde boeken.

Verbond en tijdschrift bieden aan de naastbestaanden van onze betreurde CVKV-leden - collega's hun christelijke deelneming aan.

Vlaanderen geen ‘culturele publikatie’?

BRT-3 wijdde in de loop van dit jaar 1983 een reeks uitzendingen aan ‘nog bestaande literaire tijdschriften en culturele publikaties’. Misschien hebben sommige lezers zich afgevraagd waarom Vlaanderen niet aan de beurt kwam. De redactie heeft daarnaar geïnformeerd. Het was een vergetelheid. Daarmee niet tevreden, heeft de redactie aangedrongen en zelfs durven schrijven dat ze erover zou schrijven.

Oeioeioei! Op een vergetelheid wijzen nog tot daaraan toe, maar vragen om een rechtzetting! Het antwoord was onverbiddelijk: het tweede quadrimester begon op 10 mei, de nieuwe programma's waren al lang door de Raad van Beheer goedgekeurd en: ‘Er is geen sprake van dat wij voor Vlaanderen een uitzondering kunnen maken, zeker niet nu U ons een brief hebt gestuurd die met een regelrechte afdreiging besluit’. De redactie had niet verzocht om een ‘uitzondering’, wel om een rechtzetting, wat naar wij meenden, iets anders is. En de heren voelen zich blijkbaar wel erg vlug ‘afgedreigd’. Maar ze zijn kordaat als het iets christelijks betreft? Daar zou de ‘Raad van Beheer’ zich toch eens over kunnen bezinnen? In naam van het gezegende pluralisme, alstublieft.

Natuurlijk, wij buigen diep voor de onverbiddelijke vergetelheid van de BRT-producers en even diep voor hun even onverbiddelijke almacht. Toch... deze almachtigen zouden niet té veel mogen vergeten. Bovendien, wie aan de weg timmert, op staatskosten nog wel, moet een beetje gepantserd zijn en sterke wieken hebben waarin eens mag geschoten worden, zonder dat er meteen alarm voor ‘bedreiging’ (en dan nog een regelrechte) geroepen wordt.

De redactie.