Gal, een vlijmscherpe tekenpen maar niet dodend
Dat GAL een politiek geëngageerd tekenaar is, weet men nu stilaan in Vlaanderen en daarbuiten wel. Maar wáár, kan men zich afvragen, moet het accent gelegd worden: op het woord politiek of op het woord tekenaar. In het progressieve weekblad
De Nieuwe verzorgt hij nu al bijna achthonderd nummers lang iedere week een politiek artikel via de tekening die een volle bladzijde in beslag neemt. Daarnaast fleurt hij het sobere weekblad nog op met een aantal kleinere tekeningen die doorgaans eenvoudiger van factuur zijn, maar die evenzeer aansluiten op de politieke actualiteit. Elk van die prenten is een doordachte en geestige synthese van een binnen- of buitenlandse gebeurtenis die staat voor een journalistieke commentaar. Hierin verschilt hij duidelijk van de meeste politieke tekenaars die doorgaans illustraties leveren bij een geschreven artikel. GALs tekenkunst richt zich duidelijk tot de volwassen lezer die erdoor aangezet wordt na te denken en zich een oordeel te vormen over de uitgebeelde situatie. Precies dezelfde reflex dus die moet ontstaan bij de lectuur van een politieke commentaar. Daardoor heeft hij een plaats verworven bij de elite van de Europese politieke tekenaars wat sedert korte tijd i.m. bewezen wordt door zijn medewerking aan het belangrijkste Nederlandse dagblad
N.R.C.-Handelsblad. Zijn grote kracht en zijn talent bestaan erin dat hij een gebeurtenis kan synthetiseren. Telkens weer slaagt hij in
zijn opzet: de soms verwarde actualiteit helder samen te vatten in de krachtlijnen van haar betekenis, zonder nochtans de objectiviteit te verwaarlozen. Een objectiviteit die echter niet wil zeggen neutraliteit want hij vertrekt duidelijk vanuit een progressieve visie die rechtvaardigheid en ware democratie hoogschat. Ook in zijn affiches en zijn meer vrije werken die niet aan de directe journalistiek gebonden zijn valt dit op. Zijn stijl ook is de reflectie van de zin voor synthese. Op het eerste gezicht lijken sommige tekeningen in een aanvangsstadium gebleven: in één geut zijn ze op het papier geworpen, geven een klimaat weer en schetsen het rudimentaire kader van de gebeurtenis. Maar bij nader toezien concentreren deze blijkbaar elementaire lijnen zich op een detail dat met minutieuze zorg is weergegeven en dat de kern van de zaak weergeeft. Wat een schilder met de kracht van de kleuren zou bereiken realiseert GAL met de pen. Enkele fijne trekjes convergeren plots, maar sterk gecontroleerd, naar de boodschap die hij wil overdragen. Deze techniek is zo geraffineerd, met zoveel vakmanschap gehanteerd dat men er zich nauwelijks rekenschap van geeft. In andere tekeningen weer is de zorg aanwezig een treffend plastisch evenwicht te bereiken. Nog anders gaat hij doorgaans te werk bij portretten; die zijn vaak haarfijn uitgewerkt waarbij alle mogelijkheden van de doorgewinterde graficus aan bod komen. Maar nooit offert hij zijn virtuositeit op aan de boodschap die hij wil doen overkomen. Het is belangrijk bij GAL vast te stellen dat hij nooit toegeeft aan de verleiding van het zuiver formele esthetische. Voor hem zijn de ‘mooiste’ tekeningen die, welke door een zweepslag de aandacht van de toeschouwer trekken en die hem met zijn neus op de uitgebeelde situatie duwen. Het is pas na deze psychologische schok dat men zich, bij nader toezien, naar de esthetische werkwijze kan toekeren. En er zullen er velen zijn die zelfs niet tot dat stadium
komen, getroffen als ze zijn door het idee die met zoveel kracht uitgewerkt werd. Een andere kwaliteit van GAL is zijn menselijkheid die een grote gevoeligheid verraadt. Hij kan hard zijn en onmeedogend maar nooit wreed en rancuneus. Vaak is hij gekwetst door flagrante onrechtvaardigheid en wreedheid maar hij weet te relativeren omdat hij beseft dat achter iedere gezagsdrager ook een mens schuil gaat die soms daden verricht waarvoor hijzelf niet alle verantwoordelijkheid draagt. Wat niet wegneemt dat hij blind zou zijn voor de onmiddellijke gevolgen van de daden die het recht van de mensen aantasten. Scherp, lucied en met grote eerlijkheid is hij als het ware een reporter in de eerste lijnen maar zelf zal hij met z'n pen niet doden. Daarvoor is hij té gevoelig en te zeer kunstenaar.
Ludo Bekkers
Auteursrechtelijk beschermd