Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 27

[p. 139]

Vrije tribune

⚫ Waardering uit Frans-Vlaanderen voor ons tijdschrift ‘Vlaanderen’:

Monsieur,

Depuis des années, vous me faites cadeau de votre revue Vlaanderen. Je tiens à vous en remercier à nouveau. Chaque numéro est une oeuvre d'art. La variété de l'information, le choix des illustrations et la qualité de leur reproduction donnent à votre revue une classe exceptionnelle.

Flamand de France, je puis m'attacher à ce qui m'intéresse par une lecture intégrale, quand j'en trouve le temps. J'en fais souvent profiter aussi un collègue historien qui a appris le néerlandais pour son travail personnel. Votre envoi n'est pas perdu, je vous l'assure.

Je vous présente, Monsieur, avec mon admiration pour votre travail, l'expression de mes sentiments les plus respectueux.

H. Spanneut, Faculté Libre des Lettres et Sciences Humaines, Lille

⚫ Een interessante suggestie werd gestuurd naar een lid van onze redactieleiding:

Waarde Heer,

Wanneer je aan iets hebt meegewerkt sta je ineens dichter in contact met opmerkingen, en ben je ook gevoeliger voor kritiek. Dit is het geval geweest met ‘mijn’ nummer, en ik neem het sportief op.

Wat ik zo links en rechts opvang komt neer op een enkele vraag die doorloopt: ‘Kan Vlaanderen niet wat volkser, wat sympathieker, niet zo hermetisch opgevuld met een enkel, vaak al te streng thema?’

Daar ik het blad goedgezind ben, en er de absolute noodzaak van erken (en aanvoel) meen ik dat het niet zo moeilijk is terwille van nog meer abonnees, af en toe van de hoge toren af te stappen. De toenadering tot de lezer is niet een poging om ‘te overleven’ maar gewoon de lezer op te nemen in uw hoogstaande actie. Ik meen tenslotte dat geen enkele abonnee het dramatisch neemt zo de prijs met 100 fr. verhoogt? Een zondagnamiddag met vrouw en kinderen in een wafelkraam met koffie kost reeds meer! Met voorname groeten.

Frans Defour

Noot van de Redactie: Het is niet de eerste maal dat voorgesteld wordt dat ‘Vlaanderen’ geheel of gedeeltelijk van zijn thematisch karakter zou afstappen. Maar wegen de voordelen van een wijziging op tegen de nadelen?

‘Vlaanderen’ heeft dit thema-karakter reeds vanaf zijn stichting. Het is zowat het eigen gelaat van ons tds., iets waarvan men niet zo maar afscheid neemt zonder vele lezers te ontgoochelen. Het thema-karakter maakt dat niemand ‘Vlaanderen’ weggooit, in tegenstelling tot de meeste bladen die met hun actualiteit ook hun waarde verliezen. Het is ook geen hinder gebleken voor de spreiding: integendeel zelfs, vermits ‘Vlaanderen’ de hoogste oplage heeft van alle literaire en artistieke bladen van ons taalgebied. Dat relatief hoge oplagecijfer laat ons trouwens toe typografisch fijn werk te bieden aan een zeer democratische prijs, die ook voor jongeren en voor weinig-bemiddelden makkelijk kan betaald worden.

Het thematisch systeem is helemaal geen versleten procédé: toen ‘Vlaanderen’ gesticht werd was het het enige blad, dat zo was opgevat maar met de jaren werd het door andere tijdschriften meer en meer nagevolgd. Er is ook echt geen tekort aan boeiende thema's: telkenjare staat de redactieraad opnieuw voor een moeilijke keuze van zes onderwerpen uit een lange reeks. Trouwens het thema-systeem wordt in ‘Vlaanderen’ steeds gecorrigeerd door de andere rubrieken, die niet thema-gebonden zijn, zoals ‘Poëtisch Bericht’, ‘Binnenlands actueel’, ‘Buitenlands actueel’, ‘Kunst en geest’, ‘Korte golf’, ‘Kunstecho's’ en ‘Wij huldigen’. Wij zouden die rubrieken misschien nog meer moeten gebruiken en met nog meer variatie. Er wordt aan gewerkt.

Een ander voordeel van het thema-systeem is dat ‘Vlaanderen’ niet afhankelijk is van het aanbod van gelegenheidsmedewerkers: onze redactie kiest zelf de medewerkers in functie van de thema's. Dat maakt het blad minder toegankelijk voor mercantiele intriges vanwege sommige kunstenaars en kunstmanagers, die het blad voor eigen belangen weleens zouden zoeken te misbruiken.

Vergeten we vooral niet dat ‘Vlaanderen’ het tds. is van een Kunstenaarsverbond van bij de 1.500 leden-kunstenaars, die allen zoniet dezelfde waarde dan toch dezelfde rechten hebben. Overigens wat is ‘waarde’, wat is ‘kwaliteit’ in een tijdvak dat geen ‘normen’ meer wenst te kennen?

(A.S.)

⚫ Theaterkrabbels

Mijn eerste theatercontacten dateren uit de expressionistische periode. De grote herontdekking van het toneelrenouveau van toen is dat het theater in essentie dynamisch en poëtisch is en niet realistisch. Het neo-realisme van vandaag doet daar niets van af. Ook deze speelstijl vertoont dezelfde kenmerken. Het kan en mag ook niet anders omdat: onze tijd getekend wordt door grote innerlijke en uiterlijke bewogenheid (dynamisme van het theater), én omdat onze tijd meer dan ooit behoefte heeft aan de ‘dichterlijke realiteit’ en de woordenloze poëzie der stilte.

*

In de middeleeuwen stonden de mensen rond een staketsel of podium waarop toneel gespeeld werd, voor een portiek van een kerk of voor een decoratief gebouw.

Als je zo dicht bij een gebeuren staat word je er direct bij betrokken. De verbeelding wordt zeer intens aangesproken en aan 't meespelen gebracht.

De Italiaanse Renaissance heeft ons met het kijkkasttheater opgescheept.

In het kijkkasttheater kijkt men tegen het gebeuren aan. Nu is het in Vlaanderen zó dat onze meeste theaters (grote en kleine) kijkkasttheaters zijn. En wij hebben ze zelfs in onze huiskamers. Een t.v.-toestel is immers een minikijkkasttheater. Men kijkt er tegenaan. Medespelen is er zo weinig bij.

Zo schrijdt de aftakeling van het ‘echte’ toneelpubliek traag maar gestadig voort.

Wat lijkt het aartsmoeilijk om de communie van het Spel te realiseren!

Rik J.

⚫ Ook Vilvoorde leeft

Regelmatig ontving ik uw tijdschrift ‘Vlaanderen’, mooi van uitvoering en goed verzorgd. Wat mij opvalt is dat er zo weinig, of beter niets in staat van en over het culturele leven van onze stad!

Weet u dat in Vilvoorde (een echte Vlaamse stad) een belangrijke schildersvereniging bestaat en wel de ‘Koninklijke Portaelskring’ die dit jaar haar 60-jarig bestaan viert? Begrijpelijk gaat zoiets niet ongemerkt voorbij. Deze kunstkring bestaat uit een 40 à 50-tal werkende leden (schilders en beeldhouwers) en honderden kunstlievende en steunende leden! Ook het stadsbestuur, met de bezielende medewerking van Burgemeester Gelders en schepenen doen veel voor de culturele ontwikkeling van haar stadsbewoners.

De kring richtte ook een school op met behulp van de leden die als leraar gratis les beven aan de inwoners. Deze school, ‘de Portaelsschool’ is heden door de Staat erkend en telt vele leerlingen. 25 maart l.l. is op de Grote Markt een nieuwe tentoonstellingsruimte, ‘de Met’ geopend, waar in de toekomst alle culturele activiteiten mogen plaatsvinden. Deze zaal is eigendom van de stad en zal beheerd worden door de schepen van Cultuur.

Toekomende maand worden vele feesten gehouden o.a. de beroemde jaarmarkt. Ook de Portaelskring laat van zich horen. Op 15 en 16 april wordt hier opendeurdag gehouden. Hieraan werken verschillende kunstschilders mee. U ziet in Vilvoorde valt nog wel wat te beleven, wat het melden in uw tijdschrift waard zal zijn!

Henk Peters (kunstschilder)

Noot van de redactie: Misschien kan deze toestand verholpen worden door aan de sted. culturele dienst te vragen geregeld berichten over de plaatselijke artistieke activiteiten te sturen op adres: Red. Kunstecho's van ‘Vlaanderen’, Warschaustraat 12, Oostende. Dat geldt ook voor andere ‘verwaarloosde’ gemeenten.

⚫ Het Nederlandse tijdschrift Kleuteropvoeding (Redactie, Groenekanseweg 79, 3732 AB De Bilt), dat zijn februarinummer volledig aan het thema ‘Poppenspel’ wijdde, liet ons volgende reactie op ons ‘Poppenspel-nummer’ toekomen: ‘In een prachtig boekwerk van 80 grote bladen en rijk geïllustreerd vindt u o.a.: de geschiedenis van het poppenspel, soorten poppen, poppenspel en televisie, poppenspel in Vlaanderen. Een goede gelegenheid om kennis te maken met het uitstekend verzorgde blad “Vlaanderen”, dat ook veel andere informatie en documentatie geeft.’

Errata in nr. 162

⚫	Op p. 57: in het gedicht ‘Dichter’ moeten vers 4 en 5 van het tweede gedicht als volgt luiden: het vruchtwater van de schedelpan kleeft dicht-werk, / terwijl de dichter eigen spreken ontvouwt: /
⚫	Op p. 44 werd in het artikel over Marcel Vandeven de geboortedatum van de gehuldigde kunstschilder verkeerd afgedrukt: niet 1-6-1908, maar 1-7-1908 moet het zijn. Met ons excuus.
⚫	Op p. 64 sloop een fout in de datum van de herfstgouwdag van het DF in Ieper. Het moet zijn: 23 september 1978.