ontmoetingen
In memoriam
Marcel Van de Velde
Op 24 oktober 1964 verdween uit ons midden een vriend die er, zowel als mens, als vorser, als strijder en als kunstenaar een gans aparte plaats had ingenomen. Als mens heeft Marcel Van de Velde mij steeds getroffen door zijn zin voor waarheid, zijn getrouwheid aan de vriendschap en zijn zelfverloochenende naastenliefde. In zijn drukke en veelbewogen leven is deze man niet alleen de minnaar van het schone geweest, de onrustige kunstenaar en denker of de zwervende geest, op zoek naar een universele waarheid - hij leefde onder de mensen. Naast zijn bedrijvigheid als boekhandelaar, als joernalist, als radio-omroeper, als genealoog, enz. is er een tijd in zijn leven geweest, dat hij tot de mensen is gegaan, niet zozeer als de drager van ideeën, maar als iemand die door zijn daden getuigde voor zijn kristelijke beginselen. Het was de tijd dat hij zich verdienstelijk maakte in de verpleging van zieken en krankzinnigen, ja zelfs van melaatsen.
Waar Marcel Van de Velde opvalt door zijn durf om diagonaal door alle geestesen ideeënstromingen heen naar zijn doel te schrijden, onthutste hij ons nog meer door de wijze waarop hij zijn levensweg heeft gebaand dwarsdoorheen de verschillende maatschappelijke disciplines en standen. Dat typeert Marcel Van de Velde trouwens ook als zoeker naar de Waarheid.
Schopenhauer heeft met zijn aforisme ‘Wenn ich nichts habe, was mich ängstiget, so beängstigt mich eben Dies, indem es mir ist, als müsste doch etwas daseyn, das mir nur eben verborgen bliebe’Ga naar eind1 de menselijke onrust voor het verborgene beklemtoond; wij weten immers niets, buiten wat wij aanvaarden en indien wij niet aanvaarden kunnen is het ons lot te zoeken naar de Waarheid. Zo'n zoeker is Marcel Van de Velde gedurende zijn gehele leven geweest. Zijn non-konformisme heeft hem steeds belet een bepaalde voorstelling van de Waarheid talis qualis te aanvaarden en omdat zijn einddoel de Waarheid was, heeft hij er rusteloos naar gestreefd tot het bittere einde toe.
Toch was Marcel Van de Velde uiteindelijk méér dan een rusteloze zoeker. Zijn aktieve strijdbaarheid konfronteerde hem met de grote stromingen van zijn tijd en met de noden van het Vlaamse volk. Hij bleef door alles heen een eerlijk strijdend Vlaming, want zijn Vlaams-zijn was een deel van zijn Waarheid. Daarenboven - en niet in het minst - ontdekken wij in hem de kunstenaar wiens omvangrijk oeuvre over talloze Nederlandse en vreemdtalige tijdschriften is verspreid, benevens een ganse reeks publikaties: gedichten, aforismen, novellen, legenden en sagen en een vijftal onuitgegeven romans. In zijn laatste bundel aforismen, die een paar dagen na zijn overlijden verscheen, heeft mij volgende idee bijzonder getroffen: ‘Neen, ik wil het Verleden niet vasthouden, maar wél wil ik het Heden met het inhoudsrijke uit het Verleden voeden’Ga naar eind2. Daarin tekent zich de mens Van de Velde af die beseft, dat hij in zijn leven wellicht veel vergissingen heeft begaan in naam van de Waarheid maar voor wie de Waarheid tenslotte de rezultante moet zijn van de opgedane ervaringen.
Wij menen dat hij thans de Rust zal gevonden hebben nu hij de Waarheid in haar goddelijk aanschijn heeft aanschouwd.
mr. Alain de Caluwe