West-Vlaanderen. Jaargang 13

ontmoetingen
Samuel De Vriendt 80 jaar jong!

Hij is zeker de kunstenaar die de meeste vrienden heeft en wel in alle lagen van de samenleving, dank zij zijn immer vriendelijk optreden, zijn voornaamheid, zijn oprechte verkleefdheid en medegevoelen, zijn liefde voor volk en taal en als uitdrager van de IJzerfrontgedachte ‘Alles voor Vlaanderen - Vlaanderen voor Kristus’.

Hij behoort tot een oud roemrijk kunstenaarsgeslacht en was de tweede zoon van de grote meester Juliaan De Vriendt, zijn oom was de beroemde kunstschilder Albert De Vriendt. Sams grootvader was een uitnemende decorateur die te Gent werkzaam was en zijn broer Stefaan maakte in Amerika carrière als beeldhouwer en eveneens als decorateur. Hieruit kunnen wij besluiten dat de kunst Sam in het bloed zit. Zijn lieve moeder stamde uit een Brusselse bankiersfamilie, waar kunst en letteren echter hoog in aanzien stonden. De aristokratische voornaamheid van zijn Moeder en de diepe kunstzin van Vader werden aldus verenigd in Sam. Zijn diep kristelijk geloof en gevoel stralen uit zijn werken. In ons Vlaams kunstenaarsmidden is Samuel De Vriendt het gentleman-type; hij is en blijft dat in alle omstandigheden van het leven, zowel in tegen- als in voorspoed. Hij is de belichaming van een eigen Vlaamse levensstijl en een kinderlijk-oprechte hoofsheid. Hij is een der meest innemende en simpatieke

[p. 285]

Godelieve en Sam De Vriendt-Therssen

persoonlijkheden, die men in het strijdende en lijdende Vlaanderen aantreft. Wij voelen ons trots te kunnen zeggen dat wij reeds 50 jaren trouwe vrienden zijn en elkaar als broeders beschouwen.

Uit een der vele geschriften van dichter-kunstschilder Dirk van Sina halen wij ondermeer aan: ‘Om deze Vlaamse kop naar behoren uit te beelden, zou men over de gaven van een Hugo Verriest moeten beschikken. Wij zullen er ons niet toe wagen. Wij zullen ons beperken te getuigen, dat wij, die het voorrecht hebben hem straks veertig jaar te kennen, dat het beeld van de mens dat wij in ons ronddragen en dat door de omgang met mensen werd gevormd, er heel wat minder bemoedigend zou uitzien indien een gunstig lot ons Samuel De Vriendt niet had laten ontmoeten. Dit is geen ondoordachtte verklaring’, En Dirk van Sina gaat meesterlijk verder: ‘Wij weten wat wij aan anderen schuldig zijn, die onsredenen gaven om in adel van de mens en de grootheid van zijn bestemming te geloven. In het talanx van het Vlaams Idealisme troffen wij figuren aan die evenveel esthetische schoonheid vertonen, evenveel tragische ernst, evenveel onmiskenbare hoogheid als de besten uit het buitenland, die de algemene elrkenning mochten oogsten. Doch geen van hen heeft ons die reine vreugde gebracht, geen deed onze lippen tot deze stille glimlach van ontspanning en tevredenheid plooien die de aanblik van deze mens verwekte, hij die met de zelfzekerheid en de argeloosheid van een begenadigd kind door het leven gaat, al wat kunst en schoonheid is piëteitsvol vererend, steeds bij voorbaat tot elke daad van naastenliefde bereid, als van nature uit zichzelf vergetend en zijn hoogste vreugde vindend in dit zelfvergeien. Dit is het wonderlijke in deze mens: hij is - hij vertrouwt niet in de schoonheid van het leven, hij is de schoonheid van het leven, zoals het het kind zijn schoonheid is: zijn lieflijkste glimlach. Zie, alles wat wij koppig verbeten door strijd op angst en verwarring moesten veroveren, werd hem al spelend gegeven en wat nog wonderlijker voorkomt: hij heeft het door een leven, dat zware en bij momenten onmenselijke beproevingen heeft meegebracht, als vanzelfsprekend behouden. Waar sterkeren gebroken werden, bleef hij wat hij was, indien het zijn kon een beetje meer zichzelf dan tevoren. Wij werden in het begin van 1912 toen hij zich persoonlijk aanmeldde als werkend lid van de ‘Groeninger Wacht’, de eerste Vlaamse stootgroep die werkte onder de bezielende werkkracht van de schoonste figuur die Vlaanderen kende, nl. Dr. Aug. Borms, met naast hem de nooit vermoeide volksjongen Cyriel Rosseeuw. Samuel De Vriendt, de eerste scheppende kunstenaar die bij ons kwam om het zware labeurwerk mede te maken, de kern van zeer bewuste Vlamingen die als apostelen over Vlaanderen trekken om kernen tot stand te brengen, die alles voor Vlaanderen veil hadden. Van die tijd af bestaat onze broederschap, onze nooit gebroken vriendenbanden.

Samuel had ook veel belangstelling voor ‘Pro Westlandia’. een groep herscheppende kunstenaars die driemaal per jaar, telkens in de vakantieperiode optrokken om onze volksgenoten in Frans-Vlaanderen te laten voelen, dat wij hen niet vergeten waren en alles met hen in het werk te stellen om het Vlaamse gevoel van deze duizenden te behouden.