West-Vlaanderen. Jaargang 12

kunstecho's

Antwerpen

Nieuw initiatief van de BP Belgium

De maatschappij BP Belgium heeft het inzicht kunstenaars van alle disciplines in hun kunstuitingen aan te moedigen en te steunen. Zij heeft besloten daartoe de ontvangsthall van haar building, Jan van Rijswijcklaan 162, te Antwerpen, beschikbaar te stellen en hen uit te nodigen er hun werken te exposeren.

Brussel

Liederen van Westvlaamse dichters op plaat

Een Brussels platenstudio bracht een plaat van de Westvlaamse chansonnier Tony Sandler, met Westvlaamse liedjes. Het geldt een langspeelplaat met teksten van André Demedts, Gaston Durnezen René Declercq.

André Demedts schreef speciaal hiervoor de liedjes ‘Altijd terug’ en ‘Onvergetelijk’, waarop de Kortrijkse jonge componist José De Glorie een melodie componeerde, eveneens voor Demedts' gedicht ‘Langemark’.

Van Durnez zingt Sandler de liederen: ‘Mijn Overgrootvader’, ‘Vogels van de lente’, ‘Kramp’ en ‘La Palisse’, sommige eveneens met melodie van De Glorie.

Van René Declercq werd ‘Ik kan niet vergeten’ opgenomen.

Sandler, die in het buitenland zijn grootste suksessen beleefde, verblijft thans voor zes maand in de V.-St.

Reinaertprijzen 1965

Onder de benaming Literaire Reinaertprijzen 1965, schrijft De Arbeiderspers te Brussel voor de vijfde maal een literaire prijsvraag uit. Drie categorieën prijzen: roman (50.000 F), reisverhaal of reportage (25.000 F) en speurdersverhaal of detectiveroman (25.000 F).

De ingezonden werken moeten onuitgegeven zijn en oorspronkelijk in het Nederlands geschreven. Inzendingen, in drievoud en getikt met dubbele interligne, aangetekend en onder kernspreuk vóór 31 december 1964 inzenden bij De Arbeidspers, Wetstraat 131-139, Brussel 4.

Brugge

Werkgroep voor muziekinitiatie L'Orfeo

Door deze werkgroep werd, in samenwerking met het Brugse Stadsbestuur, op 11 december een concert gerealiseerd in de erezaal van het Gruuthusemuseum. Werken van J.S. Bach en van Spaanse en Italiaanse Meesters uit de 16^e en 17^e eeuwen werden uitgevoerd door het ensemble ‘Hortus Musicus’.

[p. 424]

Colloqium over Moderne Kerkbouw

In het Provinciaal Hof had op 24 november de proclamatie plaats van de vijfjaarlijkse prijs voor architectuur, zulks in het raam van de Westvlaamse Cultuurdagen. Bij deze gelegenheid werd een colloqium gehouden over moderne kerkbouw, waaraan werd deelgenomen door E.P. Bekaert, E. Br. Urbain en Gaby Gyselen. Dr. Albert Smeets trad op als moderator. Hoewel het probleem al té complex is om in één enkel gesprek volledig te behandelen, toch werden talrijke interessante vragen naar voren gebracht en kwam men tot enkele belangrijke conclusies.

Deze boeiende en levendige zitting werd dan besloten met de prijsuitreiking.

‘Kunst + Experiment’

Van 23 november tot en met 8 december ging in het Huidevettershuis de tentoonstelling ‘Kunst + Experiment’ door, een expositie van werk van leerlingen van het Instituut H. Familie (Oude Zak te Brugge), onder de leiding van de bekende kunstenaar Roger Bonduel, die - dat mag beslist gezegd - een nieuwe vorm van kunstonderricht op punt stelde.

Arrondissementscommissaris Alfons Botte verheugde er zich, in zijn inleidend woord, dan ook over, dat er in de hedendaagse pedagogie meer en meer een strekking komt, die erop gericht is om de creativiteit aan te moedigen.

Gaby Gyselen bracht dan de eigenlijke inleiding en wenste de exposerende instelling geluk voor de durf, opgebracht om het probleem van de artistieke opleiding vanuit een nieuwe richting te benaderen.

‘Ons Dorado’

Niet alleen in het binnen-, maar tevens in het buitenland gaan de roem en de faam van ‘Ons Dorado’ in steeds stijgende lijn. Zelfs in Japan wijden de kranten artikels aan de bekende musicerende groep. Op Kerstavond werd trouwens, te Tokio, een t.v.-programma aan ‘Ons Dorado’ en aan de Orff-methode gewijd.

Omtrent de mogelijkheden om met de groep op te treden in Leuven, Nederland, Amerika, Japan en de Filippijnen, werd reeds met de leider van ‘Ons Dorado’, Paul Hanoulle, druk onderhandeld.

Provinciale A.W.T.-Toneeldagen

Begin november richtte het A.W.T. te Brugge een drietal kaderdagen in, in het hotel Rubens. Roger Arteel uit Roeselare behandelde enkele aspecten van het hedendaags toneelrepertorium, Wim Vanhove, Directeur van het Conservatorium te Kortrijk, gaf een zielkundige ontleding van ‘Mevrouw Pilatus’ (Willem Putman) en Antoon Vander Plaetse sprak over regie, typering en techniek. De bekende Kortrijkse grimeur Clément Delvoye gaf een praktische les in grimeerkunst. Verder werden de technische installaties van de Brugse stadsschouwburg bezocht en woonde men ook een vertoning bij van ‘Asmodée’, dat opgevoerd werd in de Korrekelder.

Het A.W.T. dient gefeliciteerd met het inrichten van deze studiedagen, waaraan een 20-tal Westvlaamse liefhebbers-regisseurs kosteloos konden deelnemen.

XI^e Provinciaal Tornooi voor Zangkoren

Dit tornooi ging op 1 december door in de Stadsschouwburg, en was voorbehouden aan de Zangverenigingen uit de Eerste en Ere-Afdeling. Volgende koren namen er aan deel: ‘Kring der XX’ (Blankenberge), ‘De Kerels’ (Emelgem), ‘Pro Ecclesia’ (Kortrijk), ‘Schola Cantorum Cantemus Domino’ (Izegem), Brugs Madrigalenkoor en ‘Gavergalm’ (Waregem).

Alle deelnemende koren blijven in hun respectieve afdeling gerangschikt. De trofee ‘De Harp’, werk van de beeldhouwer Taeckens, werd toegekend aan ‘Cantemus Domino’, dat de beste prestatie ten gehore bracht en niet minder dan 95 % der punten behaalde. De jury was samengesteld als volgt: Aimé De Haene, dirigent van ‘Cantores’ uit Brugge, Maurits Denaux, dirigent van ‘Singhet ende Weset Vro’ uit Kortrijk, Kanunnik P. François, kapelmeester van de kathedraal te Brugge, Jos. Hanoulle, directeur van de Stedelijke Muziekacademie te Roeselare en Staf Nees, Stadsbeiaardier te Mechelen.

Frankfurt

Bücher-Messe

Uit gesprekken met mensen uit het uitgeversbedrijf blijkt dat als werken van Vlaamse auteurs op dit ogenblik het meest gegeerd worden in Duitsland, o.m. ‘De enthousiaste zelfmoord’ (P. Van Coillie), boeken van Fred Germonprez, Felix Dalle, Dr. Achiel Stubbe en Lia Timmermans.

Voor de eerste maal heeft de afdeling literatuur van het ‘Gesellschaft zur Forderung der Flämischen Literatur’ uit de vele vertalingen van Nederlandse boeken zes werken gekozen, die door de ‘Dienst Vlaanderen’ aan de gehele Duitse pers, de radio en televisie, met het oog op het komende Kerstfeest, als ‘Zes paarlen van de Vlaamse literatuur’ bijzonder aanbevolen. De keuze ging o.m. naar André Demedts: ‘Die Freiheit und das Recht’ (De Levenden en de Doden).

Gent

Prijsvraag economische monografieën

Deze prijsvraag wordt uitgeschreven door het Provinciebestuur van Oost-Vlaanderen. Er zijn 3 prijzen: 25.000 F, 15.000 F en 10.000 F. De verhandelingen moeten uiterlijk 31 maart ingediend worden. Reglement te verkrijgen bij: Provinciebestuur (Economische Aangelegenheden), Gouvernementstraat 1, Gent.

Marcel Matthyshulde

Op 20 oktober jl. greep een waardige viering plaats van letterkundige Marcel Matthys, ingericht door de vereniging Open Kring. Onze voorzitter van de afd. toneel, Antoon Vander Plaetse, en onze verbondssecretaris, Lucien Dendooven, vertegenwoordigden er het bestuur van het C.V.K.V.

Drs. Albert Depoortere sprak op de huldemaaltijd, terwijl Drs. Adriaan Vandewalle de academische rede hield tijdens de feestvergadering; Maria Matthys, kunstzangeres en dochter van de gevierde letterkundige, gaf een muzikaal intermezzo, waarna door Antoon Vander Plaetse voorgelezen werd uit het werk van de schrijver.

Ieper

Concert van Ieperse componisten

Naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Wat is Elektriciteit?’ werd op 26 oktober door het Ieperse stadsbestuur een concert van Ieperse componisten ingericht, met medewerking van het Belgisch Kamerorkest, o.l.v. Georges Maes, en declamator Gerard Vermeersch. In de koninklijke zaal van de Ieperse lakenhalle bracht Georges Maes, zelf vioolspelend en dirigerend, een zangerige ‘Elegie voor snaren’ van Jos Van den Borre ten gehore, terwijl Raymonde Serverius drie stemmige liederen zong van Lionel Blomme. Bijzonder interessant was de eerste uitvoering van ‘De Ballade op een Boom’ van Jean Decadt, op tekst van Jacques Coryn. Twee intieme liederen van Jos Van den Borre - met de componist aan de piano - genoten eveneens een hartelijk onthaal. Ook werk van Victor Legley werd uitgevoerd.

Tussen de muzikale uitvoeringen in trad Gerard Vermeersch op, o.m. met ‘Dien avond en die roose’ (Gezelle) en ‘Ballade van de dingen, die niet overgaan’ (Weremeus Buning).

Dit concert werd bijgewoond o.m. door burgemeester Dehem en bestendig afgevaardigde Jozef Storme, voorzitter van ons Verbond.

Ieper gaf op 15 november opnieuw een concert, nl. van elektronische muziek, met medewerking van Henk Badings en Louis Demeester.

[p. 425]

Knokke

Tweede ‘Vlaams Winterfestival’

Na de triomf van verleden jaar lag het voor de hand, dat er ook dit jaar een ‘Vlaams Winterfestival - Knokke’ zou georganiseerd worden. De Knokse culturele verenigingen, die zich gegroepeerd hebben in het ‘Cultuurverbond Knokke’, hebben, in samenwerking met het Stedelijk Feestcomité dan ook weer het initiatief genomen tot het organiseren van een tweede winterfestival in het Gemeentelijk Casino.

De eerste avond ging reeds op 23 november door: ‘De Charme van het Chanson’, zulks onder zeer ruime belangstelling.

Op 1 februari volgt: ‘Onbekend talent voor het voetlicht’, een avond, exclusief samengesteld door Heiko Kolt.

29 Februari brengt dan ‘Humor met het Woord’ (‘Het is maar een woord’ en ‘Vlaamse en Nederlandse kleinkunstenaars, humoristen met het woord’).

Kortrijk

Kunstavonden van het Hooghe 1963-64

Het Comité van de kunstavonden op het Kasteel 't Hooghe te Kortrijk heeft voor 63-64 een uitzonderlijk programma samengesteld. Zoals vorig jaar werd opnieuw een beroep gedaan op eminente persoonlijkheden uit de kunstwereld.

Op 22 november handelde de letterkundige Albe over Garcia Lorca, op 13 december sprak Dr. Walter Vanbeselaere over de Braekeleer, op 17 januari bracht Combo Jack Sels jazz ten gehore (met de vibrationist Sadi), Bert Decorte komt op 14 februari spreken over Villon, de bekende pianist Frans Brouw geeft op 6 maart een recital, terwijl Emiel Langui op 10 april de reeks besluit met een voordracht over Oosterse calligrafieën en hedendaags tachisme. Het Comité, samengesteld uit Jef Coornaert, Fred Germonprez Marcel Notebaert, Hubert Sap, Henri Vergote, Robert Cornelis, Georges Gheysen en Maurits Denaux, dient met deze initiatieven gelukgewenst en wij twijfelen er niet aan, dat de kunstavonden een ruime belangstelling zullen genieten.

Inkomgeld per avond: 25 F.

Het 30^e Koninklijk Landjuweel

Deze belangrijke toneelwedstrijd - wel eens het ‘jaarlijks rendez-vous der toneelamateurs’ geheten - heeft dit jaar in de Groeningestede plaats. Het Landjuweel startte op 23 november jl. met het stuk ‘De Muur’, voorgebracht door het gezelschap ‘Morgengloren’ uit Antwerpen. Als tweede toneelgroep trad ‘De Roerdomp’ uit Genk op met ‘De glimlach van de Gioconda’.

Op zaterdag, 7 december, tradt het Kon. gezelschap ‘Eendrachtig pogen’ van Knokke op, dat ‘Montserrat’ van Em. Robles opvoerde in de regie van Remi Van Duyn. Te voren was de toneelgroep ontvangen geworden op het stadhuis. Deze vertoning was, zonder het peil van Roerdomp te bereiken, toch een meevaller. Men verwacht nu met spanning het optreden van de St.-Rembertskring van Torhout, onder de leiding van Guido Cafmeyer. Deze groep, die door velen als de beste amateursgroep van de provincie beschouwd wordt en een der beste van het land, zal in januari optreden en zou wel eens kunnen het landjuweel in de wacht slepen.

New York

Compositiewedstrijd voor toondichteressen

De Delta Omicron International Music Fraternity richt een compositiewedstrijd in voor toondichteressen zonder leeftijdsbeperking. Gevraagd wordt: een instrumentale solocompositie met pianobegeleiding, van ongeveer 20 minuten.

Prijs: 150 pond. Inzenden vóór 1 augustus 1964 aan: Mrs. Blanche Scharz Levy, Chairman, Composition, 825 West End Avenue, Apt. 10 G. New York 25, N. Y.

Oostende

Klank- en lichtspel 1964.

Er schijnt toch vaart te komen in het plan een historisch klank- en lichtspel te houden tijdens het komend zomerseizoen. Ons redactielied Drs Frans Vroman, zou er het scenario van opmaken op basis van een voorontwerp van Mr Jan Felix, jurid. adviseur van ons verbond. Er kwam reeds een uitvoeringscommissie samen met o.m. als leden Jo Maes, Willy Bosschem en Raoul Servais.

Roeselare

Cultuurfestival

Dit festival werd van 1 tot 11 november georganiseerd n.a.v. de 11^e jaarbeurs van het N.C.M.V.

Onder de programmapunten stippen wij vooreerst de tentoonstelling aan van handelsdocumenten vanaf de 15^e eeuw tot heden, die doorging in het Stedelijk Museum voor folklore en plaatselijke geschiedenis, aan het Polenplein. (Organisatie: Geschieden Oudheidkundig Genootschap van Roeselare en Ommeland).

Verder de expositie ‘Roeselaars kunstbezit’ in de bovenzaal van het Stadhuis, ingericht door de Koninklijke Kunstkring Roeselare, ter gelegenheid van zijn 15^e lustrum.

In de Galerie Carlos Demeester werden kunstwerken en beelden uit het leven van de grote Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright tentoongesteld.

Op 2 november had de opening plaats van het congres van het Westvlaams Verbond voor Heemkunde. De provinciale voorzitter opende de zitting, waarna een spreekbeurt door ere-archivaris Dr. Jos de Smet ten gehore werd gebracht over ‘Handelsforen in de middeleeuwen’. Vervolgens was er een geleide rondgang in het Stedelijk museum voor folklore en plaatselijke geschiedenis, waar een tentoonstelling van heemkundige uitgaven en tijdschriften uit de provincie was ingericht.

's Anderendaags hield het Verbond een academische zitting, met voordracht door Antoon Viaene over ‘Het Volkskundig Werk van Guido Gezelle’. Ten slotte noteerden wij een bijeenkomst van de verschillende aangesloten heemkundige kringen, met werkvergadering, geleid door voorzitter J. Penninck.

De Roeselaarse kunstconcerten traden op 5 november op in de zaal Patria, o.l.v. R. Vercruysse en met medewerking van de solisten Bernadette Hanoulle, Monique Hanoulle, Albert Van Walleghem, Guy Vermander, e.a.

Op 7 november gaf Kamiel D'Hooghe een orgelconcert in de O.L. Vrouwekerk. Deze programmapunten, naast meerdere andere o.m. op toneel- en balletgebied, verzekerden het verdiend succes van dit Cultuurfestival, waarvoor én Stadsbestuur én medewerkers dienen gelukgewenst.

Westvlaamse afdeling Fedekam

Te Roeselare kwam de Westvlaamse afdeling van de Federatie van Katholieke Muziekverenigingen van België bijeen, onder voorzitterschap van B. De Vadder. Waren eveneens aanwezig: de hh. gedeputeerde Storme, erevoorzitter, R. Vanden Heuvel, nationale voorzitter, E.H. Hanoulle, geestelijke adviseur, De Sutter, ondervoorzitter, alsmede de secretaris, de penningmeester en verscheidene raadsleden. Na een In Memoriam voor de afgestorven leden, sprak de voorzitter het begroetingswoord uit en gaf de heer Goossens, secretaris, lezing van het cultureel verslag 1962-63. Hij handelde ook over het tijdschrift ‘Fedekam nieuws’. Na het financieel verslag werd overgegaan tot de verkiezingen. A. De Sutter, ondervoorzitter, werd in zijn functie bevestigd, evenals de secretaris. A. Viaene werd tot penningmeester verkozen. Maurits Laridon, Cyriel De Laere, Julien Vandenbroucke, Henri Beckers, Antoon Hocepied en Jacques Jackson werden in de raad van beheer opgenomen.

De h. Maréchal, cultuuradviseur voor Fedekam Oost-Vlaanderen, hield vervolgens een spreekbeurt over de muziekmaatschappijen in de huidige generatie en in de toekomst, waarna de h. Grypdonck handelde over het ontstaan van de muziekcorpsen van Napoleon tot op heden.

[p. 426]

Sijsele

Seminarie voor jongeren in grafisch bedrijf

In het raam van de beroepsjongerenwerking van het Service-bureau voor jongeren uit de middengroepen werd op 29 en 30 november een eerste initiatief genomen voor jongeren uit de sector grafisch bedrijf. Dit seminarie had plaats op het kasteel Ryckevelde te Sijsele. Op het programma stond o.m. een forumgesprek, o.l.v. dhr. M. Haazen, over ‘Smaakvorming en vormgeving aan het grafisch werk’, m.m.v. Walter Demulder en Geert Vanallemeersch. Bovendien was er een paneeldiscussie over ‘Plaats en mogelijkheden van de kleine offset’, door de hh. J. Lannoo en L. Strobbe. P. Verbeke hield er ook een inleiding over ‘Toekomst van de grafische bedrijven’.

Sluis

Literaire avond door de Literaire Tafelstonden

Op 21 december jl. had te Sluis, in het Hotel ‘Korenbeurs’ aan de Kade een literaire avond plaats, ingericht door de Westvlaamse vereniging Literaire Tafelstonden. Naast auteurs, die uit eigen werk lazen, werd de avond opgeluisterd met een klassiek gitaarrecital door Teresa Mestdagen met declamatie door Luc Reynaert.

Torhout

Beker van de Kardinaal

In het raam van de landelijke toneelwedstrijd ‘Beker van de Kardinaal’ werden twee Westvlaamse toneelverenigingen aangeduid om mede te dingen, onder de 10 beste toneelkringen van het land.

Het zijn de ‘St.-Rembertuskring’ uit Torhout en ‘lever en Eendracht’ uit Menen. Wij wensen beide kringen bij voorbaat alle succes toe.

Utrecht

Wedstrijd voor toondichters en vertolkers

Te Utrecht wordt van 10 tot 20 februari 1964 een internationale wedstrijd voor jonge vertolkers van hedendaagse muziek gehouden. Kunnen deelnemen: alle instrumentale en vocale virtuozen en groepen van maximum negen uitvoerders. Leeftijdsgrens: 35 jaar. Voor de internationale muziekweek van Gaudeamus 1964 in Nederland worden twee prijsvragen uitgeschreven voor componisten, geboren na 1 januari 1927. Voor de eerste wordt een compositie voor koor of kamerorkest, ofwel een symfonisch orkest of elektronische apparatuur gevraagd; voor de tweede een dramatische compositie voor televisie, niet korter dan 15 en niet langer dan 30 minuten.

Inlichtingen op het secretariaat, Gerard Doulaan 21, Bilthoven (Ned.).

Jaarvergadering van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond

Huldiging van leden - Vernieuwing van de Raad van Beheer

Zondag 8 dec. jl. had te Ieper de statutaire vergadering plaats van het Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond. In de kapel van het Belle-Rustoord werd door Z.E.H. Dr. Albert Smeets, geestelijk adviseur, een H. Mis opgedragen voor de afgestorven leden: Z.E.H. Dr. Achiel Stubbe, Arthur Lambrecht, Stefaan van Gheluwe en Eugeen Van Steenkiste. Tijdens het feestmaal in Hotel Britannique heette voorzitter Jozef Storme de talrijk opgekomen kunstenaars welkom. Naar aanleiding van hun verjaardag bracht André Demedts hulde aan Urbain Vandevoorde (70), Marcel Vandevelde (65), Gaston Duribreux (60), Jos. Janssen (75), Joris Dewaele (65) en Antoon Vander Plaetse (60). Ook andere leden, uit de tak der letterkunde, werden om hun onderscheidingen in een huldewoord betrokken: F.R. Boschvogel, Julien Van Remoortere, Guido Van Zeir, Maurits Declerck en Roger Van Keirsbilck. Marcel Notebaert feliciteerde de plastische kunstenaars die zich in het verlopen jaar verdienstelijk hebben gemaakt: de architecten Jan Tanghe, Bernard Missine en Hendrik Scherpereel, en de kunstschilders Godfried Vervisch en Roger Baert. Ten slotte stelde voorzitter Jozef Storme de volgende musici in het licht: Broeder Ildefons, Xaveriaan, en Nestor Nuttin, die 60 jaar werden; Maurits Denaux en Ghislain Pouseele om hun onderscheidingen.

Uit het verslag van verbondssecretaris Lucien Dendooven blijkt o.m. dat het Verbond thans meer dan 350 leden telt. Tijdens 1963 werden veertig aanvragen tot lidmaatschap door de Raad van Beheer goedgekeurd. Behoudens een tentoonstelling te Avelgem, en enkele individuele tentoonstellingen onder auspiciën van het verbond, werden alleen reeds in 1963 twintig uitgebreide kunstavonden georganiseerd in verscheidene steden en gemeenten. Officiële erkenning van het C.V.K.V. blijkt uit de ontvangst van het bestuur bij de koning en de koningin op 9 juli jl.

Het financieel verslag werd voorgedragen door beheerder-penningmeester Hector Deylgat. Ondanks de zware uitgaven van het keurig uitgegeven en lijvig tijdschrift ‘West-Vlaanderen’, tevens de vele onkosten voor verbondsinitiatieven, discoteek, enz. sluit zowel de rekening over 1963 als de begroting voor 1964 met een batig saldo.

Redactiesecretaris Julien Van Remoortere gaf toelichting over de nummers van het tijdschrift, die voor 1964 gepland worden. Deze zullen gewijd zijn aan: De Kerkbouw in West-Vlaanderen sinds 1945 (73), Kunst en Wetenschap (74), Fotografie als kunst (75), Oorlog 1914-1918: weerslag op kultureel gebied (76), Rusland (77), Industriële vormgeving (78).

Zoals de statuten het voorschrijven, moet om de drie jaar de helft van de Raad van Beheer gekozen worden. Tijdens de geheime stemming werden de volgende leden voor de duur van zes jaar verkozen:

1. Afvaardiging namens de kunsttakken: Letterkunde: Jozef Deleu (Rekkem), Paul Vanderschaeghe (Sint-Kruis) Plastische kunsten: Marcel Notebaert (Kortrijk), Albert Setola (Sint-Michiels), Jan Patoor (Kortrijk). Dramatische kunsten: Guido Cafmeyer (Torhout), Antoon Vanderplaetse (Kortrijk). Muziek: Herman Roelstraete (Izegem-Heule)

2. Afvaardiging uit het algemeen kultureel leven:

Werden verkozen tot lid van de Raad van Beheer: Mr. Alfons M. Botte (St.-Kruis), Jo Maes (Oostende), Dr. Eug. Mattelaer (Knokke) en Lic. Fernand Simoens (St.-Andries). De aldus vernieuwde Raad van Beheer, die vierentwintig leden telt, zal in januari e.k. bijeengeroepen worden om o.m. over te gaan tot de verkiezing van de voorzitter en de ondervoorzitters, tevens tot de aanstelling van de beheerder-penningmeester, de redactiesecretaris van het tijdschrift en de verbondssecretaris.

Kunstavonden 1963-1964

Ook dit seizoen kennen onze Kunstavonden een groot succes. Tot nog toe werd reeds opgetreden te Westende, Pittem, Antwerpen, Aalbeke, Dudzele, Vlamertinge, Assebroek en Oostduinkerke. Moen, Nieuwpoort, Veurne, Menen en Wevelgem staan nog op het programma. Een vrij groot aantal kunstenaars werd reeds op dergelijke avonden aan het publiek voorgesteld. De optredende leden behoren tot de vier kunsttakken: letterkunde, muziek, plastische kunsten en toneel. Voor de letterkunde moeten wij ons evenwel beperken tot scheppend werk. Plastisch werk van aangesloten leden kan door middel van kleurendia's voorgesteld worden; wij beschikken over een scherm en een diaprojector.

Boekenbeurzen

Geregeld wordt om onze medewerking verzocht bij de opening van boekenbeurzen. Schrijvers, die er iets voor voelen bij deze gelegenheid aan een colloqium deel te nemen, kunnen hun naam opgeven bij het Verbondssecretariaat, Ter Doest, Lissewege. Zij kunnen meteen hun uitgever(s) verzoeken in contact te treden met de inrichters van de boekenbeurzen. Wij hebben immers opgemerkt, dat dikwijls belangrijk werk ontbreekt.

[p. 427]

Dr. Karel De Clerck: Letterkundig leven te Brugge in de Hollandse tijd. Uitgeverij De Sikkel, n.v., Lamorinièrestraat 116, Antwerpen.

In het najaar van 1819 werd te Brugge de grondslag gelegd van een ‘Maatschappij van Vaderlandsche Taal- en Letterkunde’, die als zinspreuk gedragen heeft ‘Eendragt en Vaderlandsliefde’, en waarvan de betekenis in de literatuurgeschiedenis der Nederlanden van groter dan lokaal belang is geweest. Aanleiding tot de stichting was het K.B. van 15 september 1819, waarbij bepaald werd dat met ingang van 1 januari 1823 in de provincies Limburg, Antwerpen, Oost- en West-Vlaanderen ‘geen andere taal des lands’ zou gebruikt worden in de officiële administratie.

Maar bij deze Maatschappij betekende de term ‘vaderlandsche’ zoveel als ‘Hollands’: men sprak van ‘volkstaal’ en ‘spellingseenheid’, maar veelal werd het Zuiden vergeten en nog liever werd de lof gezongen van Weiland en Siegenbeek.

Na 1830, toen de breuk tussen Noord en Zuid een jammerlijk feit was geworden, verliep te Brugge een tijdspanne van ongeveer dertig jaren eer opnieuw van enig literair kontakt met het Noorden spraak kon zijn. In onderhavige verhandeling wordt de geschiedenis van deze maatschappij geschetst. Karel De Clerck geeft tevens de voornaamste oorzaken aan die de mislukking van deze instelling kunnen verklaren: zijn besluiten zijn precies en merkwaardig.

Overigens zou deze studie, van een dertigtal bladzijden, wel kunnen gelden als een epiloog op het nr. 70 van ‘West-Vlaanderen’, dat gewijd was aan de Westvlaamse letterkunde tot 1815.

L. Dendooven

B. Janssens de Bisthoven: De Abdij van de Duinen te Brugge. Gidsenbond, Brugge. 72 blz. 65 F.

In de jaren 1628-1642 liet Bernard Campmans, abt van Ter Duinen (Koksijde) te Brugge een nieuwe abdij bouwen op de plaats waar zich voorheen een paar woningen bevonden naast het refugium van de abdij Ter Doest (Lissewege).

Dit nieuwe Ter Duinen - een kloostergemeente waarin de abdijen van Koksijde en Lissewege samengevoegd waren - leidde na de Franse Revolutie nog slechts een theoretisch bestaan. Het gebouwencomplex groeide in de negentiende eeuw uit tot het Groot Seminarie van het bisdom Brugge. In de jongste tijd hadden geslaagde herstellingen en verbouwingen plaats.

In een keurige geïllustreerde gids geeft Kan. B. Janssens de Bisthoven, archivaris van het bisdom, een nauwgezette beschrijving van ‘De Abdij van de Duinen’ te Brugge. de gebouwen, het interieur van de verscheidene zalen en al wat zij aan kostbaars en merkwaardigs bevatten. Met opzet heeft de auteur zich beperkt tot een vrij schematische behandeling van al dit belangwekkend materiaal, overigens zo boeiend dat menige vorser tot nader onderzoek zal aangezet worden. De geschiedenis van Ter Duinen is groot en roemrijk.

In zijn voorwoord spreekt Mgr. M. De Keyzer, hulpbisschop van Brugge, de hoop uit dat het werk de bezoeker zou helpen, om de schatten te ontdekken van die historische gebouwen, die tot het schoonste kunstpatrimonium van ons land behoren.

L. Dendooven

Ignace De Sutter: Inleiding tot het muziek-beluisteren. Desclée De Brouwer, Brugge, 1962³.

Met die heruitgave van het uitstekend verzorgd werk van Ignace De Sutter mag het boekbedrijf Desclée De Brouwer een nieuw pluimpje op zijn uitgevershoed steken! Zowel qua vorm als verzorging valt dit werk op bij al wie zich voor de muziek interesseert. Steeds nemen wij dit werk met hetzelfde onverminderd genoegen terhand, niet alleen om er losjes en genoeglijk in te snuffelen, doch ook om er wetenswaardigheden in te ontdekken of om te zoeken naar een diepere beleving van sommige meesterwerken uit de muziek. Het is overbodig nogmaals de structuur van dit boek te bespreken; niemand zal het ons euvel duiden zo wij vooral wijzen op het praktische nut van dit boek in het onderwijs.

Bij de studie van de Middelnederlandse literatuur, niet uitsluitend in een Nederlands perspectief gezien doch ook in een ruimer europees kader gesitueerd, kan elke leraar en leerling beroep doen op heel wat hoofdstukken zoals ‘Het kunstlied in de Middeleeuwen’ - ‘Het Volkslied’ met een bloemlezing uit het werk van Van Duyse, Snellaert en Van Hoof en zelfs van specialisten zoals Closson of Bourgault-Ducondray. Andere niet minder bruikbare hoofdstukken handelen over de kerkmuziek in de Baroktijd; Schubert en de Romantiek; de Impressionisten... en vele andere.

Ook in de lessen esthetica waar meer dan eens gewezen wordt op het verband tussen literatuur, muziek en dans kan een gretig gebruik gemaakt worden van deze inleiding om diets te maken hoe de mens niet bestaat uit afzonderlijk werkende compartimentjes, maar hoe alle zintuigen samenwerken met de geest tot het scheppen of het naar waarde schatten van schoonheid. Meer bepaald vestigen we de aandacht op de geschikte illustratie, reprodukties van schilderijen van Frans Hals, Servaes of Dali, zodat de nadruk op de gehele mens gelegd wordt. Onze aandacht gaat insgelijks naar de vele studieonderwerpen die ook in een ander dan zuiver muzikaal verband kunnen besproken worden. Wij stippen aan: Literair-muzikale bespreking van Goethe's ballade ‘Der Zauberlehrling’ in confrontatie met Dukas' gelijknamige orkeststuk. - Kleine parallelstudie over verwantschappen tussen het Expressionisme in de schilderkunst, de literatuur en de muziek. - Leraar De Sutter mag er fier op gaan dergelijk werk voor onze jeugd geschreven te hebben.

H.C.

‘Het Beeld in de Nederlandse Barok’

Alweer verraste het Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht ons met een puike catalogus, die wij graag even aan onze lezers voorstellen. Hij werd uitgegeven n.a.v. de tentoonstelling ‘Het Beeld in de Nederlandse Barok’, die in genoemd Museum plaatshad van 6 september tot 28 oktober jl. en die nadien, tijdens de maanden november en december overgebracht werd naar het Cultureel Centrum ‘De Beyerd’ te Breda. In een voorwoord belichten D. Bouvy en Th. Van Velzen het doel van deze expositie, nl. ‘iets van de evolutie in de 17^de en 18^de eeuw de beschouwer voor ogen te stellen. Hoe vreemd het misschien ook klinken moge, dit zal dan de eerste poging zijn om een overzicht te bieden van de religieuze baroksculptuur uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden’. Uit deze inleiding blijkt ten overvloede dat de bruikleengevers en de medewerkers aan de tentoonstelling hoofdzakelijk uit het Zuiden - dus uit Vlaanderen - afkomstig zijn. Vanzelfsprekend werd ook gezorgd voor een bondig, maar zeer degelijk geschiedkundig overzicht inzake de religieuze barokkunst, waarna dan de eigenlijke catalogus volgt: naam van de kunstenaar, biografische nota en uitvoerige, wetenschappelijk verantwoorde voorstelling van de van deze kunstenaar geëxposeerde werken. Een ‘lijst van bruikleengevers’, een ‘literatuurregister’ en een opsomming van de aangehaalde tentoonstellingen sluiten het tekstgedeelte af.

Als slot volgt dan een vijftigtal foto's van beeldhouwwerken, die tijdens de expositie te bezichtigen waren. De foto's zijn van uiteenlopende kwaliteit.

In het geheel bezien evenwel een mooie, verzorgde catalogus, die de liefhebber graag een plaatsje gunt in zijn boekenkast.

P. Debrabandere, Geschiedenis van de Schilderkunst te Kortrijk 1400-1900 (Verhandelingen uitgegeven door ‘de Leiegouw’, I), Kortrijk, 1963; 160 bladzijden en een zestigtal illustraties.

Tot op heden was nog geen volledige studie verschenen over de niet-onbelangrijke rol die Kortrijk en zijn schilders gespeeld hebben in onze nationale kunst. Er was wel de ‘Geschiedenis van Kortrijk’ van De Potter en Broeckaert en de ‘Guide illustré de Courtrai’ van Dobbelaere en Caullet, naast een zeker aantal monografieën over de mar-

[p. 428]

kantste figuren. Maar een werkelijk overzichtelijke, wetenschappelijk verantwoorde studie bestond er nog niet, zoals Dr. Frans De Vleeschouwer zegt in de inleiding van het interessant maar beknopt historisch overzicht van de Plastische kunsten, dat hij publiceerde in ‘Kortrijk’ (Reeks ‘De levende steden’, 2). Men moet dan ook dhr Debrabandere en ‘De Leiegouw’ van harte gelukwensen met dit initiatief.

De grootste waarde van het werk ligt op historisch documentair gebied. Alle in talrijke dokumenten voorhanden zijnde gegevens werden zorgvuldig verzameld en op voorbeeldige wijze geordend. Zij bieden ons het beeld van een schilderkundige activiteit, waarvan de eerste sporen in 1374 te vinden zijn, en die in sommige perioden zeer groot geweest is, vooral in de bloeiperiode, die de negentiende eeuw was voor Kortrijk. Toen verwierf de Kortrijkse school dierenschilders een grote vermaardheid met Robbe als centrale figuur, naast de landschapschilders, waarvan J.-B. De Jonghe de voornaamste was, en de portrettisten zoals F. De Witte. Een grotere befaamdheid verkreeg Kortrijk echter op schilderkundig gebied door twee schilders uit vroegere tijden, die echter beiden door Noord-Nederland werden ingepalmd: de bloemen- en dierenschilder Roeland Savery († 1639 te Amsterdam in grote armoede), die een groot deel van zijn leven in Wenen en Praag verbleven had, en Karel Van Mander, de schrijver van het beroemde ‘Schilder-Boeck’, waarin hij aan de Kortrijkse schilders vele bladzijden wijdt, die wegens de pest eerst Kortrijk en later Brugge verlaten had om zich te Haarlem te vestigen en er de akademie te stichten († Amsterdam 1606).

Talrijke schilderijen verluchten het werk van P. Debrabandere; zij geven de lezer, beter dan lange uiteenzettingen, een duidelijk beeld van het schilderwerk. De tentoonstelling, die in de verlopen maanden te Kortrijk gehouden werd over de Kortrijkse schilders in vroegere tijden, sloot goed aan bij de historische monografie van P. Debrabandere, die terecht bekroond werd in de wedstrijd van het Wvl. Verbond van Kringen voor Heemkunde en uitgegeven is met de steun van de Bank van Roeselare en Westvlaanderen.

Rudolf Krämer-Badoni, Het wezenlijke in de kunst. Prisma pocket 825, Uitg. Spectrum, Utrecht/Antwerpen, 1963, 192 blz.

Dit prismaboek brengt de Nederlandse vertaling van ‘Über Grund und Wesen der Kunst’ van de Duitse publicist en romancier Krämer-Badoni. Het beweegt zich op het gebied van de estetiek, zonder zich tot een bepaald kunstgenre te beperken en is een goede inleiding tot dit vak voor iemand die zwaardere werken als de Kunstfilosofie van Prof. Edg. De Bruyne niet zou aankunnen.

Het eerste deel behandelt de algemene problematiek. Op zeer onderhoudende toon worden we ingeleid in het streven van de letterkundige, de plastische kunstenaar, de architect, de musicus; elk van hen werkt zonder het te weten soms een antwoord uit op het menselijke lot, een geleid dromend antwoord, ook al interesseert hij zich dikwijls slechts om vormproblemen, welk ook het onderwerp zij dat hij behandelt of het materiaal dat hij aanwendt. Zijn conclusie is: uit de gecompromitteerde pragmatische intentionaliteit brengt de mens als enige tijdeloze extase de radicale intentionaliteit van het kunstwerk voort. Bijgevolg zijn de begrippen welbehagen, vreugde, geluk, genot (pragmatische elementen) voor de kunst strikt genomen bijkomstig en overbodig; enkel de hogere spanning, de bezetenheid (radikale intentionaliteit) laat kunstwerken ontstaan.

In zijn tweede deel geeft de auteur een overzicht van de estetiek van de Grieken tot heden. Het uitvoerigst is hij over Plato en Goethe. Met genoegen lezen wij hoe hij Hegel er van langs geeft. Maar voor de twintigste eeuw is hij misschien toch wat te onbarmhartig: ‘Veel ouds - weinig nieuws’, zo betitelt hij dit hoofdstukje, waarin hij als niet-Duitsers slechts Benedetto Croce en Malraux in aanmerking neemt; van Merleau-Ponty bv. is er geen gewag gemaakt.

Een goed boek, dat verhelderend werkt, dank zij de vrijheid van geest en de losheid van zegging, die het bezit, hoedanigheden, die men veelal bij Duitse publicisten mist.

A.S.

't Manneke uit de Mane, volksalmanak voor Vlaanderen.

Zoals wij vroeger reeds aankondigden, werd door de Heemkring ‘Bachten de Kupe’ het bekende ‘Manneke’ terug tot leven gewekt. De uitgevers lieten er geen gras over groeien en inmiddels werd de volksalmanak 1964 reeds op duizenden exemplaren verspreid doorheen heel Vlaanderen. Het valt onmogelijk samen te vatten, wat het boekje allemaal bevat, maar dit kunnen wij wel zeggen, dat wij, bijna op elke bladzijde een brok gezonde Vlaamse volkshumor aantreffen en is dat ook geen verdienste in deze ‘angry-men’-tijd?

Het ‘Manneke’ kan verkregen worden op de volgende adressen; Willem Denys, Ooststraat 68, Roeselare; Karel M. de Lille, Cartonstraat 40, Ieper; Roger Rossey, Kokstraat 53, Nieuwpoort. Het volstaat aan één van deze drie 15 F in postzegels te laten geworden.

Tijdschriften

Kortrijk, programma's en mededelingen van de Kortrijkse agglomeratie.

2^de jaargang, nr. 4: Editoriaal (H.S.); Ook het Concertleven wordt te Kortrijk niet verwaarloosd! (J. Vermander); Toneelkalender; Opera (G.S); Schouwburgkalender 1963-64; Operette (G.S); Teater Antigone Kortrijk is verhuisd (Bert De Wildeman); Het Koninklijk Landjuweel te Kortrijk (Antoon Vander Plaetse).

2^de jaargang, nr 5: Editoriaal: Voor een open gezelschapsleven; Uitgave van een nieuwe luxe-brochure ‘Kortrijk 1964’; Teaterfestivaliteiten; De Stichting Lodewijk de Raet in het Kortrijkse (R. Devos); Feestkalender 1964; De kunstavonden van 't Hooghe; In het Kortrijkse Stadsmuseum; De plastische kunst te Kortrijk (W. Carsau). Prijs per nummer: 5 F - Jaarabonnement (6 nrs): 25 F - giro nr 1031.84.

Ons Erfdeel.
7^de jaargang, nr. 1.

Het bekende, uiterst verdienstelijke tijdschrift ‘Ons Erfdeel’ heeft zijn zevende jaargang ingezet. Het past hier hulde te brengen aan hoofdredacteur Jozef Deleu, de man die steeds in de bres staat, daar waar het behoud en verspreiding van de Nederlandse cultuur betreft; een warme hulde eveneens aan alle redactieleden en medewerkers, die, bezield door een waarachtig idealisme, van ‘Ons Erfdeel’ een periodiek hebben gemaakt, die eenvoudig niet meer weg te denken valt uit ons Nederlands Cultuurleven. Zij hebben bewezen dat àlles mogelijk is, als iedereen zich maar voldoende wil geven en inzetten voor de goede en grote zaak. Wij kunnen het tijdschrift niet genoeg aanbevelen en hopen van harte dat het moge groeien en bloeien.

Het eerste nummer van deze nieuwe jaargang brengt ons o.m.: ‘Vier Overwegingen’ (Jozef Deleu), ‘De Nederlandse letterkunde in de Romaanse taalgebieden’ (Prof. Dr. P. Brachin), ‘Taalstrijd en Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen’ (Luc Verbeke), ‘Waarom ik Nederlands onderwijs’ (Robert Victoor), ‘De Dichter Pieter G. Buckinx’ (Prof. Dr. R.F. Lissens), ‘Gedichten van P.G. Buckinx’ (vertaald door André Piot), ‘De He-

[p. 429]

dendaagse Muziek in Nederland’ (Wouter Paap), ‘Het A.B.N. in Vlaanderen’ (Prof. Dr. Willem Pée), ‘In de rand’ (André Demedts), ‘Priester Lemire’ (Jozef Declercq), ‘Steden in Frans-Vlaanderen: ‘Kassel’ (Lieselot en Frits Pittery), ‘Pour un rapprochement objectif et serein dans le problème des langues en Belgique’ (Jozef Deleu) en verder de gewone rubrieken.

7^de jaargang, nr. 2.

‘Kulturele diskriminatie’ (Jozef Deleu), ‘Taalstrijd en Vlaamse Beweging in Frans-Vlaanderen’ (Luc Verbeke), Gedichten van P.C. Boutens, H. Marsman en W. Buning, alsmede de vertaling ervan door André Piot, ‘Nederlands onderwijzen aan een universiteit in Frans-Vlaanderen’ (Dr. Walter Thys), ‘Wederwoord aan Anton van Duinkerken’ (Dr. A. de Vin), ‘In de rand’ (André Demedts), ‘Onderwijs en verspreiding van het Nederlands in Zuid-Afrika’ (Prof. Dr. Wilfried de Pauw), ‘Antoon Van der Plaetse: 60’ (G. Gyselen), ‘Ballade van de klown’ (Antoon Vander Plaetse - vert. André Piot), ‘Een Duitstalige Zwitser over Frans-Vlaanderen’ (Ludwig Bernauer), ‘De hedendaagse beeldhouwkunst in Vlaanderen’ (Jan D'Haese), ‘Steden van Frans-Vlaanderen: Sint-Winoksbergen’ (L. en Fr. Pittery), ‘Grote Frans-Vlamingen: de jeugdjaren van Maria Petyt’ (Ward Corsmit), ‘Afrikaans lezen’ (Jozef Deleu) en verder de rubrieken ‘Kulturele kroniek’, ‘Tijdschriften en boeken’ en ‘Aantekeningen en verslagen’.

Abonnement: 100 F (steunabonnement: 150 F) op giro 5893.45 van J. Deleu, Menenstraat 67, Rekkem (W. VI.)

De Tekengids, tijdschrift voor creatief werk, uitgegeven door O.V.T. 17^de jrg., nr. 52.

‘Is fotografie in het onderwijs verantwoord?’ (Em. Debaillie), ‘Plastische opvoeding’ (C. Schepens-Maerten), ‘Tekenen, coördineren, studeren’ (Maurice Denayer), ‘Confrontatie. Methodiek-Didaktiek’ (J.A. Quakelbeen), ‘Taal, kunsttaal, picturale taal’ (J. Fontier), TG.-front, ‘Herwaardering van de leraar P.O.’ (Jo Verhenneman).

Per nr.: 25 F. Abonnement (4 nrs.): 60 F. giro 4162.30 van O.V.T., Denderleeuw.

Biekorf, Westvlaams Archief

6, Zomermaand 1963: Borgers van Brugge in Empire-spiegel (Dom Tillo Van Biervliet over een zedekundig werk van Kan. J.H. Van de Walle te Brugge omstreeks 1800 in het VI. en het Latijn) - Rond de oude Melkkeern (M. Cafmeyer) - De oudste getuigenis der verering van het H. Bloed te Brugge in St.-Baseliskerk in 1256 (Antoon Viaene) - Nog over de Gulden Vliesorde in Middelnederlandse teksten (G. Dogaer). Lichten op rood. Nieuwe aantekeningen op ‘Le sentiment religieux en Flandre’ van J. Toussaert (A. Viaene zet zijn belangwekkende rectificatie op dit te oppervlakkig geschreven werk voort) - Mengelmaren en vraagwinkel.

7, Hooimaand: Nazaretten in Vlaanderen met een lijst van oude Bijbelse kloosternamen van stichtingen van voor 1550 ook buiten W.-VI. (Antoon Viaene) - Rond de oude melkkeern (Belangr. gegevens over het boerenleven, verzameld door M. Cafmeyer). - Het volksonderwijs te Pittem (Slot van de studie van Val. Arickx) - Paardenfokkerij te Zuienkerke in 1360 (A.V.) - De hofstede Ten Bogaerde te Veurne; verpachting in 1555-1575 (A.V.) - Mengelmaren o.a. over de Maatschappij van Vaderlandsche Taal- en Letterkunde te Brugge in 1819-1830 (A. Viaene verwijst naar Dr. K. Declerck, Letterkundig leven te Brugge in de Hollandse tijd), over het Museum van Nieuwpoort (J.B.), over Joden te Brugge (Marcel Van de Velde met aantekeningen van A.V.), en over de nieuwe torenspits van S. Pieters te Ieper in 1861 (L. Devliegher) enz.

8, Koornmaand: Beschrijving van Vinkem door Pauwel Heinderyckx omstreeks 1680 (tekst met commentaar van A. Viaene) - Uit 't begin van d'eeuwe te Deinze (G.P. Baert) - Verdwenen blazoenen van Westvlaamse rederijkerskamers (V. Arickx sluit hier aan bij zijn merkwaardig artikel in ‘West-Vlaanderen’, 70) - D'Osseweie te IJzendijke Z. VI. (R. Crois) - Rozen van Jericho in het St-Janshospitaal te Brugge in 1388 en later (A. Viaene over geneeskunde in de middeleeuwen) - De oudste Luismarkt in Vlaanderen (A. Viaene over de Ieperse outcletmarct (ofte lusemarct) ten tijde van de Cokerulle, 1280) - Mengelmaren o.m. over Goudsmid Antoine Le Manth te Brugge, 1375 (A.V.), de oude monstrans van Oostende uit de tijd van Albrecht en Isabelle (E.N.), De Grote Kristoffel van Brugge, het beeld dat uit de Lieve Vrouwekerk weg moest in 1785 (J. Geldhof - E. N.). Verscheidenheden en vraagwinkel.

9, Herfstmaand: Zeekantig Vlaanderen, Een verlichte herdoping van Veurne-Ambacht, 1750 (A. Viaene) - Vuurwagentje te Leuven in 1470 (F. Van Molle) - Inventaris van echtg. Boonem-Grutere, 1514 Brugge (J. De Smet) - Brandreglement te Gits, 1822 (D.T.V.B.) - Figuratieve vroomheid in de oude Brugse huiskamer, 1475 (A. Viaene verzamelde uit archiefstukken gegevens die ook voor de lokale kunstgeschiedenis waar-

devol zijn) - Lichten op rood. Bronnenstudie beneden peil (A. Viaene toont de verbluffende lichtzinnigheid waarmede J. Toussaert te werk ging o.m. betreffend de Zeven Getijdencolleges, de H. Bloedverering, de diocesane synode, de plattelandsgilden en confrerieën) - Mengelmaren o.m. over de Romeinse muntschat van Aartrijke (E.N.), de viering van Dr. Jozef Weyns (A.V.).

10, Zaaimaand: Legpenningen en werpgeld (A. Viaene) - Een volkskundige bestseller: M. De Meyer, De volks- en kinderprent in de Nederlanden van de 15^e tot 20^e eeuw (recensie van H. Stalpaert) - Een brief uit Amerika, 1861 (A.M. over brief van Jean Lannoije uit Dubuque U.S., uitwijkeling, aan Jos. Lagrou uit Lissewege) - Ventjunen (Klausing) - Fenomenale ouderlingen (M. Debruyne) - Gr.-vic. Faict en de VI. Zouaven (J. Geldhof) - Houtvenditie in St-Andries (G. Altoos) - De familie Hennesy van Roeselare (L. Van Acker over lerse inwijkelingen) - Rijden met Wielpeerden (J.D.D.) - Mengelmaren o.m. over P. Desideratis van Sint-Sixtus, Roeselaars weekblad ‘De fabriekant’ 1847 (D.C.), Heiligdomsvaarten in VI. (A.V.), Lod. Van Haecke (K. De Lille), Brugs spel ‘Vlaemsche natie’ 1523 (E. N.).

11 A, Slachtmaand: Harten in lood. Harturnen in W.-VI. (A. Viaene) - Keizersgezinden in het Tieltse en patriottinnen te Wingene omstreeks 1789 (V. Arickx) - Westvlaamse Stevenisten (Joz. Geldhof) - Trouwgeld voor arme meisjes in 15^e/16^e E. (A.V.) - Bij de oude wasbleker (vertelling uit de oude te, G.P. Baert) - De palen bezoeken (A.V.) - Mengelmaren o.m. over Karel Loppens van Koksijde (B.), een Gentse dagklapper van 1793 (K. De Lille) en het dagboek van J. Inbona omstreeks 1660.

11 B, Slachtmaand: Wervikse familie Gallant (uitvoerige studie van Jean Gallant) - Roeselaarse Blauwvoetmartelaars. Het beleid van superior Delbar 1869-1884 (zeer gedetailleerde, goed gedocumenteerde studie van Joz. Geldhof over de zevenentwintig jaren strijd van Sup. Delbar in het klein seminarie tegen de Vlaamse beweging, eindigend met de victorie: ‘Grâce à Dieu, l'esprit flamingant a totalement disparu de la maison’; belangrijk opstel ook voor de Gezelle- en Verrieststudie en de geschiedenis van de VI. Vlagge, steunend op nog on-

[p. 430]

bekende teksten) - Het gemeentekrediet en de lokale geschiedenis (Pro Civitate) (L. Vanacker).

(Red. en beheer: A. Viaene, Annuntiatenstr. 82, Brugge; 125 F, giro 2335.37 A. Viaene).

Trefpunt - Literatuur en Kunsten

Driemaandelijks, red. o.m. Albe, A. de Caluwé, Lieve Van Damme, Marcel Van de Velde; red. secr. Jack Verstappen, Manitobaplein 8, Blankenberge; Abonn. 100 F; Giro Bank Soc. Gén., Brugge 6475, voor reken. 491.683 J. Verstappen.

Nummer 1, Jrg. 1963-64 bevat o.m. Gedichten van Marcel Van de Velde, Albe, Joh. Sonneville, Lieve Van Damme, een verhaal van F. Bonneure (‘Een kleine revolutie afdraaien’), en actualiteit van Albe over de ronde tafel over de actuele roman, ingericht door de Comunità Europea degli Srittori te Leningrad begin oogst, een studie van Dr J.F. Van Damme over Willem Van Hecke met talrijke illustraties; meerdere medewerkers uit Nederland, Duitsland, Italië. Deze uitgave neemt ongeveer de opvattingen over van ‘Europa’, het tijdschrift van wijlen Medard Verleye, en is een uitgave Brems, Herk-de-Stad.

Onze Taalblaadjes

Alfons Blontrock uit Brussel gaat onverstoorbaar door met het uitgeven van ‘Onze Taalblaadjes’, onder het motto: ‘Uw taal is uw schat: leer beter en grondiger uw Nederlands’. De vierde jaargang wordt einde 1963 besloten.

Elk vrij uur wijdt dhr. Blontrock aan zijn ‘Taalblaadjes’: opzoekingen, boekbesprekingen, artikels in verband met taalkundige problemen... elke letter van de blaadjes wordt met de hand gezet... heel de administratie is in één paar handen.

In Vlaanderen - en trouwens in welk land dan ook - meewerken aan de uitbouw van een correcte omgangstaal, kan niet alleen hartverheffend, doch evenzeer cultuurverheffend genoemd worden. En wie het dan doet met de moed en de bezieling van dhr Blontrock, heeft recht op waardering en steun. Er zijn nog exemplaren van de jg. 1962 in voorraad: 70 F (100 blz.) De jg. 1963 omvat 4 nummers van 12 blz. en kost 50 F. (giro 8551.19 t.n.v. A. Blontrock, Braemstraat 103, Brussel 3).

B.R.T.-uitgaven

‘Derde Programma, vierde trimester 1963’

Het moet wel zijn dat de B.R.T. groot be-

lang hecht aan het derde programma, vermits er onlangs een volledige brochure (nr. 17) uit de bekende B.R.T.-reeks aan gewijd werd. En dat mocht ook wel, daar het genoemde programma een belangrijke rol speelt in het culturele radioleven.

Maurits Bilcke, die de lay-out verzorgde, haalt beslist eer van zijn werk. In een zeer aantrekkelijke vorm wordt gepresenteerd wat de B.R.T. bracht gedurende het vierde trimester 1963; geen dorre opsomming van muziekuitvoeringen, klankbeelden, boekbesprekingen en toneelopvoeringen, maar wel een boekdeeltje, waarin beschouwingen, inleidingen, eigenlijke programma's en zorgvuldig gekozen illustraties op een esthetisch verantwoorde wijze afwisselen en elkaar aanvullen.

Leo Rommens: ‘Het Nederlands in ons bedrijfsleven’.

Deze zeer verzorgde brochure (nr 18) bevat een reeks interviews die Leo Rommens afnam van een aantal personaliteiten, over de evolutie van het gebruik van het Nederlands in ons bedrijfsleven, personaliteiten, die in hun normale werkkring bijna dagelijks met het probleem geconfronteerd worden. Aanbevolen lectuur voor al wie Vlaams denkt en voelt!

Lies Huylebroeck: ‘Het Televisieprogramma Peter Benoit’

Men heeft waarlijk kosten, noch moeite gespaard om ook van deze brochure (nr 19) iets te maken, waarin men graag kijkt en leest. Het is niet méér, dan een inleiding tot het T.V.-programma ‘Peter Benoit’, dat op 1 november jl. op antenne ging, maar dan voorgebracht in een uiterst aantrekkelijke vorm, overvloedig geïllustreerd, gedrukt op uitstekend papier en gekruid met tal van anecdoten in verband met de realisatie van het programma.

‘Derde Programma, eerste kwartaal 1964’

Bij het ter perse gaan bereikt ons de B.R.T.-brochure nr. 20, die opnieuw gewijd is aan het Derde Programma, maar dan wat betreft de uitvoeringen tijdens de eerste drie maanden van 1964. Nogmaals prima verzorgd werk en een uitstekende handleiding voor de Derde-Programma-liefhebber.

Deze brochures kunnen verkregen worden mits storting van 30 F per exemplaar op giro nr: 54.68 van de B.R.T., Flageyplein 18, Brussel 5. Briefwisseling te richten aan: Dienst Pers en Publiciteit van de B.R.T., Boondaalsesteenweg 6, Brussel 5.

V.T.B.-uitgaven

Marcel Messiaen: ‘Nieuwpoort 800 jaar stad’

Nieuwpoort vierde dit jaar zijn 800-jarig bestaan als stad. In aflevering 18 van de Vlaamse Toeristische Biblioteek vertelt Marcel Messiaen, onderhoofdman van de heemkundige kring Bachten de Kupe en stichterbestuurslid van de heemkring De Plate te Oostende, ons over de stad aan de IJzermonding werkelijk alles wat een toerist en een heemkundige kan interesseren.

Niet alleen de geschiedenis maar ook de volkskunde en ekonomische bedrijvigheid komen aan de beurt, naast de beschrijving van monumenten en officiële gebouwen. Het is een uitstekende gids voor de stad.

Losse nummers te verkrijgen in een der 10 V.T.B.-boekhandels, b.v. te Antwerpen, St.-Jacobsmarkt 45 (P.R. 936.27), tegen slechts 10 F (11 F indien toezending over de post moet geschieden).

Frits W. Hondius: ‘Een groot Vlaams kartograaf herdacht’.

In de 16^e eeuw muntten Vlamingen uit op het gebied van de aardrijkskunde en de kartografie. Te Wakken werd driehonderd jaar geleden Jodocus De Hondt (die zich naar de mode van de tijd Hondius zou noemen) geboren. Wegens de troebelen van die tijd verhuisde het gezin van zijn ouders naar Gent en vervolgens week Jodocus, die calvinistisch gezind was, zelf uit, eerst naar Londen en later naar Amsterdam. Hier richtte hij de kaartenuitgeverij ‘De Wackere Hondt’ op, die grote vermaardheid verwierf en nog lang na zijn dood onder zijn nakomelingen bleef bestaan. Hondius werd terecht als een der voornaamste opvolgers van de grote Mercator beschouwd. Zijn hoofdwerk is ongetwijfeld zijn Mercator-Hondiusatlas, waarvoor onze kartograaf de koperplaten uit de erfenis van Mercator had opgekocht.

De nakomelingen van Jodocus Hondius in Nederland hebben onlangs een familiegenootschap, de Fundatio Hondius, gesticht. Eén onder hen, advocaat Frits W. Hondius, heeft de biografie en de werkzaamheid van zijn roemrijke voorvader Jodocus beschreven in brochure nr. 21-22 van de Vlaamse Toeristische Biblioteek. Vermits het hier een dubbel nummer in deze reeks betreft, bedraagt de prijs per los nummer 20 F (21 F indien verzending over de post moet geschieden). Men kan deze aflevering bekomen in elke V.T.B.-boekhandel, waar men ook kan inschrijven op een abonnement van twaalf achtereenvolgende nummers van de Vlaamse Toeristische Biblioteek tegen slechts 100 F (verzendingskosten inbegrepen).