Vlaamsche Arbeid. Jaargang 1

[p. 53]

Ruw Leven
(Fragment)

Het daglicht zijpelde reeds door de reten van 't vuil-verschoten, hier en daar wit-bekalkt pannendak, in lange lichtende strepen, als wit-garen draden, - als Fooi eerst de oogen opende. De klaarte dwong ze een wijle opnieuw toe, en hij bleef liggen, de grove-besmeurde deken overeind, de armen wijdopenrekkend, heesch-grollend en pruilerig nog van slaapdronkenschap. Dan, met een plotselinge overmeestering van den zucht naar luierikken, die hem daar aan 't bevechten lag, in smoezelige, zweet-reukige warmte, sprong hij op den ongeschaafden plankenvloer, zoo geweldig dat heel zijn stroozak reuzelde. De nuchtend-koelte kwam hem op 't lijf gevallen, dat nog klam-zweette van 't lang-bedoken-zijn.

Aan den stijl van 't bed, hongen zijn kleeren - een vuilhoop, al vernakkelde vodden, waarin hij scharrelde ondereen, en beurtelings broek, vest en pet te voorschijn haalde, of minstens iets dat daarvoren dienst moest doen. Fooi was zoo'n echte straatjongen; dat was zijn roem, zijn eerenaam, zijn weerdigheid. Hadde eene liefdadige ziel, bewogen door de naakte spieren van dat tenger lijveken, die aldoor de scheuren der kleeren uitpiepten, hem betere gegeven, Fooi had ze niet geweigerd, dat niet! maar gedregen toch evenmin! Dat ware van zijne weerdigheid afdalen. 't Zat nu eenmaal in zijnen kop, staal-vast: een straatjongen moet vuil, slordig loopen, of hij is géén straatjongen meer!

'n Ruw leven had Fooi stellig bij den ouden Peer, zijn vader. Iedereen zei ‘ouden Peer’, en Fooi ook. Heele dagen rende hij de stad door, bedelde

[p. 54]

waar 't de policie niet en zag, stool waar geen kwade wind te gerieken was, wees den weg aan vreemdelingen, of droeg pakjes. De stad, hij kende ze zoo goed als den weg in zijn broekzakken; wist de kleinste straatjes bijname; kende de uren waarop de policie daar en daar kwam. En Fooi rolde door 't leven, door dat ruw, afstootelijk straatloopersleven, als een prins door de weelde zijner omgeving. Stelen, heimelijk weg-robberen zat hem nu in den zin; hij hadde niet anders kunnen gewoon worden. Daarbij, geen ander stieltje hadde hij willen aanvangen: nu was hij vrij, hij handelde heel en al gelijk het hem wierd ingegeven, voortgestuwd als hij was door zijn zucht naar kwaad-doen. En 's avonds kwam hij dan in, en ijdelde voor ouden Peer zijn zakken uit: niets en mocht hij houden, niets!

- ‘Afgeven, zulle, of!..,’ zei Peer, - en vloekend stak hij als dreigement zijn vinger op.

De jongen had dan goed te zweren en te houden staan niets meer te hebben, hoegenaamd niets meer, toch moest hij naderen, en dan stak de oude Peer zelf zijn groote, ruwe handen in die enge zakken, besnuisterde heel zijn plunje of er niets meer verholen zat, ergens in een der talrijke scheuren en gabben, - en vloekte als hij niets meer en vond. -

- Foert! zei de oude dan.

En Fooi moest naar bed, naar zijn hoog verblijf, onder de pannen.

't Was er zoo arm, zoo ellendig! De beide af-schuivende hellingen van 't dak lieten in 't midden enkel eene tamelijke hoogte, waar een grove bedstoel was onder geschoven. Overal leelijke hanebalken met groote spijkers in waar van alles aan hing: ouden Peer 's winterkleeren, 's zomers; 's winters, de zomerkleeren; verder oud keukengerief, mooren die uitliepen, koffiekannen zonder bodem, allerhande oude prol, die ook in alle hoeken en kanten gesmeten lag, en die oude Peer verzamelde om op een goeden dag bij den voddenman te brengen.

Dat was hier dus 's jongens Paradijs! 't Was een brok van zijn eigen ‘ego’, een groot kapittel uit zijn levensboek. Hij had nooit andere woonplaats gehad, docht hem. Is het dan te verwonderen dat hij er aan gehecht was? 't Was zijn ziel, - bevangen tusschen die morsig-bekalkte muren. 's Zomers, wel is waar, gloeide heel de zolder van de warme zonnestroeling, die door de pannenreten was ingedroppeld. 's Winters honger een gedurige onder-zero-koude die hem deed bibberen op zijn arm, weinig warmte-

[p. 55]

gevend bed, - maar toch 't slapen niet beletten kon. Was hij er niet aan gewoon? Erger was het als 't lange-achtereen regende: het water viel overal door, zoodat de jongen menigmaal zijn overstroomd leger in veiliger haven moest brengen door het tot een anderen hoek te vertrekken.

Toch woonde hij er geerne! Hij had er een balk half uitgepeuterd, zoodat hij eene heele holte had in zijn vermolmden buik. Het plankje was er weer ingeplaatst en daar was Fooi's ‘coffre-fort’. Zelfs tegenover zijn vader kon hij zijn steelzucht niet bedwingen! Gelukte 't hem een paar centen tusschen de voeiering zijner vest te schuiven, dat Peer het niet merkte, dan zouden deze hunne lotgenooten in den hollen balk gaan vervoegen.

Daarbij was Peer wel zijn vader? Hij en wist het niet, hij dacht daar niet aan! Hij had een goed leven, 't was hem eender wie 't hem gaf! 'n Goed leven: immers, geen voorvalletje was in de stad, of Fooi was er bij; geen brand - waar soms al wat te ‘schoepen’ valt - of de bengel hielp blusschen; - geen wiel draaide af, geen karre stak vast, of Fooi hielp lichten en voortduwen - dan viel er soms wat speelgeld of een druppeltje, waarmee de voerman zijn helpers trakteerde.

Wat deed de oude Peer? Die, niets. - Heele dagen zuipen, - groote druppels in den ‘Kroes’. - Anders en deed hij niets: 't was het werk van zijn leven. Fooi voorzag in zijn verteer; deed hij het niet, dan... - en Peer dreigde vloekend.

Maar Fooi lachte wat fijn met die dreigementen! Vroeger had de oude wel eens de hand tegen hem durven opheffen, als de ontvangst maar kaal was - en dat was de pijnlijkste zijde van Fooi's rozig leven. Maar zekeren dag was hij tegen die ruwe behandeling opgestaan, fier, krachtig, en als zijn vader de vuist ophief, had hij er bij komen staan en uitdagend geroepen:

- Sla eens, zoo ge durft!... Sla eens!...

De vuist was beneên gezakt; verbauwereerd om dien plotselingen opstand, keek de oude Peer hem in de oogen.

- Sla eens!... kreet de kleine weer, zijn opgeschokte ziele uit. Van morgen af laat ik u zitten!...

En hij had gezien hoe die woorden hun uitwerksel niet gemist hadden. De oude Peer zei wel:

- Foert! - maar niet meer op dien kwaden, misprijzenden toon van een meester tegen zijn slaaf, maar van een slaaf, die van zijn meester alles te

[p. 56]

verwachten heeft. En Peer had ook zijn machtloosheid gevoeld, en toen de kleine de kamerdeur toeklapte met hevig geweld, had hij geroepen:

- Snotzak!...

Fooi lachte boos, en een heele wijle lag hij hem op zijn stroozak omme-en-weer te wentelen van pret, van innige, diepe leute - omdat zijn vader hem niet missen en kon!...

Eekloo, October 1905.

Okt. A. Steghers