De Vlaamse School. Nieuwe reeks. Jaargang 4

Boekenoverzicht

La Belgique illustrée, ses Monuments, ses Paysages, ses OEuvres d'Art. Anvers, par Henri Hymans. Bruxelles, Bruylant-Christophe.

In deze nieuwe beschrijving van België is het artikel Antwerpen toevertrouwd aan onzen geachten medewerker, Henri Hymans, en kwalijk kon het aan bekwamere te beurt vallen. De schrijver kent Antwerpen, haar verleden en haar heden; hij bemint zijne geboortestad en bemint meer nog dan haar de kunst in het algemeen, de vaderlandsche kunst in het bijzonder; daarbij is zijn geest scherp en helder, zijne pen vlug, zijne algemeene kennis uitgebreid. Al deze hoedanigheden moesten voor gevolg hebben, dat wij hier in honderd bladzijden een kleurige schildering der stad, een zaakrijk overzicht harer geschiedenis en een zoo degelijke als gloedvolle opsomming harer kunststukken te lezen krijgen.

Na een blik op het Antwerpen van vroeger eeuwen en eene aanduiding der hoofdpunten harer geschiedenis, vangt de schrijver zijne wandeling aan door de verschillende wijken, telkens stilhoudende wanneer hij een belangrijk gebouw van vroegeren of lateren datum op zijnen weg ontmoet, wanneer een gewichtig feit uit het verleden wordt herinnerd of een naam van goeden klank zijn oor treft. Kerken en openbare of bijzondere gebouwen, straten en pleinen, worden achtervolgens bezocht en beschreven.

Met voorliefde houdt de schrijver stil in de Museums. Hij zou niet de beteren en smaakvolle kunstkenner moeten zijn, die hij is, om zich met een vluchtige beschouwing onzer kunsttempels te vergenoegen. Maar ook hier dwong de beperkte ruimte, waarover hij beschikte hem alleen in breede trekken te schetsen, en zich in te toomen, waar hij voorzeker gaarne en goed breedvoeriger hadde gehandeld over een geliefkoosd onderwerp.

Ook de illustraties verdienen ruimen lof. Een twintigtal der beste platen, die de eerste uitgave versierden en geteekend waren door Puttaert, de Doncker, Hendrickx en anderen en gegraveerd door W. Brown, Pannemaeker, Max Weber, enz., zijn behouden gebleven, maar daarbij zijn wel het dubbel getal platen gekomen, geteekend door E. Puttaert en L. Titz, de eerste in kruimerigen meer bezadigden, de andere in lichteren, jongeren en uiterst schilderachtigen trant. De werken van beiden mogen wedijveren met het keurigste, dat de illustreerkunst onzer dagen voortbracht.

Alles te zamen is het boek even leerzaam als genietbaar en konden wij onze stad niet beter in de verzameling, door den heer Bruylant uitgegeven, vertegenwoordigd zien.

Un opera français composé en 1774 pour le théâtre de la Monnaie à Bruxelles, par Alphons Govaerts. Paris, Plon, 1890.

Een bewijs, dat reeds meer dan honderd jaar geleden Brussel eerste vertooningen van Fransche opera's gekend heeft, en een recht vermakelijk bewijs. De Munt-Schouwburg werd toen bestuurd door een Duitschen toonzetter Vitzthumb en een Franschman Compain. Deze laatste reisde van tijd tot tijd naar Parijs om daar spelers en stukken te zoeken. Hij had daar voor correspondent zekeren Pleinchesne, een librettist. Deze voelde op een gegeven oogenblik in zich de eerzucht ontblaken om een libretto door hem geschreven te Brussel te zien opvoeren. Hij belooft aan de bestuurders der Brusselsche opera dat Philidor, de gevierde componist, er de muziek zal van leveren, en deze verklaart er zich inderdaad toe bereid. Maar wanneer het oogenblik gekomen is om zijne beloften ten uitvoer te brengen schuift Philidor zijn werk op de lange baan. Pleinchesne, die zich niet gemakkelijk laat ontmoedigen, wint Gossec als medewerker aan en voort gaat het op denzelfden weg. Eindelijk moet Vitzthumb zelf een goed deel der partitie schrijven. Heel die sukkel-historie is doormengd met de ongevallen, door Pleinchesne beleefd, die zijn droom maar niet ziet verwezenlijken en die in moeilijkheden geraakt met zijne bestuurders, omdat hij al te behendig is geweest in het verzorgen zijner geldelijke belangen. Eene wezenlijk plezierige geschiedenis, die een aardig beeld van de kunstwereld dier dagen levert. Alles is bewerkt naar de oorspronkelijke oorkonden, in het Rijksarchief te Brussel bewaard, met de gekende belezenheid van den schrijver in zaken van archief en van muziek.

M.R.

De tweede en derde afleveringen van Hirth's Formenschatz, bevatten weer zeer merkwaardige platen, vervaardigd naar meesterwerken van de beeldende kunsten; onder andere een marmeren beeld van een Zittenden Paris, van eenen Griekschen meester, thans berustende in de Galleria delle statue van het Vatikaan; een Christus aan het Kruis, van Albrecht Dürer; een portret van Lady Elisabeth Vaure en zijn eigen portret, door Hans Holbein; een Joannes den Dooper, van Andrea del Sarto, een ander van Michel Angelo; een Heilige Moeder met het Kind, van den Tiziaan.

De vier antieke bronzen paarden van voor het portaal der St. Marco te Venetië; een marmeren borstbeeld van Miro da Tiesole, den Florentijnschen beeldhouwer; eene drieluik van Andrea Mantegna, enz., enz.