De Vlaamsche School. Jaargang 30

Kroniek.

Antwerpen. Onze schilders zijn druk aan het werk voor de naaste tentoonstelling. K. Verlat voltooit een uitmuntend dierenstuk, getiteld: De oester en de twee pleiters.

- E. Farasijn maakt eene kopie, in het museum, naar het tafereel De Schelde, van Abraham Janssens, bestemd voor de vernieuwde Breederaadzaal op het stadhuis, waarvan het oorspronkelijke afkomstig is.

- F. Vinck heeft twee zolderstukken voor de gemeenteraadszaal geschilderd, voorstellende: 1. De geesten der beeldende kunsten, 2. Azië, Afrika, Amerika, Oceanië die hunne voortbrengselen aan Antwerpen aanbieden. E. De Jans heeft, voor dezelfde zaal, de portretten van Z.M. Leopold II en H.M. de koningin naar die van L. Gallait uit het hedendaagsch museum van Brussel geschilderd.

- Aan den heer A. Delfosse is door het gemeentebestuur opgedragen, mits de som van 2000 fr., de medaillonportretten te schilderen van de oud-burgemeesters Rockox, Van Straelen, Marnix en van Ertborn, om te worden geplaatst op het stadhuis, in de burgemeesterskamer.

- Wij vestigen de aandacht van wie het moge aangaan, op den erg verwaarloosden toestand, waarin, op de voormalige begraafplaats Stuivenberg, het in onzen jaarggang 1871, blz. 137, afgebeelde steenen gedenkteeken van J.C. Van Ryswyck zich bevindt.

- Op 11 November is in het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen, eene commissie gevormd voor de inrichting van een internationaal toonkundig congres, dat in 1885 zou worden gehouden. Heeren P. Benoit, ridder L. de Burbure en F. Lutens zijn de voorzitters, J.E. Croegaert en E. Grandgaignage de secretarissen der commissie.

- Van den beeldhouwer E. Van der Linden waren van 16 tot 23 November in de zaal der Venusstraat tentoongesteld eene groep in gebakken aarde, getiteld: Schuldige liefde en een zeer goed gelijkend bronzen borstbeeld van den heer burgemeester L. de Wael.

- Ter gelegenheid der wereldtentoonstelling van 1835, zullen al de gravuren, naar schilderingen en teekeningen van Rubens, verzameld door de bijzondere commissie van het werk van Rubens, bij elkander worden tentoongesteld (zie 1883, blz. 44). Het gemeentebestuur laat te dien einde in het lokaal der tentoonstelling eene zaal inruimen van 800 vierkante meters.

- 27 November waren in den Vlaamschen schouwburg zeer fraaie gezichten uit Spanje en Palestina tentoongesteld, vanwege den heer A. Van der Nest, lid van den gemeenteraad, die onlangs voornoemde landen bezocht.

- In den boekhandel van J. Bouchery, Hopland n^r 30, is een werkje van 35 blz. verschenen, het welk zeer veel nut kan stichten en zich daarbij zeer aangenaam laat lezen. Het is getiteld: Grond en rijkdom onzer moedertaal, taalkundige bemerkingen, voorgedragen door Ed. Ipers, in de letterkundige vereeniging Jan-Frans-Willems. In een aantrekkelijken vorm heeft de bekwame schrijver beknopt en bondig vele waarheden gezegd, die verdienen te worden behartigd door alle vrienden der moedertaal.

Brussel. Ter voltrekking van het stadhuis is voorgesteld in de nissen van den gevel een honderdtal beelden van burgemeesters uit den tijd van 1421 tot 1585 te plaatsen.

- Er is spraak van het stichten eener academie van Nederlandsche letterkunde, welke gelijktijdig voor Holland en België zou bestaan. De jaarlijks aftredende voorzitter zou, bij regelmatig wisselende beurten, door de Hollandsche en Belgische regeeringen worden benoemd.

[p. 164]

- De commissie voor de toekenning van prijzen uit het fonds N. Godecharle (zie 1881, blz. 205) aan kunstwerken van de 3-jarige tentoonstelling, heeft hare keus gevestigd op de volgende stukken: G. Van Strydoncks schilderij uit het leven van Tobias (zie blz. 142), P. Du Bois' beeld van Hippomenes en Victor Horta's bouwkundige teeleningen.

- Nieuwsbladen hebben gemeld, dat, ten overstaan van den deurwaarder E. Feyaerts, op 13 November, in de roepzaal der Anspachlaan, 22 schilderijen van Hendrik De Braekeleer te zamen werden toegewezen voor 815 fr. Wij hebben ons bij den heer Hendrik De Braekeleer, te Antwerpen, bevraagd aangaande deze verkooping. De bekwame schilder, wiens doeken bij duizende franks worden betaald, heeft ons verklaard, dat hij, te Brussel geen onderzoek naar de zaak gedaan hebbende, daarover geene bepaalde inlichtingen kon geven, maar in het denkbeeld te verkeeren, dat de zoogenoemde 22 schilderijen zullen hebben bestaan in kleine schetsen, waterverfschilderingen en teekeningen van zijnen beginne.

- 30 November, de 10^e verjaardag van den dood van A. Van Hasselt (zie onzen jaargang 1874, blz. 204), werd, onder aanvoering van den letterkundigen kring Jeune Belgique, een optocht gehouden naar des dichters graf, het welk versierd werd met eene fraai bewerkte ijzeren kroon, gewrocht door den kunstsmid J. Wuyts, uit Antwerpen. Door den heer G. Rodenbach werd eene redevoering uitgesproken

Gent. Het plan bestaat, om in deze stad, ter eere van Lieven Bauwens een standbeeld op te richten.

- Bij S. Leliaert, A. Siffer en c^o is verschenen Vondels meesterstuk Lucifer, treurspel, in 5 bedrijven, taal- en letterkundig verklaard door A.M. Verstraeten, van het gezelschap van Jezus, in een boekdeel van omtrent 200 blz. Prijs fr. 1.50. De geleerde schrijver drukt in zijn voorbericht de verwachting uit, dat deze uitgave niet slechts als schoolboek in hoogere klassen, maar ook als leesboek in beschaafde kringen dienstig zal wezen. Wij vestigen de aandacht onzer lezers op dit nuttig en aantrekkelijk boek.

Leuven. De heer Frans Vermeylen, wiens beeldhouwwerk niet alleen op de Brusselsche tentoonstelling (Bataaf, Vrede, Overwinning), maar ook in 't buitenland meer en meer hooggeschat wordt, heeft op dit oogenblik in de voorhal van het stadhuis te Leuven twee modellen van treffelijke paalbeelden of karyatiden⁽¹⁾ tentoongesteld, die bestemd zijn den koninklijken ingang van het statiegebouw te Amsterdam te versieren. De modellen zijn vervaardigd uit het nieuwgevonden lijn waadgips, dat door den heer Vermeylen zoon reeds zoo gelukkig in den historischen stoet bij de feesten der hoogeschool is aangewend. De lichtheid der gegoten voorwerpen, die daardoor gemakkelijk verplaatsbaar zijn, maakt dezen nieuwen vond zeer aanbevelenswaardig.

De beide beelden bestaan, op oud-Grieksche wijze, uit twee edele en gedrapeerde vrouwengestalten. Zij staan zoo vast, zoo bewegingloos, dat men hare bestemming duidelijk erkent. Het edele ietwat ronde en gezette fijn gemodeleerde gelaat staat fier en recht op de krachtige schouders.

Dat deze vrouwenfiguren, aan een slavenvolk herinnerende, Gezag en Goedertierenheid gedoopt zijn, en haar daartoe een staf en zinnebeeldige bloemen in de hand zijn gelegd, is voorzeker niet de schuld van den schepper der beelden, maar moet wel aan hunnen peter toegeschreven worden.

In de Grieksche, zoowel als in de oud-Germaansche godenleer, werd het Gezag vooral door eene zittende mannelijke figuur (Zeus, Thor) uitgedrukt en David laat den Zoon zitten aan de rechterhand des Vaders. Christus zal komen gezeten (als rechter) om te oordeelen levenden en dooden, gelijk ook in de christelijke iconographie wordt afgebeeld.

Nog zij aangestipt, dat de vrouwenfiguur met het zinnebeeld van de goedertierendheid de gelaatstrekken heeft van de koningin der Nederlanden.

Dr. P. Alb. Th.

(n.b. De redactie doet haar geachten medewerker opmerken, dat lijnwaad-gips van voor lang bij de beeldhouwers bekend is. Wij herinneren ons, dat nu wijlen J. Van Arendonck in 1855 te Antwerpen beelden in voormelden aard maakte. Zie de Vlaemsche School van 1855, blz. 104.)

(1) Het Fransche woord Caryatide drukt volstrekt het gedacht niet uit. Het is ontsproten (zegt men) aan de gewoonte der Grieken, de type der tot slavernij onderdrukte vrouwen van Karië, in den Peloponnesus, voor dit versiersel hunner gebouwen te bezigen.
Dr. P.A.Th.

Buitenland.

Amsterdam. De internationale prijsvraag voor het oprichten van eene nieuwe beurs (zie blz. 99) werd beantwoord door de inzending van 199 ontwerpen. Aan de makers der 10 volgende werd eene belooning van 1000 gl., voor ieder, toegekend: n^r 3, A.G.R.; n^r 20, La bourse ou la vie; n^r 38, Ne(e)derland; n^r 69, het wapen van Amsterdam met de leus: Je maintiendrai; n^r 73, Mercaturoe; n^r 83, Persévérance; n^r 91, Ammerack; n^r 106, Lieven de Keij; n^r 150, het wapen van Amsterdam met de leus: In hoc signo floresco; n^r 172, Y. De makers van de ontwerpen n^r 20, 73, 91, 150 en 172 zijn aangewezen om deel te nemen aan den 2ⁿ prijskamp.

- Rembrandts Vergulder, zoo wordt in nieuwsbladen van het begin van November geschreven, is door een Nieuw-Yorkschen bankier aangekocht voor 200,000 dollars. In een vorigen jaargang vermeldden wij, dat deze beroemde schilderij alstoen was aangekocht door den markgraaf van Salamanca, te Madrid, voor 800,000 fr.

Utrecht. Den 29ⁿ November is in deze stad een museum voor kunstnijverheid geopend, afgedeeld in 7 afzonderlijke zalen, te weten: zaal 1, zilversmidskunst, glaswerk, porselein en aardewerk; 2, bibliotheek voor boek- en plaatwerken over takken van kunstnijverheid; 3, meubels, houtsnijwerken enz; 4, tapijten, behangsels, stoffen enz.; 5, pleisterafgietsels van Grieksche en Romeinsche kunstwerken en van werken der Italiaansche en Fransche kunstherbloeiing; 6, dergelijke en andere afbeeldingen van Moorsche, Byzantynsche, Romaansche en Grieksche kunstwerken en werken uit den tijd van de Vlaamsche en Hollandsche kunstherbloeiing. Zondags is het museum kosteloos open.

Pizza. De reizigers, die deze stad bezochten, zullen zich een kleinen vierkanten toren herinneren van ojivalen bouwtrant, dicht bij den beroemden hellenden toren, waarvan wij, in 1874, blz. 51, eene fraaie afbeelding gaven. Genoemde kleine toren wees men daar gewoonlijk aan als de dusgenaamde hongertoren, waarin graaf Ugolin zou gevangen hebben gezeten. Bij den eersten oogopslag kon men zich echter overtuigen, dat dit gebouw hoegenaamd geene betrekking had met dat, waar het vreeselijk drama plaats greep, dat Dante stof gaf tot een der treffendste toestanden zijner Divina Commedia. Maar men wist toch ook niet, waar die toren gestaan had. Thans heeft men, volgens de Gazette de Lausanne, bij herstellingen aan het paleis Finocebiotti, waarvan de stichting opklimt tot de ix^e eeuw, onder het dak eene cel gevonden, waarvan de deur sedert eeuwen gesloten scheen en het inwendige overeenstemt met Dante's beschrijving. Daarenboven heeft men in de onderaardsche gewelven van hetzelfde paleis geraamten van adelaars gevonden, die den titel schijnen te bevestigen van Torra del muda, welke aan den toren van graaf Ugolin werd gegeven.