De Vlaamsche School. Jaargang 26

Kroniek.

Terechtwijzing. Blz. 156, 1^e kolom, 27ⁿ regel, staat verkeerdelijk gedrukt Karel Geefs; lees: Geerts.

Antwerpen. Den 23ⁿ Augustus is in het museum bijgezet het door Jaak De Braekeleer gemaakte wit marmeren borstbeeld van den in 1871 overleden kunstschilder L. Van Kuyck, geschonken door de afdeeling beeldende kunsten van het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. Het borstbeeld werd van stadswege plechtig in ontvangst genomen door den heer schepen Jac. Cuylits. De heer Verhoeven-Ball, voorzitter van voornoemde afdeeling, sprak eene redevoering uit. De aanwezige zonen van L. Van Kuyck betuigden dank voor de hunnen vader bewezene eer. (Zie de Vlaamsche School van 1871, blz. 118.)

- Hans Makarts dusgenaamde Intocht van Karel V in Antwerpen is eenige dagen zichtbaar gesteld geweest in de zaal Verlat, Twaalfmaandenstraat. 't Is inderdaad een prachtig schilderstuk, dat naar waarheid en met veel juistheid gewaardeerd werd in de berichten, daarover opgenomen in onzen jaargang 1879, blz. 26 en in onzen loopenden jaargang, blz. 33, waarnaar wij belangstellenden verwijzen.

- Alfons Goovaerts' door de academie van België bekroonde Histoire et bibliographie de la typographie musicale dans les Pays-Bas is in een fraai boekdeel van 608 blz. met 6 lichtbeelden van J. Maes verkrijgbaar gesteld bij P. Kockx, boekhandelaar, Oude-Koornmarkt 28, te Antwerpen. Wij roepen de aandacht op deze voor de geschiedenis der Nederlandsche muziek hoogst

[p. 168]

belangrijke verzameling van nuttige aanwijzingen, voor wier nauwkeurigheid wij alle waarborgen vinden in de manier waarop de geleerde navorscher de gewoonte heeft zich te kwijten van elke taak waarmede hij zich op het veld der geschiedenis gelast. Allen, die belang stellen in het verleden van de Nederlandsche muziek, hebben aan het werk van den heer Goovaarts eene vraagbaak die hun gewaardeerde diensten zal bewijzen, dank zij den waarlijk veelomvattenden arbeid dien de uitgever zich heeft getroost.

- Bij J.P. Van Dieren is verschenen Eene Gekkenwereld, schetsen uit mijn levens-album, door Hendrik Conscience, bevattende drie verhalen uit des schrijvers jeugd, getiteld: Wat geluk dat het niet waar was! Het wonderei en Het paradijs der krankzinnigen. Sedert dien zag van den waarlijk onvermoeibaren Hendrik Conscience nog een tweede werkje het licht, getiteld: Eene welopgevoede juffer.

- De aloude Sodaliteit der Jezuïeten, in de Wijngaardstraat, door het gemeentebestuur voor 125,000 fr. gekocht, wordt verbouwd om ingericht te worden als lokaal voor de stadsbibliotheken. Te dezer gelegenheid roept het dagblad Escaut de aandacht op de nog bestaande oorspronkelijke bouwteekeningen van P. Hesius, berustende in de kerkmeesterskamer dar Sint-Carolus-Borromoeus- vroeger de Jezuïetenkerk.

- In Sint-Jacobskork, boven den ingang, in den kruisbeuk rechts, is een groot geschilderd glasraam geplaatst, voorstellende: De zalving van den tienjarigen Lodewijk IX als honing van Frankrijk, in de heilige Remigiuskerk te Reims, ten aanwezen zijner moeder Blanca van Castillië omringd van haren hofstoet. De kerk is, zooals gekend, in Romaanschen stijl; de jeugdige koning legt den eed af op het Evangelie, in handen van Jacobus van Bazoche, bisschop van Soissons, bijgestaan door den plaatsvervanger van den toen overleden aartsbisschop van Reims met het kruis; den bisschop van Laon met den schepter; den bisschop graaf van Beauvais met den koninklijken mantel; den bisschop graaf van Noyon met den gordel; den abt van St.-Remi met het heilig oliefleschje; den hertog van Burgondië met de kroon; den hertog van Normandië met een tweeden standaard; den graaf van Vlaanderen met het zwaard en met het oorlogsvaandel. Onder deze geschiedkundige samenstelling zijn de beschermheiligen der schenkers afgebeeld namelijk: Franciscus-Xaverius, Hermanus Joseph, Joseph, O.-L.-Vrouw Victoria en Antonius van Padua. Het glasraam is geleverd door L, Pluys, ven Mechelen; de teekening is van E. Dujardin; schenkers: de baron en de barones del Fosse en d'Espière, ter nagedachtenis van wijlen baron Lud. Gilles de Pelichy van 's-Gravenwezel, hun vader en schoonvader.

Brussel. Driemaal is de geschiedkundige stoet uitgegaan; hij was alleszins merkwaardig, vooral om de zorg die er besteed was aan de kleeding der personages; waren ook de praalwagens keurig, over het algemeen waren die van 1856 belangrijker. De thans ingerichte groepen waren gekleed en samengevoegd naar teekeningen van V. Lagye, J. Gerard, J. Van Severdonck, Hendrickx, Th. Gerard, Pelcoq, W. Geets, A. Cluysenaer, C. Meunier, F. Verhas, G. Den Duyts en De Smet. Veertig ruiters, de Belgische gemeenten der xiii^e, xiv^e, xv^e en xvi^e eeuw voorstellende, met vaandels en banieren op rijk getuigde paarden, openden den stoet. Daarna volgde een gezelschap Klauwaarts te voet, in het wit gekleed met de afbeelding van den Leeuw van Vlaanderen op de borst; dan krijgslieden met goedendags; de wagen der gemeentevrijheden, een middeleeuwsche burcht met wallen en torens, door 10 paarden bespannen, onder het geleide van evenveel krijgslieden. De tweede afdeeling vertoonde de 17 Nederlanden in de gedaante van 17 bereden maagden; dan de ridders van het Gulden Vlies en daarachter eene koormaatschappij uit de xv^e eeuw, middeleeuwsche liederen zingende. Nu volgde Maria-Theresia te paard onder een prachtigen draaghemel, omringd van een schitterenden hofstoet en van de algemeene staten. De zoogenaamde Leopoldswagen was voorafgegaan van strijders van 1830, vele gekleed met blauwe kielen. De Landbouwwagen was getrokken door 24 ossen met vergulde horens, begeleid door Limburgsche veehouders die mantels van geitenvellen droegen. Na den Brouwerswagen, die een drinkenden Cambrinus te zien gaf, volgden de Nijverheidswagen (de Luiksche wapenmakerij), de Handelsen de Scheepvaartswagen, de Spoorweg- en Telegraafwagen en eindelijk de Antwerpsche Rubenswagen, waarop het in 1877 door F. Deckers gemaakte beeld van Rubens. Hierachter kwam de Wagen der Drukpers. De stoet werd gesloten door eenen wagen waarop een reusachtig beeld, omringd door zinnebeelden der negen rijksprovinciën, de Belgische maagd te aanschouwen gaf. De uitgaven voor den stoet hebben 400,000 fr. bedragen.

- Blz. 162 en vroeger maakten wij melding van het kunstfeest, dat in de hoofdstad heeft plaats gehad, ter gelegenheid der viering van België's 50-jarig bestaan. Wij gaven tevens de titels op van de schilderijen, voor die omstandigheid geschilderd en in de feestzaal tentoongesteld. Over die schilderijen gaat thans in de drukpers het volgend berichtje rond, dat wij als dusdanig afschrijven en hier laten volgen: ‘Het staatsbestuur heeft voorgenomen zekere schilderijen, die gediend hebben om de zaal van het Park-Leopold, ter gelegenheid van het kunstfeest, te versieren, niet te betalen, omdat zij zoo slecht gemaakt zijn. Wat de andere schilderijen betreft, men zou daarmede eene tombola inrichten, waarvan de opbrengst zou verdeeld worden tusschen de strijders van 1830’

- In de drukpers gaat het volgende bericht rond: ‘In 1881 verschijnt te Parijs of te Brussel in druk het beroemde handschrift Het groot wapenboek van Gelre, in de xiv^e eeuw door Beyeren, wapenheraut van Burgondië, vervaardigd en thans op de Burgondische bibliotheek te Brussel bewaard. De heer Bouton, uit Parijs, die zich sedert 10 jaren met de vervaardiging van het facsimile en van de vele miniaturen des handschrifts bezig houdt, zal voor de uitgave van den tekst en voor de vertaling worden bijgestaan door taalgeleerden uit Noord- en Zuid-Nederland.’

- In het lokaal der Philharmonie schildert Robecchi een beweeglijk panorama, voorstellende eene Reis om de wereld.

- Archéologie religieuse appliquée à nos monuments nationaux, zoo is de titel van een werk van den heer H. De Bruyn, onderpastoor te Brussel, uitmakende twee lijvige boekdeelen, versierd met 415 platen. Prijs 14 fr. Zoodra wij dit werk, waarmede wij nog geene kennis maakten, zullen ontvangen hebben, komen wij er breedvoerig op terug.

- Dagbladen berichten dat het bestuur der klasse van zang, in de muziekschool der hoofdstad, aan mev. Lemmens-Sherrington is aangeboden en dat deze die benoeming aanvaard heeft. (Zie, in verband hiermede, onzen jaargang 1879, blz. 138 en 179.)

- De driejaarlijksche prijs voor tooneelletterkunde wordt niet toegewezen. (Zie blz. 11.)

- Een fraai diorama, welk op keurig beschilderde doeken de grot en de vallei van Lourdes te aanschouwen gaf, in een meestendeels houten gebouw nabij de Gerzemarkt, is den 5ⁿ September verbrand. De voornaamste schilderingen werden gemaakt door Hendrik Van der Hecht. Het diorama scheen verzekerd te zijn voor ongeveer 100,000 fr. De ramp wordt toegeweten aan de onvoorzichtigheid van eenen bediende.

[p. 169]

- Van de 89 dichtstukken, ingekomen bij den door ons op blz. 11 en 78 vermelden staatsprijskamp ter verheerlijking van België's onafhankelijkheid, is niet één bekronenswaardig geacht.

- De vijfjaarlijksche prijs voor Vlaamsche letterkunde is toegekend aan den dichter Pol de Mont, student in de rechten aan de hoogeschool te Leuven.

Leuven. De bundel nieuwe Gedichten, van K.M. Pol de Mont, is bij K. Fonteyn van de pers gekomen. (Zie blz. 117 en 134.) Dit is het vierde werk dat de begaafde dichter sedert 1877 laat verschijnen.

Sint-Nicolaas. De beeldhouwer F. Van Havermaet voltooit een wit marmeren borstbeeld van den Luikschen hoogleeraar Emiel de Laveleye.

Brugge. Rond den keerd spreekt met veel lof over eene remonstrantie in den stijl der xv^e eeuw, uitgevoerd onder de leiding en op den werkwinkel van Eug. Van Damme-Serruys en bestemd voor de O.-L.-V.-kerk te Rousselare. Zij prijkt met de beeldjes van Maria, van Joseph en Carolus-Borromeus in beeldstedekens, benevens die van de vier evangelisten op blauw glazuren schijven.

- Er is sprake, wij melden het met genoegen, Philippine van Vlaanderen, van Désiré Delcroix, in Brugge opte voeren ten voordeele van den Breydelspenning.

- Het Augustusnummer van De Halletoren bevat een adres van het Muziekcomiteit van West-Vlaanderen, Peter Benoit aangeboden, waarin de toondichter geluk gewenscht wordt over de schitterende wijze waarop hij den roem der Vlaamsche muziekkunst heeft gehandhaafd en bevorderd, door de werken die van hem te Brussel werden uitgevoerd, ter gelegenheid van de landsfeesten. (Zie in verband hiermede onze blz. 112.)

Buitenland.

Kempen. De door ons op blz. 12 aangekondigde gedachtenisviering van Thomas à Kempis alias Thomas Hamerken (Malleolus) had op 11 Augustus plaats, bij welke gelegenheid in herinnering wordt gebracht dat de schrijver der Navolging van Christus school ging bij Geeraard Groot te Deventer. Hij stierf onder-prior van het Sinte-Agnesklooster bij Givolle, den 25ⁿ Juli 1470.

's-Gravenhage. Den 14ⁿ September is Spinoza's bronzen standbeeld onthuld op de Paviljoensgracht. De heer J. Van Vloten sprak te dier gelegenheid eene redevoering uit. Het beeld is gemaakt door den Franschen beeldhouwer Hexamer en gegoten bij Thibaut, te Parijs. De wijsgeer is zittend voorgesteld. Het voetstuk is van gepolijst rood Zweedsch graniet. In den voorgevel van Spinoza's voormalig woonhuis op de Paviljoensgracht, is een arduinen gedenksteen geplaatst met het volgende opschrift: ‘Hier woonde Spinoza van 1671 tot aan zijn dood 1677.’

- Uit het stadsmuseum, aan de Korte-Beestenmarkt, is tusschen 10 en 11 September ontvreemd, een in olieverf op paneel geschilderd ovaal portret van prins Maurits, hoog ongeveer 0^m08 en breed ongeveer 0^m06 in middellijn, gevat in eene gekartelde, donkerbruine, houten vierkante lijst, hoog ongeveer 0^m20 en breed ongeveer 0^m18.

Amsterdam. Jan Van Beers' volledige dichtwerken zijn op eene fondsveiling voor 6500 gl. toegewezen aan gebroeders Koster, dusgenaamde tweedehandsboekhandelaren.

- 6 September werd plechtig ingehuldigd het gedenkteeken op het graf van den tooneelist Jan Herman Albregt. (Zie blz. 34.)

- 21 September werd de driejaarlijksche tentoonstelling van levende meesters geopend, in het voormalig lokaal van het atheneum, op den Singel. Door 306 binnen- en buitenlandsche kunstenaars werden 462 schilderijen ingezonden.

- Volgens wordt gemeld, zal het bekende museum van mej. A. Fregeres, te Broek in Waterland, dat jaarlijks tal van vreemdelingen naar dit dorp trok, overgebracht worden naar Amsterdam.

Rotterdam. In het museum der Vereeniging voor Geschiedenis en Kunst is tentoongesteld eene aan mejuffrouw C.W.J. Provo Kluit, te 's-Gravenhage, toebehoorende verzameling van zilveren kinderspeelgoed uit de xvii^e en xviii^e eeuw, te zamen eenige honderde stukken, waaronder een fraai tafelserviesje in den stijl Lodewijk XVI.

- Onlangs werd in deze stad, aan den Binnenweg, met eene partij huisraad, eene fel vervuilde schilderij verkocht, die, na gereinigd te zijn door den Rotterdamschen kunstschilder Melis, gebleken is een stuk te wezen van J. Cornelius Van Droogsloot, wiens naam voluit op de schilderij staat met het jaartal 1633. Het tafereel vertoont Kreupelen en kranken die zich naar eene kerk begeven. (Men weet dat het Antwerpsch museum een fraai stuk van Van Droogsloot (of Droochsloot) bezit. Zie onzen jaargang 1878, blz. 106 en onzen loopenden jaargang, blz. 125.)

Parijs. Rosa Bonheur heeft aan het bestuur van den acclimatatietuin twee Afrikaansche leeuwen geschonken die zij gekocht had voor 10,000 fr. en haar gediend hebben als modellen voor een tafereel, besteld door den onderkoning van Egypte, die er, volgens men schrijft, 200,000 fr. voor betaalde.

- De wonderen der nijverheid! Bij het Fransche leger snijdt men tegenwoordig den soldaten het haar per mechaniek. In een ommezien is het werktuig met de dikste haarbossen klaar.

- De mnatschappij ter aanmoediging van binnenlandsche nijverheid heeft eenen prijs toegekend aan een werktuig van den heer De Bisschop, dat door gas gedreven wordt, zonder behulp van eenen stoker. Het model van 5 kilogrammeter verbruikt 10 centiemen gas per uur, volgens den prijs daarvan te Parijs, en dat van 25 kilogrammeter 25 centiemen. De fabrikanten Mignon en Rouart, welke dit werktuig vervaardigen, moeten reeds een duizendtal bestellingen hebben ontvangen. (Zie, in verband hiermede, onzen jaargang 1877, blz. 12, onder Utrecht.)

- Een te Parijs gehouden congres van insectenkundigen heeft den wensch uitgedrukt, dat de studie der insectenkunde verplicht gesteld worde in de normaalscholen, om zoodoende, langs den weg der school, te geraken tot het beschermen der insecten-etende vogels, aangezien de schade, door insecten aan den Franschen landbouw toegebracht, jaarlijks meer dan een milliard franken bedraagt, wat veel verminderen zou als de nuttige vogels meer gespaard werden.

- 19 September is te St-Germain een bronzen standbeeld van A. Thiers ingehuldigd, vervaardigd door den zeer bekwamen beeldhouwer Mercié. De staatsman is zittende afgebeeld, met eene landkaartin de hand. (Zie onzen jaargg. 1878, blz. 100.)

- Te Blois is den 28ⁿ Augustus het standbeeld ingehuldigd van Dionijs Papin, die het eerst de stoomkracht toepasselijk maakte op de scheepvaart. Hij werd geboren in 1647 en stierf in 1714.

Lyon. Het stedelijk bestuur heeft eenen prijskamp uitgeschreven voor het maken van een standbeeld van den beroemden wis- en natuurkundige Andreas Maria Ampère, in 1775 geboren te Lyon, in 1836 gestorven.

Bern. Te Auvergnier, bij Neuburg, is een dorp van paalwoningen ontdekt, volgens deskundigen uit het bronzen tijdperk afkomstig.

Londen. Een bezet van 1 1/2 millioen, aan het Britsch museum gedaan, gaat gebruikt worden voor het vergrooten der lokalen, waarin de Grieksche oudheden, de drukwerken en teekeningen zijn geplaatst.

[p. 170]

- De groote bibliotheek gesticht door den derden graaf van Sunderland, onder de regeering van koningin Anna en koning Georgius I, zal eerlang openbaar verkocht worden. Zij bevat ongeveer 30,000 boekdeelen, waaronder exemplaren der eerste uitgaven van Grieksche en Latijnsche werken, eene verzameling bijbels in al de talen der wereld, de in 1471 te Venetië gedrukte vertellingen van Boccaccio euz.

- Uit Henley wordt gemeld, dat het eenen lichtteekenaar aldaar is gelukt, zijne toestellen in zooverre te verbeteren, dat hij nu voorwerpen kan trekken terwijl zij zich in beweging bevinden. Zoo trok hij in de nabijheid der statie van Tayford de locomotief van eenen spoorwegtrein, die zich met eene snelheid van 36 kilometers per uur voortbewoog. De vormen der locomotief werden even scherp teruggegeven als die van den stilstaanden omtrek. Een voordoek dat bliksemsnel op en neer kan bewogen worden, laat de plaat slechts 1/500 gedeelte van eene seconde aan het licht blootgesteld.

Berlijn. In deze stad zijn den 9ⁿ September, in tegenwoordigheid des keizers, goed geslaagde proeven genomen met eene stoomvigilant.

- De catalogus der thans geopende 54^ste tentoonstelling van schilderijen is versierd met afbeeldingen; een groot getal kunstenaars leverden zelven eene afbeelding van hunne tentoongestelde stukken.

- Bij het omploegen van een veld nabij Rosenberg (West-Pruisen), is gevonden een aarden pot met ongeveer 6000 dusgenaamde holle penningen van de Teutonische ridders uit de xiv^e of xv^e eeuw; de holle penning is zilveren munt met opgaanden rand; zij voert het wapen van den grootmeester der Teutonische orde; de gevondene penningen zijn van 21 verschillende soorten.

Wiesbaden. In de Friedrichstrasse is een christelijke grafsteen ontdekt, afkomstig uit de vi^e eeuw onzer jaartelling.

- De vereeniging der Duitsche bouwkundigen en ingenieurs heeft naar aanleiding der voltooiing van den Keulschen dom, den wensch betuigd ook de domkerken van Ulm en Straatsburg te zien voltrekken; voor eerstgenoemde zijn vastgestelde plannen gereed; voor den Straatsburger dom evenwel moet eerst beslist worden over den aanbouw van den tweeden toren, met wijziging van den westelijken gevel. De toren van Ulm is geschat op 2 millioen mark. (Zie onze blz. 130.)