De Vlaamsche School. Jaargang 26

[p. 153]

Kroniek.

Antwerpen. Koninklijke academie van schoone kunsten. De beoordeeling van den prijskamp van Rome, den 13ⁿ Augustus, heeft den volgenden uitslag opgeleverd: 1. R. Cogghe; 2. E. Verbrugge; eervolle melding, C.J. Van Landuijt. (Zie voor het onderwerp, de rechters enz. blz. 11, 56 en 72.) De werken waren openbaar tentoongesteld in de academie van 14 tot 24 Augustus.

- De door ons op blz. 146 vermelde teekening van F. Lauwers, Triomf van Hendrik IV te Parijs, naar Rubens, is op 15 Augustus en volgende dagen tentoongesteld geweest met drie andere, namelijk: Portret van Rafaël Sanzio, door den meester zelf geschilderd, berustende in de Uffizi-galerij te Florence; Twee engelen, naar Andrea del Sarto, uit de academie van schoone kunsten te Florence en een Portret naar het leven van een jong Romeinsch meisje. Al deze teekeningen zijn uitmuntend verzorgd, maar de merkwaardigste is de eerstvermelde, om hare belangrijkheid en de moeielijkheden waarmede de uitvoering gepaard ging; zooals men weet, hangt de schilderij in de Uffizi-galerij zoodanig dat ze slecht gezien en onmogelijk door de lichtteekening kan teruggegeven worden; vandaar dat ze nooit ernstig geteekend of in plaat werd gebracht. F. Lauwers geeft ons een der schoonste en merkwaardigste tafereelen van Rubens terug, een stuk geheel uitgevoerd in de grootsche en onovertroffen manier van den meester; de beelden zijn waar en juist in gestalte, in houding en uitdrukking; licht en donker vertoonen de schoonste doorschijnendheid; in de teekening laten tinten en kleuren zich zeer wel onderkennen. Kortom, als deze teekening door den bekwamen plaatsnijder bij middel van sterkwater op koper zal zijn overgebracht, zal mogen gezegd worden dat een der beste werken van Rubens teruggevonden is, want de schilderij verkeert in zeer slechten staat, zooals het overigens met vele van Rubens' werken het geval is in buitenlandsche museums. Het staatsbestuur heeft eene geldelijke tegemoetkoming van 6000 fr. verleend om den heer Lauwers in staat te stellen deze plaat uit te voeren. Wij hopen dat de heer minister eene dergelijke aanmoediging verleenen zal voor de schilderij die de stad Antwerpen door den heer Lauwers laat uitteekenen.

- Maatschappij der Antwerpsche bouwmeesters. Op 14 Augustus had de beoordeeling plaats van den uitgeschreven prijskamp, waaraan slechts twee kampers deelnamen. Marinus Vergauwen en Joseph Hertogs, die wederzijds den eersten en den tweeden prijs bekwamen voor het Plan der woning van een rijken beeldhouwer. Het gemeentebestuur verleende een hulpgeld aan de vereeniging die eene tentoonstelling inrichtte ook met vroeger door haar bekroonde werken. De bekroonde M. Vergauwen is geboortig van Rosendaal, waar hij zijne eerste opleiding in de kunst genoot in de bloeiende aldaar gevestigde gemeente-teekenschool die de heeren H. Dircks tot bestuurder en W.J. Dorenberg tot leeraar van bouwkunde heeft.

- Door den plaatsnijder J.B. Michiels, leeraar bij de koninklijke academie, is aan het gemeentebestuur vergunning gevraagd, om de schilderingen uit de zaal Leys te mogen afteekenen, ten einde ze daarna op koper te graveeren.

- In het museum van werken van hedendaagsche meesters is het tafereel de Palingbrug, door C. Van Deuren (zie blz. 65), tentoongesteld; het stuk mist waarheid in toon en kleur.

Brussel. Om werkzaam te zijn in de onderneming ter verbreiding van de beschaving in Afrika zijn den 10ⁿ Augustus weer de volgende Belgen te Liverpool scheep gegaan: Haron, Valcke en Braconier, luitenants bij het leger, Paul Neve, rijksingenieur en Van Heste, officier ter zee.

Gent. Bij J. Vuylsteke is verschenen, uitgegeven door het Willemsfonds, een werkje getiteld Het grondwettelijk bestuur van het oude Gent, door L. De Rycker.

Luik. In de vlakte van Cointe is door het staatsbestuur een grond aangekocht voor het stichten eener sterrewacht.

Buitenland.

Vlissingen. 12 Juli had alhier de onthulling plaats van den marmeren gedenksteen met goed gelijkend portret en randschrift ter eere van den dichter Jacob Bellamy, in het huis waar hij in 1757 geboren werd.

- In deze stad en te Middelburg is eene commissie gevormd om bijdragen in te zamelen ter oprichting van een gedenkteeken voor de uitstekende Nederlandsche romanschrijfster Elisabeth Wolff geboren Bekker. Zij werd te Vlissingen geboren in 1738 en stierf in 1804 te 's-Gravenhage. Nog steeds genieten de werken die zij in vereeniging met Agatha Deken (1741 + 1804) schreef, Sara Burgerhart, Willem Levend, Cornelia Wildschot enz., eene welverdiende faam. Ten voordeele van het op te richten gedenkteeken is door dr. J. Van Vloten uitgegeven een Levens- en karakterbeeld van Elisabeth Wolff geb. Bekker, versierd met het op steen overgebrachte portret der begaafde vrouw, door haar zelve met roodkrijt geteekend.

's-Gravenhage. Bij C. Stemberg is een werk van C. Vosmaer aangekondigd, welk levensschetsen van Nederlandsche schilders zal bevatten. Buitendien wordt gemeld, dat de Elzevier-maatschappij (zie blz. 34) een werk van Joh. Gram zal uitgeven, getiteld: Onze schilders in Pulchri Studio.

Amsterdam. De bouw van het rijksmuseum begint vooruit te gaan. Alle lage galerijen zullen nog dit jaar in 't droog zijn. De woning voor den bestuurder is al gereed. (Zie blz. 146.)

- In eene zaal van het rijksmuseum zijn twee nn herstelde schilderijen tentoongesteld, die in 't lokaal van 't provinciaal bestuur te Groningen op den zolder en in een der gangen hingen en erg vervallen waren. Zij dagteekenen uit de helft der xvi^e eeuw en zijn voor de kunstgeschiedenis van veel belang. De eene stelt voor David en Bathseba, de andere Suzanna met de grijsaards. Naar gissing zouden het werken zijn van Jan Schoorel (geb. 1 Aug. 1495), van wien het Antwerpsch museum in de verzameling van Ertborn een Gekruisigde Christus bezit.

Rotterdam. Aan het museum der Vereeniging van Geschiedenis en Kunst is door de stoombootreederij Fop Smit en c^o eene metalen luiklok geschonken die het volgend opschrift draagt: Franciscus Hemony me fecit Amstelodami A^o. 1660. (Zie, in verband hiermede, onze blz. 135.)

Leiden. Een fraai eikenhouten beschotwerk, 72 meters breed, gemaakt in de xvii^e eeuw, voorzien van pilasters met bogen en een hoofdgestel met goed gebeeldhouwde koppen, staande in de Luthersche kerk, is den 19ⁿ Juni door het kerkbestuur voor 400 gl. verkocht aan een Haagsch koopman, die het 14 dagen later voortverkocht met 1000 gl. winst.

Haarlem. Het stedelijk museum heeft ten geschenke ontvangen eene schilderij van den Haarlemschen schilder Pieter Molijn den oude, voorstellende een Brandend dorp dat door soldaten wordt geplunderd. (Molijn leefde in de xvii^e eeuw; in Juni 1625 trouwde hij met Mayken Gerards; hij is te Haarlem in de groote kerk begraven. Hij werkte in den trant van Jan Van Goijen; zijne schilderijen zijn raar; hij is meer bekend door eenige etsen, waaronder de plaat der Haarlemsche schutters voor Hasselt.)

Arnhem. Er wordt gemeld, dat de rechtsgedingen afgeloopen zijn, welke ingespannen waren ter zake van de verzameling van oude voorwerpen van kunst en kunstnijverheid, door wijlen den heer Frans Gijsbert Staatskin baron Van

[p. 154]

Brakell tot den Brakell te Arnhem bijeengebracht en aan den staat der Nederlanden vermaakt, die er eerlang in bezit zal van gesteld worden. Tusschen de oudheden, 4 tot 500 in getal, bevinden zich een 25-tal ivoren kannen en bokalen, een 60-tal beeldjes, groepen en andere ivoorwerken, een 50-tal miniaturen, vele bronzen borstbeelden, zilveren en koperen gedreven kannen, bokalen, kroezen, gildeplaten, penningen enz.; een 5-tal nautulussen, agaten, Saksisch, Chineesch en Japansch porselein, bronzen en andere vazen, 5 pendules, een 15-tal gouden, verglazuurde en bergkristallen uurwerken, wapenen en snijwerken. De waarde van geheel de verzameling wordt op 53,000 gl. geschat.

Parijs. Men weet, dat de Fransche academie een fonds bezit, gesticht door den baron Montyon (1733 + 1820), waaruit jaarlijks dusgenaamde deugdprijzen worden gegeven, dat zijn geldelijke belooningen voor onvermogende Franschen, die zich onderscheiden hebben door edelaardige daden. Aan het voornoemde fonds is thans door de gravin van Otrante eene som toegevoegd van 200,000 fr., waarvan de interest moet dienen om alle drie jaren eenen prijs uit te reiken ter belooning van de deugd.

- Er is een gedenksteen geplaatst in den gevel van het huis te Parijs, in de Meslaystraat, waar George Sand geboren werd. (Zie onzen jaargang 1876, blz. 114.)

Londen. De bladen gewagen met ophef van eene bijna voltooide Vlucht uit Egypte, waaraan de Engelsche schilder Holman Hunt sedert vier jaren werkt. Voor de Maagd Maria diende hem als model eene schoone jodin uit de omstreken van Bethlehem; de ezel is van een ras dat in het Oosten beroemd is en afkomstig uit de stallen van den sultan van Turkije. De schilder heeft in zijn tafereel iets nieuws aangebracht: eene rei geesten, de zielen der vermoorde kinderen van Bethlehem.

Berlijn. Het congres der Duitsche menschnatuurkundigen werd den 5ⁿ Augustus te Berlijn geopend onder voorzitterschap van den hoogleeraar Virchow. Zeer belangrijk is de met deze vergadering verbonden tentoonstelling van merkwaardigheden uit den voortijd op het gebied der natuurkunde. (Zie blz. 80.)

- In de stedelijke St.-Thomaskerk, waar de stemgalm zóó slecht was, dat men bijna niets verstaan kon van wat de predikanten op den preekstoel spraken, is de klankgeleiding volkomen goed geworden, nadat men in den koepel een net van draden van hennipgaren gespannen had.

Frankfort. Het bestuur der Pruisische spoorwegen verzoekt alle binnen- en buitenlandsche bouwkundigen en ingenieurs, mede te dingen naar den prijs voor het ontwerpen van den bouw der hoofdstatie te Frankfort. Er zijn uitgeloofd: een prijs van 6000 mark en vier prijzen elk van 1500 mark. De voorwaarden en het grondplan zijn te bekomen aan het bureel Niedenau-strasse, n^r 35, te Frankfort.

Christiania. Blz. 130 maakten wij melding van het vinden van een zeeroovers- of Vikingerschip uit den overouden tijd. 't Is uit het Hunengraf bij Sandfjord dat dit vaartuig werd te voorschijn gehaald. Het is meer dan 1000 jaren oud. Zijne lengte bedraagt 75 voet. Het is geplaatst in den hof van Christiania's hoogeschool, waar zich nog andere oude booten bevinden, voor eenige jaren gevonden te Tüno bij Sarpsborg.

Weenen. Het in aanbouw zijnde nieuwe parlementsgebouw zal versierd worden met tafereelen van de beste Oostenrijksche kunstenaars. De voorzaal zal beschilderd worden door Hans Makart met zinnebeeldige voorstellingen: muzen, geniussen, halfgoden, goden en godinnen.

Rome. De Italiaansche volksvertegenwoordiging heeft een wetsontwerp gestemd, waarbij een prijskamp wordt uitgeschreven tusschen kunstenaars van alle landen voor het maken van een gedenkteeken ter eere van koning Victor Emanuel te Rome, dat 8 millioen mag kosten. De modellen moeten binnen één jaar ingezonden worden, te rekenen van den dag der verheffing van het wetsontwerp tot wet. Er zijn drie prijzen uitgeloofd; een van 50,000 fr., een van 30,000 en een van 20,000 fr. De ontwerpen, die prijzen bekomen, worden staatseigendom. Het is niet gezegd, dat de maker van het bekroonde ontwerp met deszelfs uitvoering zal gelast zijn.