De Vlaamsche School. Jaargang 18

Tentoonstelling van schoone kunsten, te Brussel.

De volgende onderscheidingen zijn toegekend bij koninklijk besluit van 2 September: Schilderkunst, aan de heeren: A. Hennebicq, X. De Cock, J.G.A. Van Luppen en E.P. Boulenger;

Beeldhouwkunde: J.A. Laumans en G. De Groot, beide te Brussel woonachtig;

Bouwkunde: E. Carpenter, van Beloeil;

Graveerkunst: J. De Mannez, allen het gouden eermetaal.

De door ons op blz. 132 besprokene schilderij van E. Wauters. De zinneloosheid van Van der Goes, was gekozen om op koper te worden gegraveerd; maar thans is De dood van Didon (zie blz. 133) hiertoe aangeduid.

Karel Ooms heeft zich goed uit den slag getrokken met een geschiedkundig tafereel van tamelijk grooten omvang, waarvan het onderwerp is ontleend aan de Geschiedenis van Antwerpen van Mertens en Torfs: Vlaamsche zeeschuimers met hunnen buit. Genoemde schrijvers stippen aan, dat Meyer, in zijne annalen, gewag maakt van Vlaamsche zeeschuimers, die, omstreeks 1405, den Antwerpschen handel veel afbreuk deden en ook de kooplieden, die de Vlaamsche markten bezochten, geweldig op rantsoen stelden. In de schilderij van Karel Ooms, zien wij de zeeschuimers aan den wal met koffers en rijkdommen, ontweldigd aan eenen reeder, die men, evenals zijne dochter, gevangen heeft genomen. De roovers zijn goed voorgesteld. Ook is de aandoening van den gevangen handelaar die, in de verte, zijn schip, door de zeeschuimers aan de vlammen prijs gegeven, ziet branden, met veel waarheid in 's mans wezenstrekken en houding uitgedrukt. Minder bevielen ons de dochter en de zeeduinen. De, over 't geheel genomen, verdienstelijke schilderij, vond op de tentoonstelling eenen kooper in den heer Alevy, van Nieuw-York.

Een bijzichtige aan het visschen, zoo is de titel eener aardige schilderij van E.J. Boks, die veel bijval in de pronkzaal heeft. Een oudachtige heer vischt met de hengelroede, in ergens eenen vijver op een buitengoed en jonge jufvrouwen vermaken zich met den visscher allerlei poetsen te spelen, zooals namelijk het vastmaken van den draad der hengelroede aan een der knoopen van 's mans frak. Verkocht door bemiddeling van de commissie der tentoonstelling.

J.F. Boulanger, van Gent. Goed weergegeven tafereel der Inhuldiging van Jacob van Artevelde's standbeeld op de Vrijdagmarkt, van welke inhuldiging wij eene beschrijving gaven in 1863, blz. 149. Indien het Gentsche gemeentebestuur dit tafereel niet aankoopt, zou het ons spijten om de stad Gent. Het stuk is, in alle opzichten, deze eer waardig.

De Zondag in zee aan boord eener Hollandsche visschersschuit, van den zoo gunstig gekenden Hendrik Bource, is een verdienstelijk, doch (tegen gewoonte) geen uitmuntend tafereel.

C. Cap maalde een plezierreisje per stoomboot op eigenaardige en talentvolle wijze; het stuk vormt eene aangename kabinetschilderij; vele passagiers schenen ons echter niet genoeg naar de natuur geschilderd te zijn.

A. Cluysenaer, van Brussel, heeft sedert 1864 en 1869, toen wij hem, in ons tijdschrift, als een veelbelovenden jongen kunstenaar begroetten, groote vorderingen gemaakt. Zijn Mazeppa is een stuk waarin kracht en verdienste uitblinken. De arme jonge page, vastgebonden op het woeste paard, is zeer goed afgebeeld; de dieren zijn dat niet minder. De kleur van het tafereel is zeer merkwaardig. Dezelfde kunstenaar stelde drie portretten ten toon, welke goed, ja, zelfs zeer goed aangelegd, maar niet genoegzaam voltooid zijn.

Judith en Teleurstelling, van J. Portaels, vormen twee prachtige schilderstukken, hoezeer op de voorstelling der schoone Jodin, die ons afgebeeld is op het oogenblik dat zij de tent van den veldheer Holophernes gaat binnentreden, onder geschiedkundig oogpunt wel het een en ander zou kunnen aangemerkt worden. Teekening en schildering strekken echter den meester tot eer. Beide stukken hooren toe aan den heer C. Verbessem, te Gent.

H. Wulfaert, van Brussel, schilderde Beatrice Cenci en hare moeder Lucretia, veroordeeld wegens het ten dood brengen van Francesco Cenci, de vader der eerste en echtgenoot der tweede, op het oogenblik dat haar doodvonnis wordt voorgelezen. De verschillende personen, vrouwen en rechters, zijn goed geplaatsten de gelaatstrekken van de meesten hunner vol waarheid van uitdrukking. De scherprechter evenwel hadde, onzes dunkens, minder op den voorgrond moeten gesteld worden. De Venetiaansche waterdraagster, van denzelfden schilder, is een verdienstelijk portret.

Over de tafereelen van Van Alphen, van Hove, gewaagden wij reeds in 1871, in ons verslag van de Gentsche tentoonstelling.

De jonge bestuurder der academie van Bergen (Henegouwen), A. Hennebicq, heeft groote vorderingen gemaakt. Zijne Messalina schijnt ons nog verbeterd, sedert wij van dit tafereel, in 1870, bladz. 54, melding maakten. Verdienstelijk is te noemen des schilders Vriendenvergadering, alsook zijne Italiaansche werkers. Aangekocht voor het rijksmuseum.

Alb. De Vriendt en Jul. De Vriendt hebben beide de tafereelen tentoongesteld, waarmede zij in 1870 zooveel bijval verwierven in de Gentsche pronkzaal en welke sedert dien door de stad Luik zijn aangekocht (zie onzen jaargang 1871, bladz. 136 en 141 en jaarg. 1872, blz. 80). Buitendien zond de eerste: Richilda en Jan Van Gaveren; de tweede: de Gentenaren bezweren Philips Van Artevelde het opperbevel over hen aan te nemen. Geen dezer twee geschiedkundige tafereelen heeft een goeden indruk op ons gemaakt, doch wij voegen er bij, dat zij in een zeer slecht licht hangen. Wij hopen ze terug te zien.

Van jufvrouw C. De Vriendt zagen wij een frisch fruitstuk

[p. 165]

dat wij met genoegen zouden hebben zien aankoopon voor de trekking.

Van E. Slingeneyer bevat de pronkzaal een inderdaad treffend en prachtig geschilderd tafereel: eene jonge vrouw met een kindje, slapende op den grond, naast een gebroken zuil, in de barre vlakte, welke de plaats aanwijst, waar eens de stad Karthago, met hare 700,000 inwoners, stond. Deze schilderij is een meesterstuk. Dezelfde uitstekende kunstenaar stelt nog ten toon Eene vrouw van Tunis en eene recht puike studie, een allerliefste meisje, dat er inderdaad uitziet om te stelen.

P.C. Comte, thans te Brussel woonachtig, is vertegenwoordigd door twee tafereelen die zooveel ondervinding als gemak van penseeling verraden, maar waarin de teekening der figuren en de schildering der vleeschdeelen te wenschen laten. In zijn bijzonderste tafereel is voorgesteld Johanna d'Albret, vergezeld van haren zoon (later Hendrik VI) en hare schoondochter Margaretha van Frankrijk, terwijl zij bij Réné, den reukmenger van Katharina van Medicis, de handschoenen koopt, waardoor zij vergiftigd werd. In Marie Touchet, het tweede tafereel van denzelfden schilder, zijn de vleeschdeelen beter behandeld, maar de achtergrond eenigszins verwaarloosd.

Een Maartsche dag en de Herstelling, van F. Crabeels, zijn twee stukken die goede hoedanigheden bevatten.

Als lieve genrestukjes noemen wij van R. Craeyvanger, te Amsterdam, De wildstrooper betrapt door den jachtwachter, De koffie van den postrijder en De jachtopening.

F. De Bruycker, van Antwerpen, die, in 1845, te Brussel, het verguld en, in 1862, te Amsterdam, het gouden eermetaal bekwam, en wiens verdiensten wij meer dan eens in de gelegenheid waren te doen uitschijnen, stelt twee stukken ten toon: De kiekens en Lente, welke zich onderscheiden door de goede hoedanigheden, het talent van den kunstenaar eigen.

E. Carpentier, te Antwerpen woonachtig, is een jong schilder, van wien wij twee schilderijen zagen die ons, voor des kunstenaars toekomst, groote verwachtingen doen opvatten. Deze stukken zijn getiteld: Het eerste nieuws van de rampen des grooten legers in Rusland en De duivenmelker.

Th. Cleynhens' Werkzaal is eene zorgvuldig bewerkte schilderij en met genoegen zagen wij, dat des schilders Herinnering (in 1871 door ons vermeld op blz. 143 en 190) voor de verloting is aangekocht.

De drie tafereelen van P.J. Clays: Handelsdok te Brussel, Nadering van het onweer en Koeltje (op de Hollandsche kusten) zijn talentvolle schilderijen. Eerstgenoemde aangekocht door den heer W. Rau.

C. Claes, van Tongeren, heeft in kleur gewonnen; zulks laat zich vooral waarnemen in Laaf de dorstigen. Wij vonden in De laatste dagen gemis aan waarheid.

Aan David Col zal de eer te beurt vallen, een zijner drie tentoongestelde stukken, getiteld: Onbehendigheid, te zien graveren op steen; wie tien loten in de tentoonstelling neemt (zij kosten slechts één frank het stuk), zal een exemplaar van de plaat ontvangen. Over des schilders Fijne staatkundigen meenen wij reeds vroeger met lof te hebben gesproken. Zijne Dubbele vangst (een jager, in wiens oog een vliegje is gevlogen, laat zich dat daaruit wegblazen door een bevallig meisje), mag genoemd worden een juweeltje van een schilderij, te rangschikken bij de beste gewrochten des kunstenaars.

De Haas, te Brussel, verrukte ons met zijn kapitaal landschap aan de Boorden der Yssel, een echt sieraad van de pronkzaal.

De Zangles, van Th. B. De Heuvel, te Brussel, munt wel niet uit door rijkdom van kleur, maar vormt toch eene verdienstelijke schilderij, waarin vooral de schoolmeester en de meesteres goed getroffen zijn.

Een herfstgezicht aan de Boorden der Lesse, van Jaak Janssens, door ons op blz. 38 (in 1872) vermeld, zagen wij met genoegen verbeterd terug, doch op eene zeer slechte plaats; het stuk hing geheel tegen den dag. Aangekocht door den heer Wilson.

Ook de Vliet in Antwerpen, van A. De Keyser, hing zeer slecht, zoomede de Hof eener hoeve, van A. De Lathouwer (laatstgemeld niet onverdienstelijk stuk behoort aan den heer V. Lijnen).

Als eene vrij goede schilderij van A. De Wilde, bestuurder der academie van St.-Nicolaas, vermelden wij De kunstenaar op den buiten. Aangenaam is het ons, bij dezen kunstenaar ontwikkeling waar te nemen.

Lamorinière's Eerste Julidagen (zie onzen jaargang 1871, blz. 168) zagen wij in de Brusselsche tentoonstelling, met vernieuwd genoegen terug. Dit meesterstuk handhaaft ook hier waardig zijnen rang. Het is, verre weg, 't schoonste landschap in de pronkzaal.

De aangerande kudde, van Karel Verlat, is een tafereel, welk voor de puikstukken van Snijders niet moet onderdoen; de meester heeft er al de groote hoedanigheden, welke zijn machtig talent kenmerken, op de stoutste en gelukkigste wijze in ontvouwd.

(Wordt voortgezet.)