De Vlaamsche School. Jaargang 15

Kronijk.

Antwerpen. - Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. Tentoonstelling van 18 en 19 April. Tarquinus de trotsche, door Alma Tadema. Een wezenlijk schoon tafereeltje. Tarquinus, in eenen purperen mantel gehuld, doorwandelt zijnen bloemhof. Het bloemperk is talentvol geschilderd. Het geheel is prachtig als kleur. Voor eene geschiedkundige schilderij is de omvang van het stuk misschien wel wat klein. - Op weg naar de school, eene goede schets van Carl Sierig. - J. Portielje's Verdeeling van den buit is zeer zorgvuldig behandeld en getuigt

[p. 71]

van eene gevoelvolle en dichterlijke opvatting. Nog wat meer vastheid van toon en kleur en de werken van J. Portielje, op wiens vorderingen wij reeds vroeger wezen, zullen naast die onzer beste genreschilders kunnen prijken. - A. Wust's Noorweegsche waterval laat te wenschen. Als uitvoering verkiezen wij zijn landschap. - B. Wittkamp, een met al te veel blauw en groen geschilderd geschiedkundig tafereel, Jan Haring (1572), ontleend aan de geschiedenis der XVI^e eeuw. De prins van Oranje had den Diemerdijk, nabij Amsterdam, en die door de Spanjaarden bezet was, willen doen bemachtigen. De Hollanders moesten voor de overmacht wijken en togen op de vlucht. Gekomen vóór eenen dijk, zoo nauw dat er geen twee mannen konden op staan, hield de soldaat Jan Haring, met degen en schild gewapend, de Spanjaarden tegen, tot dat zijne strijdmakkers in veiligheid waren. Dan sprong de dappere soldaat in zee en redde zich. De schilderij stelt het oogenblik voor dat Jan Haring op den dijk staat en den degensteek eens Spaanschen luitenants afweert. Wij verkiezen als toon en kleur den Boschgeus van gemelden schilder. Men kan duidelijk opmerken dat het bosch naar de natuur geschilderd en ernstig bestudeerd is. - Verhoeven-Ball, een oud versleten onderwerp: Het bezoek van den pachter. Als samenvatting heeft het tafereel hoedanigheden, doch de bijhoorigheden hebben te veel waarde tegen de figuren. Wij geven de voorkeur aan zijne waterverfschilderingen. - H. Dauriac, Twee medevrijsters. Een goed tafereeltje, maar de keus der typen is niet gelukkig. - A. Heymans. In de heide, is, als schildering, een tafereel met verdiensten, maar te veel gezocht als kleur en strekking. De koeien zijn niet genoeg afgewerkt en de pooten zijn smakeloos doorgesneden. - Van den Daele. Deze schilder heeft ongelijk niet meer naar de natuur te schilderen; hij zou waarheid voller zijn en zijne goede hoedanigheden in zijn tafereel: de Terugkomst van den jager (toch ook een verouderd onderwerp) zouden er veel bij winnen. - Albert de Keyser: Eene laan in de omstreken van Antwerpen is wat hard van toon. Evenwel doet deze schilder vorderingen, even als Carl Gesler, een goed leerling van David Col, die een zeer geestig tafereeltje tentoonstelde, getiteld: Kinderstreken. - A. Neuhuys, is een zeer ernstig en veelbelovend schilder. Zijn tafereel, getiteld Jaloerschheid, schijnt ons wat overdreven als kleur, maar overigens zeer goed behandeld, vooral in de uitdrukking der gezichtjes.

- Wij hebben reeds gemeld dat van Jos. Staes een nieuwe dichtbundel gaat verschijnen. Hij is getiteld Zandkorrels en verdeeld, zegt het prospectus, in: papillotten, - immortellen, - liederen zonder muziek, - olla potrida. Het werk, met buitengewone zorg op schoon papier, in gewoon Engelsch formaat gedrukt en een zeer fraai boekdeel uitmakende van ongeveer 170 blz., met talrijke beeldletters versierd, zal in Juni verschijnen. Inschrijvingsprijs: 2 fr., bij alle boekhandelaren.

- Wij zagen onlangs een tafereel van den heer G.-L. van Genck, voorstellende de laatste oogenblikken van graaf Jan van Glymes, bijgenaamd met de lippen, heer van Bergen-op-Zoom, en wij kunnen verklaren dat deze schilderij wel de beste is, die wij tot hiertoe van dezen kunstschilder te zien kregen. Daar zij bestemd is voor des schilders geboortestad, Bergen-op-Zoom, zullen de regeerders dezer gemeente zich kunnen overtuigen, dat zij de pogingen huns stadgenoots niet vruchteloos hebben ondersteund. Tevens als wij ons verheugen over de groote vorderingen door den heer van Genck gemaakt, betuigen wij de hoop hem volhardend te zien voortschrijden op de goede baan die hij ingeslagen is, met open oor en oog woor de wenken en voorbeelden van bekwame mannen in het vak en onverdroten arbeidslust en studieijver.

- Door den heer Jos. Geefs is voltooid het model van het borstbeeld van den heer J.-Franc. Loos, oud-burgemeester van Antwerpen, en voorzitter van de maatschappij des dierentuins, in welker lokaal het zal bijgezet worden.

- Koninklijke academie. Beeldhouwprijskamp (gezegd van Rome). Voorbereidende proef. Van de 15 kampers, werden de 6 volgende door de rechters aangenomen om deel te nemen aan den beslissenden wedstrijd: Willems Jozef; Dupuis Lodew. - Fr.-Joz. en Marchant Jan-Gaston; de Vigne Paul; Palinckx Karel-Alex.; Brunin, Karel-Eugenius.

- Onze medewerker, de heer de Graaff heeft zijne te Gent bekroonde romance de Circus, op muziek van den heer N. Schoofs, in het licht gegeven.

Brussel. - Met het doel om ieder jaar in België een groot muziekfestival in te richten, in den aard der muziekplechtigheden, welke in Duitschland zooveel bijval vinden, hebben de Kamers verleden jaer een hulpgeld gestemd. Het eerste Belgische festival zal dit jaar gehouden worden te Brussel, den 21ⁿ Juli. Dit feest zal plaats hebben in de nieuwe Zuiderstatie, welke aldus zou worden ingehuldigd. De departementen van binnenlandsche zaken en openbare werken, met het gemeenteen provinciaal bestuur, hebben aan de commissie der feesten van verleden jaar gevraagd om zich te gelasten met de inrichting van dit festival en eene reeks feesten, die in 't zelfde lokaal zouden plaats hebben. Het bestuur over het festival zou worden toevertrouwd aan den heer Adolf Samuël.

- Voor den muzikalen wedstrijd van 1869, uitgeschreven door het rijk, zijn aan het ministerie van binnenlandsche zaken ontvangen: 37 Fransche en 32 Vlaamsche cantaten.

- De koninklijke academie van wetenschappen, letteren en schoone kunsten van België, klasse der letteren, heeft in hare vergadering van 10 Mei, op het eenparige besluit van de leden der jury, eene in 't Vlaamsch geschrevene memorie met den uitgeloofden prijs bekroond. Het onderwerp der prijsvraag was: ‘De statistische beschrijving eener gemeente, in het midden van Vlaanderen gelegen, hebbende minstens 2000 zielen en geschikt om, door vergelijkende studie, den zedelijken, verstandelijken en lichamelijken toestand der Vlaamsche landbouwers, even als de toestand des landbouws in de vorige eeuwen, te doen kennen.’

De schrijvers der bekroonde verhandeling zijn de heeren Frans de Potter en J. Broeckaert, opstellers der Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen.

[p. 72]

De gemeente, voor de hooger bepaalde studie gekozen, is Nazareth, eene der grootste van gansch Vlaanderen, aanvankelijk slechts woestenij, moeras en bosch, zoodat geheel hare uitgestrektheid, voet voor voet, door de ploeg is moeten veroverd worden.

De rechters in den prijskamp waren de heeren de Decker, Emiel Delavaleye en Kervyn van Lettenhoven.

Op 12 Mei, om 1 uur namiddag, had de jaarlijksche openbare vergadering van de klasse der letteren plaats. De heer Ad. Borgnet, bestuurder van de klasse en voorzitter voor dit jaar, las eene verhandeling over de gemeentelijke beweging in België; de heer Kervyn van Lettenhoven droeg eene bladzijde voor, uit de geschiedenis van Engeland, getiteld: de laatste jaren van Eduard III, waarna de heer Gachard eene boeiende levensschets over Donna Giovanna van Oostenrijk, natuurlijke dochter van don Juan, voordroeg.

Daarna had de overhandiging plaats der onderscheidingen, in de laatst uitgeschrevene prijskampen van de academie behaald, namelijk aan den heer E. de Borchgrave, legatiesecretaris van 1^e klasse en bureelhoofd in het departement van openbare werken, te Brussel; de heeren de Potter en Broeckaert, en de heer Ed. Poullet, hoogleeraar aan de universiteit van Leuven, voor zijne memorie over de Geschiedenis van het strafrecht in het hertogdom Brabant, sedert Karel V tot de vereeniging van België met Frankrijk. Het antwoord op de kwestie: ‘de politieke en maatschappelijke strekkingen der ketterijen, sedert den oorsprong des christendoms tot het einde der XV^e eeuw,’ is door de jury onvoldoende bevonden.

Ten slotte maakte de heer Quetelet, bestendige secretaris, bekend, dat in de zitting van 10 Mei tot werkend lid was gekozen de beroemde romanschrijver Hendrik Conscience, en tot buitengewone leden, Mgr. Laforet, rector der katholieke hoogeschool, benevens de hoogleeraar Nypels, der hoogeschool van Luik.

Leuven. - De maatschappij ter aanmoediging der schoone kunsten dezer stad, zal den 6ⁿ September, eene tentoonstelling openen van schilderijen, gravuren, teekeningen en steendrukwerken. De tentoonstelling zal den 8ⁿ derzelfde maand, door den koning bezocht worden.

Gent. - Er is door het Willemsfonds een 3^e druk bezorgd van Otto Hübner's Kleine economist, waaraan de heer le Hardy de Beaulieu een aantal hoofdstukken heeft toegevoegd.

- Voor den door het Willemsfonds uitgeschreven toonkundigen prijskamp, zijn ingekomen: 25 koren, 20 volksliederen en 31 melodiën. De jury voor de koren is samengesteld uit Karel Miry, Andries en Reysschoot; de jury voor de volksliederen en melodiën moet nog benoemd worden.

- Den 23ⁿ April werden in openbare veiling toegewezen, verscheidene oude kapiteelen en versierselen, voortkomende uit de kapel - volgens 't aankondigingsbericht - van keizer Karel V, te Gent. De fabriek van mej. Coppens, in het Prinsenhof, opgericht in wat er overbleef van de gebouwen des paleizes, waar de machtigste vorst der XVI^e eeuw geboren werd, wordt thans afgebroken. Van dien weleer geheel omwalden bouw, die 300 kamers bevatte, van eenen hoogen vierkanten toren was voorzien, en 6 prachtige poorten had, blijft heden nog slechts over de verwelfde poort, die van de Prinsenhofstraat naar het Rabot geleidt.

Lokeren. - De rhetoricamaatschappij Vreugd in deugd, verlangende het hare bij te dragen ter aamoediging en ontwikkeling van het vaderlandsch tooneel, heeft in zitting van 15 Maart 1869 besloten een festival uit te schrijven, waartoe zij de tooneelkringen des lands kunstbroederlijk uitnoodigt. Alleen de maatschappijen, welke zich bij den heer Picavet, geheimschrijver, vóór 1 Juni, aanbieden, zullen ter deelname aanvaard worden. Mochte hun getal de acht overtreffen, dan zal het de Vreugd in deugd vrij staan de overtallige naar verkiezing te aanvaarden of te weigeren. Elke deelnemende maatschappij ontvangt eene schadeloosstelling van fr. 200, benevens de helft der premiën, aan hunne stukken, door 't hooger bestuur, toegekend. Daarenboven zal aan elk hunner een prachtigen gedenkpenning geschonken worden. Eerepenningen kunnen toegekend worden aan die spelers of speelsters, welke zich door bijzondere tooneelkennis en keurigheid van uitspraak onderscheiden. De deelnemende kringen zijn gehouden op te voeren: a. Een drama of tooneelspel, van ten minste twee bedrijven. b. Een blijspel met of zonder zang. Des noods kunnen drie blijspelen, zonder drama, aan het vereischte van het onderhavig artikel voldoen. De vertooningen zullen plaats grijpen gedurende den aanstaanden winter, op later te bepalen Zondagen. Er wordt van iedere maatschappij eene waarborg gevorderd van fr. 50, welke som haar, ten dage der vertooning, zal teruggegeven worden. Naar oudvaderlijk gebruik, zullen de kunstgenootschappen met Vlaamsche gulhartigheid en broedermin onthaald worden.

Buitenland.

Schoonoord. - Alhier is gevonden, in den grond van een heideveld, een bijna ongeschonden gedenkpenning van den Nijmeegschen vrede in 1678, ter grootte van eenen rijksdaalder of vijffrankstuk, doch minder dik en van geelkoperachtig metaal. Aan de eene zijde is duidelijk leesbaar: ‘gedachtenis van 't vreêbesluit, soolang gesocht, te lang gestuit: In 't eind nog... streven Godt.... vrede maekersleven M.D.C. LXXVIII.’ Het ontbrekende was afgesleten. Aan den anderen kant staat in groote letters, romdom een versierden bundel van zeven pijlen: ‘Cungungunt sua tela leo, sua lilia Gallus.’

Parijs. - Naar het schijnt, is de keizerlijke bibliotheek in bezit gekomen van een nieuw handschrift der Imitatio Jesu. Een kalender, welke er bij behoort, zou den ouderdom van het handschrift waarborgen, welk men zegt te dagteekenen van 1406 of 1415.