De Vlaamsche School. Jaargang 14

[p. 192]

Toestand van het Antwerpsch museum, in den zomer van 1868.

Voorloopige opmerkingen.

De schrijver heeft de aanduidingen van het catalogus des museums gevolgd, met achterlating doorgaans der uitdrukkingen de Oude, de Jonge, bij de benamingen der meesters. Hij acht voorzeker deze bijvoegsels niet onnoodig, maar dewijl hij onderstelt dat eenieder genoegzaam weet van welke kunstenaars hij spreekt, heeft hij kortheidshalve vermeend alzoo te mogen handelen. Hij verstaat door rechter kant der schilderijen, het deel dat zich tegenover den aanschouwer bevindt. De linker kant der tafereelen beantwoordt derhalve aan de rechter zijde van den bezichtiger.

Alhoewel de schrijver hebbe getracht zoo volledig mogelijk te zijn, schijnt het hem dat hij hier en daar zieke schilderijen heeft overgeslagen. Hij heeft zich niet voorgesteld van de gezonde te spreken. Men vergete echter niet dat deze ook allengs zullen lijden, indien men ze van tijd tot tijd niet reinigt van het stof en de vuiligheid waarmede ze worden bedekt. - Zou men hiertoe de werklieden der academie niet kunnen bezigen en aan deze niet kunnen bevelen de schilderijen, op bekwame dagen, met drooge zijden doeken of foulards af te vagen? Doch dit kan voorloopig niet geschieden met de talrijke tafereelen die aan blotten en blazen lijden. Indien men deze in hunnen tegenwoordigen toestand laat, zal, binnen weinige jaren, een aanzienlijk gedeelte van het Antwerpsch museum onherstelbare verliezen hebben geleden. Dat zij wien het aangaat zulke ramp van ons afkeeren.

Eerste zaal.

N^r 329. - Jakob Jordaens. - Het laatste avondmaal.

Deze schilderij, sterk overschilderd en met was opgestopt heeft hierdoor hare harmonie verloren. Haar breede vergulde lijst is smaakloos.

N^r 419-420. - Jan-Erasm Quellin. - Het bad van Bethsaïda.

Vele Antwerpenaren zullen zich herinneren, hoe prachtig deze voortreffelijke samenstelling voorkwam op het koor der oude Minderbroederskerk, die alsdan tot schilderijverzameling verstrekte. De heer Bourla, de bouwmeester van het tegenwoordig museum, heeft het dermate ingericht, dat de grootsche schepping van Quellin, er niet in haar geheel kon worden gesteld. Men was derhalve verplicht er het bovengedeelte van af te nemen en ze op eene veel min gunstige wijze te plaatsen.

De nummers 419 en 420 zijn, ten tijde van het bestuur des heeren van Brée, indien wij ons nietmisgissen, onbehendig verdoekt door zekeren de Paep en sterk overschilderd. Beide zijn zeer vervuild.

Hier zij ter loops gezegd dat het verdoeken ook kennissen vereischt, alhoewel zekere personen zonder ondervinding daaraan schijnen te twijfelen. Eene slecht verdoekte schilderij kan overigens goed op nieuw worden verdoekt.

243. - Otho van Veen. - Zacheus op den vijgenboom.

Dit tafereel begon hard te blotten en is thans aan den heer le Roy toevertrouwd. Laten wij hopen dat hij het goed zal herstellen.

244. - Otho van Veen. - De roep van den H. Mattheus. De Vlaamsche School heeft eene plaatsnede naar dit tafereel in 1868, blz. 21, medegedeeld.

Vuil, op verschcidene plaatsen overschilderd en begint te blotten.

340. - Cornelis Schut. - De Onthalzing van Sint-Joris.

In goeden staat, behalve eenige toetsen op het lichaam van den Heilige, die zwart zijn uitgeslagen.

365. - P.P. Rubens. - Christus tusschen de moordenaren.

Dit meesterstuk heeft sterk geleden. Het luchtdoorzicht is er niet meer in te vinden, ten gevolge van overschilderingen, die met vlekken zijn uitgeslagen. De lichamen van den Zaligmaker en van de moordenaren zijn insgelijks overschilderd, alsook de arm, de knie en het been van den soldaat die op de ladder staat. De mantel van Onze-Lieve-Vrouw en de beenen van Sint-Jan hebben hetzelfde lot ondergaan. Het kruis van den kwaden moordenaar en het landschap op het achterplan zijn hier ook niet van verschoond gebleven. Een onaangeraakt deel van dit landschap bevindt zich tusschen de beenen van het paard van Longinus en stelt den aanschouwer in staat om het bijgebrachte met het oorspronkelijke te vergelijken. Rechts, aan de voeten van het bruin paard, is de grond gansch buiten den toon op de onbehendigste wijze bijgeschilderd.

De staat van dit tafereel is alleszins betreurenswaardig! De zware vergulde lijst waarin het, sedert jaren, is geplaatst, is een model van wansmaak.

300. - Deodaat Del Mont. - De Transfiguratie.

In tamelijk goeden staat. Het is onbetwistbaar dat de kleedij van den Apostel, ter linker zijde, aldus niet uit schilders handen is gekomen. Ik zal hetzelfde zeggen van de bruine draperij der verschrikte vrouw op het voorplan. De laatste hersteller had de oorspronkelijke kleur van onder de oude overschildering moeten doen te voorschijn komen. En indien deze, tegen alle verwachting, niet meer bestond, de bijgebrachte in den trant van den meester moeten veranderen. Thans lijdt Deodaat Del Mont bij de liefhebbers, doch niet bij de kenners, door andermans schuld.

Deze schilderij is wederom met een vergulden lijst voorzien.

246. - Otho Vaenius. - St-Nicolaas zijne diocesanen van den hongersnood bevrijdende.

Op verscheide plaatsen overschilderd, vuil en met blotten gekweld.

245. - Dezelfde meester. - Liefdadigheid van St-Nicolaas.

Zelfde opmerkingen.

396. - Peeter Thys. - St-Franciscus ontvangt den aflaat van Portiuncula.

Vuil, slecht gelapt en, hier en daar, overschilderd.

515. - Frans Smits. - Portret van Willem-Jacob Herreyns.

Vuil en slecht gespannen.

478 tot 483. - Onbekend. - Zes figuren op hout uitgesneden.

Vuil en gedeeltelijk overschilderd.

[p. 193]

421. - Jan-Erasm Quellin. - Aanhouding van twee der HH. martelaren van Gorkum.

Vuil, slecht gespannen en blot.

422. - Dezelfde. - Ondervraging dezer Heiligen.

Zelfde opmerkingen.

423. - Dezelfde. - De marteldood van den H. Nicolaas Pieck en zijner gezellen.

Slecht verdoekt en onzienlijk, ter oorzake van de blotten die het tafereel bedekken.

De verwaarloozing dezer schoone schilderijen strekt niet tot eer aan het Antwerpsch museum.

524. - Antoni van Ysendyck. - Portret van M.-I. van Brée.

Zou moeten verdoekt worden, indien men een slecht toegemaakt gat zou willen doen verdwijnen.

250 en 252. - Hendrik van Balen. - Zingende en spelende engelen.

De glacis van het aanzicht van den rood gekleeden engel, die de vedel bespeelt, alsmede van zijnen rechterarm en van zijn kleed, zijn min of meer verdwenen. Deze schilderijen zijn overigens lichtelijk vuil.

335. - Jacob Jordaens. - De aanbidding der herders.

Dit tafereel heeft van ouds geleden. Wij ontmoeten hier wederom een dezer vergulde lijsten die men, in de laatste jaren, zeer heeft vermenigvuldigd, niet zonder groote onkosten.

Ik begrijp zulke lijsten aan autaarstukken, die hunne vorige bestemming hebben behouden. Het goud, dient, in dit geval, om te beletten dat de toonen van het marmer de schilderij zouden hinderen. Doch waartoe dient het in het museum?

302. - Gaspar de Craeyer. - De profeet Elias in de wildernis.

Deze schilderij is in goeden staat; doch de uitwasemingen die ik er op bemerkte, deden mij aanteekenen: waarom men van tijd tot tijd in het museum de tafereelen met geen foulard of zijden doek afvaagt? Zulks is van de grootste noodzakelijkheid voor het goed behoud der tafereelen.

404. - Theodoor Boeyermans. - Het bad van Bethsaïda.

Deze schilderij heeft sterk geleden.

518. - Ferdinand de Braekeleer. - De Spaansche furie.

De vernis op zekere deelen deerlijk uitgeslagen.

Groote of tweede zaal.

379. - Jan Fyt. - De twee hazewindhonden.

Dit meesterstuk is het overblijfsel eener schilderij waarop Diana, de jachtgodin, was uitgebeeld. Dit figuur had het ongeluk aan den destijds oppermachtigen bestuurder van Brée te mishagen. Hij sneed het uit het tafereel en overschilderde gedeeltelijk dit kunststuk, om zijn wandalenwerk te verbergen. Thans is nummer 379 vuil en ten deele onzichtbaar. Hadde de heer van Brée door kenners omringd geweest, zou men deze en andere vermetele aanslagen niet hebben te betreuren. Het ware een geluk geweest voor het Antwerpsch museum, dat deze man ernooit eenig gezag hadde uitgeoefend.

541. - Onbekend. - Marmeren borstbeeld.

De witte marmer van dit verdienstelijk kunststuk is zeer vervuild.

Zou men aan een der talrijke bedienden der academie het middel, om marmer behoorlijk te onderhouden, niet kunnen doen aanleeren?

399. - Peeter Thys. - Verschijning van den Zaligmaker aan St-Jan-à-Cruce.

Vol blazen, een onrustwekkende toestand.

405. - Theodoor Boeyermans. - Het bezoek.

Uitslag op vele plaatsen.

446. - Gaspar-Peeter Verbruggen. - Het beeld van Apollo in het midden van bloemen.

Dit beeld, van eenen anderen meester dan den voornoemde, is schier onzichtbaar. Het tafereel is overigens uitnemend vuil en zwart.

170. - Lambrecht van Noort. - Eene sibylle met den kelk.

Gedeeltelijk overgeschilderd en vuil.

457. - Onbekend. - Portret.

Heeft door het kuischen geleden.

458 tot 468. - Onbekend. - Portretten.

Voor zooveel deze nummers, waaronder zich zeer verdienstelijke stukken bevinden, op afstand kunnen worden gewaardeerd, schijnen dezelve in goeden staat. Echter is nummer 462 met vlekken uitgeslagen.

411. - Jan-Baptist Boel. - Vanitas.

Een gat in 't ondergedeelte dezer schoone schilderij, die overigens vuil en bemorst is.

303. - Cornelis de Vos. - Portret van Abraham Grapheus, knaap van de St-Lucasgilde, waarnaar de Vlaamsche School in 1856, blz. 75, eene plaatsneê heeft medegedeeld.

Dit kunstjuweel is vuil en op verscheidene plaatsen overschilderd.

256. - Abraham Janssens. - Onze-Lieve-Vrouw, het kindje Jezus en St-Jan.

Droog, vuil en hier en daar overschilderd.

436. - Peeter Ykens. - Portret van Steven-Cornelis Janssens de Hujoel.

Droog en vuil. - Wanneer zal het ontbrekend wapen der rederijkkamer de Goudbloem, bij den lijst van nummer 436 worden hersteld?

438. - Jacob Biltius. - Hanengevecht.

Vol blazen en derwijze beschimmeld dat het tafereel onzichtbaar is geworden. Welke liefhebber zou eene schilderij in zulken staat willen houden, laat staan ze ten toon hangen?

95. - Michiel van Coxcyen. - De zegepralende Zaligmaker.

Vuil en slecht opgespannen.

304. - Cornelis de Vos. - Portretten.

Vuil en eertijds te sterk gekuischt.

217. - Frans Francken. - Eteocles en Polynices. Slecht aaneengelijmd, overschilderd en vuil.

444. - Peeter Rysbrack. - Landschap.

De stam van den grooten boom overschilderd; overigens zeer vervuild en ten deele onzichtbaar.

327. - Geeraard Zegers. - Onze-Lieve-Vrouw van den Schapulier.

[p. 194]

Hier en daar overschilderd en vuil.

454. - Frans-Xavier-Hendrik Verbeeck. - Bezoek aan de Schermersgilde.

Vuil, lichtelijk afgeblot en met blazen.

450. - Jan-Joseph Horemans. - Ander bezoek aan gemelde gilde.

Deerlijk bemorst en vol blazen.

406. - Theodoor Boeyermans. - Antwerpen, de voedster der kunsten.

De hoeken van dit voormalig zolderstuk zijn er onbehendig bijgebracht. Overigens vuil en vol blazen.

72. - Titiano Vecellio. - De voorstelling aan St-Peeter.

Wat vervuild; anderszins in goeden staat.

386. - Balthazar van Cortbemde. - De barmhartige Samaritaan.

Uitwasemingen van vernis, eenige valsche schilderingen in de lucht en elders. Hadde de hersteller, van eerst af aan, zijne hertoetsen niet willen brengen op den toon van den meester en de tijd zijn deel van het werk laten verrichten, zou zulks niet gebeurd zijn. Thans is het bijgevoegde zwart opgetrokken en de harmonie dezer merkwaardige schilderij ontsteld.

328. - Geeraard Zegers. - De H. Norbertus, het kleed zijner orde ontvangende.

Slecht opgespannen; eenige blazen.

186 tot 189. - Marten de Vos. - St-Thomas de wonden van Jezus aanrakende (deurschilderij). Deze schilderingen waren sterk aan het blotten geraakt. De heer Nicolié is met derzelver herstelling belast.

237. - Ambroos Francken. - De martelie der H. Catharina van Alexandrië.

Vuil en reeds lichtjes afgeblot.

356. - Jan Cossiers. - De toebereidsels der geeseling.

Rechts, een hoek bijgebracht en niet op toon gesteld. Schilderij ten deele onzichtbaar.

370. - Abraham van Diepenbeeck. - Verrukking van St-Bonaventura.

Eenige mislukte hertoetsen; de schilderij zweet geweldig.

46. - Quinten Massys. - De graflegging van den Zaligmaker.

Hier en daar, zooals aan de rots, ter rechterzijde, eenige lichte overschilderingen. Een weinig vervuild.

47. - Dezelfde. - De onthoofde St-Jan-Baptist.

Het hoofd van Herodes sterk overschilderd. Het tafereel begint te blotten, nabij de muzikanten; een dezer heeft geleden van overschilderingen.

49. - Dezelfde. - St-Jan Evangelist in de ziedende olie.

Eenige mislukte hertoetsen op de rechtehand van den beul, ter rechterzijde geplaatst De bijgebrachte deelen niet gansch op toon aan de samenkomst der voegen.

Er is spraak, van eene niet onaanzienlijke som te besteden aan de herstelling van dit triptiek, dat zich in eenen betrekkelijk goeden staat bevindt. Men zou beter doen, met zich te vergenoegen er de blotten van vast te leggen en de overblijvende gelden te besteden aan andere schilderijen, die meer noodzakelijke herstellingen vereischen.

324. - Geeraard Zegers. - Verrukking der H. Theresia.

Vuil.

191. - Marten de Vos. - De geboorte Christi.

Hard vervuild; hier en daar blotten.

389. - H.-P. Francken. - St-Lodewijk, kruisvaarder.

Tamelijk overschilderd.

498. - Balthazar Beschey. - 's Meesters portret.

Vuil.

293. - Frans Francken, de jonge. - Mirakelen aan het graf van St-Bruno.

Dit fijn schilderijtje, dat hier en daar overschilderd en vuil is, blot af.

247. - Otho Venius. - Portret van den bisschop Joannes Miraeus.

De vernis uitgeslagen.

544. - Hans Snellinck. - De Zaligmaker tusschen de moordenaars.

Vuil en begint te blotten.

474. - Onbekend. - De HH. Agnes en Dorothea.

Vuil.

519. - Onbekend. - Portret van paus Pius VI.

Droog en gekraakt.

380. - David Teniers. - Ontzet van Valencijn.

In de hoogte verscheidene blotten, waarvan er reeds eenige zijn opengebarsten; overigens vuil.

502. - Peeter-Joseph Verhaghen. - Agar en Ismaël door Abraham weggezonden.

Vuil en aan 't blotten.

447. - Hendrik Goovaerts. - Inhuldiging, door den Jongen Handboog, van het portret zijns hoofdmans Jan Karel de Cordes.

Vuil en slecht gespannen.

371. - Rembrand van Ryn. - Portret. Zie de Vlaamsche School, 1861, bl. 57.

Overschildering op de rechterhand en op den grond, achter het hoofd.

215. - Gillis Congnet. Portret van Pierson la Hues.

Overschilderd op eene voeg en hier en daar op den grond; overigens vervuild.

514. - Robert le Fèvre. - Portret van Jan-Frans Van Dael.

Vuil.

342. - Jan van den Hoecke. - St-Franciscus van Assisië in aanbidding.

Vuil.

488. - Broeder Thys. - De afdoening van het kruis.

Slecht opgespannen en vuil.

176. - Lambrecht Van Noort. - De kruisdraging.

Sterk overschilderd en vuil.

346. - Antoni van Dyck. - De kleine Nood Gods.

Vuil, overschilderd in de draperijen en in de lucht.

567. - Aart van der Neer. - Landschap met maanlicht.

Vuil.

428. - Jan-Erasm Quellin. - De kersnacht.

Slecht gespannen en hier en daar overschilderd.

416. - Jan-Baptist Wans. - Landschap.

[p. 195]

Op verscheidene plaatsen met was opgestopt. Het figuurtje, door wijlen den heer Jan Leemans bij deze schilderij gevoegd, is niet gelukkig en maakt plek.

275. - P.-P. Rubens. - De ongeloovige Thomas.

De grond dezer schilderij is door Matthijs van Brée overschilderd; de laatste hersteller heeft hem aldus laten bestaan, zoodat de figuren er thans op uitgesneden schijnen. Het lichaam van Christus is op verscheidene plaatsen overschilderd; de neus is ingekort. De draperij van St-Thomas is ook gedeeltelijk over schilderd.

Men bemerkt andere overschilderingen op de mouw van den apostel, nevens St-Thomas, op de bijeenkomst der voegen, op het haar van Jezus en op het haar en het aangezicht van den apostel, nevens Christus staande.

276. - Dezelfde. - Portret van Nicolaas Rockox.

Zeer vuil; overigens in goeden staat.

278. - Dezelfde. - Portret van Adriana Perez.

Zelfde opmerking; op de linkerhand een begin van afruisching, door M. van Brée.

253. - Abraham Janssens. - De Scheldegod.

Vuil.

163. - Frans Floris. - St-Lucas.

De paneelen uiteengeweken; overschilderd op verscheidene plaatsen en opgestopt met was. Buiten harmonie.

306. - Cornelis de Vos. - De H. Norbertus ontvangt de HH. Hostiën en de gewijde vaten, welke, tijdens de ketterij van Tanchelm, verborgen waren.

Dit meesterstuk begint te blotten; het is daarenboven op verscheidene plaatsen overschilderd en vervuild.

334. - Jacob Jordaens. - De menschelijke wet gegrond op de goddelijke.

Overschilderd op verscheidene plaatsen.

394. - Frans Francken. - De werken van barmhartigheid.

Vuil en ontlijmd.

337. - Theodoor Rombouts. - Christus als pelgrim ontvangen door St-Augustinus.

Het engeltje, ter linkerzijde van God den vader, is te sterk gekuischt geweest. Het aanzicht van den vollijvigen monik is overschilderd, alsook andere deelen van het tafereel, dat, ten gevolge dezer mishandelingen, buiten harmonie is geraakt.

540. - Onbekend. - Marmeren portret van eenen ridder van het Gulden Vlies.

Vuil.

332. - Jacob Jordaens. - Pegasus.

Vuil en met plekken uitgeslagen.

331. - Dezelfde. - De graflegging Onzes Heeren.

Deze schilderij, die ruim hoog is gehangen, schijnt niet vrij van overschilderingen.

301. - Willem van Nieulant. - Gezicht van Rome.

Vuil en de lucht deerlijk overschilderd.

360. - Onbekend. - Portret.

Vuil en blot op zekere deelen.

305. - Cornelis de Vos. - Portretten.

Vuil; 's mans gezicht is te veel gekuischt geweest, datgene der vrouw heeft ook geleden. Onze-Lieve-Vrouw en het kindje zijn insgelijks mishandeld geweest.

606. - Lucas van Uden. - De Watermolen.

Eenige der figuurtjes dezer schilderij zijn hersteld met een te zwaar penseel; 's meesters hand is veel lichter.

365. - Erasm Quellin. - Een heilige bisschop.

Vervuild.

223. - Ambroos Francken. - Het laatste avondmaal.

Vervuild; de deuren insgelijks.

484. - Onbekend. - Portret eens kapellaans van de St-Lucasgilde.

Slecht opgespannen en vuil.

166. - Lambrecht van Noort. - De Hellespontsche Sibylle.

Vuil en gedeeltelijk overschilderd.

167. - Dezelfde. - De Delphische Sibylle.

Vuil.

408. - Dierk van Delen en Theodoor Boeyermans. - De dicht- en de schilderkunst.

Slecht gespannen en vuil.

366. - Erasm Quellin. - Portret van den bisschop Gaspar Nemius.

Vuil en, zooals vele andere schilderijen, te hoog geplaatst om te kunnen beoordeeld en gewaardeerd worden.

424. - Jan-Erasm Quellin. - Portret van den bisschop Aubertus van den Eede.

Zelfde opmerkingen.

311. - Geteekend G.L.M.B. - De predikatie van St-Eloy.

Dit meesterstuk is uiteengeweken op de bijeenkomst der voegen. Het is daarenboven vervuild en lichtelijk overschilderd.

312. - Zelfde meester. - De liefdadigheid van St-Eloy jegens de gevangenen.

Sterk overschilderd.

314. - Dezelfde. - De liefdadigheid van St-Eloy jegens de gekwetsten en de ter dood veroordeelden.

Zelfde opmerkingen.

417. - Willem van Ehrenberg en Hendrik van Minderhout. - Caricina voor den koning van Ethiopië.

De voorgrond en andere deelen deerlijk overschilderd. De figuurtjes zijn hierdoor schier onzichtbaar geworden.

188. - Marten de Vos. - St-Franciscus ontvangt de wonden des Zaligmakers.

Vervuild.

442. - Gaspar-Jacob van Opstal. - Portret van den stadssecretaris Andries-Eugeen van Valckenisse.

Vuil en niet zonder blazen.

395. - Peeter Thys. - Portret van den stadssecretaris Maximien Gerardi.

Het aangezicht heeft geleden, de schilderij is overigens vervuild en gedeeltelijk overschilderd.

174. - Lambrecht van Noort. - Christus in 't hofken van Oliveten.

Vuil en overschilderd.

161. - Frans Floris. - De val der engelen.

Hier en daar eenige lichte overschilderingen.

[p. 196]

440. - J. van Penne. - De koekenbakster.

Vuil, met vlekken en blazen.

275. - P.-P. Rubens. - De communie van Sint-Franciscus.

Het aangezicht van den monik, ter rechterzijde van den heilige, is te veel gekuischt geweest. De vernis van dit meesterstuk begint met vlekken uit te slagen, de paneelen hebben min of meer zich begeven, eenige blotten zijn reeds zichtbaar en het is niet vrij van overschilderingen.

594. - N. Stramot. - Portret van Frans van Sterbeeck.

Vuil.

354. - Jan Cossiers. - Portret van eenen heelmeester.

Vuil.

316. - Daniel Seghers en Cornelis Schut. - St-Ignatius in het midden van bloem en kransen.

Met vlekken uitgeslagen; eenige der bloemen overschilderd.

363. - Erasm Quellin. - Mirakelen van Sint-Hugo van Lincoln.

Vuil en met blazen.

391. - Govaard Flinck. - Portretten.

Begint van den vernis te lijden.

394. - Peeter Thys. - Portret van Hendrik van Halmale.

Dit meesterstuk is vervuild.

432. - Jacob Denys. - Portret van den burgemeester Gregorius Martens.

Deze schoone schilderij is dermate vervuild, dat de gewone liefhebbers, Denys volgens dit kunststuk beoordeelende, nooit in hem een lichten meester, zooals hij was, zouden erkennen.

177. - Lambrecht van Noort. - Christus tusschen de moordenaren.

Vuil en overschilderd.

448. - Balthazar van den Bossche. - Bezoek van den burgemeester Jan-Baptist del Campo aan de Jonge Voetbooggilde.

Vuil en hier en daar overschilderd.

175. - Lambrecht van Noort. - Christus met doornen gekroond.

Op verscheidene plaatsen overschilderd.

295. - Frans Francken, de jonge. - De vier gekroonden tot den marteldood verwezen.

Vervuild; de deuren (nummers 296 en 298) deerlijk overschilderd.

476. - Onbekend. - De dood van Abel.

Zeer vuil; de lucht schijnt geleden te hebben.

344. - Antoni van Dyck. - Portret van den bisschop Joannes Malderus.

De paneelen beginnen uiteen te wijken.

345. - Dezelfde. - De groote nood Gods. Zie de plaaat in de Vlaamsche School 1856, blz. 129.

De mantel van O.-L.-Vrouw is door Matthijs van Brée overschilderd, en gansch gestikt. De vernis werkt noodlottig op dit meesterstuk.

414. - Jan van Kessel. - Vogelenconcert.

Slecht opgespannen.

65. - Bernaard van Orley. - De aanbidding der wijzen. Vuil en hier en daar overschilderd.

318. - A. de Rycker. - Portret van Lodewijk Claris.

Het hoofd heeft geleden, de schilderij is overigens vervuild.

320. - Dezelfde. - Portret van Maria le Batteur.

Het hoofd en de handen hebben geleden. Het tafereel is daarenboven overschilderd en vervuild.

173. - Lambrecht van Noort. - Het laatste avondmaal.

Vuil; gedeeltelijk te veel gekuischt en overschilderd.

427. - Jan-Erasm Quellin. - Martelie van Ste-Agatha.

Vuil en hier en daar overschilderd.

260. - Lucas Franchoys. - Verschijning van Onze-Lieve-Vrouw aan den H. Simon Stock.

Zeer vuil.

374. - Peeter van Lint. - De Wade.

Vuil en niet vrij van overschilderingen.

Het nummer 374 is een overblijfsel eener schilderij, verbeeldende Sint-Christoffel en het kindje Jezus, die door Matthijs van Brée aan stukken is gesneden.

503. - Andries-Cornelis Lens. - O.-L.-Vrouw-Boodschap.

De doek gekloven.

287. - Adam Willaerts. - Feest te Tervueren.

Vergroote schilderij; de lucht is gedeeltelijk bijgebracht en wijkt af van 's meesters toon; dezelfde opmerking is te maken betrekkelijk zekere figuurtjes ter linkerzijde.

Vervuild tafereel.

348. - Antoon van Dyck. - De gekruiste Zaligmaker. Zie de plaat in de Vlaamsche School, 1861, blz. 141.

Niet zonder overschilderingen; de paneelen zijn uiteengeweken.

292. - Hans Jordaens. - De dood van Pharao.

Zeer vuil.

254. - Hendrik van Balen. - De predikatie van Sint-Jan-Baptist.

Zelfde opmerking.

255. - Peeter Brueghel, de helsche. - De kruisdraging.

Eenige valsche toonen in de lucht.

199 tot 208. - Marten de Vos. - Gebeurtenissen uit het leven van den gelukzaligen Coenraad van Ascoli.

Vervuild.

209. - Dezelfde. - Vereering van het graf van gezegden gelukzalige.

Insgelijks vervuild; de paneeltjes uiteen geweken.

290. - Frans Snyders. - Zwanen en honden. Eene plaat naar dit tafereel is in de Vlaamsche school 1865, bl. 9, opgenomen.

Zeer vuil en begint te stikken.

178. - Lambrecht van Noort. - De graflegging onzes Heeren.

Veel glacis verdwenen, vuil en overschilderd.

497. - Balthazar Beschey. - Joseph, onder-koning van Egypte.

Slecht gespannen en vuil.

349. - Adriaan van Utrecht. - Stilleven.

Vervuild.

291. - Frans Snyders. - Stilleven.

Sterk vervuild.

[p. 197]

307. - Cornelis de Vos. - De aanbidding der wijzen.

Vuil en heeft geleden.

496. - Balthazar Beschey. - Joseph verkocht door zijne broeders.

Vuil en slecht gespannen.

Derde zaal.

325. - Geeraard Zegers. - De verschijning van Jesus aan O.-L.-Vrouw, enz.

Te hoog geplaatst. Vuil en onzichtbaar. Een gat in de draperij van Onzen Heer.

314. - Gillis Mostaert. - Christus aan het kruis, enz.

Te hoog geplaatst, vuil en blot af.

218 en 210. - Adriaan Key. - Portretten der familie de Smidt-de Deckere.

Deze meesterstukken zijn allervuilst en beginnen te blotten. Overschilderingen op eenige plaatsen.

385. - Jan van Bockhorst. - De krooning van Maria.

Vuil en bedekt met gestikten vernis.

393. - Antoni Goubau. - De plaats Navona, te Roomen.

Een gat gestooten in den neus van het slapend mannetje, op het voorplan. Eenige overschilderingen aan de vruchten, aan het vrouwtje met den melkemmer, omtrent de fontein, enz. Overigens niet genoegzaam gekuischt, hetgeen door niemand, die Antoni Goubau kent, zal worden geloochend.

431. - Jacob Herreyns. - God de Vader.

Opgegeten door den vernis; schier onzichtbaar. Is waarschijnlijk in goeden staat onder de vuiligheid.

233 en 235. - Ambroos Francken. - Liefdadigheid en martelie der HH. Cosmas en Damianus.

Gedeeltelijk overschilderd, harmonie verdwenen en nummer 235 daarenboven met blotten.

412. - Jan Peeters. - De Schelde vóór Antwerpen bevrozen.

Dit pareltje is zeer vervuild.

470 en 475. - Onbekend. - Twee portretten van Predikheeren.

Zeer vuil.

333. - Jacob Jordaens. - De koophandel en de nijverheid de schoone kunsten beschermende.

Slecht gespannen en met blazen geplaagd. Niet derwijze geplaatst om met zekerheid te kunnen beoordeeld worden.

Zonder nummer. - Kopij van het Lam Gods, naar Huibrecht en Jan van Eyck.

Blotten op twee of drie plaatsen.

397. - Peeter Thys. - Jearus en Dedalus.

Doorsteken, slecht gespannen en vuil.

413. H.-V. Antonissen. - Zeestuk.

Vervuild.

407. - Theodoor Boeyermans. - Vrouwenhoofd.

Vuil en de grond overschilderd.

401. - Jan-Philips van Thielen. - Bloemenkrans.

Vuil.

181. - Marten de Vos. - De zegepralende Zaligmaker.

De paneelen dezer schoone schilderij zijn uiteengeweken. Vuil en niet vrij van overschilderingen. St-Paulus vol blotten, waarvan er reeds eene is gesprongen.

182 en 183. - Dezelfde. - De dood van keizer Constantijn, en deze vorst eene kerk ter eere van St-Joris doende bouwen.

Vuil en hier en daar overschilderd.

559. - David Ryckaert. - De boerenkermis.

Vuil, en ten deele onzichtbaar.

326. - Geeraard Zegers. - Ste. Clara het kindeken Jezus aanbiddende.

Vuil; de lijst is gedeeltelijk van verf ontbloot.

179. - Lambrecht Van Noort. - De verrijzende Christus.

De paneelen uiteengeweken. Overschilderd. Te hoog geplaatst.

523. - Copij naar Antoni van Dyck. - De infante Isabella.

Zeer vuil.

520. - Copij naar Jacob de Wit. - De jonge teekenaar.

Vuil.

472. - Copij naar P.-P.- Rubens. - De Nood Gods.

De paneelen uiteengeweken. Vuil.

415. - Jan Siberechts. - De predikatie van St-Franciscus van Assisië.

Deze merkwaardige schilderij is vervuild en geplaagd met blazen en blotten, waarvan er reeds zijn gevallen.

162. - Frans Floris. - De aanbidding der herders.

Vuil en niet vrij van blotten en overschilderingen.

352. - Jan Cossiers. - De kleine aanbidding der herders.

Vuil.

369. - Theodoor van Tulden. - Portret van Benedictus van Tulden.

Slecht gespannen en vuil.

259 - Lucas Franchoys. - De opvoeding der H. Maagd.

Zeer vuil.

347. - Antoni Van Dyck. - Portret van Cesar-Alexander Scaglia.

Zeer vervuild. De draperijen schijnen hier en daar overschilderd; doch onmogelijk iets stelligs te zeggen, daar ze onder gestikten vernis zijn begraven.

338. - Theodoor Rombouts. - De H. Familie.

Ten prooi aan beschimmeld vernis.

212. - Marten de Vos. - Bekoring van den H. Antonius.

Vuil en de paneelen uiteengeweken.

289. - David Vinckeboons.

Zeer vervuild en overschilderd. Bijaldien een gewoon liefhebber David Vinckeboons volgens dit onzindelijk en mishandeld tafereel wilde beoordeelen, zou hij voorzeker den kunstenaar als een zware schilder schatten, iets wat niet met de waarheid overeenkomt. Vinckeboons is inderdaad een lichte meester en zou, als dusdanig, geacht worden, indien eene kundige hand ons het nummer 289 in zijne oorspronkelijke bevalligheid wedergave.

164. - Lambrecht van Noort. - De Sibylle der kerk van Christus.

Vuil, te sterk gekuischt en overschilderd.

322. - Geeraard Zegers. - De H. Aloysius van Gonzaga.

Vuil en met blotten. Een hoofd nevens Aloysius overschilderd.

258. - Abraham Janssens. - De aanbidding der wijzen.

De paneelen uiteengeweken. Deze schilderij is deerlijk over-

[p. 198]

schilderd geworden door zekeren Thys Dierckx, een bloedververwant van Matthijs van Brée. De Onze-Lieve-Vrouw is door hem bijzonderlijk mishandeld geworden.

521 en 522. - Onbekend. - Naar Antoni van Dyck. De heiligen Petrus en Paulus.

Deze voortreffelijke copijen zijn zeer vervuild.

443. - Gaspar-Jacob van Opstal. - Portret van Jan-Karel van Hove.

Doorvuil.

367 en 368. - Theodoor van Tulden. - Schetsen van zegebogen.

Allervuilst en vol blotten, waarvan er reeds zijn gevallen.

596. - Willem-Jacob Herreyns. - De stervende Zaligmaker.

De verf begint hier en daar op te zwellen.

430. - Adriaan Backer. - De vrede en de rechtvaardigheid.

Vuil; overigens te hoog geplaatst om met zekerheid te kunnen worden beoordeeld.

398. - Peeter Thys. - Verschijning der H. Maagd aan St-Guillielmus.

Vervuild.

400. - Barth. Esteban Murillo (toegeëigend aan). - St-Franciscus van Assisië.

Vuil; eenige kleine blotten, waarvan er eene is opengebarsten.

165. - Lambrecht van Noort. - De Sibylla Agrippa.

De paneelen uiteengeweken. Vuil en overschilderd.

261. - Marten Pepyn. - De doortocht der Roode Zee.

Vuil en overschilderd.

409. - Marc-Antoni Garibaldo. - De vlucht naar Egypte.

Vervuild.

310. - Cornelis de Vos. - Familiestuk.

Vuil en verloren gehangen, zooals de drie volgende en verscheidene andere.

445. - Godfried Kneller. - Portret van den kanunnik Frans de Cock, schilder.

Vuil.

372. - Peeter van Lint. - Ste-Catharina.

Vuil.

473. - Onbekend. - O.-H. Hemelvaart, door een Italiaansch meester.

Vuil.

350. - Peeter van Mol. - De aanbidding der wijzen.

Vuil; eenige glacis weggevaagd op den hals van O.-L.-Vrouw.

210 en 211. - Marten de Vos. - Twee grauwtjes.

Vuil.

283. - P.P. Rubens. - De kleine afdoening van het kruis.

De lucht dezer samenstelling is niet vrij van overschildering. Eene blot is op den benedengrond afgevallen.

353. - Jan Cossiers. - Binnenvertrek.

Vuil.

96. - Onbekend. - Voetbogenfeest.

Sterk overschilderd en hier en daar te veel gekuischt.

4^e zaal.

173. - Lambrecht van Noort. - Het laatste avondmaal.

Vuil en overschilderd.

180. - Marten de Vos. - Christus aan 't kruis.

Vervuild en blottend.

418. - Hendrik van Minderhout. - Eene haven in den oosten.

Blazen in de lucht.

330. - Jacob Jordaens. - De gasthuisnonnen.

In 't ondergedeelte, ter rechterzijde, een gat; vuil en met eene groote blaas gekweld.

403. - Theodoor Boeyermans. - De gezant.

De figuren en de grond overschilderd. Rechts, in 't bovengedeelte, verscheidene blazen.

308. - Cornelis de Vos. - Portret van Willem van Meerbeeck.

Sterk vervuild.

309. - Dezelfde. - Portret van Barbara Kegelers.

Sterk vervuild. De rechterhand der H. Barbara heeft eertijds hard geleden, ten gevolge eener onbehendige kuisching.

477. Onbekend. - Vanitas.

Vervuild en overschilderd.

506. - Willem-Jacob Herreyns. - Portret van den Bollandist Joseph Ghesquière.

Slecht gespannen, vuil en overschilderd.

507. - Dezelfde. - Portret van den Bollandist Jacob de Bue.

Vuil en overschilderd.

508. - Dezelfde. - Portret van Godfried Hermans, abt van Tongerloo.

Vuil en overschilderd.

273. - Peeter van Lint. - Portret van den kardinaal Ginnasio.

Vuil.

232. - Ambroos Francken. - De marteldood der heiligen Crispinus en Crispinianus.

De paneelen uiteengeweken. Vuil en overschilderd.

317. - Cornelis Schut en Daniel Seghers. - De H. Maagd en het kindje Jezus in eenen bloemenkrans.

Vuil; de vernis op verscheidene plaatsen gestikt.

425. - Jan-Erasm Quellin. - St-Bernaard het habijt zijner orde ontvangende.

Zeer droog en vuil.

282. - P.-P. Rubens. - De HH. Drievuldigheid.

Vuil; de vernis gestikt en met vlekken uitgeslagen.

376. - Peeter van Lint. - De H. Joannes Capistranus op het water droogvoets gaande.

Te hoog geplaatst om kunnen beoordeeld te worden.

222. - Ambroos Francken. - De vermenigvuldiging der brooden.

De paneelen uiteengeweken. Vuil en met blotten, waarvan er eenige reeds zijn gevallen.

439. - Jan-Peeter Tassaert. - De wijsgeeren.

Zeer slecht gespannen en zeer vuil.

455. - Onbekend. - Portret van eenen cellebroeder.

Dit verdienstelijk tafereel is vervuild en met blazen gekweld.

228. - Ambroos Francken. - De martelie van St-Joris.

Te hoog geplaatst; schijnt niet vrij van overschilderingen.

230. - Dezelfde. - De onthalzing van St-Joris.

Overschilderd op verscheidene plaatsen.

[p. 199]

262. - Marten Pepyn. - De predikatie van St-Lucas.

Vuil, de mantel eener vrouw, op 't voorplan, gestikt.

248. - Otho Venius. - Sint-Paulus voor Felix, te Cesareën.

Vuil, de draperijen van verscheidene figuren gestikt.

197. - Marten de Vos. - Sint-Lucas het afbeeldsel van Onze-Lieve-Vrouw schilderende.

Vuil en hier en daar overschilderd.

358. - Onbekend. - De graflegging Onzes Heeren.

De paneelen dezer schoone schilderij zijn uiteengeweken. Zij is daarenboven vervuild en ten prooi aan blotten, waarvan er reeds zijn uitgevallen.

375. - Peeter van Lint. - St-Christoffel en het kindje Jezus.

St-Christoffel overschilderd; het kindje te sterk gekuischt. 't Is een der overblijfsels eener groote schilderij.

359. - Onbekend. - Portret van den kanunnik Willem Luycx.

Vuil, te sterk gekuischt en overschilderd.

456. - Onbekend. - Een wintergezicht.

Vuil, eenige overschilderingen in de lucht.

216. - Gillis Congnet. - St-Joris den draak bevechtende.

De paneelen hebben gespeeld. Overigens vuil.

377. - Peeter van Lint. - Een heilige Franciskaan.

Voorzeker vuil en waarschijnlijk overschilderd. Hangt te hoog om goed te kunnen worden beoordeeld.

469. - Onbekend. - Mansportret.

Sterk overschilderd.

361. - Jacob van Es. - Stilleven.

Een keurig schilderijtje, dat vervuild is en op verscheidene plaatsen overschilderd.

387. - H.-P. Francken. - St-Franciscus van Assisië.

Deze schilderij, die voorzeker is vervuild, is te slecht verlicht om behoorlijk te kunnen worden onderzocht.

59. - Jan Gossart van Maubeuge. - O.-L.-Vrouw en het kindje Jezus.

Vuil en niet vrij van overschilderingen.

238. - Ambroos-Francken. - St-Sebastiaan bij de HH. Marcus en Marcellianus.

Overschilderd.

240. - Dezelfde. - De wonderdadige genezing van Zoë door St-Sebastiaan.

Zeer overschilderd; verscheidene draperijen gestikt.

88. - Michiel van Coxcyen. - De martelie van St-Sebastiaan.

De paneelen uiteengeweken. Daarbij sterk overschilderd.

171. - Lambrecht van Noort. - De geboorte van Christus.

Te hoog geplaatst; men bemerkt niettemin overschilderingen.

357. - Pennemaeckers. - De hemelvaart Onzes Heeren.

Vuil; de draperij van O.-L.-Vrouw gedeeltelijk gestikt.

434. - Peeter Ykens. - Portret van Jan-Baptist Greyns.

Vuil en ontsierd met blazen en slecht gestopte gaten.

426. - Jan-Erasm Quellin. - De Zaligmaker bij Simon den Pharizeër.

Vuil en droog. De verf, in 't ondergedeelte, hier en daar afgeblot.

280. - P.-P. Rubens. - De H. Familie, gezegd het Papegaaitje. Voor de plaat naar dit tafereel, zie de Vlaamsche School 1866, bl. 45.

De mantel van Onze-Lieve-Vrouw gansch overschilderd. Een repentir is, ten gevolge van het kuischen, te voorschijn gekomen.

429. - Abraham Genoels. - Minerva en de muzen in een landschap.

Vuil en niet vrij van blazen.

336. - Lucas van Uden. - Gezicht van St-Bernaardsabdij op de Schelde.

Dit belangrijk tafereel is veel te hoog geplaatst, wellicht om de mishandelingen te verbergen die het, nu weinige jaren geleden, heeft onderstaan.

410. - Frans Goubau. - Aanbidding van het H. Sacrament door St-Norbertus.

Vuil en droog.

449. - Peeter Sneyers. - Bergachtig landschap.

Doorvuil.

251. - P.-P. Rubens. - De gekruiste Zaligmaker.

Vuil en niet vrij van blazen. Eenige lichte overschilderingen. Een gedeelte van het landschap, ter rechterzijde, is afgeblot en verdwenen.

571. - Pieter Boel. - Stilleven.

Vuil; eene overschildering op het voorplan.

249. - Joos de Momper en Frans Francken, de jonge. - De aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk op de spits eener rots, enz.

Overschilderd in de lucht en op verscheidene andere plaatsen.

Verzamelingen van ridder Floris van Ertborn en van mevrouw van den Hecke Baut de Rasmon.

548. - Lucas van Uden en Peeter-Jan van Regemorter. - Landschapje met figuurtjes.

Niet vrij van blotten.

584. - Dierk van Bergen. - De jonge veehoeder.

Vuil.

550. - Jan Victoors. - De boerenbruiloft.

Vuil.

549. - Antoni van Dyck. - Portret eener jonkvrouw.

De draperij heeft lichtelijk geleden.

De vier bovenstaande nummers maken deel der verzameling van mevrouw van den Hecke, die, over 't algemeen genomen, in goeden staat is. Dit zou overigens nog verbeteren, indien men eenige dezer schilderijen ontmaakte van hunnen ouden vernis.

129. - Onbekend. - De kruisdraging.

De paneelen uiteengeweken, twee hoofden, enz. overschilderd. Niet vrij van blotten.

125. - Onbekend. - Ecce Homo.

Vuil.

121 tot 123. - Onbekend. - O.-L.-Vrouw met het kindje Jezus; op de deuren, de gevers en hunne beschermheiligen.

Vuil; overigens te hoog geplaatst, om naar verdiensten te kunnen worden beoordeeld.

128. - Onbekend. - De Wisselaar.

Niet vrij van overschilderingen en vol dreigende blotten.

[p. 200]

25. - Geeraerd van der Meire. - Christus bij de leeraars.

Het hoofd van O.-L.-Vrouw heeft geleden.

2. - Giotto. - St-Nicolaas.

De draperij der non, omtrent den heilige, begint te stikken.

3 tot 6. - Simon Memmi. - De engelsche groetenis, de afdoening van het kruis, de lanssteek.

Uitslag van den gouden grond.

11. - Jan van Eyck. - O.-L.-Vrouw met het kindje, St-Donaas, St-Joris en de kanunnik de Pala. De Vlaamsche School heeft in 1867, blz. 181, de weêrga van deze schîlderij medegedeeld.

Slecht hertoetst achter het hoofd van St-Donaas, op den mantel van dien heilige en elders. Men kan het overbrengen dezer schilderij van het paneel op doek niet goedkeuren.

213. - Crispijn van den Broeck. - Het laatste oordeel.

Hier en daar slecht hertoetst.

20. - Joost van Gend. - De kersnacht.

Niet vrij van overschilderingen; begint te blotten.

153. - Onbekend. - De H. Familie.

Zeer vuil.

94. - Jan van Hemessen. - De roep van St-Mattheus.

Vuil.

27. - Geeraard van der Meire. - De graflegging Onzes Heeren.

Eenige overschilderingen op den grond rechts en achter den rug van Ste-Maria-Magdalena.

105. - Onbekend. - De verrijzenis.

Vuil.

106. - Onbekend. - De H. Familie.

Insgelijks vuil.

115. - Onbekend. - Portret van Jan den Onverzaagde.

Dient te worden ververscht.

142. - Onbekend. - Portret van Willem den Zwijger.

Vuil.

143 tot en met 152. - Onbekend. - Blazoenen van het landjuweel van 1560.

Alle zeer vuil; verscheidene niet vrij van overschilderingen.

67. - Lucas Cranach, de oude. - Adam en Eva.

De grond is overschilderd.

19. - Dierk Bouts. - St-Christoffel.

Op verscheidene plaatsen overschilderd.

16. - Onbekend. - St-Lenaard.

Vuil.

34. - Rogier van der Weyden. - Portret van Philips den Goede.

De grond overschilderd, alsook hier en daar de draperij.

12. - Broeder Jan van Fiesole. - St-Romuald.

De grond ter linkerzijde overschilderd.

136. - Onbekend. - Portret van Gabriel Cambry.

Vuil; eene lichte overschildering op het helmet.

101. - Onbekend. - Onze-Lieve-Vrouw met het kindje Jezus.

Vuil en gekweld met blotten waarvan er reeds zijn losgeraakt.

102 en 103. - Onbekend. - St-Christoffel en St-Joris.

Vuil.

109. - Onbekend. - Mansportret.

Vuil, de grond overschilderd.

155. - Quinten Massys. - De met doornen gekroonde Zaligmaker.

Dit meesterstuk begint te blotten.

61. - Bernaard van Orley. - Het kindje Jezus.

De grond overschilderd.

81. - Lucas Jacobsz van Leiden. - De aanbidding der wijzen.

Vuil en overschilderd.

120. - Onbekend. - Mansportret.

Staat niet goed uit; eenige slechte bijschilderingen aan het hoofdtooisel.

133. - Onbekend. - Mansportret.

Vuil en niet vrij van overschilderingen.

134. - Onbekend. - Mansportret.

Vuil en de grond overschilderd.

10. - Jan van Eyck. - O.-L.-Vrouw met het kindje Jezus. Zie voor de gravuur de Vlaamsche School 1859, blz. 5.

Vuil.

140. - Onbekend. - Portret van den bisschop Franciscus Sonnius.

Vuil.

117. - Onbekend. - Een man in biddende houding.

Vuil; de mantel van St-Simon overschilderd.

108. - Onbekend. - De doop Onzes Heeren.

Vuil en schijnt niet vrij van overschilderingen.

119. - Onbekend. - Mansportret.

Te sterk uitgeslagen om kunnen beoordeeld te worden.

157. - Jan Massys. - De genezing van den ouden Tobias.

Te hoog geplaatst om met zekerheid te kunnen worden beoordeeld. De draperij van den engel Raphaël en de personage daarnevens schijnen te hebben geleden.

30 - Rogier van der Weyden. - De zeven HH. Sacramenten.

Begint te blotten op vele plaatsen. De verf van dit tafereel is reeds meer dan eens vastgelegd.

32. - Dezelfde. -

Eenige mislukte hertoetsen op den mantel der heilige vrouw nevens St-Jan.

13. - Peeter Christus. - St-Hieronimus.

Vuil en begint te blotten.

80. - Lucas Jacobsz van Leiden. - St-Mattheus.

Vuil.

137. - Onbekend. - Mansportret.

Vlekken ten gevolge van mislukte hertoetsen.

45. - Quinten Massys. - De Rentmeester.

Vuil, overschilderd en vol blotten.

116. - Onbekend. - Portret van eenen kanunnik.

Zeer vuil.

95. - Onbekend. - Ecce Homo.

Ook zeer vuil.

135. - Onbekend. - Biddende heilige.

Twee gaatjes in de lucht.

58. - Jan Gossart, van Maubeuge. - Vrouwportret.

Te ververschen.

[p. 201]

107. - Onbekend. - O.-L.-Vrouw met het kindje Jezus.

Vuil.

69. - Jan Mostaert. - O.-L.-Vrouw met het kindje Jezus.

Te ververschen.

139. - Onbekend. - Mansportret.

Uitgeslagen. Eenige hertoetsen schijnen mislukt.

29. - Geeraard van der Meire. - Portret eener geefster.

Niet vrij van blotten en van mislukte hertoetsen.

63. - Bernaard van Orley. - Mansportret.

Niet vrij van overschilderingen.

110. - Onbekend. - Portret van Philips den Goede.

Heeft glacis verloren.

77. - Lucas Jacobsz. van Leiden. - David en Saül.

Vuil.

73. - Hendrik de Bles. - De rust in Egypte.

Eenige vlekken in het kleed van Onze-Lieve-Vrouw.

14. - Onbekend. - Onze Heer aan het kruis.

Vuil.

156. - Jan Massys. - O.-L.-V.-Visitatie.

Begint te blotten.

35. - Hans van Memlinge. - Portret van een kanunnik der Witte-Orde. De Vlaamsche School heeft hiervan eene schoone teekening medegedeeld, blz. 89, jaar 1859.

De paneelen uiteengeweken. Licht overschilderd op eene plooi der kap en elders.

62. - Bernaard van Orley. - Mansportret.

Op verscheidene plaatsen overschilderd.

7 en 8. - Huibrecht van Eyck. - Onze-Lieve-Vrouw met het kindje Jezus en de gevers.

Is die zwarte grond wel de oorspronkelijke? - Vuil.

60. - Jan Gossart, van Maubeuge. - Portret van Margaretha van Oostenrijk.

Vuil en de grond overschilderd.

126. - Onbekend. - De graflegging van Christus.

Vuil en niet vrij van overschilderingen.

78 en 79. - Lucas Jacobsz. van Leiden. - De heiligen Lucas en Marcus.

Vuil.

17. - Onbekend. - O.-L.-Vrouw, het kindje Jezus en de HH. Philippus en Jacobus de meerdere.

Zeer vuil en beschadigd.

158. - Lambrecht Lombard. - Mansportret.

De mouw heeft lichtelijk geleden.

76. - Lucas Jacobsz. van Leiden. - De ring.

Vuil, de grond onzichtbaar.

130. - Onbekend. - De kruisdraging.

Overschilderd op menigvuldige plaatsen.

51. - Cornelis Engelbrechtsen. - St-Lenaard.

Te hoog geplaatst om behoorlijk te worden beoordeeld. Begint te blotten.

141. - Onbekend. - De bedrukte moeder.

Insgelijks te hoog geplaatst om naar waarde te worden beoordeeld.

97. - Onbekend. - De bereidselen der kruisoprichting.

Mislukte hertoetsen op den grond, de rechterhand van Christus, het kleed van den beul ter rechterzijde, en op de aaneen gebrachte voegen.

159. - Peeter Aertzen. - De Kalvarieberg.

Vuil.

56. - Jan Gossart, van Maubeuge. - De rechtvaardige rechters.

De paneelen onlangs uiteengetrokken. Vuil; een gedeelte der lucht, het eerste figuur rechts, lichtelijk, het tweede, sterk overschilderd. Dit meesterstuk is overigens niet vrij van andere overschilderingen.

70. - Jan Mostaert. - Mansportret.

Eenige mislukte hertoetsen op den mantel. Het wapen onbehendig bijgebracht.

71. - Dezelfde. - Vrouwportret. Hiervan heeft de Vlaamsche School eene schoone teekening medegedeeld in 1859, blz. 33.

Begint te blotten. Zelfde opmerking nopens het wapen. De beide schilderijen droog.

74. - Victor en Hendrik Dunwege. - De H. familie.

Verscheidene mislukte hertoetsen. Deze schilderij is, tijdens het bestuur van den heer Gustaf Wappers, van paneel op doek gebracht. Dit was geen gelukkig gedacht.

111. - Onbekend. - De aanbidding der HH. drie koningen.

Menigvuldige blotten; ten deele overschilderd.

112. - De geboorte Onzes Heeren, deur van n^r 111.

Zelfde opmerkingen.

113. - De besnijdenis, tweede deur van n^r 111.

Zelfde opmerkingen. Twee groote blotten dreigen te vallen.

55. - Jan Gossart, van Maubeuge. - De HH. vrouwen, van het graf Onzes Heeren wederkeerende.

Onlangs op vier plaatsen uiteengetrokken.

100. - Onbekend. - Verschijning van Onze-Lieve-Vrouw en het kindje Jezus.

Begint te blotten. Eenige mislukte hertoetsen in de lucht, aan het gebouw ter rechterzijde, aan eenen plant op 't voorplan, enz.

118. - Onbekend. - Vrouwportret.

Grond en kleed uitgeslagen met vlekken, voortkomende van overschilderingen.

36. - Hans van Memlinge. - Portret van een lid der familie de Croy.

De toon van het bijgebracht deel laat wat te wenschen.

131. - Onbekend. - De bedrukte moeder.

Te hoog geplaatst om met zekerheid te kunnen worden beoordeeld.

54. - Cornelis Engelbrechtsen. - Sint-Huibrecht.

Begint te blotten. Een deel der kleedij, onder de koorkap en de hert, overschilderd.

534. - Joseph Geefs. - Marmeren borstbeeld van ridder Floris van Ertborn, burgemeester der stad Antwerpen.

Sterk vervuild.

[p. 202]

Lijst der kunststukken aangeduid in den catalogus van het museum en die aldaar niet zijn geplaatst, of niet zichtbaar zijn.

48. - Quinten Massys. - Sint-Jan-Baptist.

Buitengedeelte der rechterdeur van de graflegging.

50. - Dezelfde. - St-Jan, evangelist.

Buitengedeelte der linkerdeur van gemelde schilderij.

52. - Cornelis Engelbrechtsen. - Sint-Joris.

Buitengedeelte van nummer 51.

53. - Dezelfde. - Het lichaam van den H. Hubertus, overgevoerd naar de abdij van Andain.

Binnendeur van nummer 54.

98. - Onbekend. - Biddende religieuzen, enz.

Binnendeur van nummer 99.

229. - Ambroos Francken. - St-Joris.

Buitendeur van nummer 228.

231. Dezelfde. - Ste-Margareta. - Buitendeur van nummer 230.

234. - Ambroos Francken. - St-Cosmas.

Buitendeur van nummer 233.

236. - Dezelfde. - St-Damiaan.

Buitendeur van nummer 235.

239. - Dezelfde. - St-Sebastiaan veroordeeld door Diocletiaan.

Buitendeur van nummer 238.

241. - Dezelfde. - St-Sebastiaan met stokken geslagen.

Buitendeur van nummer 240.

263. - Marten Pepyn. - De heiligen Joannes en Mattheus.

Buitendeur van nummer 262.

264. - Dezelfde. - De heiligen Marcus en Lucas.

Buitendeur van nummer 248.

270. - P.-P. Rubens. - De zegenende Zaligmaker.

Buitendeur van nummer 269.

272. - Dezelfde. - O.-L.-Vrouw en het kindje Jezus.

Buitendeur van nummer 271.

277. - Dezelfde. - Het wapenschild van ridder Nicolaas Rockox.

Buitendeur van nummer 276.

279. - Dezelfde. - De wapens van Rockox-Perez.

Buitendeur van nummer 278.

288. - Jeronimus Francken. - Horatius Coclets, op de brug Sublicius.

Eenige schilderij van dien meester.

433. - Jacob Denys. - De teekening naar het leven.

451. - Willem-Natie Kerricx. - St-Lucas.

452. - Het Paaschfeest in Egypte.

453. - Dezelfde. - Het Lam Gods aanbeden door de ouderlingen van den Apocalysis.

De stad bezit geene andere schilderijen van dezen begaafden kunstenaar, uitgezonderd degene welke zich in de Sint-Willebrordskerk bevindt.

485. - Onbekend. - De les van ontleedkunde.

486. - Onbekend. - De H. Maagd en het kindje Jezus.

487. - Onbekend. - De gekruiste Zaligmaker.

489. - Marten-Joseph Geeraerts. - De schoone kunsten.

490. - Cornelis-Joseph d'Heur. - Het wapen van St-Michielsabdij.

491. - Dezelfde. - Het wapen van Jacobus Thomas.

492. - Dezelfde. - De voorzichtigheid.

493. - Dezelfde. - De rechtvaardigheid.

494. - Dezelfde. - De sterkte.

495. - Dezelfde. - Het onderwijs der doorzichtkunde.

499. - Balthazar Beschey. - Portret van den schilder Martent Joseph Geeraerts.

500. - Michiel-Frans van der Voort. - Zinnebeeldig geschilderd bas-relief.

501. - Dezelfde. - Ander zinnebeeldig geschilderd basrelief.

XXX.

P.-S. - De schrijver vergeet eene schilderij van Nicolaas van Verendael, verbeeldende het H. Sacrament, in het midden van bloemen en vruchtkransen.

Redactie.